Зуда
Зуда — стен адам. «Зуда» дашо билгала доккху хенан доккха адам, ткъа бера йа жимхо билгалбоху «йоI» йа «йоI стаг» дешнаша. Цхьацца меттигашкахь «зуда» дош леладо хене а ца хьоьжуш массарна а, масала «зударийн бакъонаш» хьехош. «Зуда» дашо кхин а билгалйаккха тарло, адаман стен-боьршалла, гендеран идентификаци[1][2]. Зудчо кхиина йаьллачул тIаьхьарчу муьрера менопауза хиллалц бера дан тарло, иза накханах дузо[3], тIаккха а цхьаболу зударий — масала, бера ца хуьлу, трансгендераллин а, интерсекс-зударшка а — иза ца дан ло.
Лексика
Дош далар
«Зуда» дош кхоьллина «зуд-» орамах тIе чаккхе «-а» тоьхна. Нохчийн маттахь 'зуда' дашо билгалйоккху боьршачу стеган хIусаман нана а.
Зуда билгала йоккху тайп-тайпана дешнаш
«ЙоI» дашо билгала доккху стен бера, кхиина даьлла иза маре даххалц. Къамелехь «йоI» дош леладо хазахетийтархьама муьлхха а зудчунна хене а ца хьожуш.
Зударшка дистхилар
Гендер ладаме социалан категори йолу дуьненан дукхаха йолчу оьздангаллашкахь, тIеэцна зударшка дистхиларан кеп, уьш къаьста хабар дийцарехь а, белхан къамелехь, йозанца къамелехь.