آغجییرین کرونیک آبستراکتیو مریضلیگی
آغجییرین کرونیک آبستراکتیو مریضلیگی (COPD) اوزون مودّت بویو نفس آلما مسئله لری و ضعیف هاوا آخینتی ایله تانیش بیر سورون کولونلار بیلیمی دیر. اساس علامتلرین دن عیبارت دیر: نفس کسمه و آسقیرماق. COPD پروگراسئویی بیر ناخوشلوقدور، یعنی عایله لرین ایچینده داها دا یاخینلاشیر.[۱] آخيردا، گِدَن و يا پالتار گيمک کئمي گونده لئک ائشلر چتینلیيه گلر. کرونیک برونکیت و ایمفزیما، COPD- نين فرقلی تیرئپلرینه گؤره داها قدیم اصطلاحلاردیر. "خوردون سوزونلو برونکیت" اصطلاحی هله ده ایسه ایشلندیریلیر کی، هر ایل کیمی ایکی ایل عرضئنده هر ایکی آیلیق یئر آلان محصوللو سسلری تعبیر ائتمک اوچون. بو کسيلمه لرله اولانلار COPD- نين گلمه خطرينه چوخ دوشه جکلر.[۱] "فزیسم" اصطلاحي ده توخوملار ايچيندن هوا و يا باشقا گازلارين نارساليقدير.
| Chronic obstructive pulmonary disease | |
|---|---|
| آیری دیللر | Chronic obstructive lung disease (COLD), chronic obstructive airway disease (COAD), chronic bronchitis, emphysema, pulmonary emphysema |
 | |
| Gross pathology of a lung showing centrilobular emphysema characteristic of smoking. This close-up of the fixed, cut lung surface shows multiple cavities filled with heavy black carbon deposits. | |
| ایختیصاص | Pulmonology |
| علامتلر | Shortness of breath, cough with sputum production.[۱] |
| عاریضه‌لر | Acute exacerbation of chronic obstructive pulmonary disease[۲] |
| عادی باشلانغیج | Over 40 years old[۳] |
| مودّت | Long term[۳] |
| سببلری | Tobacco smoking, air pollution, genetics[۲] |
| تشخیص اوصولو | Lung function tests[۴] |
| اوخشار شرطلر | Asthma[۳] |
| قاباقین آلماق | Improving indoor and outdoor air quality, tobacco control measures[۳] |
| موعالیجه | Stopping smoking, respiratory rehabilitation, lung transplantation[۲] |
| درمان | Vaccinations, inhaled bronchodilators, inhaled steroids, long-term oxygen therapy[۲][۵] |
| سیخیلیق | 174.5 million (2015)[۶] |
| اؤلوملر | 3.2 million (2019)[۷] |
ان چوخ گؤرۆلن ندنی تاماکا توتماقدیر، بو کیمی فضانین آلینماسی و ژنتیک فاکتورلارین ندننینه ندن اولان کیمی آز دا کیسلری واردیر. گئنیشلَنَن اؤلکه لرده، گؤي سالينما ساييلارين اورتاسيندا اولان يئرلي يئرلي حرارتي و پئشنده يانارلار دا وار. بو ايشيقلامالارين اوزون مودّت عرضینده، پیتکده يانيشلي جاوابلار ياراييردي و بو ندندن کیچیک نفس يوللاري چکمک و پئتک توخوملاري پوزولوردو. تشخیص، پمبون فعالیت معایناتلاری ایله اؤلچولن ضعیف هوا آخینماسینا اساسلانیر. آستما دان فرقلي اولاراق، برونکوديلاتورون ايستمه سينده هوا آخينتي سينين آزالماسيني چوخ آرتيرماز.[۳]
چوخلو نمونه لر خطر فاکتورلارینا قارشی لیغی آزالماقلا مخدره ائدیرلر. بو، تاماكا توتماق و ائچهري و اشيالاردا هواين کيفيتيني آرتيرماغي دا اؤزونده گئتمکدن عبارتدير. درمانین یاخینلاشماسی ایسه، درمانین درمانی بیلینمیر. درمانلار، تاماكا توتماق، واکسينات و نفس آلما يولو بازي ائتمه سيني دن عیبارتدير. باشلانيش bronchodilator عمومًا LAMA دیر، لازيم اولاندا LABAs و سستروئيدلر قوشولور. بعضي آداملارا اوزون مودّت عرضینده اوکسيژن درماني و يا بالون ترانسپلانتسيون سودي آلیر. حاد حادثه لرین آخماسینین واختلارینی اولانلاردا، دارالاشما، آنتی بیوتیک، سټرایود و خسته خانادا یئرلشمه یه داها چوخ احتیاجی وار.[۳][۸][۲]
۲۰۱۵-جی ایلده، COPD ۱۷۴.۵ میلیون نفرین (قلوبون جمعیتینین ۱۲٪) ایله ایلگیلمیشدی. آمریکادا بو، ۶% اینسانا تأثیر وئریر. عادي اولاراق 40 ياشين اوستونلرده باش وئرير. اَرلر و قادینلار اِله بیر شکیلده چوخ دا یاخشی یئرلشیبلر. ۲۰۱۵-جی ایلده ۳.۲ میلیون اؤلومه سبب اولدو، و بو، ۹۰%-دن چوخ یئنیله نمیش اؤلکه لرده، ۱۹۹۰-جی ایل ده ۲.۴ میلیون اؤلومدن چوخدور.[۳][۳] اؤلموشلرین سایی نین چوخالماسی ایسه ایسه ایشلدن گلیشیرکن اؤلکه لرده تاماکا توتماقین چوخلوغو و چوخ اؤلکه لرده یاشلیغی نین قوجالماسی ندنینه داها دا آرتماقدا دیر. ۲۰۱۰-جی ایلده ۲.۱ تریلیون دوللارین تخمین اولونموش اقتصادی هزینه لرینه ندن اولدو.