Прастора ў фізіцы

У фізіцы тэрмін прастора разумеюць, у асноўным, у двух сэнсах:

Класічная механіка

${\displaystyle {\vec {F}}={\frac {\mathrm {d} }{\mathrm {d} t}}(m{\vec {v}})}$ Другі закон Ньютана

Гісторыя… Фундаментальныя паняцці Прастора · Час · Маса · Сіла Энергія · Імпульс Фармулёўкі Ньютанаўская механіка Лагранжава механіка Гамільтанава механіка Фармалізм Гамільтана — Якобі Раздзелы Прыкладная механіка Нябесная механіка Механіка суцэльных асяроддзяў Геаметрычная оптыка Статыстычная механіка Вучоныя Галілей · Кеплер · Ньютан Эйлер · Лаплас · Д’Аламбер Лагранж · Гамільтан · Кашы

глядзець размовы правіць

1) так званая звычайная прастора, якая называецца таксама фізічнай прасторай^[1] — трохмерная прастора нашага штодзённага свету і/або прамое развіццё гэтага паняцця ў фізіцы (развіццё, магчыма, часам дастаткова дасканалае, але прамое, так што можна сказаць: наша звычайная прастора на самай справе такая). Гэта прастора, у якой вызначаецца становішча фізічных цел, у якім адбываецца механічны рух, геаметрычнае перасоўванне розных фізічных цел і аб’ектаў.

2) розныя абстрактныя прасторы ў тым сэнсе, як яны разумеюцца ў матэматыцы, якія не маюць да звычайнай («фізічнай») прасторы ніякага дачынення, акрамя адносіны больш ці менш далёкай фармальнай аналогіі (часам, у асобных простых выпадках, праўда, праглядаецца і генетычная сувязь, напрыклад для прасторы скарасцей, імпульснай прасторы). Звычайна гэта тыя ці іншыя абстрактныя вектарныя або лінейныя прасторы, зрэшты, часта забяспечаныя разнастайнымі дадатковымі матэматычнымі структурамі. Як правіла, у фізіцы тэрмін прасторы ўжываецца ў гэтым сэнсе абавязкова з удакладняючым вызначэннем або дадаткам (прастора скарасцей, каляровая прастора, прастора станаў, гільбертава прастора, прастора спінараў), ці, у крайнім выпадку, у выглядзе непарыўнага словазлучэння абстрактная прастора. Такія прасторы выкарыстоўваюцца аднак для пастаноўкі і вырашэння цалкам «зямных» задач у звычайнай трохмернай прасторы.

Разглядаюцца ў фізіцы і шэраг прастор, якія займаюць як бы прамежкавае становішча ў гэтай простай класіфікацыі, гэта значыць такія, якія ў прыватным выпадку могуць супадаць са звычайнай фізічным прасторай, але ў агульным выпадку — адрознівацца ад яе (як, напрыклад, канфігурацыйная прастора) або ўтрымліваць звычайную прастору ў якасці падпрасторы (як фазавую прастору, прастору-час або прастору Калуцы).

У тэорыі адноснасці ў яе стандартнай інтэрпрэтацыі прастора^[2] аказваецца адным з праяўленняў адзінай прасторы-часу, і выбар каардынат у прасторы-часу, у тым ліку і падзел іх на прасторавыя і часавую, залежыць ад выбару канкрэтнай сістэмы адліку.^[3]

У большасці раздзелаў фізікі самі ўласцівасці фізічнай прасторы (размернасць, неабмежаванасць і г. д.) ніяк не залежаць ад прысутнасці ці адсутнасці матэрыяльных цел. У агульнай тэорыі адноснасці аказваецца, што матэрыяльныя целы мадыфікуюць уласцівасці прасторы, а дакладней, прасторы-часу, «скажаюць» прастору-час.

Адным з пастулатаў любой фізічнай тэорыі (Ньютана, АТА і г. д.) з’яўляецца пастулат аб рэальнасці тае ці іншай матэматычнай прасторы (напрыклад, еўклідавай у Ньютана).