Шчаўкуны (сямейства насякомых)

Цела жукоў даўжынёй 10—20 мм, часцей плоскае, на пярэднім і заднім канцах звужанае. Вусікі 11-членікавыя, ніце-, піла- або грэбенепадобныя. Пярэдняспінка з адцягнутымі заднімі вугламі. Пярэднягрудзі з грудным адросткам, які ўваходзіць у паглыбленне на сярэднегрудзях. 3 дапамогай гэтага адростка перавернуты на спіну жук падскоквае і пераварочваецца з характэрным шчоўканнем (адсюль назва).

У сусветнай фаўне вядома каля 10 тысяч відаў.

Жукі жывуць на раслінах, якімі кормяцца. Лічынкі-драцянікі развіваюцца ў парахні або глебе. Лічынкі некаторых відаў — драпежнікі, паядаюць лічынак іншых насякомых; многія ўсёедныя, кормяцца расліннай і жывёльнай ежай.

Самкі адкладваюць яйцы ў глебу, лясны подсціл, гнілую драўніну. Праз 2—4 тыдні выходзяць бясколерныя празрыстыя лічынкі, якія да канца вегетацыйнага перыяду ліняюць 3—5 разоў. Жывуць 3—4 гады, праходзяць 14—16 узростаў. Акукліваюцца ўвосень. Жукі паяўляюцца вясною.

• Гарбунова Н. Н. Шчаўкуны (Еіаіегісіае) тарфяна-балотных глеб БССР. — Весці АН БССР. Сер. біял. навук. 1961, № 4.
• Запольская Г. I. Шчаўкуны // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5. Стаўраструм — Яшчур / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1986. — 583 с., іл. — 10 000 экз.