Совет Социализм Республикисен Пĕрлешĕвĕ

Союз Советских Социалистических Республик
Совет Социализм Республикисен Пĕрлешĕвĕ
1922-1991
СССР ялавĕСССР гербĕ
СССР карттă çинче вырнăçнă пулнă
Патшалăх чĕлхипулман, анчах та вăл шайра вырăс чĕлхи шутланнă
Тĕп хулаМускав
Мĕн пулса тăнă?саланса кайнă
Лаптăк
- пĕтĕмпе
- шыв пайĕ

22 402 200 км2
паллă мар%
Халăх йышĕ
 - пĕтĕмпе (1991)
 - çын/км2

290 100 000
{{{çын/км2}}}/км2
Валюта ячĕтенкĕ
Вăхăт тăрăхĕГВ +2 пуçласа +12 таран
Патшалăх гимнĕСовет Пӗрлешӗвӗн гимнӗ
Тетел доменĕ.su
Тел. префиксĕ+7 (халĕ Раççей усă курать)

Совет Социализм Республикисен Пĕрлешĕвĕ (кĕскен: ССРП, выр. Союз Советских Социалистических Республик, СССР) — 1922-1991 çулсенче пулнă нумай халăхлă социализм патшалăхĕ.

Пĕрлешӳ

CCCР тытăмĕ

Пĕрлешĕве 15 Совет Социализм Республики кĕнĕ:

  • Эрмен ССР
  • Азербайджан ССР
  • Беларуç ССР
  • Эстони ССР
  • Грузи ССР
  • Казах ССР
  • Кăркăс ССР
  • Латви ССР
  • Литва ССР
  • Молдави ССР
  • Раççей СФСР
  • Таджик ССР
  • Туркмени ССР
  • Украина ССР
  • Узбек ССР

ССРП территори пайланăвĕ

Тĕп статья: ССРП администрациллĕ-территориллĕ пайланăвĕ

Совет Пĕрлешĕвĕн мĕнпур территорин лаптăкĕ 1991 çулхи çурла тĕлне 22,4 млн км² пулнă.

Ӳкерчĕк:Площади республик Советского Союза.png
Республикăсен лаптăкĕ

Чи малтанах, ССРП йĕркелес Килĕшӳпе татăçуллă (1922 çулхи раштавăн 30-мĕшĕнче), ССРП йышне кĕнĕ:

1940 çулта СССР йышне Карел-Финн, Молдави, Литва, Латви тата Эстон ССР кĕнĕ.

1956 çулта Карел-Финн республикине РСФСР шутĕнчи Карели АССР çине улăштарнă.

1991 çулхи авăнăн 6-мĕшĕнче СССР Патшалăх Канашĕ СССР йышĕнчен Литва, Латви тата Эстони тухнине йышăнать.

1991 çулхи раштавăн 25-мĕшĕнче СССР президенчĕ М. С. Горбачёв ĕçрен тухса каять. СССР патшалăх тытăмĕ хăй тĕллĕн арканать.

СССР администрациллĕ-территориллĕ пайланăвĕ
виçетерритори, пин км²халăх йышĕ, пин çын (1966)халăх йышĕ, пин çын (1989)хула йышĕхеп йышĕадм.тĕпĕ
РСФСР17075,41265611473869321786Мускав
УССР601,04551651704370829Киев
БССР207,686331020074126Минск
Узбек ССР449,610581199063778Ташкент
Казах ССР2715,1121291653862165Алма-Ата
Грузи ССР69,7454854494554Тбилиси
Азербайджан ССР86,64660702945116Баку
Литва ССР65,2298636909123Вильнюс
Молдави ССР33,7336843412029Кишинёв
Латви ССР63,7226226815435Рига
Киргиз ССР198,5265242911532Фрунзе
Таджик ССР143,1257951121730Душанбе
Эрмен ССР29,8219432832327Ереван
Туркмени ССР488,1191435341464Ашхабад
Эстони ССР45,1128515733324Таллин
СССР22402,223186828671718323418Мускав

Халăх

Тĕп статья: ССРП халăхĕ
ССРП нацийĕсем

ССРП республикисенчи халăх йышĕн улшăнăвĕ:

республика191319261939195019591966197019731979198719891991
РСФСР8990092737108379117534126561130079132151137410145311147386148548
УССР3521029515404694186945516471274824349609512015170451944
БССР68994983891080558633900292029533100781020010260
Узбек ССР436646606440826110581119601290215389190261990620708
Казах ССР556560375990915412129128491370514684162441653816793
Грузи ССРĕ26012677354040444548468648384993526654495464
Азербайджан ССР23392314320536984660511754206027681170297137
Литва ССР288027112986312832343392364136903728
Молдави ССР20562422452229028853368356937213950418543414366
Латви ССР188520932262236424302503264726812681
Киргиз ССР8641002145820662652293331453523414342914422
Таджик ССР10341032148419812579290031943806480751125358
Армян ССР1000881128217632194249226723037341232833376
Туркмен ССР1042998125215161914215923642765336135343576
Эстони ССР105211971285135614051465155615731582
СССР159200147028190678178500208827231868241720248626262085281689286717289943
Ӳкерчĕк:Население республик Советского Союза.png
Республикăсенчи халăх

Кун-çулĕ

СССР арканса кайни çинчен 1991 çулхи раштавăн 8-мĕшĕнче пĕлтернĕ. Вăл кунах Пăхăнман Патшалăхсен Пĕрлешĕвне (ППП) йĕркеленĕ. 1991 çулхи раштавăн 25-26-мĕшĕсенче вара СССРа тĕнче правиллĕ субьект шайĕнчен кăларнă. Унăн прависем Раççей патшалăхне куçнă.

ССРП йĕркелени (1922—1923)

Тĕп статья: ССРП йĕркелевĕн килĕшĕвĕ


Вăрçă умĕнхи тапхăр (1923—1941)

Тĕп статьясем: НЭП, Коллективизаци, ССРП индустриализацийĕ, ССРП выçлăхĕ (1932—1933)
Тĕп статьясем: Сталин Иосиф Виссарионович, Сталинизм, Сталин репрессисем


1924 çулхи 50 пус тата кĕмĕл тенкĕ

Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçи (1941—1945)

Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçи вăхăтĕнчи Совет «Ни шагу назад!» маркки

vera kobalniak and 32000 riga request documentation of citizenship

Вăрçă хыççăнхи тапхăр (1945—1953)

«Хрущёв ăшăтăвĕ» (1953—1964)

Тĕп статьясем: Хрущёв ăшăтăвĕ, ССКП XX съезчĕ


«Застой самани» (1964—1985)

Тĕп статья: Застой самани


Перестройка тата ССРП арканăвĕ (1985—1991)


ССРП экономики

Тĕп статья: ССРП экономики


ССРП Хĕçпăшаллă вăйĕсем

Шаблон:ССРП Хĕçпăшаллă вăйĕсемШаблон:Совет ÇарĕШаблон:РККАШаблон:Чикĕ çарĕсемШаблон:Шалти çарсемШаблон:Граждан хӳтĕлев çарĕсем

ССРП-ти тĕн

Тĕп статья: ССРП-ти тĕн


Совет Союзĕн Паттăрĕсем

ССРП çинчен юрăсем

Асăрхавсем

Çавăн пекех

  • Советсем
  • Раççей территори экспансийĕ
  • ССРП чĕлхисем
  • ССРП республикисен йышĕ
  • ССРП дипломати хутшăнăвĕсем
  • Суверенитет Патшалăхĕсен Пĕрлешĕвĕ
  • Советологи
  • Постсовет территорийĕ
  • Совет çынни
  • Совет паспорчĕ
  • ССР Пĕрлешĕвне упрас пĕтĕм Пĕрлешӳри референдум
  • Пăхăнман Патшалăхсен Пĕрлешĕвĕ
  • ССРП пирки ностальжи

Каçăсем

Раççей Федерацийĕ  Раççей Федерацийĕ Раççей кун-çулĕ

Авалхи славянсемруссем IX ĕмĕр
Киев Руçĕ 862—1242
Вырăс кнеçлĕхĕсем XII—XVI:
• Новгород республики 1136—1478
• Улатимĕр кнеçлĕхĕ 1157—1363
• Литва, Вырăс, Жемойта тата урăххисем 1236—1569
Мускав кнеçлĕхĕ 1263—1478
Вырăс патшалăхĕ 1478—1721
Раҫҫей империйӗ 1721—1917
 Раççей республики 1917
• Совет Раççейĕ 1917—1922
• Альтернативлă йĕркелӳсем 1917—1924
Совет Союзĕ 1922—1991
Раççей Федерацийĕ 1991 çултанпа


Ертӳçисем | Хронологи | Экспанси
Пĕрлешĕвĕ: XIV—XVI ĕмĕрсем | 1922
Аркану: XII ĕмĕр | 1917 | 1991

Проект | Портал | Категори

Unione Sovietica.

Шаблон:ВКЙШаблон:ЭПТШаблон:ССРП темăсенче