Sulat Inarabigo
Ang sulat Inarabigo mao ang sistemang pagsulat sa daghang pinulongan sa Asya ug Aprika tulad sa Inarabigo, Pinersyano (gawas sa Tayikistan, kung saan ang alpabetong Siriliko ang ginagamit sa karon),[1] ug Inurdu. Kasunod sa alpabetong Latino, kini ang sistemang pagsulat nga may labing kasarangan nga paggamit.[2] Kini ginasulat gikan sa tuo padulong sa wala.
Mga titik
Mosunod ang 32 ka titik sa abyad Inarabigo:
| Ngalan | Hubad-sulat | IPA | Hulihan | Gitnaan | Unahan | Mag-isahan |
|---|---|---|---|---|---|---|
| alef | ā / ’ | uban-uban, kasama ang [ɒ] | ﺎ | ﺎ * | آ / ا * | ﺍ |
| be | b | [b] | ﺐ | ﺒ | ﺑ | ﺏ |
| pe[3] | p | [p] | ﭗ | ﭙ | ﭙ | پ |
| te | t | [t] | ﺖ | ﺘ | ﺗ | ﺕ |
| s̄e | s̄ | [s] | ﺚ | ﺜ | ﺛ | ﺙ |
| jim | j | [ʤ] | ﺞ | ﺠ | ﺟ | ﺝ |
| chim[3] | ch | [ʧ] | ﭻ | ﭽ | ﭼ | ﭺ |
| ḥe(-ye jimi) | ḥ | [h] | ﺢ | ﺤ | ﺣ | ﺡ |
| khe | kh | [x] | ﺦ | ﺨ | ﺧ | ﺥ |
| dāl | d | [d] | ﺪ | ﺪ * | ﺩ * | ﺩ |
| z̄āl | z̄ | [z] | ﺬ | ﺬ * | ﺫ * | ﺫ |
| re | r | [ɾ] | ﺮ | ﺮ * | ﺭ * | ﺭ |
| ze | z | [z] | ﺰ | ﺰ * | ﺯ * | ﺯ |
| zhe[3] | zh | [ʒ] | ﮋ | ﮋ * | ژ * | ژ |
| sin | s | [s] | ﺲ | ﺴ | ﺳ | ﺱ |
| shin | sh | [ʃ] | ﺶ | ﺸ | ﺷ | ﺵ |
| ṣād | ṣ | [s] | ﺺ | ﺼ | ﺻ | ﺹ |
| ḍād | ḍ | [d] | ﺾ | ﻀ | ﺿ | ﺽ |
| ṭā | ṭ | [t] | ﻂ | ﻄ | ﻃ | ﻁ |
| ẓā | ẓ | [z] | ﻆ | ﻈ | ﻇ | ﻅ |
| eyn | ‘ | [ʔ] | ﻊ | ﻌ | ﻋ | ﻉ |
| gheyn | gh | [ɣ] / [ɢ] | ﻎ | ﻐ | ﻏ | ﻍ |
| fe | f | [f] | ﻒ | ﻔ | ﻓ | ﻑ |
| qāf | q | [q] / [ɢ] | ﻖ | ﻘ | ﻗ | ﻕ |
| kāf | k | [k] | ﮏ | ﮑ | ﮐ | ک |
| gāf[3] | g | [g] | ﮓ | ﮕ | ﮔ | گ |
| lām | l | [l] | ﻞ | ﻠ | ﻟ | ﻝ |
| mim | m | [m] | ﻢ | ﻤ | ﻣ | ﻡ |
| nun | n | [n] | ﻦ | ﻨ | ﻧ | ﻥ |
| vāv | v / u / ow | [v] / [u] | ﻮ | ﻮ * | و * | و |
| he | h | [h] | ﻪ | ﻬ | ﻫ | ﻩ |
| ye | y , i | [j] , [i] | ﯽ | ﻴ | ﻳ | ﻯ |
Mga eksepsyon
Adunay pito ka titik sa abyad Inarabigo nga dili nagasumpay sa ubang mga titik anggid sa mga uban sa abyad. Ang kining pito walay mga unahan kun gitnaang dagway pero ang mag-isahan ug ang hulihang mga dagway ginagamit inay kay dili gipagtugotan sa mga kini nga masumpayan sila gikan sa kaliwa sa ubang mga titik sa pulong. Ehemplo na ang kon ang titik ا alef naa sa unahan sa pulong tulad sa اینجا injā, "diri" sa Pinersyano, ginagamit ang unahang dagway sa alef. Kun kaha sa kaso sa اِمروز, emruz, "karon" sa Pinersyano, ang titik ﺮ re nagagamit og hulihang dagway ug ang titik و vāv nagagamit og unahang dagway bisan naa sa tunga sila sa pulong.