Połedniowŏ Ameryka
 | Ślabikŏrzowe abecadło Tyn artikel je narychtowany we ślabikŏrzowym zŏpisie ślōnskij gŏdki. Coby sie przewiedzieć wiyncyj, wejzdrzij do artikla ô nim. |
Połedniowŏ Ameryka to je kōntynynt ô wiyrchni 17,8 milijōnōw km², co leży na pōłkuli zachodnij, we srogszyj tajli na pōłkuli połedniowyj, a w myńszyj – na pōłkuli pōłnocnyj. Czasym uwŏżanŏ je tyż za subkōntynynt Ameryki[1].
Geografijŏ
Wiyrchnia Połedniowyj Ameryki zajmuje 17 840 000 km². Wiyrchniōm, postrzōd kōntynyntōw, Połedniowŏ Ameryka zajmuje sztwŏrty plac (za Azyjōm, Afrykōm i Pōłnocnōm Amerykōm). Nojsrogszym miastym je majōnce blisko 20 mln miyszkańcōw São Paulo we Brazyliji[2].
Bezma cołki kōntynynt je na placie połedniowoamerykōńskij. Trōjkōntny kształt Połedniowyj Ameryki sprawiŏ, iże mŏ ôna nojkrōtszõ piskã brzegu spostrzōd wszyjskich kōntynyntōw.
We Połedniowyj Ameryce je nojwyższy wodopŏd świata – Salto Angel we Wynezueli, rzyka ô nojsrogszym strzednim przepływie (dugość je sprawōm spōrnõ) – Amazōnka (7,2 mln km²), nojdugszŏ keta gōrskŏ – Andy (nojwyższŏ szpica to Aconcagua – 6962 m n.p.m.), najsuchszy plac na Ziymi – Pustynijŏ Atakama[3][4][5], nojsrogszy las deszczowy – Amazōnijŏ, nojwyżyj położōne jezioro spotrzebowowane w cylach handlowych – jezioro Titicaca, nojwyższy wulkōn – Ojos del Salado (6885 m n.p.m.), jak tyż nojwyższy czynny wulkōn – Llullaillaco, nojwyżyj położōnŏ stolica świata – La Paz (3600–4100 m n.p.m.).
Państwa
Populacyjŏ
Połedniowõ Amerykã zamiyszkuje 418 mln miyszkańcōw (2015). Ludność Ameryki Połedniowyj je roztōmajtŏ rasowo; Brazylijŏ, Peru i Kolōmbijŏ to państwa ô srogich miszōngach ras. Ludność tubylczŏ przinŏleży do rasy żōłtyj (mōngoloidalnej) i zamiyszkuje zaôbycz Andy Postrzodkowe, Peru i Boliwijõ, kaj stanowi kole 40% ludności. Bazowe gŏdki tubylcze to keczua (gŏdka Inkōw) – kole 10 mln ôsōb, ajmara – kole 1,5 mln ôsōb i guarani – kole 1 mln ôsōb.
