Атлетико Мадрид

«Атлетико Мадрид» — иң уңышлы һәм популяр Испания клубтарының береһе, 1903 йылдың 26 апрелендә Мадридта уҡыған өс баски милләте студенты тарафынан нигеҙ һалына. Был клуб баштан уҡ үҙ аллы һәм бойондороҡһоҙ тип уйланмаған һәм Бильбао «Атлетикаһы» филиалы кеүек һанала, шуға күрә ярыштарҙа ҡатнашмай. Әммә иптәштәрсә осрашыуҙарҙа үҙен уйынға бик һәләтле команда итеп күрһәтә. 1907 йылдың 20 февралендә Испания футбол федерацияһында «Athletic Club de Madrid» исеме аҫтында теркәлеп, клуб тулыһынса үҙ аллы була һәм рәсми турнирҙарҙа сығыш яһау хоҡуғына эйә була.

Клуб баштан уҡ Бильбаоның «Атлетика» төҫөн — күкһел-аҡ униформаны ҡабатлай. Ләкин 1911 йылда ҡыҙыл-аҡ төҫтәге, вертикаль һыҙатҡа, футболкалар һынап ҡарала. Был төҫтәр комбинацияһы ул саҡта Испания мануфактураһында матрас етештереү өсөн ҡулланыла.

Башта команданың үҙ майҙаны булмай. Тиҙҙән клуб президенты Хулиан Руэте тырышлығы менән хәл үҙгәрә. 1913 йылдың 9 февралендә О’Доннелл стадионында премьера матчы үтә.

1923 йылда «Атлетик» 35800 тамашасыны һыйҙыра алған яңы «Метрополитано Де Мадрид» стадионына күсә. Премьера 13 майҙа «Реал Сосьедад» ҡатнашлығында үтә. Ул 2:1 иҫәбе менән еңелә. 20-се йылдарҙың тәүге яртыһында клуб төбәк турнирҙарында өс тапҡыр еңеүгә өлгәшә, ә 1926 йылда «Атлетик», финалда «Барселона» еңелгәс (2:3), өҫтәмә ваҡытта хәл иткес гол үткәреп, Испания кубогын яулауға яҡынлаша.

Үҙенең сығыштары һөҙөмтәләре буйынса «Athletic Club de Madrid» клубы Испанияның беренсе чемпионатына саҡырыла (1928/29), унда алтынсы урынды ала. Ләкин киләһе миҙгелдә клуб һуңғы урынды ала һәм уйындан төшөп ҡала.. Элита лигаһына 1934 йылда 12 командаға тиклем киңәйтеүе арҡаһында әйләнеп ҡайта. Тиҙҙән клуб икенсе дивизионға күсерелергә тейеш була, әммә быға Граждандар һуғышы ҡамасаулай. Чемпионат тергеҙелгәндән һуң Испания футболы элитаһында ҡалыу мөмкинлегеН «Реал Овьедо» «Атлетик Бильбао» бирә, ул федерациянан емерелгән стадионды тергеҙеү өсөн кәрәкле бер йыллыҡ пауза һорай. Ләкин «Атлетик» өсөн ул тиклем ябай булмай. Һуғышта һигеҙ кешеһен юғалтып, клуб хәрби-һауа ғәскәрҙәре командаһы менән берләшергә мәжбүр була. 1939 йылдың 4 октябрендә клуб «Атлетик Авьясьон де Мадрид» тип үҙгәртелә, клуб элита урынына икенсе дәғүәсе — «Осасуна» (Испанияның профессиональ футбол клубы) менән хәл иткес матч (плей-офф) уҙғарырға тейеш була. 26 ноябрҙә Валенсияла уйында 3:1 менән еңә.

Чемпионат тергеҙелгәндән һуң тәүге ике сезонды «Атлетик Авиасьон» беренсе урын менән тамамлай. Был барыһы өсөн дә көтөлмәгән хәл була.Донъяның элекке иң яҡшы ҡапҡасыһы Рикардо Замора команда менән ике еңеү кампанияһында ла шөғөлләнә.

Генералиссимо Франконың сит ил атамаларын испанса үҙгәртеү тураһындағы указы менән бәйле, 1941 йылда клуб исеме бер аҙ «Атлетико Авьясьон де Мадрид» тип үҙгәртелә, ә 1947 йылда клуб етәкселеге хәрби компонентты атамаһынан төшөрөп ҡалдырырға һәм төп нөсхәгә — «Атлетико де Мадрид»ҡа кире ҡайтырға ҡарар итә. Шул уҡ йылда «матрас» «Реал Мадрид» командаһына ҡаршы дербиҙа иң ҙур еңеүгә өлгәшә (5:0).

1949 йылда Эленио Эррера етәкселегендә «Атлетико» ике тапҡыр — 1950 һәм 1951 йылдарҙа чемпион исемен яулай. Триумфаторҙар составында француз голкиперы Марсель Доминго, һаҡсы Альфонсо Апарисио һәм өс һөжүм итеүсе — бөтә замандарҙағы иң яҡшы Марокко футболсыһы Ларби Бенбарек, Хендри Карлссон һәм клуб тарихында иң яҡшы бомбардир — Адриан Эскудеро (лигала 150 гол) бар ине. 1950/51 сезонда «Атлетико» 87 гол индереп, үҙе өсөн иң юғары һөҙөмтәлелеккә өлгәшә.

Эррераның «Малага» клубына китеү менән «матрасниктар» хәрәкәте бер аҙ кәмей. 1966 йылда үҙенең киләһе чемпионатына тиклем дүрт тапҡыр вице-чемпион һәм ете тапҡыр Кубок финалсыһы була. «Реал»ға ҡара-ҡаршы тороу айырыуса киҫкенлек тыуҙыра. 1959 йылда Чемпиондар кубогы ярымфиналында еңеүсене асыҡлау өсөн Мадрид клубтары араһында өс уйын үткәрелә. «Атлетико» хәл иткес өҫтәмә алышта яҡташтарынан 1:2 иҫәбе менән еңелә. Киләһе йылда уҡ «матрассылар» "Чамартин"ды (буласаҡ «Сантьяго Бернабеу»ҙы) 3:1 иҫәбе менән еңә. 1961 йылдың финалы йәнә баш ҡала дербиһына әйләнә. Был юлы ла «Атлетико» көслөрәк булып сыға (3:2).

1962 йылда «матрассылар» финалдың өҫтәмә матчында "Фиорентина"ны 3:0 иҫәбе менән еңеп, Кубок хужалары кубогын яулай. Бер йылдан «Атлетико» йәнә турнир финалында уйнай, әммә титулды һаҡлап ҡала алмай һәм «Тоттенхэм Хотспур»ҙан 1:5 менән еңелә.

1964 йылда клуб президенты вазифаһына Висенте Кальдерон килгәс, "Атлетико"ның «алтын» йылдары башлана. 1966 йылдың 2 октябрендә яңы президент етәкселегендә төҙөлгән стадион асыла. Тиҙҙән стадионға уның исеме бирелә. 1966, 1970, 1973, 1977 йылдарҙа чемпион титулдарын яулағандан һуң «Атлетико» Испанияның өсөнсө командаһы була. Был осорҙа төп уйынсылар — ҡапҡасы Рейна, ярым һаҡсы Аделардо, матчтар һаны буйынса клуб рекорды ҡуя — 399, һөжүмсе Хосе Эулохио Гарате, буласаҡ тренерҙар — Хавьер Ирурета һәм Луис Арагонес. 1973 йылда легионерҙарға тыйыуҙы алғандан һуң «Атлетико» Аргентиналылар — Рубен Айялая, Рамон Эредия һәм Рубен Диас менән көсәйә. Уларҙың тышҡы ҡиәфәтендә индеец һыҙаттары асыҡ сағыла, шул арҡала клуб уңышҡа өлгәшә.

1974 йылда Чемпиондар Кубогы финалында «индеецтар» «Бавария» менән осраша. Мадридсылар матчты 1:0 иҫәбе менән алып бара, ләкин һуңғы минутта немецтар иҫәпте тигеҙләй. Яңынан уйнау талап ителә, «Бавария» 4:0 иҫәбе менән еңә. Немецтар Континенталь-ара кубок өсөн көрәшеү хоҡуғын бирә, унда «Атлетико» ике матчлыҡ финалда Аргентинаның "Индепендьент"ынан көслөрәк булып сыға. Команданың тренеры Луис Арагонес була, ул был вазифала дүрт тапҡыр — 1974-80, 1982-87, 1991-93 һәм 2002-03 сезондарында була.

1986 йылда уның етәкселегендә «Атлетико» Кубоктар кубогының финалына етә, унда Киевтың «Динамо»һынан еңелә (0:3).

1987 йылда Висенте Кальдерондың эраһы тамамлана һәм президент Хесус Хильдың эраһы башлана. Ул шунда уҡ "Реал"дан Бернда Шустерҙы, Португалияның виртуозы Паулу Футрены һатып алып, составты көсәйтә. Команда матур футбол уйыны күрһәтә, ләкин ике Король кубогын ғына яулай ала — 1991 һәм 1992 йылдарҙа. Хесус Хиль тренерҙарҙы алмаштыра торғас, 1996 йылда чемпионатта һәм Кубокта еңгән Радомир Античҡа туҡтала. Көрәштәшенә ҡарата аяуһыҙ тактиканы ҡулланған командала терәк ярымһаҡсы Диего Симеоне һәм үҙәк һаҡсы Хуан Мануэль Лопес айырылып тора. Ул 65 һары карточканы «Атлетико» өсөн 65 тәүге матчта ала.

1999/00 сезонда «матрассылар» 19-сы урынды биләп, 65 йыл элитала булғандан һуң икенсе дивизионға төшә. 2002 йылдың йәйендә Луис Арагонес етәкселегендә улар кире әйләнеп ҡайта.

2001 йылдың 27 майында Фернандо Торрес дебют яһай, һуңынан «Атлетико» капитаны була. 2006 йылда уға португал ярымһаҡсылары Катинья һәм Маниш, Аргентиналы Серхио Агуэро ҡушыла, ләкин команда чемпионатта 7-се урынды ғына ала. 2007 йылда Англия премьер-лигаһына Фернандо Торрес һәм Мартин Петров киткәндән һуң "Атлетико"ла Луис Гарсия, Диего Форлан, Симау Саброза сығыш яһай. 2007-08 сезонында лигала 4-се урын алып, һуңғы ун йыллыҡта иң яҡшыһы була.

2008 йылда, өсөнсө квалификациялы раундта «Шалька 04»-те еңеп, 12 йыллыҡ тәнәфестән һуң «матрассылар» Чемпиондар лигаһының төркөм раундына үтә һәм төркөмдә бер тапҡыр ҙа еңелмәйенсә һәм "Ливерпуль"ды алға үткәреп, икенсе урын ала. Финалдың 1/8 өлөшөндә «Атлетико» «По́рту» командаһы менән осраша һәм сит майҙанда голдар һаны буйынса ғына ҡалыша (2:2 өйҙә һәм ҡунаҡта 0:0).

2010 йылдың 13 майында Германияның Гамбург ҡалаһындағы «Гамбург Арена» стадионында «Фулхэм» менән көсөргәнешле һәм ныҡышмалы матчта «Атлетико» өҫтәмә ваҡытта 2:1 иҫәбе менән еңә һәм шуның менән Европа лигаһының яңыртылған турнирында беренсе еңеүсе була. Команда составында 32 һәм 116 минутта Диего Форлан ике тапҡыр уңышҡа өлгәшә. 2010 йылдың 28 авгусында Монаконың «Луирмес» стадионында уҙған УЕФА Суперкубогы матчында «Атлетико» 2009/10 «Интернационал» Чемпиондар лигаһы еңеүсеһен 2:0 иҫәбе менән еңә.

2012 йылдың 9 майында «Атлетик Бильбао» 3: 0 иҫәбе менән ике тапҡыр Европа Лигаһына эйә була.

2012 йыл 31 авгусында, «Челси» 4: 1 иҫәбе менән ике тапҡыр еңеп УЕФА Суперкубогын яулай.

2013 йылда Европа лигаһының 1/16 иҫәбенә «Атлетико» "Рубин"дан (Ҡазан) 1:2 иҫәбе менән еңелә.

2013—2014 йылдарҙағы ил беренселегендә клуб төп титулға дәғүә итеүселәр иҫәбенә инә, тәүге һигеҙ осрашыуҙа уҡ еңеү яулай. Испания чемпионатының һуңғы уйынында 2013/14 йылдарҙа «Барселона» менән «алтын матчта» команда 1:1 мәрәй йыя һәм 18 йылдан һуң тағы ла 90 мәрәй йыйып, ил чемпионы була.

Чемпиондар лигаһында сығышын клуб 2013/14 сезонында төркөм этабында Рәсәй «Зенит» командаһын еңеүе менән башлай, унан 1-се урындан 1/8-гә тиклем 16 мәрәй менән сыға. 2014 йылдың 30 апрелендә «Атлетико» ярымфиналдың икенсе уйынында Лондондың «Челси» командаһын 3:1 иҫәбе менән еңеп, Чемпиондар лигаһы финалына сыға. Драматик матчта «Реал Мадрид» өҫтәмә ваҡытта 4-1 иҫәбенә еңә.

2014 йылдың йәйге сезон араһында Диего Коста менән бер нисә төп уйынсыһын юғалтып, Испания Суперкубокындағы «матрас» "Реал Мадрид"ты 1:1, 1:0 иҫәбе менән еңә. Икенсе раундта Мадрид дербиында арх-ярышташы 4:0 иҫәбе менән еңелә. Испания чемпионатында 2016/17 йылдарҙа команда өсөнсө урынды биләй. 2016 йылда «Атлетико» Чемпиондар лигаһы финалисы була, ләкин «Реал Мадрид» командаһынан еңелә (1:1, пенальти серияһында 3:5). 2018 йылда Европа лигаһы еңеүсеһе була, бер үк ваҡытта «Атлетико» УЕФА Суперкубокына эйә була.

2020/21 команда Испания чемпионы була^[4].

«Цивитас Метрополитано» стадионы — «Атлетико Мадрид» үҙ майҙаны 2017 йылдың 16 сентябрендә асыла һәм 2022 йылға тиклем «Ванда Метрополитано» тип йөрөтөлә. Быға тиклем, 1966 йылдан, клуб үҙ матчтарын «Висенте Кальдерон» стадионында уҙғара. 2018/19 миҙгелендә «Ванда Метрополитано» стадионында УЕФА— 2019 Чемпиондар лигаһы финалы үтә.

Гимны

Клубтың ағымдағы гимны 1972 йылда яҙылған. Гимн авторҙары Хосе Агилар Һәм Анхель Куррас.

Дерби

«Атлетико» клубы төп дербиы — «Реал Мадрид» клубы менән матчтар (был ҡаршылыҡ Мадрид дербиы тип атала), шулай уҡ уның тағы ике дерби бар, был «Гетафе» клубы һәм «Райо Вальекано» клубы менән матчтар. Шулай уҡ баш ҡала клубының төп дәғүәсеһе — «Барселона».

Ультрас

«Атлетико» ике ультрас төркөмө бар: Frente Atletico. Дуҫтары — Испанияның «Бетис» клубы, итальян «Рома» һәм «Ювентус» клубтары, шулай уҡ " «Рух» Хожув поляк клубы.

Экипировка һәм бағыусылар

Башта «Атлетико» «Атлетик Бильбао» төҫөнә оҡшаш зәңгәр-аҡ төҫтә уйнай. 1911 йылдан Мадрид клубы төҫөн ҡыҙыл һәм аҡ төҫкә алмаштыра, был төҫтәр иң арзаны булғанға карауаттар өсөн матрас етештереүҙә һайланған тип иҫәпләнә. Шуға күрә клубҡа «Колхонерос» («матрас етештереүсе») ҡушаматы килә. 1999 йылдан форма етештереүсе булып Nike компанияһы тора.

2012 йылдың октябрендә «Баҡы» футбол клубы президенты Хафиз Мамедов саҡырыуы буйынса "Атлетико"ның генераль директоры Мигель Анхель Хиль Әзербайжанда була. Сәфәр барышында «Баҡы» һәм Мадридтың «Атлетико» клубтары араһында хеҙмәттәшлек тураһында килешеүгә ҡул ҡуйыла. 2012 йылдың декабрендә клуб Әзербайжан Республикаһының Туризм министрлығы менән йыл ярымлыҡ килешеү төҙөй. 2012 йылдың 1 декабрендә Мадридта «Атлетико» менән Әзербайжан яғы араһында хеҙмәттәшлек тураһында килешеүгә ҡул ҡуйыу тантанаһы үтә, шулай уҡ «Azerbaijan Land of Fire» яҙыу менән иҫтәлекле форма күрһәтелә^[6]. «Атлетико» футболсылары тәүге тапҡыр футбол яланына министрлыҡ логотибы төшөрөлгән формала 2012 йылдың декабрендә «Реал Мадрид»ҡа ҡаршы иптәштәрсә матчҡа сыға^[7].

Осоро	Форма етештереүсе	Титул бағыусыһы
1980—1986	Meyba	—
1986—1989	Puma	—
1989—1990		Mita
1990—1993		Marbella
1993—1994		Antena 3
1994—1996		Marbella
1996—1997		Bandai/Tamagotchi
1997—1998		Marbella
1998—1999	Reebok
1999—2000		—
2000—2001		Idea
2001—2002	Nike
2002—2003		Century
2003—2005		Columbia Pictures
2005—2011		KIA
март-май 2012		Rixos Hotels (чемпионат уйындары)
май-декабрь 2012		Huawei
декабрь 2012—2014		Azerbaijan — Land of Fire
2015—х. в.		Plus 500

Милли титулдары

• Испания Чемпионаты
  • Чемпион (11): 1939/40, 1940/41, 1949/50, 1950/51, 1965/66, 1969/70, 1972/73, 1976/77, 1995/96, 2013/14, 2020/21
  • Вице-чемпион (10): 1943/44, 1957/58, 1960/61, 1962/63, 1964/65, 1973/74, 1984/85, 1990/91, 2017/18, 2018/19
• Испания Кубогы
  • Эйәһе (10): 1959/60, 1960/61, 1964/65, 1971/72, 1975/76, 1984/85, 1990/91, 1991/92, 1995/96, 2012/13
  • Финалсы (9): 1921, 1926, 1956, 1963/64, 1974/75, 1986/87, 1998/99, 1999/00, 2009/10
• Лига кубогы
  • Финалсы (2): 1983/84, 1984/85
• Испания Суперкубогы
  • Эйәһе (2): 1985, 2014
  • Финалсы (5): 1991, 1992, 1996, 2013, 2019/20
• Эва Дуарте Кубогы
  • Эйәһе (2): 1940, 1951
  • Финалсы: 1950
• Испанияның футбол буйынса икенсе дивизионы
  • Чемпион: 2001/02
• Төбәк Чемпионаты/Манкомунадо Трофейы
  • Чемпион (4): 1920/21, 1924/25, 1927/28, 1939/40
  • Финалсы (13): 1908/09, 1912/13, 1913/14, 1916/17, 1917/18, 1919/20, 1921/22, 1922/23, 1925/26, 1926/27, 1928/29, 1930/31, 1933/34

Халыҡ-ара титулдары

• Европа чемпиондары кубогы / уефа чемпиондары Лигаһы
  • Финалсы (3): 1973/74, 2013/14, 2015/16
• УЕФА Европа лигаһы
  • Эйәһе (3): 2009/10, 2011/12, 2017/18
• УЕФА кубоктарына эйә булыусылар кубогы
  • Эйәһе: 1961/62
  • Финалсы (2): 1962/63, 1985/86
• Интертото Кубогы
  • Эйәһе: 2007
  • Финалсы: 2004
• УЕФА суперкубогы
  • Эйәһе (3): 2010, 2012, 2018
• Континент-ара кубок
  • Эйәһе: 1974
• Донъяның бәләкәй Кубогы
  • Финалсы: 1965
• Латин кубогы
  • Финалсы (2): 1950, 1951
• Иберия кубогы
  • Эйәһе: 1991

• Испания Чемпионатының юғары лигаһында (Приме́ра) 76 сезон;
• Икенсе дивизионда 6 сезон;
• Чемпиондар лигаһында 9 ҡатнашыу;
• УЕФА кубогында 18 ҡатнашыу;
• УЕФА Европа лигаһында 3 ҡатнашыу;
• Интертото Кубогында 2 ҡатнашыу;
• Кубокка эйә булыусылар кубогында 8 ҡатнашыу

• Иң ҙур еңеү:
  • «Атлетико» — «Эркулес» 9:0 (1955/56 сезон)
  • «Атлетико» — «Лас-Пальмас» 9:0 (1957/58 сезон)
• Иң ҙур еңелеү:
  • «Сельта» — «Атлетико» 8:1 (1954/55 сезон)
• Сезонда иң күп голдар:
  • 87 гол (1950/51 сезон)

7 сентября 2022 года торошло^[8]Ҡалып:Состав

Килделәр

Позиция	Игрок	Прежний клуб
Нап	Херман Бертераме	Атлетико Сан-Луис
Нап	Самуэль Лино	Жил Висенте
Нап	Серхио Камельо**	Мирандес
Нап	Родриго Рикельме**	Мирандес
Пз	Сауль**	Челси
Защ	Мануэль Санчес**	Осасуна
Защ	Неуэн Перес**	Удинезе
Пз	Маркос Пауло**	Фамаликан
Защ	Сантиаго Ариас**	Гранада
Врт	Иво Грбич**	Лилль
Пз	Виктор Мольехо**	Тенерифе
Пз	Витоло**	Хетафе
Пз	Аксель Витсель***	Боруссия (Дортмунд)

Китте

Позиция	Игрок	Новый клуб
Пз	Эктор Эррера***	Хьюстон Динамо
Нап	Луис Суарес***	свободный агент
Вр	Бенжамен Леконт**	Ҡалып:Флаг Монако Монако
Пз	Джулиано Симеоне**	Реал Сарагоса
Нап	Херман Бертераме[источник не указан 161 день]	Монтеррей
Защ	Шиме Врсалько***	Олимпиакос Пирей
Нап	Виктор Мольехо**	Реал Сарагоса
Нап	Матеус Кунья*	Вулверхэмптон Уондерерс

* Ҡуртымға алыу** Аренданан *** Ирекле агент

Иң күп уйын

11 сентября 2022 торошло

Иң күп голдар

2022 йылдың 11 сентябре торошло

Донъя чемпиондары

Мадридтың «Атлетико» Донъя кубогы чемпиондары уйынсылары:

• Антуан Гризманн — 2018
• Люка Эрнандес — 2018
• Науэль Молина — 2022
• Родриго де Пауль — 2022
• Анхель Корреа — 2022

Европа Чемпиондары

Мадридтың «Атлетико» Европа кубогы чемпиондары уйынсылары:

• Демис Николаидис — 2004
• Хуанфран — 2012

Америка кубогы эйәләре

Мадридтың «Атлетико» Америка кубогы чемпиондары уйынсылары:

• Диего Форлан — 2011
• Диего Годин — 2011
• Филипе Луис — 2019
• Анхель Корреа — 2021

• Атлетико Мадрид Б
• «Атлетико Мадрид»

• Спорт. Футбол //Мадридские «матрасники» или вторая команда Мадрида — Атлетико
• Официальный сайт «Атлетико Мадрид» (исп.) (инг.)
• Видеоканал «Атлетико» на YouTube