Ваенная аперацыя Турцыі ў Іраку (2022)

Ваенная аперацыя Турцыі ў Іраку — кампанія Узброеных Сіл Турцыі на поўначы Ірака. Аперацыя праводзіцца ў правінцыі Дахок супраць Рабочай партыі Курдыстана (РПК) у рамках курдска-турэцкага канфлікту[2]. Афіцыйна аперацыя атрымала назву «Кіпцюр-замак» (турэцк.: Pençe-Kilit Operasyonu)

Ваенная аперацыя Турцыі ў Іраку
Асноўны канфлікт: Турэцка-курдскі канфлікт, Барацьба з тэрарызмам у Іраку пасля 2017 года
Датаз 17 красавіка 2022
МесцаПаўночны Ірак
ПрычынаПрысутнасць узброеных курдскіх атрадаў ля паўднёвых межаў Турцыі
Статуспрацягваецца
Праціўнікі
 Турцыя Рабочая партыя Курдыстана
Камандуючыя
Рэджэп Таіп Эрдаган
Хулусі Акар
Джэміль Байык
Мурат Карайылан
Сілы бакоў
15 000[1]невядома
Страты
на 21.04:
  • 2 забітых (турэцкія даныя)
  • 84 забітых (курдскія даныя)
на 21.04:
  • 7 забітых (курдскія даныя)
  • 30 забітых (турэцкія даныя)

Перадгісторыя

У папярэднія гады турэцкія ўзброеныя сілы праводзілі трансгранічныя ваенныя аперацыі супраць РПК, у тым ліку Claw Eagle і Tiger у 2020 годзе, Claw-Lighting і Thunderbolt у 2021 годзе[3][4]. Паводле міністра абароны Турцыі Хулусі Акара, бягучая атака нацэлена на пазіцыі ў раёнах Міціна, Зап Авашын і праводзіцца ў супрацоўніцтве з іх саюзнікамі. Перад пачаткам кампаніі прэзідэнт Турцыі Рэджэп Таіп Эрдаган сустрэўся з прэм’ер-міністрам рэгіянальнага ўрада Курдыстана Масрурам Барзані і праінфармаваў яго аб аперацыі[5].

Турэцкія ўлады заявілі, што мэтай аперацыі было прадухіленне буйнога нападу РПК[6]. Па словах Амера Чэліка з Партыі справядлівасці і развіцця (ПСР), РПК планавала стварыць новыя базы недалёка ад мяжы з Турцыяй і адлюстроўвала трансгранічныя напады на суседнія краіны, такія як Ірак або Сірыя, паколькі самаабарона была замацаваная ў артыкуле 51 Статута ААН[5].

Ход падзей

За некалькі дзён да афіцыйнага пачатку аперацыі турэцкія самалёты бамбілі некалькі курдскіх вёсак у Дахоке[7]. Уварванне пачалося 17 красавіка 2022 г.[8] пры падтрымцы артылерыі, беспілотнікаў і авіяцыі[9]. Былі нанесены авіяўдары па пячорах, тунэлях і складах боепрыпасаў, кантраляваныя РПК. Па сушы і верталётах прыбыў турэцкі спецназ. У той час як Міністэрства абароны Турцыі абвясціла, што было знішчана пяцьдзесят мэтаў і ўсе іх першапачатковыя мэты былі дасягнуты. РПК сцвярджала, што адбіла турэцкую дэсантную аперацыю, а таксама збіла два турэцкіх верталёта. Звязаная з РПК Рой таксама паведаміла, што верталёты, якія выкарыстоўваліся ў аперацыі, грунтаваліся ў Курдыстане[7].

На 24-га чысла Міністэрства абароны Турцыі, што ў ходзе аперацыі былі забіты два турэцкіх вайскоўцаў. Прэс-цэнтр Народных сіл абароны (НСА) паведаміў, што ў ходзе аперацыі загінулі сем яе байцоў[10].

Пазней МА Турцыі абвясціла, што ў ходзе аперацыі былі забітыя пяць турэцкіх вайскоўцаў, пры гэтым заявіўшы, што РПК панесла дзясяткі страт (паводле справаздачы Мінабароны ад 23 красавіка, 54 баевіка забіты або ўзяты ў палон). Прэс-цэнтр НСА абвясціў, што сем яго байцоў забілі на працягу першых двух дзён аперацыі, дадаўшы, што яны забілі 62 турэцкіх вайскоўцаў і збілі два верталёты[11][12].

Рэакцыя

Турцыя

Народна-Дэмакратычная партыя назвала аперацыю супярэчнай міжнароднаму праву, а Турцыя выдае сябе за міратворца ў вайне паміж Расіяй і Украінай[5].

19 красавіка 2022 г. старэйшы камандзір РПК Дзюран Калкан заклікаў Турцыю неадкладна спыніць аперацыю, прыстрашыўшы ў адваротным выпадку «перанесці вайну ў турэцкія гарады»[13]. На наступны дзень аўтобус са зняволенымі выбухнуў у выніку выбуху на абочыне дарогі ў горадзе Бурса, у выніку чаго турэмны ахоўнік загінуў і некалькі чалавек атрымалі раненні. Хоць турэцкія ўлады не абвінавачвалі РПК, каментатары палічылі за магчымых нападнікаў членаў РПК[13].

Ірак

Прэзідэнт Ірака Бархам Салех асудзіў напад і запатрабаваў ад Турцыі спыніць аперацыю, палічыўшы яе «пагрозай нашай нацыянальнай бяспецы»[14]. Міністр замежных спраў Ірака заявіў, што аперацыя была парушэннем суверэнітэту Ірака, у той час як Муктада ас-Садр, лідар найбуйнейшай фракцыі ў парламенце, запатрабаваў, каб, калі ў Турцыі ёсць праблемы з бяспекай, яна магла б абмеркаваць іх з урадам Ірака[15].

Іншыя краіны

У Лондане, Вялікабрытанія, дзе Масрур Барзані сустракаўся з брытанскімі палітыкамі, курды закідалі яго канвой яйкамі за тое, што ён не зрабіў ніякіх заяў адносна турэцкай ваеннай аперацыі[16]. Мітынгі супраць аперацыі прайшлі таксама ў Марсэлі, Францыя[17] і ў некалькіх гарадах Германіі[18]. У Франкфурце паліцыя канфіскавала некалькі сцягоў атрадаў народнай абароны Сірыі (YPG), атрадаў жаночай абароны (YPJ) і сцягі зялёнага, жоўтага і чырвонага колераў[19].

Гл. таксама

Зноскі