Panama

Panama (spanisch Panamá) is a Stoot in Middlamerika, der an Costa Rica am Westn und Kolumbien am Ostn grenzn duad. D Panamakanal dea se duachs Land ziagt, vabindt d Karibik am Noadn und an Pazifik am Sidn.

República de Panamá
Republik Panama
Flagge Panamas
Flagge Panamas
Wappen Panamas
Wappen Panamas
FlaggeWappen
Woispruch: „Pro Mundi Beneficio“
lateinisch Für das Wohl der Welt
AmtsspracheSpanisch
HauptstadtPanama-Stadt
Staatsoberhaupt, zugleich RegierungschefStaatspresident Juan Carlos Varela
Fläche75.517 km²
Einwohnerzahl3.332.576[1]
Bevölkerungsdichte44 Einwohner pro km²
Bruttoinlandsprodukt24.711.000.000 (nominal)[2]
Brutto­inlands­produkt pro Einwohner7.133 US$ (nominal)[3]
Index der menschlichen Entwicklung 0,765 (65.)[4]
WährungBalboa (PAB)
US-Dollar (USD)
Unabhängigkeit3. November 1903
(von Kolumbien)
National­hymneHimno Istmeño
ZeitzoneUTC−5
Kfz-KennzeichenPA
ISO 3166PA, PAN, 591
Internet-TLD.pa
Telefonvorwahl+507
AntarktikaVereinigtes Königreich (Südgeorgien und die Südlichen Sandwichinseln)ChileUruguayArgentinienParaguayPeruBolivienBrasilienEcuadorPanamaVenezuelaGuyanaSurinameKolumbienTrinidad und TobagoVereinigtes Königreich (Falklandinseln)Frankreich (Französisch-Guayana)Niederlande (ABC-Inseln)Costa RicaHondurasEl SalvadorGuatemalaBelizeMexikoJamaikaKubaHaitiDominikanische RepublikBahamasNicaraguaVereinigte StaatenKanadaInseln über dem Winde (multinational)Puerto Rico (zu Vereinigte Staaten)Vereinigtes Königreich (Kaimaninseln)Vereinigtes Königreich (Turks- and Caicosinseln)Vereinigtes Königreich (Bermuda)Frankreich (St.-Pierre und Miquelon)Dänemark (Grönland)RusslandIslandNorwegenIrlandVereinigtes KönigreichDeutschlandDänemarkBelgienFrankreichSpanienPortugalSpanien (Kanarische Inseln)MarokkoLibyenKap VerdeMauretanienMaliBurkina FasoElfenbeinküsteGhanaLiberiaSierra LeoneGuineaGuinea-BissauGambiaSenegalTunesienNigerSchweizItalien
Vorlage:Infobox Staat/Wartung/NAME-DEUTSCH
Vorlage:Infobox Staat/Wartung/BILD-WAPPEN-BREITE
Panama (Panama)
Panama (Panama)
(9° 0′ 0″ N, 79° 30′ 0″W)
Panama-Stadt
(9° 20′ 30″ N, 79° 53′ 40″W)
Colón
(9° 20′ 0″ N, 82° 15′ 0″W)
Bocas del Toro
(8° 26′ 0″ N, 82° 26′ 0″W)
David
(8° 6′ 20.57″ N, 80° 58′ 16.06″W)
Santiago
(9° 33′ 25″ N, 78° 56′ 50″W)
El Porvenir
(8° 24′ 36″ N, 78° 9′ 0″W)
La Palma
(8° 10′ 48″ N, 77° 40′ 48″W)
Yaviza
(8° 14′ 24″ N, 80° 32′ 24″W)
Aguadulce
(8° 49′ 0″ N, 82° 33′ 0″W)
Volcán Barú
GOLF VON PANAMA
Gatúnsee
Bayanosee
Coiba
Isla del Rey

1903 is Panama unobhengi worn und hod nocha long unnam Eihfluss vo de Vaoinigte Stootn gstondn. Des is etz vorbei, un Panama is oana vo de raichstn Stootn rundnum.

Geografie

Panama hod a Flechn vo iba 75.000 Quadratkilometa, s dohea d 118t greeste Stootvo da Wejd.[5] On oana Stejn is des Lond oba nua 60 Kilometa schmoi, wo a Rekoad is in Middlamerika.

Da heechste Beag is d Volcan Baru, mit a Hehn vo 3477 Metan. In San Blas wohn fei no Indiana, de un annere Kultua in Panama san obr vom Turiismus bedroht.

Bevejkarung

2010 hod Panama 3.406.000 Eihwohna ghobt. S Woad fia d Eihwohna is a ‚Panamer’ un fia de Frau ‚Panamerin’[6]. Mennaleit wern in Panama etwa 75,8 Joar oid, Fraun 81,6.

Etwa zwoa Driaddl da Bevejkarung san Mestiizn (Mischvoik aas Indjana un Eiropean). Dono kemm de Schworzn un Muloddn mit ca. 15 %.

Dene Panamer san vonna Wejdaunanschauung moast kristli, 86 % san Katholikn, 10 % san Prodesdondn. Muslima un minin (je 1%) gibt’s au.[7]

Gschicht

Panama hod si am Joar 1821 vo Spanien treannt un is dono Tei vo Groußkalumbjen worn. 1903 gobs d 1000-Doaga-Kriag un Panama hod si widda vo Kalumbjen trennt. D Eihfluss vo da USA is greeßa worn. Zum Boaspui hom de Amrikana en Panamakanoal baun derfn (1904 bis 1914) un a d Puente de las Americas, de oanzga Bruckn zwiischn Noad- un Siidamerika bis 2004.

Trotz oim hods 1964 d Floggnkompf gehm zwiischn Panama un de USA.

1977 hom boade Stootn d Torrilos-Carter-Vatroag unnaschriem. D hod gsogt doss Panama soan Kanai bis 1999 zriackkriagt.

1989 is da Diktatoa Manuel Noriega duacha USA gsteatzt worn.

1999 hom de Amrikana d Panamakanai widda ibagehm.

Seijt 2014 hoaßt da President Juan Carlos Varela. Davoa woars da Ricardo Martinelli (vo 2009 bis 2014).

Wiatschoft

Panama vadeants moasta Gejd mitm Panamakanoal. 8000 Leit oabeidn inna Vawoidung, am Btriab un inna Reparadua. Aa vui Goid spialta Regastriaung vo Schiiffn inna Kossn vo Panama nei.

Wejdwoid san a moastn Schiiffn n Panama regastriat. Da Regastriaung s unbirokradsch, un de Steian san griing.

19 % vo de Leit wo oabeidn duan des inna Londwiatschoft, 62 % im Hondl un annere 19 % inna Induastri.

De bedaidnstn Produkta vonna Londwiatschoft san

De Viecha n Panama, de am wichdigstn san, san de Facken, s Rindviech un de Henna.

45 % d gsomtn Flechn vo Panama is Woid. Zwoa Draddl vom Woid san gschiitzt, oan Driddl wead ois Nutzwoid braucht. Außadem stengan inna Provinz Veraguas un aa in Mereti Plantagen vo Natuakautschuk, wo vo eiropäischn Fiam wi Timberfarm bwiatschoftet wean[8].

Aa d Fiischarai vasoagt de Leit. Bedaidnsta Produkta san Krabbn.

D Beagbau n Panama briangt a bisserl Goid un Süwa oa. Om Stuian Ozean hods aa Soiz. Fia si selbst produzian de Panamaer

Gejd un Hondl

S Gejd n Panama is a Balboa (PAB) un a Centesimo. Midm Dollar konnst fei aa zohln. Oan Dollar is oan Balboa.

De bedaidnste Expoadwaan san Banann, Ananas, Zugga un Kafää. Heit griagt Panama Waan voa oim ois Kina un de USA, moast san des

  • Maschiin,
  • Kemikaljen,
  • Gwand un
  • Konseavn.

Vakeah

StroßnD Leng vo oin Stroßn n Panama zsammgrechnet iis 11.400 Kilometa.

EisnbohS hod n Panama no 75 Kilometa Schiin fia d Eisnbauhn. S woan ma 450 km. D Streckn fiad vo Colon no Panama-City, nem Kanoal hea. Hejfig fahrts da Zuag Waan umhea, obr aa Leit. Wenns a mollerts Kraizfoadschiiff kemmat, wead a Eisnbauhn fia de Possagia tschardat.

SchiiffD Panamakanoal vabiind des Karibischs Meea midm Stuin Ozean. A groußa Hofm stäht n

  • Balboa,
  • Cristobal,
  • Bocas del Toro,
  • Almirante un
  • Puerto Armuelles.

FlughofmNoa d Haptstod Panama-City hods an PTY (Aeropuerto Internacional de Tocumen), n internationaln Flughofm.

Spoat

D beliabtesta Spoat n Panama is a Fuaßboi. Groußta Afoig fia Panama is doss dene diafe zua Wejdmoasterschaft n Russland 2018.

Beleg

Im Netz

 Commons: Panama – Sammlung vo Buidl, Videos und Audiodateien
 Wikimedia-Atlas: Panama – geografische und historische Koartn
 Wikivoyage: Panama – Reiseführer

9° N, 80° W