اوروپا (آی)
اوروپا یا ایکینجی ژوپیتر (اینگیلیسجه. Europa و Jupiter II) ژوپیتر گزَگنی نین ان یاخین آیی و قالیلئو تاپان آیلاری نین دؤردونجو کیچیک آیی، و گونش سیستمی نین آلتینجی ان بؤیوک آیی دیر. اوروپا آیینی 1610جی ایلده قالیلئو تاپدی. اوروپا یئرین آییندان بیر آز بالاجا دیر، سیلیکات، بوز-سولو قایالاردان دوزَلیب ، و دمیر - نیکل داشلاری دا واریدیر.
کشف | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
کشف ائدن | قالیلئو قالیله زیمون ماریوس | ||||||||
کشف تاریخی | 8 January 1610[۱] | ||||||||
تعییناتلار | |||||||||
آیری آدلار | Jupiter II | ||||||||
صیفتلر | Europan | ||||||||
مدار خصوصیتلری[۳] | |||||||||
Epoch 8 January 2004 | |||||||||
Periapsis | 664862 km[a] | ||||||||
Apoapsis | 676938 km[b] | ||||||||
مدارین اورتا شوعاعسی | 670900 km[۲] | ||||||||
مرکزدن چئخیشی | 0.009[۲] | ||||||||
مدار دؤوری | 3.551181 d[۲] | ||||||||
فیرلانما سورعتینین اورتاسی | 13.740 km/s[۲] | ||||||||
تمایول | 0.470° (to Jupiter's equator) 1.791° (to the ecliptic)[۲] | ||||||||
اۇیدوسو | موشتری | ||||||||
فیزیکی خصوصیتلر | |||||||||
اورتا شوعاع | 1560.8±0.5 km (0.245 یئرs)[۴] | ||||||||
یئرین اؤزو | 3.09×107 km2 (0.061 Earths)[c] | ||||||||
حجمی | 1.593×1010 km3 (0.015 Earths)[d] | ||||||||
جرم | (4.799844±0.000013)×1022 kg (0.008 Earths)[۴] | ||||||||
اورتا سیخیلیق | 3.013±0.005 g/cm3[۴] | ||||||||
سطح چئکیسی | 1.314 m/s2 (0.134 g)[e] | ||||||||
آنی اینرسی فاکتورو | 0.346±0.005[۵] (estimate) | ||||||||
Escape velocity | 2.025 km/s[f] | ||||||||
Rotation period | Synchronous[۶] | ||||||||
Axial tilt | 0.1°[۷] | ||||||||
آلبدو | 0.67 ± 0.03[۴] | ||||||||
| |||||||||
گوروندویو گوؤج | 5.29 (opposition)[۴] | ||||||||
Atmosphere | |||||||||
سطح فیشاری | 0.1 µPa (10−12 bar)[۹] | ||||||||
اوروپادا سو و یاشاییش
موشتری نین بو آیینا آستروبیولوقلارین ماراغی سون ایللر داها دا آرتمیشدیر. 1996-جی ایلده ژوپیتر گزَگنینی آراشدیرماق اۆچون گؤندریلن قالیلئو اوزای گمیسی(فضا سفینه سی) اوروپانین آرخا طرفینین گؤرونتوسونو یئره گؤندرمیشدی. بو شکیلده بوزلا اؤرتولو اوقیانوسون اولدوغو آیدین گؤرونوردو. باخمایاراق کی، اوروپانین اوزونده حرارت یئردکی یاشام فورماسی اۆچون چوخ آشاغیدیر، آستروبیولوقلار همین اوقیانوسون جانلیلار اۆچون یاشاماق ائوی اولا بیلَجگینی سؤیلییرلر. یئرین اؤزونده بعضن جانلیلارین ائله اکوسیستملرینی آشکار ائدیرلر کی، یاشامین یالنیز یئرده مۆمکون اولماسینی بیر داها شوبهه آلتینا آلیر. اؤرنک اۆچون، یئرین چوخ درین قاتلاریندا، سوخورلاردا یالنیز سیلیسیوم المنتی (عنصر) ایله غذا یئیین و گلیشَن باکتریلر تاپمیشلار. بورادا دوروم ائلهدیر کی، بیزه بللی اولان جانلینین وارلیغی بو سوخورلاردا غیر مۆمکوندور. باشقا بیر اؤرنک، وولکانلیقلار بعضی حاللاردا وولکانلارین کراترلریندن(باتمیش یئرلری) گؤتورولموش نومونهلرده باکتریلرین اولدوغونو کشف ائدیرلر، رادیو اکتیو رئاکتورلاریندا، چوخ یوخاری تشعشوعون اولماسینا باخمایاراق، بعضی باکتریلرین یاشادیغینی معین ائتمیشلر. ایندی ناسا کالیفورنیا داغلاریندا، آمئس آراشدیرما مرکزینه اؤزل آستروبیولوگی قورومو تاسیس ائتمیشدیر. ناسا-نین باشقا 11 قوروملاری ایله سیخ امکداشلیق ائدن بو اینستیتوتون عالیملری بو یئنی ساحه نی گلیشدیرمک فیکریندهدیرلر.
قالری
- اوروپانین اوزونده کی بوزلارین آراسینداکی سینیقلار و چاتلاقلار
- قانیمید، آی او، و اوروپا آیلاری نین ژوپیترین اطرافیندا دولانمالاری
- اوروپانین بؤیوکلوگو بیزیم یئر و آیین قارشیسیندا، اوروپا آشاغی سولدا
قایناق
قایناق خطاسی برچسب <ref>
برای گروهی به نام «lower-alpha» وجود دارد، اما برچسب متناظر با <references group="lower-alpha"/>
یافت نشد.