Үрге лужи теле
Үрге лужи теле, үр.-луж. Hornjoserbska rĕč, hornjoserbśčina — лужи халҡының (түбәнге лужи теле менән) теле. Ҡөнбатыш славян телдәре төркөменә инә.
| Үрге лужи теле | |
| Халыҡтың үҙенә үҙе биргән исеме | Hornjoserbšćina |
|---|---|
| Классификация | |
| Категория | |
| |
| Әлифба | |
| Тел коды | |
| ISO 639-1 | — |
| ISO 639-2 | |
| ISO 639-3 | |
 Был телдә Википедия | |
Дөйөм ташыусылар һаны — 40 000 кеше. Улар Саксонияла йәшәй
Үрге Лужицала дөйөм лужи һаны — 40 000, әммә телдең актив ҡулланыусылары — 14 000. Түбәнге Лужи ҡалаһында 20 мең лужи халҡы йәшәй, шуларҙың 7 меңе көндәлек тормошта үрге лужи телен ҡуллана. Үрге лужи теле түбәнге лужи теленән айырмалы булараҡ юғалыу сигендә түгел. Барлығы Лужицала лужи һәм башҡа (немец) халыҡтарҙы иҫәпкә 600 мең кеше йәшәй.
Германияла лужи мәҙәниәте үҙеге — Баутцен ҡалаһы.
Имлә
Үрге лужи телендә латин әлифбаһы ҡулланыла.
| Үрге лужи әлифбаһы | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| a | b | c | č | ć | d | dź | e | ě | f | g | h | ch | i | j | k | ł | l | m | n | ń | o | ó | p | (q) | r | ř | s | š | t | u | (v) | w | (x) | y | z | ž |
| A | B | C | Č | Ć | D | Dź | E | - | F | G | H | Ch | I | J | K | Ł | L | M | N | - | O | - | P | (Q) | R | - | S | Š | T | U | (V) | W | (X) | (Y) | Z | Ž |
Текст
dź -- д (дь) өнөнә тура килә.ć -- т (ть) өнөнә тура килә.h-- h өнөнә тура килә, ғ өнөнә яҡын .
Баҫым һәр ваҡыт беренсе ижеккә төшә.
«Naša wjeska»
To je naša wjeska. Blisko wjeski je lěs. Tam widźiš našu chěžu. Wokoło chěže je zahroda. W zahrodźe je naša wowca. Naša kruwa tam njeje. Tu je dróha do města. Widźiš tam šulu? Tam je naš wučer. Wučer ma psyka. Blisko zahrody je naš susod. Susod ma awto a jědźe do města. Maš doma tež awto? Blisko dwora je štom. Wokoło štoma je trawa. Što hišće widźiš?
Глоссарий
- wjes — деревня, ср. стар. «весь».
- chěža — дом, ср. «хижина»
- zahroda — сад, ср. «огород», «загородить».
- wowca — овца.
- kruwa — корова.
- dróha — дорога, шоссе.
- widźeć — видеть.
- šula — школа, ср. «шуллер» (в-луж.) «школьник».
- wučić — учить.
- wučer — учитель.
- pos, psyk — пёс, собака.
- susod — сосед.
- jeć, jědźe — ехать.
- maš? — имеешь? от měć «иметь», ср. укр. мати - маєш, бел. мець - маеш.
