କ୍ରନିକ ଅବ୍‌ସ୍ଟ୍ରକ୍ଟିଭ୍ ପଲ୍‌ମୋନାରି ଡିଜିଜ

Wheezing

ସ୍ଟେଥୋସ୍କୋପରେ ଶୁଣାଯାଉଥିବା ହୁଇଜ୍ ଶବ୍ଦ

---

ଏହି ଫାଇଲଟି ଶୁଣିବାରେ କିଛି ଅସୁବିଧା ହେଉଛି କି? ମିଡ଼ିଆ ସାହାଯ୍ୟ ଦେଖିବେ ।

ଏହି ରୋଗରେ ଖଙ୍କାର ତିଆରି ହେବା, ଅଣନିଶ୍ୱାସୀ ହେବା ବା ଛୋଟ ଛୋଟ ଶ୍ୱାସ କ୍ରିୟା ହେବା ଓ କାଶରେ କଫ ପଡିବା ଇତ୍ୟାଦି ଅତି ସାଧାରଣ ଲକ୍ଷଣ^[୧୨] ଓ ଏହା ସାମୟିକ ବୃଦ୍ଧିପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇପାରେ ।^[୩] ଏହି ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ଅନେକ ଦିନ ଧରି ରହେ । ^[୧୩] ଓ ସମୟକ୍ରମେ ଅଧିକ ଖରାପ ଦିଗକୁ ଗତିକରେ ।^[୩] ବିଭିନ୍ନ ରକମର ସି.ଓ.ପି.ଡି. ରୋଗ ଥିବା ବିଷୟ ଜଣାନାହିଁ । ^[୧] ପୂର୍ବରୁ ଏହି ରୋଗକୁ କ୍ରନିକ ବ୍ରୋଙ୍କାଇଟିସ ଓ ଏମ୍ଫିସେମା ରୋଗ ଏହି ଦୁଇ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଉଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଏମ୍ଫିସେମା ରୋଗର ବର୍ଣ୍ଣନାରେ କେବଳ ଫୁସଫୁସର ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦେଖାଯାଉଥିବା ଏକ ବର୍ଣ୍ଣନା ଥିଲା, ରୋଗ ବର୍ଣ୍ଣନା ନୁହେଁ ଓ କ୍ରନିକ ବ୍ରୋଙ୍କାଇଟିସ ଏକ ଲକ୍ଷଣ ଥିଲା ଯାହା ସି.ଓ.ପି.ଡି.ରେ ରହିପାରେ ବା ନ ରହିପାରେ । ^[୧୪]

ଏହାର ପ୍ରଥମ ଲକ୍ଷଣ ଭାବେ ଦୀର୍ଘସ୍ଥାୟୀ କାଶ ହୁଏ । ବର୍ଷରେ ୩ ମାସରୁ ଅଧିକ, ୨ ବର୍ଷ ଧରି କାଶ ସହ କଫ ପଡୁଥିଲେ ଓ ଅନ୍ୟ କୌଣସି କାରଣ ଜଣା ନ ପଡୁଥିଲେ ସଂଜ୍ଞା ଅନୁସାରେ ଏହାକୁ କ୍ରନିକ ବ୍ରୋଙ୍କାଇଟିସ କୁହାଯାଏ ।. ସି.ଓ.ପି.ଡି. ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ଦେଖା ଯିବା ପୂର୍ବରୁ ଏହି ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଏ । ଖଙ୍କାରର ପରିମାଣ ଘଣ୍ଟାକୁ ଘଣ୍ଟା ଓ ଦିନକୁ ଦିନ ବଦଳେ ।. କେତେକ ସ୍ଥଳେ କାଶ ମୋଟେ ନ ଥାଏ ବା ବେଳେ ବେଳେ ହୁଏ, ଖଙ୍କାର ବାହାରି ନ ପାରେ । କେତେକ ଲୋକ ଏହି ରୋଗକୁ ‘‘ଧୂମ୍ରପାୟୀଙ୍କ କାଶ’’ ବୋଲି ଅଭିହିତ କରନ୍ତି ।. ସାମାଜିକ ଚଳଣି ଓ ସଂସ୍କୃତି ଅନୁସାରେ ଖଙ୍କାର ଗିଳି ଦିଆଯାଏ ବା ବାହାରେ ପକେଇ ଦିଆଯାଏ ।. ଜୋରରେ କାଶ ହେଲେ ପଞ୍ଜରା ଅସ୍ଥି ଭାଙ୍ଗିଯାଏ ବା ସାମୟିକ ଚେତନାଶୂନ୍ୟ ବା ଶିଙ୍କୋପ ହୋଇଯାଏ ।. ଏହି ରୋଗରେ ଅଧିକାଂଶ ସମୟରେ ବହୁତ ଦିନ ଧରି ଥଣ୍ଡା ଲକ୍ଷଣ ଥାଏ ।^[୧୨]

ଅଣନିଶ୍ୱାସୀ

ଅଣନିଶ୍ୱାସୀ ହେବା ଯୋଗୁ ଲୋକମାନେ ଅସୁବିଧା ଭୋଗ କରନ୍ତି । ^[୧୫] “ ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟା ନିମନ୍ତେ ଚେଷ୍ଟା କରିବାକୁ ହେଉଛି”, “ମୁଁ ଅଣନିଶ୍ୱାସୀ ହେଉଛି” କିମ୍ବା “ମୁଁ ପ୍ରଶ୍ୱାସ ନେଇ ପାରୁନାହିଁ”; ଏହି ପରି ଅଭିଯୋଗ କରନ୍ତି । ^[୧୬] ବିଭିନ୍ନ ସଂସ୍କୃତିରେ ବିଭିନ୍ନ ଲୋକମାନେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର କଥାରେ ଏହାକୁ ପ୍ରକାଶ କରନ୍ତି ।^[୧୨] ଅଧିକ ପରିଶ୍ରମ କଲେ ଅଧିକ ସମୟ ଧରି ଅଣନିଶ୍ୱାସୀ ଲାଗେ ।^[୧୨] ଅଗ୍ରଗତିପ୍ରାପ୍ତ ରୋଗରେ ବିଶ୍ରାମ ବେଳେ ମଧ୍ୟ ଓ ସର୍ବଦା ଅଣନିଶ୍ୱାସୀ ଲାଗେ । ^{[୧୭][୧୮]} ଏହା ଯୋଗୁ ରୋଗୀ ଉତ୍କଣ୍ଠାପୂର୍ଣ୍ଣ ରହେ ଓ ଜୀବନଚର୍ଯ୍ୟା ଅନୁନ୍ନତ ହୁଏ ।^[୧୨] ଓଠ ସଙ୍କୁଚିତ କଲେ ଅଣନିଶ୍ୱାସୀ କମ ଲାଗେ । ^{[୧୯][୨୦]}

ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଲକ୍ଷଣ

ଏହି ରୋଗରେ ପ୍ରଶ୍ୱାସ ଗ୍ରହଣ କରିବା ସମୟ ଅପେକ୍ଷା ନିଶ୍ୱାସ ଛାଡିବାକୁ ଅଧିକ ସମୟ ଲାଗେ । ^[୨୧] ଛାତି ଚିପି (ଟାଇଟ) ହେଲା ଭଳି ଲାଗିପାରେ^[୧୨] କିନ୍ତୁ ଏହା ସାଧାରଣ ନୁହେଁ ଓ ଅନ୍ୟ ରୋଗରେ ମଧ୍ୟ ହୋଇପାରେ ।^[୧୫] ଯଦି ଶ୍ୱାସନଳୀ ଅବରୋଧ ଥାଏ ତେବେ ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟା ଶବ୍ଦ ଷ୍ଟେଥୋସ୍କୋପରେ କମ୍ ଶୁଣାଯାଏ ଓ ସଁ ସଁ ଶୁଣାଯାଏ ଯାହାକୁ ଇଂରାଜୀରେ ହୁଇଜ (wheeze) କୁହାଯାଏ ।^[୨୧] ଗୋଲାକାର ଛାତି ଏହି ରୋଗର ଅନନ୍ୟ ଗୁଣ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ସବୁ ରୋଗୀଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ ।^[୨୧] ରୋଗ ବୃଦ୍ଧି ହେଲେ ରୋଗୀ ଟ୍ରାଇପଡ ପୋଜିସନ ନିଏ ।^[୧୩]

ରୋଗ ଅଧିକ ହୋଇଯାଇଥିଲେ ଫୁସଫୁସରେ ପଲମୋନାରି ହାଇପରଟେନସନ ବା ଫୁସଫୁସୀୟ ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ ହୁଏ ଓ ହୃତପିଣ୍ଡର ଦକ୍ଷିଣ ନିଳୟ ଚାପଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇ କର୍ମଅକ୍ଷମ ହୁଏ । ^{[୩][୨୨][୨୩]} ଏହି ପରି ଉପୁଜୁଥିବା ଅବସ୍ଥାକୁ କରପଲମୋନେଲ କୁହାଯାଏ ଓ ଏହାପରେ ଗୋଡ ଫୁଲିଯାଏ ଯାହାକୁ ଇଂରାଜୀରେ ଇଡିମା (oedema) କୁହାଯାଏ^[୧୨] ଓ ଜୁଗୁଲାର ଶିରା ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଯାଏ । ^[୩] କରପଲମୋନେଲ ରୋଗର ଯେତେ କାରଣ ଅଛନ୍ତି ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ରୋଗ ପ୍ରଥମ ସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରିଛି ।^[୨୨] ସପ୍ଳିମେଣ୍ଟାଲ ଅକ୍ସିଜେନ ବ୍ୟବହାର ପରେ କରପଲମୋନେଲ କମିଯାଇଛି ।^[୧୩]
ସମାନ ସଙ୍କଟପ୍ରଦ ଅବସ୍ଥା ଥିବାରୁ ଅନେକ ଅନ୍ୟ ରୋଗ ସହ ସି.ଓ.ପି.ଡି. ମଧ୍ୟ ଦେଖାଯାଏ ।^[୧] ଏହି ରୋଗମାନଙ୍କର ନାମ: ଇସ୍କେମିକ ହାର୍ଟ ରୋଗ, ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ, ଡାଏବେଟିସ, କ୍ଷୀଣ ମାଂସପେଶୀ, ଓଷ୍ଟିଓପୋରୋସିସ, ଫୁସଫୁସ କର୍କଟ, ଆଶଙ୍କାଗ୍ରସ୍ତ ଓ ଅବସାଦ ।^[୧] ଅଗ୍ରଗତିଗ୍ରସ୍ତ ରୋଗୀ ସର୍ବଦା ଥକ୍କା ଅନୁଭବ କରନ୍ତି ।^[୧୨] ନଖରେ କ୍ଳବିଙ୍ଗ ଥିଲେ ଫୁସଫୁସୀୟ କର୍କଟ ନିମନ୍ତେ ପରୀକ୍ଷା ବିଧେୟ ।^[୨୪]

ସାମୟିକ ବୃଦ୍ଧି

ଅଧିକଥର ଛୋଟ ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟା ହେଲେ, ଅଧିକ ଖଙ୍କାର ପଡ଼ିଲେ, ଖଙ୍କାର ରଙ୍ଗ ପରିଷ୍କାରରୁ ବଦଳି ଶାଗୁଆ କିମ୍ବା ହଳଦିଆ ଦେଖାଗଲେ ସି.ଓ.ପି.ଡି. ରୋଗ ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଛି ବୋଲି ଧରାଯାଏ ।^[୨୧] ଲକ୍ଷଣ ଅନୁସାରେ ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟକ ନାଡ଼ିଗତି, ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟକ ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟା, ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟା ନିମନ୍ତେ ବେକ ମାଂସପେଶୀମାନଙ୍କର ଅଧିକ ବ୍ୟବହାର, ବହୁତ ଝାଳ ବୋହିବା, ଚର୍ମ ନୀଳ ଦେଖାଯିବା ଓ ମାନସିକ ଦ୍ୱନ୍ଦ ହେବା ବା ଝଗଡ଼ାପ୍ରିୟ ହେବା ଦେଖାଯାଏ ।^{[୨୧][୨୫]} ଷ୍ଟେଥୋ ଛାତିରେ ପକାଇ ଶୁଣିଲେ କ୍ରାକ୍ଳ ଶବ୍ଦ ଶୁଣାଯାଏ ।^[୨୬]

ଧୂମ୍ରପାନ, କର୍ମଭୂମିରେ ଧୂଆଁ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିବା ଓ କେତେକ ଦେଶରେ ଗୃହ ନିଆଁ ପ୍ରଦୁଷଣ ଯୋଗୁ ଏହି ରୋଗ ସମ୍ଭାବନା ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।^[୧୪] କେତେକ ଦଶନ୍ଧି ଧରି ଏହି କାରଣମାନଙ୍କ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିଲେ ଏହି ରୋଗ ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଏ ।^[୧୪] ମଣିଷର ଜେନେଟିକ ବନ୍ଦବୋସ୍ତ ମଧ୍ୟ ଏଥିନିମନ୍ତେ ଦାୟୀ ହୋଇପାରେ ।^[୧୪]

ଧୂମ୍ରପାନ

Percentage of females smoking tobacco as of the late 1990s early 2000s

Percentage of males smoking tobacco as of the late 1990s early 2000s. Note the scales used for females and males differ.^[୨୭]

ସାରା ପୃଥିବୀରେ ଧୂମ୍ରପାନ ଏହି ରୋଗର ପ୍ରାଥମିକ କାରଣ ^[୧୪] ଓ ଧୂମ୍ରପାୟୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୨୦ % ଲୋକଙ୍କର ଏହି ରୋଗ ହୁଏ ^[୨୮] ଓ ଜୀବନବ୍ୟାପୀ ସେବନ କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୫୦ % ଲୋକଙ୍କର ଏହି ରୋଗ ହୁଏ ।^[୨୯] ଆମେରିକା ଓ ଇଂଲଣ୍ଡରେ ଥିବା ରୋଗୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୮୦ରୁ ୯୫% ରୋଗୀ ବର୍ତ୍ତମାନ ବା ପୁରୁଣା ଧୂମ୍ରପାୟୀ ଅଟନ୍ତି । ^{[୨୮][୩୦][୩୧]} ଧୂଆଁ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସୁଥିବା ସମସ୍ତ ସମୟ ପରିମାଣ ଉପରେ ସି.ଓ.ପି.ଡି. ରୋଗ ହେବା/ ନ ହେବା ନିର୍ଭର କରେ ।^[୩୨] ଅଧିକନ୍ତୁ ମହିଳାମାନେ ପୁରୁଷମାନଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ଧୂଆଁର ନଷ୍ଟକାରୀ ପ୍ରଭାବ ପ୍ରତି ଅଧିକ ସଂବେଦନଶୀଳ ।^[୩୧] ୨୦% ରୋଗୀ ନିଜେ ଧୂମ୍ରପାନ ନ କରି ଧୂମ୍ରସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସୁଥିବାରୁ ରୋଗ ହୁଏ ଯାହାକୁ ଇଂରାଜୀରେ ସେକଣ୍ଡହ୍ୟାଣ୍ଡ ଧୂଆଁ କହନ୍ତି ।^[୩୦] ମାରିଜୁଆନା, ସିଗାର, ହୁକା ପ୍ରଭୃତି ମଧ୍ୟ ଏହି ରୋଗ ସଙ୍କଟ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରିବେ ।^[୧୪] ଗର୍ଭବତୀ ମହିଳା ଧୂମ୍ରପାନ କଲେ ଔରସଜାତ ପିଲାମାନଙ୍କର ଏହି ରୋଗ ସମ୍ଭାବନା ରହେ ।^[୧୪]

ବାୟୁ ପ୍ରଦୂଷଣ

ଯେଉଁ ରନ୍ଧନଶାଳାରେ କାଠ, କୋଇଲା, ଗୋବର ଇତ୍ୟାଦି ଜାଳେଣୀ ବ୍ୟବହାର କରାଯିବା ସହିତ ଉପଯୁକ୍ତ ବାୟୁ ଚଳାଚଳର ପ୍ରବନ୍ଧ ନଥାଏ, ସେଠାରେ ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ପ୍ରଦୂଷଣ ବହୁତ ହୁଏ ଓ ଏହା ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶମାନଙ୍କରେ ସି.ଓ.ପି.ଡି.ର ଏକ ପ୍ରଧାନ କାରଣ । ^[୩୩] ପ୍ରାୟ ୩୦୦ ନିୟୁତ ଲୋକ ଏହି ଭଳି ଜାଳେଣୀ ବ୍ୟବହାର କରି ରୋଷେଇ କରନ୍ତି ଓ ମହିଳାମାନେ ଅଧିକ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିଥାଆନ୍ତି । ^{[୧୪][୩୩]} ଭାରତ, ଚୀନ ଓ ସବ-ସାହାରା ଆଫ୍ରିକାରେ ୮୦ % ଲୋକଙ୍କ ଘରେ ଏହି ଭଳି ଶକ୍ତି ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି । ^[୫]
ଗ୍ରାମରେ ବାସ କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ସହରର ଲୋକଙ୍କର ସି.ଓ.ପି.ଡି. ହାର ଅଧିକ । ^[୩୪] ସହରୀ ବାୟୁ ପ୍ରଦୂଷଣ ସାମୟିକ ରୋଗ ବୃଦ୍ଧିର ଘଟକ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଏହାର ସି.ଓ.ପି.ଡି. ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଭୂମିଳା ସଠିକ ଜଣାଯାଉନାହିଁ ।^[୧୪] ଘରର ବାହାରେ ଥିବା ନିର୍ଗମିତ ବାୟୁର ଦରିଦ୍ର ଗୁଣବତ୍ତାଯୋଗୁ ସି.ଓ.ପି.ଡି. ଅଧିକ ହୁଏ । ^[୫] ଧୂମ୍ରପାନ ଜନିତ ପ୍ରଭାବଠାରୁ ଏହା କମ ଥିବା ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ।^[୧୪]

ବୃତ୍ତି ଜନିତ ସଂସ୍ପର୍ଶ

କର୍ମଭୂମିରେ ଅତ୍ୟଧିକ ଓ ଲମ୍ବା ସମୟ ଧରି ଧୁଳି, ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥ ଓ ଧୂଆଁ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିଲେ ସି.ଓ.ପି.ଡି. ସଙ୍କଟ ବଢେ, ସେ ଧୂମ୍ରପାୟୀ ହେଉ ବା ନ ହେଉ ।^[୩୫] ୧୦ରୁ ୨୦ % ରୋଗୀ କର୍ମଭୂମିଜନିତ କାରଣ ଯୋଗୁ ହୁଏ । ^[୩୬] ଆମେରିକାରେ ଆଦୌ ଧୂମ୍ରପାନ ନ କରିଥିବା ଲୋକ ମଧ୍ୟ ୩% ରୋଗୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଗଣାହୁଅନ୍ତି ଓ ଏହି ସଙ୍କଟ ସେହି ଦେଶମାନଙ୍କରେ ଥାଏ ଯେଉଁଠାରେ ଏ ସମ୍ପର୍କୀୟ କୌଣସି ଯଥେଷ୍ଟ କାନୁନ ନ ଥାଏ । ^[୧୪]
ଅନେକ କଳକାରଖାନା ଓ ଉତ୍ସମାନଙ୍କୁ ଦାୟୀ କରାଯାଇଛି^[୫] ଯେଉଁମାନଙ୍କମଧ୍ୟରେ ଅଧିକ ଧୁଳି ଥିବା କୋଇଲା ଖଣି, ସୁନା ଖଣି, ଲୁଗା କଳ; ବୃତ୍ତି ମଧ୍ୟରେ କାଡମିଅମ, ଆଇସୋସ୍ୟାନେଟ ଏବଂ ୱେଲ୍ଡ଼ିଙ୍ଗ ମେସିନର ଧୂଆଁ।^[୩୫] କୃଷିକାମରେ ମଧ୍ୟ ସଙ୍କଟ ରହେ । ^[୫] କେତେକ ବୃତ୍ତିରେ ଏହି ସଙ୍କଟ ଅଧାରୁ ଦୁଇ ପ୍ୟାକେଟ ସିଗାରେଟ ପାନ ସହ ସମାନ ।^[୩୭] ସିଲିକା ଧୂଆଁ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିଲେ ସି.ଓ.ପି.ଡି. ରୋଗ ହୋଇପାରେ, କିନ୍ତୁ ସିଲିକୋସିସ ରୋଗ ସହ ସମ୍ପର୍କ ନ ଥାଏ ।^[୩୮] ସିଗାରେଟ ଧୂଆଁ ଓ ଧୁଳି ସଂସ୍ପର୍ଶ ବିଯୁକ୍ତାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ପକାଏ ଓ ଏହି ପ୍ରଭାବ ଜମିରହେ ।^[୩୭]

ଜେନେଟିକ

ସି.ଓ.ପି.ଡି. ରୋଗ ସୃଷ୍ଟିରେ ଜେନେଟିକର ଭୂମିକା ଥାଏ । ଧୂମ୍ରପାନ କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ସମ୍ପର୍କିୟମାନେ ଏହା ନ କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ଏହି ରୋଗର ଅଧିକ ଶିକାର ହୁଅନ୍ତି ।^[୧୪] ଅଧୁନା କେବଳ ଆଲଫା 1-ଆଣ୍ଟିଟ୍ରିପସିନ ଅଭାବ ସଙ୍କଟ ସୃଷ୍ଟିକାରୀ ବୋଲି ଜଣାଯାଇଛି ।^[୩୯] କେବଳ ଆଲଫା 1-ଆଣ୍ଟିଟ୍ରିପସିନ ଅଭାବ ଥିଲେ ଏହି ସଙ୍କଟ ଅତି ଅଧିକ ହୁଏ ଧୂଆଁ ଯୋଗୁ ମଧ୍ୟ । ^[୩୯] ଏହା ୧ରୁ ୫% ରୋଗୀଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ଦାୟୀ ^{[୩୯][୪୦]} ଓ ଏହି ଅବସ୍ଥା ପ୍ରତି ୧୦,୦୦୦ ଲୋକରେ ୩/୪ ଜଣଙ୍କର ଥାଏ । ^[୧୩] ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜେନେଟିକ ବିଷୟରେ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଚାଲିଛି ,^[୩୯] ଆହୁରି ଅଧିକ ଥିବା ସମ୍ଭାବନା ଅଛି । ^[୫]

ଅନ୍ୟାନ୍ୟ

ଆହୁରି ଅନେକ ସଙ୍କଟାବସ୍ଥା ଏହି ରୋଗ ସହ ସ୍ୱଳ୍ପମାତ୍ରାରେ ଯୋଡିହୋଇ ରହିଛନ୍ତି । ଏହି ସଙ୍କଟ ଗରିବମାନଙ୍କର ଅଧିକ ଥାଏ, କିନ୍ତୁ ଏହା କେବଳ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ନା ତାହା ସହ ଜଡ଼ିତ ଥିବା ବାୟୁ ପ୍ରଦୂଷଣ ଓ ଅପପୁଷ୍ଟି, ଏହା ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇନାହିଁ । ^[୧୪] ଆଜ୍‌ମା ଓ ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟା ଆଧିକ୍ୟ ଥିଲେ ଅଧିକ ସି.ଓ.ପି.ଡି. ସଙ୍କଟ ଥାଏ । ^[୧୪] ସ୍ୱଳ୍ପ ଜନ୍ମ ଓଜନ, ଏଚ.ଆଇ.ଭି./ ଏଡସ ଓ ଯକ୍ଷ୍ମା ଓ ଅନେକ ସଂକ୍ରାମକ ରୋଗ ଏହି ରୋଗ ସୃଷ୍ଟିରେ ଭୂମିକା ନିଅନ୍ତି । ^[୧୪] ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟା ସଂକ୍ରମଣ ଯେପରିକି ନିମୋନିଆ ଏହି ରୋଗ ସଙ୍କଟ ବୃଦ୍ଧି କରେନି ବିଶେଷତଃ ବୟସ୍କ ଲୋକଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ । ^[୧୩]

ହଠାତ ଗମ୍ଭୀର

ହଠାତ ରୋଗ ଲକ୍ଷଣ ଗମ୍ଭୀର ହୋଇଯିବା ^[୪୧] ସାଧାରଣତଃ ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ପ୍ରଦୂଷଣ, ସଂକ୍ରମଣ କିମ୍ବା ଅନୁଚିତ ଔଷଧ ସେବନଦ୍ୱାରା ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ । ^[୪୨] ୫୦ରୁ ୭୦ % ରୋଗୀଙ୍କର କ୍ଷେତ୍ରରେ ସଙ୍କ୍ରମଣଯୋଗୁ ଏହା ହୁଏ ।^{[୪୨][୪୩]} ୨୫  % ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆ, ୨୫ % ଭୂତାଣୁ ଓ ୨୫% ଉଭୟଙ୍କଦ୍ୱାରା ହୁଏ । ^[୪୪] ଜଳବାଯୁ ପ୍ରଦୂଷଣ କରିବାରେ ଉଭୟ ଘର ଭିତର ଓ ବାହାରର ବାୟୁ ଗୁଣବତ୍ତା ଦାୟୀ । ^[୪୨] ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଓ ସେକେଣ୍ଡହ୍ୟାଣ୍ଡ ଧୂଆଁ ଉଦଭାସନ ରୋଗ ସଙ୍କଟ ବୃଦ୍ଧି କରେ । ^[୫] ଥଣ୍ଡା ଉତ୍ତାପ ଏକ ଭୂମିକା ନିର୍ବାହ କରେ ବିଶେଷତଃ ଶୀତଦିନେ । ^[୪୫] ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଗୁରୁତର ରୋଗ ଥିଲେ ଅଧିକ ଗମ୍ଭୀର ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ: ସାମାନ୍ୟ ରୋଗ ବର୍ଷକୁ ୧.୮, ମାଧ୍ୟମ ରୋଗ ବର୍ଷକୁ ୨ ବା ୩ ଓ ଅତି ଗମ୍ଭୀର ବର୍ଷକୁ ୩.୪ । ^[୪୬] ବାରମ୍ବାର ଗମ୍ଭୀର ଅବସ୍ଥା ହେଉଥିଲେ ଫୁସ୍‌ଫୁସ୍‌ର କାର୍ଯ୍ୟକାରୀତା କମିଯାଏ । ^[୪୭] ସି.ଓ.ପି.ଡି. ଆଗରୁ ଥିଲେ ପଲମୋନାରୀ ଏମ୍ବୋଲାଇ (ଫୁସଫୁସରେ ମୁଣ୍ଡା ରକ୍ତ)ଦ୍ୱାରା ଆହୁରି ଅଧିକ ସମସ୍ୟା ହୁଏ । ^[୧]

ସି.ଓ.ପି.ଡି. ଗୋଟିଏ ଫୁସଫୁସ ବାଧା ସୃଷ୍ଟିକାରୀ ରୋଗ ଯେଉଁଥିରେ ସ୍ଥାୟୀ ଭାବରେ ଆଂଶିକ ସ୍ୱଳ୍ପ ବାୟୁ ପ୍ରବାହ ପୁନଃସ୍ଥାପନ ଓ ନିଶ୍ୱାସ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ନିଷ୍କାସନ ହୁଏ ନାହିଁ (ବାୟୁ ବନ୍ଧନ) । ^[୧] ଫୁସଫୁସ ତନ୍ତୁ ନଷ୍ଟ ହେବାଯୋଗୁ ଓ କ୍ଷୁଦ୍ର ବାୟୁନଳୀ ରୋଗ ଅବଷ୍ଟ୍ରକ୍ଟିଭ ବୋଙ୍କିଓଲାଇଟିସ ଯୋଗୁ ସ୍ୱଳ୍ପ ବାୟୁ ପ୍ରବାହ ହୁଏ । ବିଭିନ୍ନ ଲୋକ ଅନୁସାରେ ଏହି ଦୁଇ କାରକଙ୍କର ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଯୋଗଦାନ ହୁଏ । ^[୧୪] କ୍ଷୁଦ୍ର ବାୟୁନଳି ଅତ୍ୟଧିକ ନଷ୍ଟ ହେଲେ ବିରାଟ ବାୟୁ ପକେଟ ତିଆରି ହୁଏ ଯାହାକୁ ବୁଲେ କହନ୍ତି ଓ ଏହା ଫୁସଫୁସ ତନ୍ତୁକୁ ବଦଳ କରିଦିଏ । ଏହି ଅବସ୍ଥାକୁ ବୁଲସ ଏମ୍ଫିସେମା କହନ୍ତି । ^[୪୮]

ପ୍ରଶ୍ୱାସରେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିବା ଉତ୍ତେଜକ ପଦାର୍ଥର ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଯୋଗୁ ଫୁସଫୁସରେ ସ୍ଥାୟୀ ପ୍ରଦାହ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ଯାହା ସି.ଓ.ପି.ଡି. ହୋଇ ଶେଷ ହୁଏ । ^[୧୪] ସ୍ଥାୟୀ ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆ ସଂକ୍ରମଣ ଏହି ପ୍ରଦାହରେ ଯୋଗଦାନ କରେ । ^[୪୭] ଏହି ପ୍ରଦାହରେ ଦୁଇ ଶ୍ୱେତ ରକ୍ତ କଣିକା ଯଥା ନିଉଟ୍ରୋଫିଲ ଓ ମାକ୍ରୋଫେଜ ଯୋଗଦାନ କରନ୍ତି । ଧୂମ୍ରପାନ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କର ଅଧିକ ସାଇଟୋଟକ୍ସିକଟି ସେଲ (ଟିସି୧), ଲିମ୍ଫୋସାଇଟ ଥାଏ ଓ ସି.ଓ.ପି.ଡି. ଥିବା କେତେକ ଲୋକଙ୍କର ଆଜମା ରୋଗରେ ମିଳୁଥିବା ଭଳି ଇଓସିନୋଫିଲ ଥାଏ । ପ୍ରଦାହକାରୀ କେମୋଟାକ୍ଟିକ ଫ୍ୟାକ୍ଟରଦ୍ୱାରା ଆଂଶିକ ଭାବେ ଏହି ସେଲ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ହୁଏ । ଫୁସଫୁସ ନଷ୍ଟ ହେବାର ଅନ୍ୟ ପ୍ରକ୍ରିୟା ମଧ୍ୟରେ ଟୋବାକୋ ଧୂଆଁଦ୍ୱାରା ଅକ୍ସିଡେଟିଭ ସ୍ଟ୍ରେସ ହୋଇ ଫ୍ରି ରାଡିକାଲ ଯୋଗୁ ଓ ପ୍ରୋଟିଏଜ ଇନହିବିଟରଦ୍ୱାରା ଯଥେଷ୍ଟ ବାଧା ନ ହୋଇପାରି ପ୍ରୋଟିଏଜଦ୍ୱାରା ଫୁସଫୁସର କନେକ୍ଟିଭ ତନ୍ତୁ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ । ଫୁସଫୁସର ତନ୍ତୁ ନଷ୍ଟ ହେବା ଯୋଗୁ ଏମ୍ଫିସେମା ହୋଇ ବାୟୁ ପ୍ରବାହ କମେ ଓ ଶେଷରେ ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟାର ଗ୍ୟାସ ଅବଶୋଷଣ ଓ ତ୍ୟାଗ ହୋଇପାରେ ନାହିଁ । ^[୧୪] ଏହି ପ୍ରଦାହକାରୀ ମେଡିଏଟରମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଆଂଶିକ ଭାବେ ମାଂସପେଶୀ କ୍ଷୟ ହୁଏ । ^[୧୪]ପ୍ରଦାହଜନିତ ସ୍କାର ଶ୍ୱାସ ନଳୀ ଭିତର ପାଖ ସରୁ ହୋଇଯାଏ । ଏଥିଯୋଗୁ ନିଶ୍ୱାସରେ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ବାୟୁ ତ୍ୟାଗ କରିହୁଏ ନାହିଁ । ନିଶ୍ୱାସ ଛାଡିବା ବେଳେ ଛାତିର ଚାପ ଶ୍ୱାସ ନଳୀ ଉପରେ ପଡ଼ିବା ଯୋଗୁ ବାୟୁ ପ୍ରବାହ ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ କମିଯାଏ । ^[୪୯] ଏହା ଫଳରେ ପୂର୍ବ ନିଶ୍ୱାସ ବାୟୁ ନିଷ୍କାସିତ ହୋଇପାରେ ନାହିଁ ଓ ପରବର୍ତ୍ତୀ ପ୍ରଶ୍ୱାସ ନେବାଯୋଗୁ ଫୁସଫୁସରେ ଯେ କୌଣସି ସମୟରେ ବାୟୁ ବହୁତ ଅଧିକ ରହେ ଯାହାକୁ ଅତ୍ୟଧିକ ସ୍ଫୀତାବସ୍ଥା ବା ବାୟୁ ଜନ୍ତା କୁହାଯାଏ । ^{[୪୯][୫୦]} ଫୁସଫୁସ ଫୁଲି ରହିବାରୁ ପ୍ରଶ୍ୱାସ ନେଇ ହୁଏ ନାହିଁ ଓ ଅଣନିଶ୍ୱାସୀ ଲାଗେ ବିଶେଷତଃ ବ୍ୟାୟାମ ସମୟରେ ଏହା ଘଟେ । ^[୫୧] କେତେକ ଲୋକଙ୍କର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଜିନିଷପ୍ରତି ବିଶେଷ ଉଦ୍ଦୀପନା ପ୍ରକାଶ ପାଏ ଯାହାକୁ ବ୍ରୋଙ୍କିଆଲ ହାଇପରସେସ୍ପନସିଭନେସ ବା ବାୟୁ ନଳୀ ଉଚ୍ଚ ଉଦ୍ଦୀପନା କୁହାଯାଏ । ^[୧୩]

ଭୟାବହତା

ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ସି.ଓ.ପି.ଡି. ରୋଗ କେତେ ପରିମାଣରେ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ କରୁଛି ଜାଣିବାକୁ ଅନେକ ଉପାୟ ଅଛି । ^[୧୨] ରୂପାନ୍ତରିତ ପ୍ରଶ୍ନସୂଚୀ (British Medical Research Council) ବା ସି.ଓ.ପି.ଡି. ଆସେସମେଣ୍ଟ ଟେଷ୍ଟ (CAT) ସାହାଯ୍ୟରେ ସହଜ ପ୍ରଶ୍ନ କରି ଲକ୍ଷଣ ଭୟାବହତା ନିରୂପଣ କରାଯାଏ । ^[୧୨] ଏହି ସିଏଟି ସ୍କେଲରେ ୦ରୁ ୪୦ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମାନକ ଥାଏ, ସ୍କୋର ଅଧିକ ହେଲେ ଭୟାବହତା ଅଧିକ ^[୫୨] ବାୟୁ ପ୍ରବାହ ପରିମାଣ ସ୍ପାଇରୋମେଟ୍ରି ଜନ୍ତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ ନିରୂପଣ କରିହୁଏ । ^[୧୨] ଏହା FEV₁ ଅନୁସାରେ ବୟସ, ଳିଙ୍ଗ, ଉଚ୍ଚତା ଓ ଓଜନ ଅନୁସାରେ ଗୋଟିଏ ସାଧାରଣ ମାନକର ଶତକଡା ଅଂଶ ନିରୂପଣ କରାଯାଏ । ^[୧୨] ଉଭୟ ଆମେରିକା ଓ ୟୁରୋପୀୟ ଗାଇଡଲାଇନରେ ଆଂଶିକ ଭାବରେ FEV₁ ଅନୁସାରେ ଚିକିତ୍ସା ଉପଦେଶ ଦିଆଯାଏ । ^[୫୩] ଲକ୍ଷଣ ନିରୂପଣ ଓ ସୀମିତ ଶ୍ୱାସ ବାୟୁ ପ୍ରବାହ ଅନୁସାରେ ରୋଗୀଙ୍କୁ ୪ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି । ^[୧୨] ଓଜନ ହ୍ରାସ, ମାଂସପେଶୀ ଦୁର୍ବଳତା ଓ ଅନ୍ୟ ରୋଗ ଉପସ୍ଥିତିକୁ ମଧ୍ୟ ହିସାବ କରାଯାଏ । ^[୧୨]

ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପରୀକ୍ଷା

ଛାତି ଏକ୍ସ-ରେ ଓ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ରକ୍ତ ଗଣନା କରି ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କଲାବେଳେ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ରୋଗଙ୍କୁ ବାଦ ଦେଇ ହେବ । ^[୫୪] ଏକ୍ସ-ରେ ଚିତ୍ରରେ ଅନୁପମ ଚିହ୍ନମାନଙ୍କରେ ଅତ୍ୟଧିକ ପ୍ରସାରିତ ଫୁସଫୁସ, ସମତଳ ମଧ୍ୟଚ୍ଛଦା, ଅଧିକ ରେଟ୍ରୋଷ୍ଟର୍ନାଲ ବାୟୁସ୍ଥାନ ଓ ବୁଲ୍ଲା; ଏହା ସହିତ ନିମୋନିଆ, ପଲମୋନାରୀ ଇଡିମା ଓ ନେମୋଥୋରାକ୍ସ ଭଳି ରୋଗ ନ ଥିବା ନିର୍ଣ୍ଣୟ ହୁଏ । ^[୫୫] ଉଚ୍ଚ ରିଜୋଲ୍ୟୁସନ ଟୋମୋଗ୍ରାଫି ସ୍କାନ ସାହାଯ୍ୟରେ ଫୁସଫୁସର ପତ୍ୟେକ ସ୍ଥାନର ଛବି ଦେଖି ଏମ୍ଫିସେମା ଥିବା ସ୍ଥାନ ନିରୂପଣ କରିହୁଏ ଓ ଅନ୍ୟ ରୋଗର ଅନୁପସ୍ଥିତି ଜାଣିହୁଏ । ^[୧୩] ଅବଶ୍ୟ କିକିତ୍ସାରେ ଏହାର କିଛି ପ୍ରଭାବ ନ ଥାଏ ଯଦି ଅପରେସନ ପ୍ଳାନ ନ ଥାଏ । ^[୧୩] ଅକ୍ସିଜେନ ଆବଶ୍ୟକତା ଜାଣିବା ନିମନ୍ତେ ଧମନୀ ରକ୍ତ ଗ୍ୟାସ ଆନାଲିସିସ କରାଯାଏ; FEV_୧ ୩୫ %ରୁ କମ ଥିବା ପୁର୍ଭାଭାସ ଥିଲେ, ଆକ୍ସିଜେନ ସାଚୁରେସନ ୯୨ %ରୁ କମ ଥିଲେ ଓ କଞ୍ଜେଷ୍ଟିଭ ହାର୍ଟ ଫେଲ୍ୟୁର ଥିଲେ ଏହା ସୁପାରିସ କରାଯାଏ । ^[୧୨] ପୃଥିବୀର ଆଲଫା-୧ ଆଣ୍ଟିଟ୍ରିପଶିନ ଅଭାବଥିବା ସ୍ଥାନମାନଙ୍କରେ, ୪୫ ବର୍ଷ ବୟସ୍କରୁ କମ ଲୋକଙ୍କର ଫୁସଫୁସର ନିମ୍ନ ଅଂଶରେ ଏମ୍ଫିସେମା ରୋଗ ଥିଲେ ଟେଷ୍ଟ ନିମନ୍ତେ ବିଚାର କରାଯାଏ । ^[୧୨]

• 
  Chest X-ray demonstrating severe COPD. Note the small heart size in comparison to the lungs. ଛାତି ଏକ୍ସ-ରେ ଛବିରେ ଅତ୍ୟଧିକ ସିଓପିଡି ରୋଗର ଚିହ୍ନ ଦେଖାଯାଉଛି । ହୃତପିଣ୍ଡ ଆକାର ଫୁସଫୁସ ଆକାର ତୁଳନାରେ ବହୁତ ଛୋଟ ଦେଖାଉଛି ।
• 
  A lateral chest x-ray of a person with emphysema. Note the barrel chest and flat diaphragm.ଛାତି ଏକ୍ସ-ରେ ଚିତ୍ରରେ ଏମ୍ଫିସେମା ଚିହ୍ନ ଦେଖାଯାଉଛି । ଏଥିରେ ବ୍ୟାରେଲ ଛାତି ଓ ସମତଳ ମଧ୍ୟଚ୍ଛଦା ସମତଳ ଦର୍ଶାଉଛି ।
• 
  Lung bulla as seen on CXR in a person with severe COPD
• 
  A severe case of bullous emphysema ବୁଲ୍ଲସ ଏମ୍ଫିସେମା
• 
  Axial CT image of the lung of a person with end-stage bullous emphysema.

ଭେଦାତ୍ମକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ

ହେଉଥିବା ଅନ୍ୟ କେତେକ ରୋଗ ଯଥା କଞ୍ଜେଷ୍ଟିଭ ହାର୍ଟ ଫେଲିୟୋର, ପଲମୋନାରି ଏମ୍ବୋଲିଜ୍ମ, ନିମୋନିଆ ଓ ନିମୋଥୋରାକ୍ସ ଇତ୍ୟାଦି ରୋଗମାନଙ୍କରେ ଛୋଟ ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟା ହେଉଥିବାରୁ ସେମାନଙ୍କୁ ସି.ଓ.ପି.ଡି.ଠାରୁ ଅଲଗା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବାକୁ ହୁଏ । ସି.ଓ.ପି.ଡି. ଭୋଗୁଥିବା କେତେକ ରୋଗୀ ସେମାନଙ୍କୁ ଆଜମା ହୋଇଛି ବୋଲି ଭାବନ୍ତି । ^[୨୧] ରୋଗ ଇତିହାସ, ଧୂମ୍ରପାନ ଇତିହାସ, ଓ ବ୍ରୋଙ୍କୋଡାଇଲେଟର ନେଲେ ମଧ୍ୟ ସ୍ପାଇରୋମେଟ୍ରିରେ ସୀମିତ ଶ୍ୱାସ ପୁନଃପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତନ ନ ହେବା, ଏହି ସବୁ ଥିଲେ ଆଜମା ନ ଥିବା ପ୍ରମାଣିତ ହୁଏ । ^[୫୬] ଯକ୍ଷ୍ମା ହେଉଥିବା ସ୍ଥାନରେ ଏହି ଭଳି ଲକ୍ଷଣ ସହ କାଶ ହେଉଥିଲେ ଯକ୍ଷ୍ମା ରୋଗ ନିମନ୍ତେ ପରୀକ୍ଷା ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ ।^[୧୨] ସମାନ ଲକ୍ଷଣ ପ୍ରକାଶ କରୁଥିବା ବ୍ରଙ୍କୋପଲମୋନାରୀ ଡିଶପ୍ଲାସିଆ ଓ ଓବଲିଟରେଟିଭ ବ୍ରୋଙ୍କାଇଟିସ ରୋଗ ସମ୍ଭାବନା ରହିପାରେ ।^[୫୪] କ୍ରନିକ ବ୍ରୋଙ୍କାଇଟିସ୍ ରୋଗାରେ ସାଧାରଣ ବାୟୁ ଚଳାଚଳ ଥିଲେ ତାହାକୁ ସି.ଓ.ପି.ଡି ରୋଗରେ ଗଣାଯିବ ନାହିଁ । ^[୧୩]

ଧୂଆଁ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ନ ଆସିବା ବା ଅଳ୍ପ ଆସିବା ତଥା ଉନ୍ନତ ଗୁଣର ବାୟୁ ପ୍ରବାହ ସହ ରହିଲେ ଅଧିକାଂଶ ସି.ଓ.ପି.ଡି. ରୋଗକୁ ପ୍ରତିରୋଧ କରିହେବ । ^[୫] ବାର୍ଷିକ ଇନଫ୍ଳୁଏଞ୍ଜା ଟିକା ନେଲେ ଏହି ରୋଗର ସାମୟିକ ବୃଦ୍ଧି, ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ଆଡମିସନ ତଥା ମୃତ୍ୟୁ ହାର କମିଯାଉଛି । ^{[୫୭][୫୮]} ନିମୋକୋକାଲ ଟିକାମଧ୍ୟ ଉପକାରି ହୋଇପାରେ । ^[୫୭]

ଧୂମ୍ରପାନ ବନ୍ଦକରିବା

ପ୍ରଥମରୁ ଧୂମ୍ରପାନ କରିବାକୁ ନ ଦେବାଦ୍ୱାରା ସି.ଓ.ପି.ଡି. ରୋକି ହେବ ।^[୫୯] ସରକାରୀ ପଲିସି, ଜନସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏଜେନ୍ସି ଓ ଧୂମ୍ରପାନ ବିରୋଧୀ ସଂସ୍ଥା ମିଳିତ ଭାବେ ଚେଷ୍ଟା କରି ପ୍ରଥମରୁ ଧୂମ୍ରପାନ ବାରଣ ଓ ପରେ ଧୁମ୍ରପାନ ତ୍ୟାଗ କରିବାକୁ ଉପଦେଶ ଦେବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କଲେ ଏହା ଆନୁପାତିକ ଭାବେ ନିଶ୍ଚୟ କମିଯିବ । ^[୬୦] ଧୁମ୍ରପାନ ନିଷେଧ ନିୟମଦ୍ୱାରା ସାଧାରଣ ସ୍ଥାନମାନଙ୍କରେ ଓ କର୍ମକ୍ଷେତ୍ରରେ ସେକଣ୍ଡାରୀ ଧୁମ୍ରପାନ ରୋକିହେବ ଓ ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ଏହି ନିଷେଧ କଡାକଡି ଭାବେ ପାଳିବାକୁ ଉପଦେଶ ଦେଲେ ଫଳପ୍ରଦ ହୁଏ । ^[୫]

ଧୂମ୍ରପାନ କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କର ସି.ଓ.ପି.ଡି.ର ଅଧିକ କ୍ଷତିରୁ ରକ୍ଷା ପାଇବା ନିମନ୍ତେ ଏକମାତ୍ର ପନ୍ଥା ଧୂମ୍ରପାନ ବନ୍ଦ କରିବା । ^[୬୧] ଆଗେଇ ଯାଇଥିବା ରୋଗରେ ମଧ୍ୟ ଏହା ଅଧିକ କ୍ଷତିରୁ ରକ୍ଷା କରିବା ସହ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମହୀନତା ସହ ମୃତ୍ୟୁକୁ ବିଳମ୍ବ କରାଏ । ^[୬୨] ଧୂମ୍ରପାନ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ନେଲେ ତାହା ବନ୍ଦ ହେବା ଆରମ୍ଭ ହୁଏ ଓ ତାହା ଛାଡ଼ିବା ନିମନ୍ତେ ଚେଷ୍ଟା ଚାଲେ । ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ତ୍ୟାଗ ନିମନ୍ତେ ଅନେକ ଥର ଚେଷ୍ଟା ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ, ଥରକରେ ଯାଏନାହିଁ । ^[୬୩] ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ଚେଷ୍ଟା କଲେ ୪୦ % ଲୋକ ସଫଳ ହୁଅନ୍ତି । ^[୬୪]

ଇଚ୍ଛା ଶକ୍ତି ବଳରେ ଅନେକ ଧୂମ୍ରପାୟୀ ଦୀର୍ଘ ଦିନ ପରେ ଏହା ଛାଡ଼ିପାରନ୍ତି । ଧୂମ୍ରାପାନ ଅତ୍ୟଧିକ ନିଶା ଉଦ୍ରେକକାରୀ ^[୬୫] ଓ ଅନେକ ଏହା ନିମନ୍ତେ ଅଧିକ ସମର୍ଥନ ଇଚ୍ଛା କରନ୍ତି । ସାମାଜିକ ସମର୍ଥନ, ସେହି ସମୟରେ କାର୍ଯ୍ୟ ବ୍ୟସ୍ତ ଓ ବିଭିନ୍ନ ଔଷଧ ଯେପରିକି ନିକୋଟିନ ରିପ୍ଲେସମେଣ୍ଟ ଥେରାପି, ବୁପ୍ରୋପିଆନ, କିମ୍ବା ଭାରେନିକ୍ଳିନଦ୍ୱାରା ଏହା ଛାଡିବା ସମ୍ଭାବନା ବୃଦ୍ଧି ହୁଏ । ^{[୬୦][୬୪]}

ବୃତ୍ତିଗତ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ

କୋଇଲା ଖଣି, ନିର୍ମାଣ ଓ ପଥରକର୍ମ ଭଳି ସଂକଟାପନ୍ନ କାରଖାନାର ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କର ସିଓପିଡି ନ ହେବା ନିମନ୍ତେ ଅନେକ ସଂସ୍କାର ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି, ^[୫] ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ: ଜନ ସାଧାରଣ ନୀତି ତିଆରି, ^[୫] ଶ୍ରମିକଙ୍କର ଶିକ୍ଷା ଓ ସଙ୍କଟ ପରିଚାଳନା, ଧୂମ୍ରପାନ ବନ୍ଦ, ନିୟମିତ ପରୀକ୍ଷାଦ୍ୱାରା ଆଶୁ ସୂଚନା, ରେସ୍ପିରେଟରର ବ୍ୟବହାର ଓ ଧୁଳି ନିୟନ୍ତ୍ରଣ । ^{[୬୬][୬୭]} ଧୁଳି ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଫଳପ୍ରଦ ନିମନ୍ତେ ଉନ୍ନତ ବାୟୁ ଚଳାଚଳ, ଜଳ ସ୍ପ୍ରେ ଓ ଧୁଳି ସୃଷ୍ଟି ନ କରିବା ଟେକନିକ ବ୍ୟବହାର ଆବଶ୍ୟକ । ^[୬୮] କୌଣସି ଶ୍ରମିକର ସି.ଓ.ପି.ଡି. ହେଲେ ଧୁଳି ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ନ ଆସିବା ଭଳି କାମରେ ତାକୁ ମୁତୟନ କଲେ ଅଧିକ ଫୁସଫୁସ ନଷ୍ଟ ହେବାରୁ ରକ୍ଷା ମିଳିବ । ^[୬୯]

ବାୟୁ ପ୍ରଦୂଷଣ

ଗୃହ ଭିତର ଓ ବାହାରର ବାୟୁର ଗୁଣବତ୍ତା ଉନ୍ନତ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ, ଏହା ସି.ଓ.ପି.ଡି. ହେବାକୁ ପ୍ରତିରୋଧ କରିବ ଓ ରୋଗ ଥିଲେ ତାହାକୁ ଅଧିକ ଖରାପ ଦିଗକୁ ନ ଯିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ । ^[୫] ଏହା ସାର୍ବଜନୀନ ନୀତି ପ୍ରୟୋଗ, ସଂସ୍କୃତି ପରିବର୍ତ୍ତନ ଓ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ପ୍ରଚେଷ୍ଟାଦ୍ୱାରା ସମ୍ଭବ ହେବ । ^[୭୦]

ଉପଯୁକ୍ତ ନିୟମ ପ୍ରଚଳନ କରି ବିକଶିତ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନେ ସଫଳତାର ସହିତ ବାହାର ବାୟୁର ଗୁଣ ଉନ୍ନତ କରିପାରିଛନ୍ତି ।  ଏହାଦ୍ୱାରା ସେଠାକାର ଜନସାଧାରଣଙ୍କର ଫୁସଫୁସର କର୍ମର ଉନ୍ନତି ଘଟିଛି । ^[୫] ସି.ଓ.ପି.ଡି. ରୋଗୀମାନେ ବାହାର ବାୟୁମଣ୍ଡଳ ଅବସ୍ଥା ଖରାପ ଥିବା ଦିନମାନଙ୍କରେ ଗୃହ ଭିତରେ ରହିଲେ ସ୍ୱଳ୍ପ ଲକ୍ଷଣ ରହିବ । ^[୩]

ଘରେ ଉନ୍ନତ ବାୟୁ ସଂଚାଳନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ତଥା ଭଲ ଚୁଲି ବା ଷ୍ଟୋଭ ଓ ଚିମିନି ବ୍ୟବହାର କରି ରୋଷେଇ ଘର ଧୂଆଁ ଓ ଉତ୍ତାପ ସଂସ୍ପର୍ଶରୁ ରକ୍ଷା ପାଇବା ନିମନ୍ତେ ଚେଷ୍ଟା ଆବଶ୍ୟକ । ^[୭୦] ଉପଯୁକ୍ତ ଷ୍ଟୋଭ ବ୍ୟବହାର କଲେ ଗୃହ ଭିତର ବାୟୁର ଗୁଣ ୮୫ % ଉନ୍ନତି କରି ପାରିବ ।  କିରୋସିନ, କୋଇଲା ଓ ଘଷି ଅପେକ୍ଷା ସୋଲାର ରନ୍ଧନ ଓ ବିଦ୍ୟୁତ ଉତ୍ତାପ ବ୍ୟବହାର ଅଧିକ ଫଳପ୍ରଦ ହୁଏ ।  

ସି.ଓ.ପି.ଡି. ରୋଗ ଆରୋଗ୍ୟ ହେବା ନିମନ୍ତେ କୌଣସି ବିଧି ନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ଏହାର ଲକ୍ଷଣ ଚିକିତ୍ସାସାଧ୍ୟ ଓ ଅଗ୍ରଗତି ରୋକି ହେବ । ^[୫୯] ସଙ୍କଟସୃଷ୍ଟିକାରୀ ଅବସ୍ଥା କମେଇବା, ରୋଗକୁ ପରିଚାଳନା କରିବା, ସାମୟିକ ବୃଦ୍ଧିକୁ ପ୍ରତିରୋଧ ତଥା ଚିକିତ୍ସା କରିବା ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ରୋଗ ଚିକିତ୍ସା କରିବା । ^[୩] ମୃତ୍ୟୁ ରୋକିବାର ଏକମାତ୍ର ପନ୍ଥା ହେଲା ଧୂମ୍ରପାନ ବନ୍ଦ ଓ ପରିପୂରକ ଅମ୍ଳଜାନ ଗ୍ରହଣ । ^[୭୧] ଧୂମ୍ରପାନ ବନ୍ଦ କାଲେ ସି.ଓ.ପି.ଡି. ସଙ୍କଟ ୧୮ % କମିଯାଏ । ^[୧] ଅନ୍ୟ ସୁପାରିସ ମଧରେ ବର୍ଷରେ ଥରେ ଇନଫ୍ଳୁଏଞ୍ଜା ଟିକା ନେବା, ୫ ବର୍ଷରେଠାରେ ନିମୋକୋକାଲ ଟିକା ଓ ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ପ୍ରଦୂଷଣ ରୋକିବା । ^[୧] ଆଗେଇ ଯାଇଥିବା ରୋଗରେ ଉପଶମକାରୀ ଚିକିତ୍ସାଦ୍ୱାରା ଲକ୍ଷଣ କମିଯାଏ, ମର୍ଫିନ ଦେଲେ ଅଣନିଶ୍ୱାସୀ ହେବା କମିଯାଏ । ^[୭୨] ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟା ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ନିମନ୍ତେ ଅଣ-ଅପରେଶନ ଭେଣ୍ଟିଲେସନ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରେ । ^[୭୨]

ବ୍ୟାୟାମ

ଫୁସଫୁସ ପୁନର୍ବସତି ଏକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଯାହା ବ୍ୟକ୍ତି ବିଶେଷର ଉପକାର ନିମନ୍ତେ ବ୍ୟାୟାମ, ରୋଗ ପରିଚାଳନା ଓ ପରାମର୍ଶର ଏକ ସନ୍ତୁଳିତ ମିଳିତ ପ୍ରୟାସ । ^[୭୩] ଯେଉଁ ରୋଗୀର ନିକଟରେ ରୋଗାତିଶୟ ହୋଇଛି ତାହା ନିମନ୍ତେ ଏହି ଫୁସଫୁସ ପୁନର୍ବସତିଦ୍ୱାରା ଜୀବନର ଗୁଣବତ୍ତା ତଥା କର୍ମଶକ୍ତି ବୃଦ୍ଧି ହୁଏ ଓ ମୃତ୍ୟୁ ହାର କମେ । ^[୭୪] ରୋଗୀର ନିଜ ରୋଗ ଉପରେ ଓ ମାନସିକ ଆବେଗ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିବା ଦେଖାଯାଏ । ^[୭୫] ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟା ବ୍ୟାୟାମର ସୀମିତ ଭୂମିକା ଥିବା ଜଣାଯାଏ । ^[୨୦]

ଅଳ୍ପ ବା ବେଶୀ ଓଜନ ବିଶିଷ୍ଟ ହୋଇଥିଲେ ସି.ଓ.ପି.ଡି.ର ଲକ୍ଷଣ, ଅକ୍ଷମତା ଓ ପୁର୍ବାନୁମାନ ପ୍ରଭାବିତ ହୁଏ । ଅଳ୍ପ ଓଜନ ଥିବା ଲୋକ ଅଧିକ କାଲୋରି ଖାଦ୍ୟ ଖାଇଲେ ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟା ସମ୍ପାଦନା କରୁଥିବା ମାଂସପେଶୀଙ୍କର ଶକ୍ତି ଉନ୍ନତ ହୋଇପାରେ । ^[୩] ନିୟମିତ ବ୍ୟାୟାମ ସହ ପୁନର୍ବସତି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମଦ୍ୱାରା ରୋଗର ଲକ୍ଷଣରେ ଉନ୍ନତି ଘଟେ । ଅପପୁଷ୍ଟି ସମ୍ପର୍ଣ୍ଣ ରୋଗୀ ଅଧିକ ପୋଷକ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇଲେ ଉପକାର ହୁଏ । ^[୭୬]

ଶ୍ୱାସନଳୀ ପ୍ରସାରକ

ଶ୍ୱାସନଳୀ ପ୍ରସାରକ ଏହି ରୋଗ ନିମନ୍ତେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିବା ପ୍ରାଥମିକ ଔଷଧ ଅଟେ । Inhaled ଶ୍ୱାସନଳୀ ପ୍ରସାରକ ପ୍ରାଥମିକ ଭାବେ ପ୍ରଶ୍ୱାସରେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ^[୧] ଓ ଏହାର ସାମଗ୍ରିକ ଉପକାର ସୀମିତ । ^[୭୭] ଦୁଇ ପ୍ରକାର ମୂଖ୍ୟ ଔଷଧ ମିଳେ, β_୨ ଆଗୋନିଷ୍ଟ ଓ ଆଣ୍ଟିକଲିନର୍ଜିକ; ଦୁଇଟିଯାକ ଦୀର୍ଘ ସୁତ୍ରୀ ଓ ସ୍ୱଳ୍ପ ସୂତ୍ରୀ ଆକାରରେ କାମ କରନ୍ତି । ଏହି ଔଷଧ ହୁଇଜ, ଛୋଟ ଶ୍ୱାସ ଓ ସୀମିତ ଶ୍ରମ ଭଳି ଲକ୍ଷଣର ଉନ୍ନତି କରାଏ, ଫଳରେ ଜୀବନର ଗୁଣବତ୍ତା ଉନ୍ନତ ହୁଏ । ^[୭୮] ରୋଗର ଅନ୍ତର୍ନିହିତ ପ୍ରଗତିର ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେବା ଜଣାଯାଇନାହିଁ । ^[୧]ରୋଗ ସାମାନ୍ୟ ଧରଣର ହୋଇଥିଲେ ଦରକାର ମୁତାବକ as needed ସ୍ୱଳ୍ପକାଳୀନ ଔଷଧ ଦେବାକୁ ସୁପାରିସ କରାଯାଏ । ^[୧] ରୋଗ ଭଯାବହ ଥିଲେ ଓ ଆଗେଇ ଯାଇଥିଲେ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ଔଷଧ ଦିଆଯାଏ । ^[୧] ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ଶ୍ୱାସନଳୀ ପ୍ରସାରକ ଯଥେଷ୍ଟ ନ ହେଲେ ଶୁଙ୍ଘିବା ଷ୍ଟିରଏଡ ଯୋଗ କରିଦିଆଯାଏ । ^[୧] ଟିଟ୍ରୋପିମ (ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ଆଣ୍ଟିକଲିନର୍ଜିକ) କିମ୍ବା ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ବିଟା ଆଗୋନିଷ୍ଟ ବା ଲାବା ମଧ୍ୟରୁ କିଏ ଭଲ ଜଣାଯାଇ ନାହିଁ , ତେଣୁ ପ୍ରତ୍ୟେକକୁ ପରୀକ୍ଷା କରି କିଏ ଭଲ ଦେଖିବା ଉଚିତ । ^[୭୯] ଉଭୟ ଔଷଧ ତୀବ୍ର ବୃଦ୍ଧି ସଙ୍କଟ ୧୫ରୁ ୨୫ % ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରୋକିବାକୁ ସକ୍ଷମ । ^[୧] ଉଭୟ ଔଷଧ ଏକାବେଳେ ବ୍ୟବହାର କଲେ ଉପକାର କରିପାରେ, କିନ୍ତୁ ଏହାର ଉପଯୋଗିତାରେ ପ୍ରଶ୍ନବାଚୀ ଲଗାଯାଇପାରେ । ^[୮୦]

ସାଲବୁଟାମୋଲ ଓ ଟର୍ବୁଟାଲୀନ ଭଳି କେତେକ ବିଟାଆଗୋନିଷ୍ଟ ସ୍ୱଳ୍ପକାଳୀନ ଔଷଧ ଉପଲବ୍ଧ ଅଛି । ^[୮୧] ସେମାନେ ୪ରୁ ୬ ଘଣ୍ଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲକ୍ଷଣ ଉପସମ କରାନ୍ତି । ^[୮୧] ସାଲମେଟେରଲ ଓ ଫର୍ମୋଟେରୋଲ ଭଳି ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ଔଷଧ ଅନୁରକ୍ଷଣ ଉପଚାର ନିମନ୍ତେ ଦିଆଯାଏ । କେତେକଙ୍କ ଅନୁଭବ ଅନୁସାରେ ଏହାର ଉପକାରିତା ସୀମିତ, ^[୮୨] ଓ ଅନ୍ୟ କେତେକଙ୍କ ମତରେ ଏହାର ଉପକାରିତା ସିଦ୍ଧ ହୋଇସାରିଛି ।^{[୮୩][୮୪]} ସି.ଓ.ପି.ଡି.ରେ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ବ୍ୟବହାର ବିପଦମୁକ୍ତ, ^[୮୫] କମ୍ପନ (ଇଂରାଜୀରେ Tremor) ଓ ଦ୍ରୁତ ହୃତକ୍ରିୟା (ଇଂରାଜୀରେ heart palpitation) ଏହାର ପାର୍ଶ୍ୱପ୍ରତିକ୍ରିୟା ରୂପେ ଦେଖାଯାଏ ।^[୧] ଶୁଙ୍ଘିବା ଷ୍ଟିରଏଡ ସହ ବ୍ୟବହାର କଲେ ନିମୋନିଆ ସଙ୍କଟ ରହେ । ^[୧] ଷ୍ଟିରଏଡ ଓ ଲାବା ଏକତ୍ର ଭଲ କାମ କଲେହେଁ ^[୮୨] ଏହାର ଉପକାରିତାଠାରୁ ସଙ୍କଟ ସମ୍ଭାବନା ବିଷୟ ସ୍ପଷ୍ଟ ନୁହେଁ । ^[୮୬]

ସାଧାରଣତଃ ସି.ଓ.ପି.ଡି.ରେ ଦୁଇଟି ମୂଖ୍ୟ ଆଣ୍ଟିକଲିନର୍ଜିକ ଇପ୍ରାଟୋପ୍ରିଅମ, ଏକ ସ୍ୱଳ୍ପକାଳୀନ ଔଷଧ, ଓ ଟିଓଟ୍ରୋପିମ, ଏକ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ଔଷଧ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ଟିଓଟ୍ରୋପିମ ଔଷଧ ଜୀବନର ଗୁଣବତ୍ତା ଉନ୍ନତ କରାଏ ଓ ତୀବ୍ରତାକୁ କମାଏ, ^[୮୦] ଏବଂ ଇପ୍ରାଟ୍ରୋପିଅମ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ଉପକାର କରେ । ^[୮୭] ଏହା ମୃତ୍ୟୁ ହାର ଓ ସାମଗ୍ରିକ ଡାକ୍ତରଖାନା ଆଡମିସନ ହାର କମାଏ ନାହିଁ । ^[୮୮] ଆଣ୍ଟିକଲିନର୍ଜିକଦ୍ୱାରା ପରିସ୍ରା ନଳୀ ଲକ୍ଷଣ ଓ ଶୁଖିଲା ପାଟି ହୋଇପାରେ । ^[୧] ହୃଦରୋଗ ଓ ଷ୍ଟ୍ରୋକ ସଙ୍କଟ ଅଧିକ ହୁଏ । ^{[୮୯][୯୦]} ଆକ୍ଲିଡିନିଅମ, ଅନ୍ୟ ଗୋଟିଏ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ଔଷଧ ମାର୍କେଟକୁ ୨୦୧୨ ମସିହାରେ ଆସିଛି ଯାହା ଟିଓଟ୍ରୋପିମ ବଦଳରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ । ^{[୯୧][୯୨]}

କର୍ଟିକୋଷ୍ଟିରଏଡ

କର୍ଟିକୋଷ୍ଟିରଏଡ ସାଧାରଣତଃ ଶୁଙ୍ଘିକରି ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ କିନ୍ତୁ ଏହାକୁ ବଟିକା ଆକାରରେ ଚିକିତ୍ସା ନିମନ୍ତେ ଓ ତୀବ୍ରତାକୁ ରୋକିବା ନିମନ୍ତେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ସାଧାରଣ ସିଓପିଡିରେ ସୁଙ୍ଘିବା ଷ୍ଟିରଏଡ ଉପକାର କରିବା ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ କିନ୍ତୁ ମଧ୍ୟମ ଓ ଭଯାବହ ରୋଗରେ ତୀବ୍ରତାକୁ କମେଇ ଦିଏ । ^[୯୩] ଲାବା ସହ ମିଶେଇ ବ୍ୟବହାର କଲେ ଆଇ.ସି.ଏସ. କିମ୍ବା ଲାବା ଅପେକ୍ଷା ମୃତୁହାର କମାଏ । ^[୯୪] ଏକ ବର୍ଷୀୟ ମୃତ୍ୟୁହାର ଉପରେ କୌଣସି ପ୍ରଭାବ ନ ଥିଲା ବେଳେ ଏହା ନିମୋନିଆ ହାର ବୃଦ୍ଧି କରେ । ^[୭୧] ରୋଗ ପ୍ରଗତି ଉପରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ସ୍ପଷ୍ଟ ନୁହେଁ । ^[୧] ବହୁତ ଦିନ ଷ୍ଟିରଏଡ ବ୍ୟବହାର କଲେ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । ^[୮୧]

ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଔଷଧ

ଦୁଇ ବର୍ଷ ବା ତା’ଠାରୁ ଅଧିକ ସମୟ ଧରି ରୋଗ ଥିଲେ ଏରିଥ୍ରୋମାଇସିନ ଭଳି ମାକ୍ରୋଲାଇଡ ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ ତାହାର ମଝିରେ ମଝିରେ ବୃଦ୍ଧି ହେଉଥିବା ସମୟସୀ ମାକୁ (frequency) ଲମ୍ବା କରିଦିଏ । ^{[୯୫][୯୬]} ପୃଥିବୀର କେତେକ ଇଲାକାରେ ଏହା ଶସ୍ତା ହୁଏ । ^[୯୭]  ଆଜିଥ୍ରୋମାଇସିନ ସେବନରେ ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ ପ୍ରତିରୋଧ ଓ ଶ୍ରୁତି ଦୋଷ ଭଳି ପାର୍ଶ୍ୱପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଦେଖାଯିବା ଏକ ଚିନ୍ତାର ବିଷୟ । ^[୯୬] ମିଥାଇଲଜାନ୍ଥିନ ଯେପରିକି ଥିଓଫାଇଲିନ ଉପକାରଠାରୁ ଅଧିକ କ୍ଷତି କରୁଥିବାରୁ ସୁପାରିସ କରାଯାଉ ନାହିଁ ,^[୯୮] କିନ୍ତୁ ଅନ୍ୟ ଔଷଧଦ୍ୱାରା ଉପସମ ନ ହେଲେ ତାହା ଦ୍ୱିତୀୟ ଧାଡ଼ି ଔଷଧଭାବେ ଦିଆଯାଏ । ^[୩] ଗାଢ ମ୍ୟୁକସ ବାହାରୁଥିଲେ ମ୍ୟୁକୋଲାଇଟିକ ଉପକାରୀ ହୋଇପାରେ କିନ୍ତୁ ସାଧାରଣତଃ ଏହା ଦିଆଯାଏ ନାହିଁ । ^[୫୭] କାଶ ଔଷଧ ଦିଆଯାଏ ନାହିଁ । ^[୮୧]

ଅମ୍ଳଜାନ

ଯେଉଁ ରୋଗୀର ବିଶ୍ରାମ ସମୟରେ ଆଂଶିକ ଅମ୍ଳଜାନ ଚାପ ୫୦–୫୫ ମିମି ପାରଦରୁ କମ ଥିଲେ କିମ୍ବା ଅମ୍ଳଜାନ ପରିପୃକ୍ତ ୮୮%ରୁ କମ ଥିଲେ ଅମ୍ଲଜାନ ଉପଚାର କରାଯାଏ । ^{[୮୧][୯୯]} ଏହି ଦଳୀୟ ଲୋକ ଦୈନିକ ୧୫ ଘଣ୍ଟା ଅମ୍ଳଜାନ ବ୍ୟବହାର କଲେ ହୁଦଘାତ ସଙ୍କଟ ଓ ମୃତ୍ୟୁ ସଙ୍କଟ କମିଯାଏ ^{[୮୧][୯୯]} ଓ ରୋଗୀର ବ୍ୟାୟାମ କ୍ଷମତା ଉନ୍ନତ ହୁଏ । ^[୧୦୦] ସାମାନ୍ୟ କମ ବା ସାଧାରଣ ଅମ୍ଳଜାନ ଚାପ ଥିଲେ ଅମ୍ଳଜାନ ଉପଚାରଦ୍ୱାରା ଅଣନିଶ୍ୱାସୀ ହେବା କମିଯାଇପାରେ । ^[୧୦୧] ଅମ୍ଳଜାନ ନେଲା ସମୟରେ ଧୂମ୍ରପାନ କଲେ ଉପାର ମିଳେ ନାହିଁ ଓ ଅଗ୍ନିସଙ୍କଟ ରହେ । ^[୧୦୨] ଏହି ଅବସ୍ଥା ଥିଲେ କେତେକ ଅମ୍ଳଜାନ ନେବାକୁ ନିଷେଧ କରନ୍ତି । ^[୧୦୩] ସାମୟିକ ତୀବ୍ର ରୋଗ ହେଲେ ଅମ୍ଳଜାନ ଉପଚାର ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇପାରେ; ରୋଗୀର ଅମ୍ଳଜାନ ସାନ୍ଦ୍ରତା ମାପ ନ କରି ଅଧିକ ଅମ୍ଳଜାନ ସାନ୍ଦ୍ରତା ବିଶିଷ୍ଟ ଅମ୍ଳଜାନ ଦେଲେ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ସ୍ତର ବୃଦ୍ଧି ହୁଏ ଓ ଫଳାଫଳ ଆହୁରି ଖରାପ ହୁଏ । ^{[୧୦୪][୧୦୫]} ଉଚ୍ଚ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ସ୍ତର ଥିଲେ ୮୮ରୁ ୯୨% ସାନ୍ଦ୍ରତା ବିଶିଷ୍ଟ ଅମ୍ଳଜାନ ଦିଆଯାଏ, ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ୯୪ରୁ ୯୮ % ସାନ୍ଦ୍ରତା ବିଶିଷ୍ଟ ଅମ୍ଳଜାନ ଦିଆଯାଏ । ^[୧୦୫]

ଅପରେଶନ

ଅତିଶୟ ରୋଗଗ୍ରସ୍ତ ଲୋକର ଫୁସଫୁସ ପ୍ରତିରୋପଣ ବା ଫୁସଫୁସ ଆୟତନ କମେଇବା ଅପରେଶନ କଲେ ସାହାଯ୍ୟକାରୀ ହୁଏ । ^[୧] ଏମ୍ଫିସେମା ରୋଗରେ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଇଥିବା ଫୁସଫୁସ ଅଂଶକୁ ବାହାର କରିଦେଲେ ବାକି ଭଲ ଅଂଶଟି ପ୍ରସାରିତ ହୋଇ ଭଲ କାମ କରେ । ^[୮୧] ଯୁବକଙ୍କର ସିଓପିଡି ଥିଲେ ବେଳେ ବେଳେ ଫୁସଫୁସ ପ୍ରତିରୋପଣ  କରାଯାଏ । ^[୮୧]

ତୀବ୍ରତା

ହଠାତ ରୋଗ ତୀବ୍ର ହେଲେ ସ୍ୱଲ୍ପସ୍ଥାୟୀ ଶ୍ୱାସନଳୀପ୍ରସାରଣକାରୀ ଔଷଧ ଅଧିକ ଦେଇ ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ । ^[୧] ସ୍ୱଲ୍ପସ୍ଥାୟୀ ଆଘ୍ରାଣକାରୀ ବିଟା ଆଗୋନିଷ୍ଟ ଓ ଆଣ୍ଟିକଳୀନର୍ଜିକ, ଉଭୟ ଔଷଧ ଦିଆଯାଏ । ^[୪୧] ମାପ-ମାତ୍ରା ଆଘ୍ରାଣକାରୀ ଔଷଧ ସ୍ପେସର ସହ କିମ୍ବା ନେବୁଲାଇଜର ସାହାଯ୍ୟରେ ଦିଆଯାଏ, ଉଭୟ ସମ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ଅଟନ୍ତି । ^[୪୧] ଅଧିକ ଅସୁସ୍ଥ ଥିଲେ ନେବୁଲାଇଜର ବ୍ୟବହାର ସୁବିଧାଜନକ । ^[୪୧]

ପାଟି ବାଟେ କର୍ଟିକୋଷ୍ଟିରଏଡ ନେଲେ ଲକ୍ଷଣ ସମୟ କମିଯାଏ ଓ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପୁନରୁତ୍ଥାନ ସମ୍ଭାବନା ବୃଦ୍ଧି ହୁଏ । ^{[୧][୪୧]} ଅଧିକ ତୀବ୍ରଟାରେ ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ ବ୍ୟବହାର ଫଳ ଭଲ ହୁଏ । ^[୧୦୬] ଅନେକ ପ୍ରକାର ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ ବ୍ୟବହାର କରିହୁଏ ଯଥା ଆମୋକ୍ସିସିଲିନ, ଡକ୍ସିସାଇକ୍ଲିନ, ଆଜିଥ୍ରୋମାଇସିନ; କିନ୍ତୁ କୌଣସି ଗୋଟିଏ ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ ଅନ୍ୟ ଅପେକ୍ଷା ଭଲ, ଏ କଥା ସ୍ପଷ୍ଟ ହେଉନାହିଁ । ^[୫୭]  ସ୍ୱଳ୍ପ ତୀବ୍ରତାରେ ଏହା ଫଳପ୍ରଦ ହେବାର ପ୍ରମାଣ ନାହିଁ । ^[୧୦୬]

ହଠାତ ସିଓ_୨ ସ୍ତର ]](ଟାଇପ ୨ ଶ୍ୱାସ ଅକ୍ଷମତା) ବଢିଯାଇଥିଲେ ନନ ଇନଭେସିଭ ପଜିଟିଭ ପ୍ରେସର ଭେଣ୍ଟିଲେସନ ସାହାଯ୍ୟ ନେଲେଇଣ୍ଟେନ୍ସିଭ କେୟାରରେ ମେକାନିକାଳ ଭେଣ୍ଟିଲେସନ ଦରକାର ହୁଏନି ଓ ମୃତ୍ୟୁ ସମ୍ଭାବନା କମିଯାଏ । ^[୧] ଅଧିକନ୍ତୁ ଅନ୍ୟ ଔଷଧ କାମ ନ କଲେ ଥିଓଫାଇଲିନ କାମ କରିପାରେ । ^[୧] ତୀବ୍ର ରୋଗର ୨ % ଆଡମିସନ ହୁଅନ୍ତି । ^[୪୧] ଏସିଡୋଶିଷ ବିନା ଶ୍ୱାସ ଅକ୍ଷମତା ଥିଲେ ଘରୋଇ ଚିକିତ୍ସା କରିପାରିଲେ ଆଡମିଶନ ଅନାବଶ୍ୟକ ହୋଇଯାଏ । ^{[୪୧][୧୦୭]}

ସାଧାରଣତଃ ସି.ଓ.ପି.ଡି. ରୋଗ କ୍ରମଶଃ ଅଧିକ ଖରାପ ହୋଇ ଶେଷରେ ମୃତ୍ୟୁ ହୁଏ । ହିସାବ ଅନୁସାରେ ସମସ୍ତ ଅସମର୍ଥଙ୍କର ୩ % କେବଳ ସି.ଓ.ପି.ଡି. ଯୋଗୁ ହୁଏ । ^[୧୦୯] ୧୯୯୦ ମସିହାରୁ ୨୦୧୦ ମସିହା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପୃଥିବୀରେ ଉନ୍ନତ ବାୟୁ ଗୁଣବତ୍ତା ଯୋଗୁ ସି.ଓ.ପି.ଡି. ରୋଗ ଅନୁପାତ କମିଛି, ବିଶେଷ କରି ଏସିଆରେ । ^[୧୦୯] ଅସାମର୍ଥ୍ୟ ସହ ସି.ଓ.ପି.ଡି. ରୋଗରେ ବଞ୍ଚିବା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । ^[୭]

ବାୟୁ ପ୍ରବାହ ବାଧା, ସ୍ୱଳ୍ପ ବ୍ୟାୟାମ ଅକ୍ଷମତା, ସ୍ୱଳ୍ପ ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟା, ଆକର୍ଷଣକାରୀ କମ ବା ଅଧିକ ଓଜନ, କଞ୍ଜେଷ୍ଟିଭ କାର୍ଡିଆକ ଫେଲିୟୋର(congestive heart failure), ସ୍ଥାୟୀ ଧୂମ୍ରପାନ ଓ ପୁନଃପୌନିକ ରୋଗ ଭୋଗ: ଏହି ସମସ୍ତ ଘଟକ ଏହି ରୋଗ ଖରାପ ହେବାର ଅନୁପାତ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି ।^[୩] ସିଓପିଡିର ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ଫଳ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ନିମନ୍ତେ [[ଏଫ.ଇ.ଭି_୧]] ([[FEV₁]]) , ବଡି-ମାସ ଇଣ୍ଡେକ୍ସ(body-mass index), ୬ ମିନିଟରେ ଚାଲିବା ଦୂରତ୍ତ୍ୱ ଓ ମଡ଼ିଫାଏଡ ଏମଆରସି ଡିଶନିଆ(modified MRC dyspnea scale) ସ୍କେଲ ହିସାବ କରି ଓ ବି.ଓ.ଡି.ଇ. ଇଣ୍ଡେକ୍ସ(BODE index) ବ୍ୟବହାର କରି ୦ରୁ ୧୦ ସ୍କୋର ଦିଆଯାଏ ।^[୧୧୦] ତାତ୍ପର୍ଯ୍ୟର୍ଯୁକ୍ତ ଓଜନହ୍ରାସ ଗୋଟିଏ ଖରାପ ଚିହ୍ନ । ସ୍ପାଇରୋମେଟ୍ରି ଗୋଟିଏ ଭଲ ଅଗ୍ରଗତି ନିର୍ଦ୍ଧାରକ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ବି.ଓ.ଡି.ଇ. ଭଳି ଉତ୍ତମ ନୁହେଁ ।.^{[୧୩][୧୫]}

ସାରା ପୃଥିବୀରେ ୨୦୧୦ ମସିହାରେ ସି.ଓ.ପି.ଡି. ରୋଗ ପ୍ରାୟ ୩୨୯ ନିୟୁତ (ଲୋକସଂଖ୍ୟାର ୪.୮% ) ଲୋକଙ୍କୁ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲା , ମହିଳାମାନଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ପୁରୁଷ ସଂଖ୍ୟା ଟିକିଏ ଅଧିକ ।^[୭] ତୁଳନାତ୍ମକ ଭାବେ ୨୦୦୪ ମସିହାରେ ୬୪ ନିୟୁତ ଲୋକଙ୍କୁ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲା । ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶମାନଙ୍କରେ ୧୯୭୦ ମସିହାରୁ ୨୦୦୦ ମସିହା ମଧ୍ୟରେ ଏହି ରୋଗ ବଢ଼ିବାରେ ଧୂମ୍ରପାନ, ବର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଣୁ ଜନସଂଖ୍ୟା ଓ ବୃଦ୍ଧମାନଙ୍କ ଅନ୍ୟ ସଂକ୍ରାମକ ରୋଗରେ ମୃତ୍ୟୁ ନ ହେବା ନିମନ୍ତେ ଦାୟୀ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ । ^[୧] କେତେକ ବିକାଶିତ ଦେଶମାନଙ୍କରେ ଏହି ରୋଗ ବଢ଼ିଛି, ସ୍ଥିତାବସ୍ଥାରେ ଅଛି ବା କମିଛି । ^[୧] ଆୟୁଷ ବୃଦ୍ଧି ହେବା ଓ ଘଟକ ସମାନ ରହିବାରୁ ଏହି ରୋଗ ସଂଖ୍ୟା ବଢ଼ିବା ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି ।.^[୫୯]
୧୯୯୦ରୁ ୨୦୧୦ ମସିହା ମଧ୍ୟରେ ଏହି ରୋଗର ମୃତ୍ୟୁ ସଂଖ୍ୟା ୩.୧ ନିୟୁତରୁ ସାମାନ୍ୟ କମି ୨.୯ ନିୟୁତ ହୋଇଥିଲା । .^[୧୧୧] ମୋଟାମୋଟି ଏହା ମୃତ୍ୟୁର ଚତୁର୍ଥ କାରଣ ରୂପେ ବିବେଚିତ ହୋଇଥିଲା । ^[୧]କେତେକ ଦେଶରେ ପୁରୁଷ ମୃତ୍ୟୁ କମିଲା ଓ ମହିଳା ମୃତ୍ୟୁ ବଢ଼ିଲା ।.^[୧୧୨] ଏହାର କାରଣ ମହିଳାମାନେ ଅଧିକ ଧୂମ୍ରପାନ କଲେ ଓ ପୁରୁଷମାନେ ସ୍ଥିତାବସ୍ଥାରେ ଥିଲେ ।^[୧୩] ବୟସ୍କ ଲୋକଙ୍କର ଏହି ରୋଗ ଅଧିକ ହୁଏ;^[୧୪] ପ୍ରତି ୧୦୦୦ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ୩୪ରୁ ୨୦୦ ଲୋକଙ୍କୁ ଏହା ଆକ୍ରମଣ କରେ । .^{[୧୪][୫୫]}

ଇଂଲଣ୍ଡରେ ପ୍ରାୟ ୦.୮୪ ନିୟୁତ ଲୋକଙ୍କର ଜୀବନର କୌଣସି ନା କୌଣସି ସମୟରେ ସିଓପିଡି ରୋଗ ୧: ୫୯ ଅନୁପାତରେ (୫୦ନିୟୁତ ମଧ୍ୟରେ) ନିର୍ଣ୍ଣୟ ହୋଇଛି । ଦେଶର ଅଧିକାଂଶ ସାମାଜିକ-ଅର୍ଥନୈତିକ ଅନଗ୍ରସର ସ୍ଥାନରେ ୩୨ ଜଣରେ ଜଣକର ଏହି ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ହୋଇଛି, ତୁଳନାତ୍ମକ ଭାବରେ ସ୍ୱଚ୍ଛଳ ସ୍ଥାନମାନଙ୍କରେ ୯୮ ଜଣରେ ଜଣକର ନିର୍ଣ୍ଣୟ ହୋଇଛି । .^[୧୧୩]ଆମେରିକାରେ ଯୁବସମ୍ପ୍ରଦାୟରେ ୬.୩ % ଲୋକଙ୍କର ଏହି ରୋଗ ଅଛି ଯାହା ପ୍ରାୟ ୧୫ ନିୟୁତ ଲୋକ ହେବେ । ^[୧୧୪]
ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟରୁ ବଞ୍ଚିତ ସଂଖ୍ୟାକୁ ହିସାବକୁ ନେଲେ ଏହା ୨୫ ନିୟୁତ ହେବ ।.^[୧୧୫] ଆମେରିକାରେ ୨୦୧୧ ମସିହାରେ ପ୍ରାୟ ୭,୩୦,୦୦୦ ଲୋକ ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ଭର୍ତ୍ତି ହୋଇଥିଲେ ।.^[୧୧୬]

ଏମ୍ଫିସେମା ଶବ୍ଦଟି ଗ୍ରୀକ ἐμφυσᾶν emphysan ଅର୍ଥ "ପ୍ରସାରିତ କରିବା" -itself composed of ἐν en, meaning "ଭିତର", and φυσᾶν physan, meaning "ଶ୍ୱାସ, ବିସ୍ଫୋରଣ".^[୧୧୭] କ୍ରନିକ ବ୍ରୋଙ୍କାଇଟିସ ଶବ୍ଦଟି ୧୮୦୮ ମସିହାରୁ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଛି । ^[୧୧୮] ସି.ଓ.ପି.ଡି. ଶବ୍ଦଟି ପ୍ରଥମେ ୧୯୬୫ ମସିହାରେ ବ୍ୟବହାର କରାଗଲା । .^[୧୧୯] ଆଗରୁ ଅନେକ ଗୁଡ଼ିଏ ନାମରେ ଲେଖାଯାଉଥିଲା ଯଥା କ୍ରନିକ ଅବଷ୍ଟ୍ରକ୍ଟିଭ ବ୍ରଙ୍କୋପଲମୋନାରୀ ଡିଜିଜ, କ୍ରନିକ ଅବଷ୍ଟ୍ରକ୍ଟିଭ ରେଶପିରେଟରୀ ଡିଜିଜ, କ୍ରନିକ ଏୟାରଫ୍ଲୋ ଅବଷ୍ଟ୍ରକସନ, କ୍ରନିକ ଏୟାରଫ୍ଲୋ ଲିମିଟେସନ, ଅବଷ୍ଟ୍ରକ୍ଟିଭ ଲଙ୍ଗ ଡିଜିଜ, ନନସ୍ପେଶିଫିକ କ୍ରନିକ ଲମୋନାରୀ ଡିଜିଜ ଓ ଡିଫ୍ୟୁଜ ଅବଷ୍ଟ୍ରକ୍ଟିଭ ପଲମୋନାରୀ ଶିଣ୍ଡ୍ରୋମ । କ୍ରନିକ ବ୍ରୋଙ୍କାଇଟିସ ଶବ୍ଦଟି ୧୯୫୯ ମସିହାରେ ନୋଭାର୍ଟିସ ଶିବା ଗେଷ୍ଟ ସିମ୍ପୋସିଅମରେ ଓ ୧୯୬୨ ମସିହାରେ ଆମେରିକା ଥୋରାଶିକ ସୋସାଇଟି କମିଟି ମିଟିଂ ଆଟ ଡାଏଗନୋଷ୍ଟିକ ଷ୍ଟାଣ୍ଡାର୍ଡରେ ଏମ୍ଫିସେମା ଶବ୍ଦ ସ୍ୱୀକୃତ ହେଲା । ^[୧୧୯]

ସନ ୧୬୭୯ରେ ଟି. ବନେଟଙ୍କ ଲିଖିତ ଭଲ୍ୟୁମିନସ ଲଙ୍ଗସ ("voluminous lungs") ଓ ୧୭୬୯ ମସିହାରେ ଜିୟଭାନ୍ନୀ ମୋରଗାଗ୍ନିଙ୍କ ଲିଖିତ ଟର୍ଜିଡ ପର୍ଟିକୁଲାରଲି ଫ୍ରମ ଏୟାର ("turgid particularly from air"): ଏହି ଦୁଇ ଶବ୍ଦ ସମ୍ଭବତଃ ଏମ୍ଫିସେମା ହୋଇପାରେ ।".^{[୧୧୯][୧୨୦]} ସନ ୧୭୨୧ ମସିହାରେ ରୁୟୁସ (Ruyush) ପ୍ରଥମେ ଏମ୍ଫିସେମା ଚିତ୍ର ଆଙ୍କିଥିଲେ । .^[୧୨୦] ଏହା ପରେ ମାଥିୟୁ ବେଲି ୧୭୮୯ ମସିହାରେ ଏହାର ଚିତ୍ର ଆଙ୍କିଥିଲେ ଓ ଏହା ନଷ୍ଟକାରୀ ଗୁଣ ବିଷୟରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ । . ରେନେ ଲେନେକ, ଯିଏ ପ୍ରଥମେ ଷ୍ଟେଥୋସ୍କୋପ ଉଦ୍ଭାବନ କରିଥିଲେ, ସେ ଏମ୍ଫିସେମା ନାମ ଏକ ବହିରେ (A Treatise on the Diseases of the Chest and of Mediate Auscultation (1837)) ବ୍ୟବହାର କରି ଲେଖିଥିଲେ ଅଟୋପ୍ସିରେ ଛାତି ଖୋଲି ଦେଖିଲେ ଫୁସଫୁସରେ ବାୟୁ ଥିଲେ ଯେପରି ସଙ୍କୁଚିତ ହେବା କଥା ସେଭଳି ନ ହୋଇ ତାହା ମଧ୍ୟରେ ମ୍ୟୁକସ ଥିବାରୁ ଆକାର ଯଥାପୂର୍ବ ରହିଲା ।.ସନ ୧୮୪୨ ମସିହାରେ ଜନ ହଚିନସନ (John Hutchinson) ସ୍ପାଇରୋମିଟର ଉଦ୍ଭାବନ କରିଥିଲେ ଯାହାଦ୍ୱାରା ଫୁସଫୁସର ଆୟତନ ମାପି ହେଲା କିନ୍ତୁ ବାୟୁପ୍ରବାହ ମାପି ହେଲା ନାହିଁ । ସନ ୧୯୪୭ ମସିହାରେ ଟିଫେନୋ ଓ ପିନେଲି (Tiffeneau and Pinelli) ବାୟୁ ପ୍ରବାହ ମାପିବା ପଦ୍ଧତି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ ।
ସନ ୧୯୫୩ ମସିହାରେ ଆମେରିକାର ଜଣେ ଆଲର୍ଜି ବିଶେଷଜ୍ଞ ଡକ୍ଟର ଜର୍ଜ ଏଲ ୱାଲ୍ଡବୋଟ ପ୍ରଥମେ ଗୋଟିଏ ନୂଆ ରୋଗ ବିଷୟରେ ଲେଖିଲେ ଯାହାର ନାମ କରଣ ଜର୍ନାଲ ଅଫ ଆମେରିକାନ ମେଡିକାଲ ଆସୋସିଏସନରେ “ସ୍ମୋକର୍ଷ ରେସ୍ପିରେଟରୀ” କରିଥିଲେ । ଏଥିରେ ପ୍ରଥମ କରି ଧୂମ୍ରପାନ ଓ କ୍ରନିକ ରେସପିରେଟରୀ ରୋଗର ସମ୍ପର୍କ ବିଷୟରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ ।.^[୧୨୧]

ଆଗ କାଳରେ ରସୁଣ, ଡାଲଚିନି ଓ ଇପେକାକ ଦେଇ ଚିକିତ୍ସା କରୁଥିଲେ ।.^[୧୧୮] ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ୨ୟ ଭାଗରେ ଆଧୁନିକ ଚିକିତ୍ସା ବିକଶିତ କରାଗଲା ।. ସନ ୧୯୫୦ର ଉତ୍ତରାର୍ଦ୍ଧରେ ଏହି ରୋଗରେ ଷ୍ଟିରଏଡ ବ୍ୟବହାର ବିଷୟ ପ୍ରକାଶିତ ହେଲା ।. ସନ ୧୯୬୦ରେ ଆଇସୋପ୍ରେନାଳୀନର ଅଭିପ୍ରୟୋଗ ପରେ ବ୍ରଙ୍କୋଡାଇଲେଟର ବ୍ୟବହାର ଆରମ୍ଭ ହେଲା । ସାଲବୁଟାମୋଲ ଭଳି ବ୍ରଙ୍କୋଡାଇଲଟର ୧୯୭୦ ମସିହାରେ ଓ ଏଲଏବିଏ ୧୯୭୦ ମସିହାରେ ବିକଶିତ ହେଲା ।.^[୧୨୨]

ସି.ଓ.ପି.ଡି. ରୋଗକୁ ଧୂମ୍ରପାୟୀଙ୍କ ରୋଗ ବୋଲି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ କରାଯାଇଛି ।".^[୧୨୩] ଏହି ରୋଗୀଙ୍କର ପାଟଳ ବା ପିଙ୍କ ରଙ୍ଗ, ଦ୍ରୁତ ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟା ଓ କୁଞ୍ଚିତ ଓଠ ଦେଖି ତାଙ୍କୁ ‘ପିଙ୍କ ପଫର୍ଷ’ ଓ ‘ଟାଇପ ଏ’ ରୋଗ ନାମ ମଧ୍ୟ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ,^{[୧୨୪][୧୨୫]} କ୍ରନିକ ବ୍ରୋଙ୍କାଇଟିସ ରୋଗୀଙ୍କୁ ‘ବ୍ଲୁ ବ୍ଲୋଟର୍ସ’ କିମ୍ବା ‘ଟାଇପ ବି’ ନାମ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ଏହି ଭଳି ନାମରେ ଆଜିକାଲି ସମ୍ବୋଧନ କରାଯାଉ ନାହିଁ ।.^{[୧୨୫][୧୨୬]} ଏହି ନାମକରଣ ଆଉ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉ ନାହିଁ କାରଣ ସି.ଓ.ପି.ଡି.ରେ ଦୁଇଟି ଯାକର ମିଶ୍ରଣ ଅଛି । ^{[୧୩][୧୨୫]}

ଅନେକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପଦ୍ଧତିରେ ଏହି ରୋଗର ଚିହ୍ନଟ, ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ଓ ରୋଗୀ ଯତ୍ନରେ ଅସୁବିଧା ହୁଏ । ଏଣୁ ବ୍ରିଟେନର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବିଭାଗ ଏହାକୁ ଗୋଟିଏ ମୂଖ୍ୟ ବିଚାର ବିଷୟ ବୋଲି ଚିହ୍ନଟ କରି ଏହା ନିମନ୍ତେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କୌଶଳ ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି । ^[୧୨୭]

ବିକାଶଶୀଳ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ସନ ୨୦୧୦ରେ ୨.୧ ଟ୍ରିଲିଅନ ଡଲାର କ୍ଷତି ପୃଥିବୀରେ ହୋଇଛି ।.^[୧୦] ଏହି ଅର୍ଥରୁ ୧.୯ ଟ୍ରିଲିଅନ ଡଲାର ଚିକିତ୍ସାରେ ଓ ୦.୨ ଟ୍ରିଲିଅନ କର୍ମ ଅନୁପସ୍ଥିତିରେ କ୍ଷତି ହୋଇଛି ।.^[୧୨୮] ଆସନ୍ତା ୨୦ ବର୍ଷରେ ଏହା ଦୁଇ ଗୁଣ ହେବା ଆଶା କରାଯାଏ ।.^[୧୦] ୟୁରୋପରେ ମୋଟ ଚିକିତ୍ସା ଖର୍ଚ୍ଚର ୩% ଏହା ବାବଦ ଖର୍ଚ୍ଚ ହେଉଛି ।.^[୧୪] ଆମେରିକାରେ ଏହାର ବର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଣୁ ଆକ୍ରମଣ ନିମନ୍ତେ ୫୦ ବିଲିଅନ ଡଲାର ଖର୍ଚ୍ଚ ହେଉଛି ।.^[୧୪] ସନ ୨୦୧୧ରେ ଏହା ଆମେରିକା ଡାକ୍ତଖାନାର ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ଖର୍ଚ୍ଚାନ୍ତ ରୋଗ ବିବେଚ୍ଚିତ ହୋଇ ୫.୭ ଡଲାର ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଥିଲା ।.^[୧୧୬]

ଇମ୍ମ୍ଯୁନ ଦମନକାରୀ ଆଣ୍ଟିବଡି ଇନଫ୍ଲିକ୍ସିମ୍ୟାବକୁ (Infliximab) ପରଖ କରି ଦେଖାଗଲା, ଏହାର କୌଣସି ଉପକାରୀତା ନାହିଁ, ଅପକାରୀତା ଥାଇପାରେ ।.^[୧୨୯] ରୋଫ୍ଲୁମିଲାଷ୍ଟ (Roflumilast) ରୋଗ ମଝିରେ ମଝିରେ ଅଧିକ ହେବା ପ୍ରକ୍ରିୟା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିପାରେ, କିନ୍ତୁ ଜୀବନଧାରାର ଗୁଣବତ୍ତାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ ନାହିଁ ।.^[୧] ଅନେକ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ଏଜେଣ୍ଟମାନଙ୍କର ବିକାଶ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଚାଲିଛି ।.^[୧] ଷ୍ଟେମ ସେଲ ଚିକିତ୍ସାର ଅନୁଶୀଳନ ଚାଲିଛି । .^[୧୩୦] ପଶୁମାନଙ୍କ ଦେହର ପରୀକ୍ଷାରେ ଏହା ନିରାପଦ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ମନୁଷ୍ୟ ଦେହ ପରୀକ୍ଷାର ସ୍ୱଳ୍ପ ଡାଟା ଅଛି ।.^[୧୩୧]

ଅନେକ ପ୍ରକାରର ପଶୁମାନଙ୍କ ଦେହରେ ସିଓପିଡି ରୋଗ ହୁଏ ଓ ସିଗାରେଟ ଧୂଆଁ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିଲେ ଏହା ହୋଇପାରେ । .^{[୧୩୨][୧୩୩]} ପଶୁମାନଙ୍କ ରୋଗ ସାମାନ୍ୟ ଧରଣର ହୁଏ । .^[୧୩୪] ଘୋଡ଼ା ଦେହରେ ଏହି ରୋଗ ନଡ଼ା ପ୍ରତି ଆଲର୍ଜି ହୋଇ ହୁଏ ଓ ତାହାର ନାମ ରିକରେଣ୍ଟ ଏୟାରର୍ୱେ ଅବଷ୍ଟ୍ରକସାନ (recurrent airway obstruction) ଦିଆଯାଇଛି ।^[୧୩୫] ବୃଦ୍ଧ କୁକୁର ଦେହରେ ଏହି ରୋଗ ସାଧାରଣତଃ ହୁଏ । .^[୧୩୬]

• "Global Strategy for the Diagnosis, Management, and Prevention of Chronic Obstructive Pulmonary Disease, Updated 2013" (PDF). Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease. Archived from the original (PDF) on October 4, 2013. Retrieved November 29, 2013.
• National Institute for Health and Clinical Excellence. Clinical guideline 101: Chronic Obstructive Pulmonary Disease. London, June 2010.
• Qaseem, Amir; Wilt, TJ; Weinberger, SE; Hanania, NA; Criner, G; Van Der Molen, T; Marciniuk, DD; Denberg, T; Schünemann, H; Wedzicha, W; MacDonald, R; Shekelle, P; American College Of, Physicians; American College of Chest Physicians; American Thoracic, Society; European Respiratory, Society (2011). "Diagnosis and Management of Stable Chronic Obstructive Pulmonary Disease: A Clinical Practice Guideline Update from the American College of Physicians, American College of Chest Physicians, American Thoracic Society, and European Respiratory Society". Annals of Internal Medicine. 155 (3): 179–91. doi:10.7326/0003-4819-155-3-201108020-00008. PMID 21810710.

ଉଇକିମିଡ଼ିଆ କମନ୍ସରେ Chronic obstructive pulmonary diseaseବାବଦରେ ମାଧ୍ୟମ ରହିଛି ।

• DMOZ: [୧] Archived 2015-09-23 at the Wayback Machine.