Паўднёва-заходні дыялект беларускай мовы

Паўночная мяжа гэтага дыялекту праходзіць прыкладна па лініі Ліда — Мінск — Бабруйск — Рэчыца — Лоеў. Дыялект уключае ў сябе наступныя групы гаворак: берасцейска-пінскую, заходнюю (гарадзенскую), слуцка-бабруйска-мазырскую.

Асаблівасці

Паўднёва-заходні дыялект характарызуецца недысіміляцыйным аканнем і яканнем: вада, нага, вясна; цвёрдым гукам [р]: рака, бяроза; наяўнасцю дыфтонгаў [уо], [іе] ў словах дуом, сіена; наяўнасцю канчатка -му ў дзеясловах будучага часу: казацьму, рабіцьму і інш.

У перыферыйных гаворках на захадзе Гродзеншчыны і поўдні Гомельшчыны існуе з'ява прыстаўнога [г] у словах тыпу гавечка, гуліца.Для часткі паўднёва-заходніх гаворак у зваротных дзеясловах характэрны постфікс -са: памыласа, садземса.

Прыклад сказаў на паўднёва-заходнім дыялекце:^[2]

Колісь тутака стаялі вялікія горы з песковей. На іх стаяў цёмны драмучы лес. Кала лесу было глыбокае гозера. У лесе жылі дэкеі зверы. Воны хадзілі піці воду да гозера. Больш за ўсё тутака было лосяў. Гозера перасохла. Людзі вырубілі лес, пастроілі хаты, Сяло назвалі Лосінцы.

Крыніцы

Літаратура

Галіна Андарала, Віктар Бекіш, Сяргей Берднік. Беларуская мова. Вучэбны дапаможнік для пед. ВНУ / Пад рэд. Ларысы Грыгор’евай. — Мінск: Вышэйшая школа, 1994. — 366 с. — 20 000 экз. — ISBN 5-339-00950-5.

[1]

[2]