Siidamerika
Siidamerika (amtli: Südamerika) is as siadliche Stickl vom amerikanischn Dobbekondinent, hod a Bvejkarung vo 418 Million Leid[1] und is mid arana Flächn vo 17.843.000 km² de viatgresste kondinendale Landflächn vo da Erde.
Siidamerika
Südamerika
Flächn | 17.843.000 km² |
---|---|
Bväikarung | 418 Million |
Bväikarungsdichtn | 23,4 Eiwohna/km² |
Lända | 19 (davon 13 selbständig) |
Sprochen | Spanisch Portugiesisch Französisch Englisch Niederländisch Quechua Aymara Guaraní Papiamentu |
Zeitzon | UTC−2 (Brasilien) bis UTC−5 (Ecuador) |
Da Subkondinent is am Ostn vom Adlantischn Ozean und am Westn vom Pazifischn Ozean umgem. D Insl Feialand am Siadschbiez vom Subkondinent wiad duach d Drakestross vom Nochbakondinent Antarktika drennd. A wengal siadlich vo Feialand ligt as Kap Hoarn, wo da Adlandik und da Pazifik aufarananda dreffand. An Noadn hi gibts a Vabindung iba a Landenge vo Panama auf Noadamerika.
Eadkunde
Da siadamerikanische Subkondinent losst se a drei Groußraum eideila:
- De Andn ois Hochgebirge a da Westseitn vom Kondinent
- Drei Flussema estle vo de Andn
- Drei Berglända estle vo de Andn
A da Westkistn ligt mid de Andn de längste Gebiagskettn auf da Eadn. As Hochgebiag ziagt se iba 7.500 Kilomeda am Pazifik entlang vo Venezuela bis zum Siadspitz vo Patagonien obe. Da hächste Beag vo de Andn und a glei da hächste Beag vo Sidamerika und da hächste Beag wo ned in Asien is, is mid 6.962 Meda hähn da Aconcagua. Ling duada zwischn da Grenz vo Argentinien und Chile. De Laguna del Carbón, mid 105 Meda undam Meerespiagl is da diafste Punkt vo Sidamerika und ligt am San-Julián-Becken in Patagonien.[2] Da siadlichste Punkt vo Sidamerika is as Kap Hoarn.
De gresste Stromebene buid as Amazonasbecken (Amazonien). Mid seine 6.448 Kilomeda läng is da vo Ostn kemmade Fluss wo a de Andn entspringd da längste Fluss vo Sidamerika und a da Fluss wo as meiste Wossa auf da Eadn fiad. Neadle davo ligt de Orinoco-Ebene, de wos zum Amazonasbeckn an Sidn obe duach de Berglända vo Guayana und an Noadn aufe zua duach as venezolanische Bergland begrenzt wiad. A andane Stromebene ligt am Sidn vom Kontinent, as Flusssystem ausm Río Paraguay und am Río Paraná.
De Beaglända hand as Beagland vo Guayana, as Brasilianische Beagland und as Ostpatagonische Beagland. As Beagland vo Guayana wiad as Rengwoidbeagland Sidvenezuala, as Zendrale Houchland vo Guayana und as Estliche Beagland vo Guayana aufteild. Dastrecka duad sa se vo da Stromebene vom Orinoco bis zan Amazonas midrana maximaln Eahebung vo 2.800 Meda.As Zendralbrasilianische Beagland ziagt se vo Zendralsidamerika bis a de Küstn vo Brasilien, bzw. a de Pampa vo Argentinien. As Ostpatagonische Beagland ziagt se vom Ostn vo de Andn obe zua bis zan Siaspitz vo Sidamerika.
Politische Strukduan
Staatn in Siidamerika
Staat / abhängiges Gebiet | Hauptstod | Flächn (km²) | % | Bvejkarung | % | Bvejkarungsdichtn (Eihwohna pro km²) | Sproch |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Argentinien | Buenos Aires | 2.766.890 | 15,5 % | [3] | 40.518.95110,4 % | 14,6 | Spanisch |
Aruba (NL)2 | Oranjestad | 180 | 0 % | 106.050 | 0,03 % | 589 | Niederländisch, Papiamentu |
Bolivien | Sucre | 1.098.581 | 6,2 % | [4] | 10.426.1542,4 % | 8,4 | Spanisch, Quechua, Aymara |
Bonaire (NL)2 | Kralendijk | 288 | 0,0 % | 13.389 | 0,0 % | 46 | Niederländisch, Papiamentu |
Brasilien | Brasília | 8.514.215 | 47,8 % | [5] | 193.252.60450,3 % | 23,1 | Portugiesisch |
Chile | Santiago de Chile | 756.950 | 4,2 % | [6] | 17.094.2704,2 % | 21,7 | Spanisch |
Curaçao (NL)2 | Willemstad | 444 | 0 % | 142.180 | 0,05 % | 320 | Niederländisch, Papiamentu, Englisch |
Ecuador | Quito | 283.560 | 1,6 % | [7] | 14.211.7503,6 % | 49,1 | Spanisch, Quechua |
Falklandinseln (UK)1 | Port Stanley | 12.173 | 0,1 % | 3.000 | 0 % | 0,2 | Englisch |
Französisch-Guayana (F) | Cayenne | 86.504 | 0,5 % | 216.000 | 0,1 % | 2,5 | Französisch |
Guyana | Georgetown | 214.970 | 1,2 % | 770.000 | 0,2 % | 3,6 | Englisch |
Kolumbien | Bogotá | 1.138.910 | 6,4 % | [8] | 45.528.08211,5 % | 39,5 | Spanisch |
Paraguay | Asunción | 406.752 | 2,3 % | 6.831.000 | 1,7 % | 16,8 | Spanisch, Guaraní |
Peru | Lima | 1.285.220 | 7,2 % | [9] | 29.461.9337,5 % | 23,0 | Spanisch, Quechua, Aymara |
Südgeorgien und die Südlichen Sandwichinseln (UK)1 | Grytviken | 4.066 | 0 % | 2 | 0 % | 0,0 | Englisch |
Suriname | Paramaribo | 163.820 | 0,9 % | [10] | 530.4310,1 % | 2,9 | Niederländisch |
Trinidad und Tobago2 | Port-of-Spain | 5.128 | 0 % | [11] | 1.319.7000,3 % | 258,2 | Englisch, Spanisch |
Uruguay | Montevideo | 176.220 | 1,0 % | [12] | 3.352.7230,9 % | 19,7 | Spanisch |
Venezuela | Caracas | 916.445 | 5,1 % | [13] | 28.833.8456,8 % | 28,8 | Spanisch |
Summe/Durchschnitt | 17.831.312 | 100 % | 392.612.062 | 100 % | 21,9 |
- 1 Vo Argentinien beansprucht
- 2 Vo da Kuitua her zu Noadamerika grechnet
Schau aa
Lidaradua
- Thomas Fischer: Der Linksruck in Südamerika. In: Politorbis. Zeitschrift zur Außenpolitik, Nr. 41, H. 2, 2006, S. 6-19
- Hans-J. Aubert, Ulf-E. Müller: Südamerika. München: Bruckmann, 2. durchgesehene Auflage, 1981 (mit Bibliografie, Namens-, Orts- und Sachregister) ISBN 3-7654-1732-7
- Walther L. Bernecker, Horst Pietschmann und Rüdiger Zoller: Eine kleine Geschichte Brasiliens. edition suhrkamp 2150, Jh 2000. ISBN 3-518-12150-2
- König, Hans-Joachim: Kleine Geschichte Lateinamerikas. Bonn: Bundeszentrale für politische Bildung, 2006. ISBN 3-89331-723-6
Im Netz
Wikibooks: Wikijunior Südamerika – eppas zum Lerna und Lehra. |
Wikinews: Südamerika – Nochrichtn |
Beleg
De Kontinente:Afrika |Antarktika |Asien |Australien |Eiropa |Noadamerika |Siadamerika
Kontinentenkomplexe:Afrika-Eurasien |Amerika |Eurasien |Ozeanien
Landmassen:Ostfeste |Westfeste