Чӳк, 23

Çавăн пекех Категори:Чӳкĕн 23-мĕшĕнчи уявсем

• Грузи — Георгоба.
• Инди — Нанак гуру кунĕ.
• Казахстан, Çул полици кунĕ^[1].
• Литва — Литва еткерĕсен кунĕ.
• Украина — выçлăх мурĕнче инкеке лекнисен асăну кунĕ.
• Япони — Ĕçе ырăлав кунĕ (тырă-пулăна пуçтарса вĕçленин уявĕ — Кинро канся-но хи).

• 1708 — Вырăс православи чиркĕвĕ украинсен Иван Мазепа гетманне анафемăна янă.
• 1793 — Гродно сеймĕ хăйĕн ĕçне вĕçленĕ.
• 1831 — Санкт-Петербургра Румянцев керменĕ (капăрл.) уçăлнă.
• 1943 — тăмăрсен (Черчилль, Рузвельт тата Чан Кайши) Каир конференцийĕ.
• 1946 — францисем Хайфона пенĕ хыççăн Индокитай вăрçи тапранать.
• 1957 — Миланра Борис Пастернакăн «Доктор Живаго» романне пичетленĕ.
• 1959 — Шарль де Голль хăй «Европăна, Атлантикăран Урала» çити епле курнине ăнлантарса панă.
• 2003 — Кĕлчечексен революцийĕ: грузин президенчĕ Эдуард Шеварднадзе ĕç вырăнне хăварать.

Çавăн пекех Категори:Чӳкĕн 23-мĕшĕнче çуралнисем пăхăр

• 912 — Аслă Оттон I, герман патши тата императорĕ.
• 1221 — Альфонс Х Мудрый, Кастилипе Леон патши.
• 1527 — Ли Чжи, вăтам ĕмĕрсенчи китай философĕ.
• 1748 — Этьенн Жозеф Флоке, франци композиторĕ.
• 1760 — Гракх Бабёф, паспортри ят Франсуа Ноэль Бабёф (Gracchus Babeuf), франци революционерĕ (1797 в.).
• 1800 — Михаил Петрович Погодин, вырăс историкĕ, çыравçи, публицисчĕ тата коллекционер.
• 1804 — Франклин Пирс, АПШ 14-мĕш президенчĕ.
• 1837 — Ян Дидерик Ван-Дер-Ваальс, нидерланд физикĕ. Нобель парнин лауреачĕ.
• 1851 — Виктор Павлович Обнорский, революционер.
• 1851 — Йонас Басанавичюс (Jonas Basanavičius), литва тухтăрĕ, фольклорист, этем пĕрлĕхĕн ĕçченĕ (1927 в.).
• 1859 — Генри МакКарти, американ айăп çынни, витлев «Малыш Билли» (Billy the Kid), çаплах унăн суя ячĕ — Уильям Генри Бонни.
• 1860 — Мария Константиновна Башкирцева, çыравçă тата сăрăçă, «Дневник» (1884 в.) авторĕ.
• 1873 — Иоаким Вациетис (Вацетис), патша çарĕн полковникĕ, Генштаб Академинче вĕренсе тухнăскер, Республикăн хĕçпăшаллă вăйĕсен тĕп çарпуçлăхĕ.
• 1875 — Анатолий Васильевич Луначарский, вырăс совет литература тишкерӳçи тата политика ĕçченĕ (1933 в.).
• 1876 — Шарль Дюфрен, франци сăрăçи.
• 1876 — Мануэль Де Фалья, испан композиторĕ.
• 1878 — Андре Капле, франци композиторĕ, дирижёр.
• 1881 — Пятрас Римша (Petras Rimša), литва скульпторĕ (1961 в.).
• 1883 — Хосе Клементе Ороско, мексикан сăрăçи.
• 1887 — Борис Карлофф, акăлчан актёрĕ. 1931 çулта Холливудра Франкенштейн рольне вылянă.
• 1887 — Генри Гвин Джефрис Мозли, акăлчан физикĕ.
• 1896 — Клемент Готвальд, Чехословаки президенчĕ.
• 1898 — Артамонов Михаил Илларионович, совет тапхăрĕнчи чаплă археолог, историк.
• 1898 — Родион Яковлевич Малиновский, совет çарпуçлăхĕ (1967 в.).
• 1898 — Габриэль Гонсалес Видела, Чили президенчĕ.
• 1900 — Василий Прокофьевич Ефанов, СССР халăх сăрăçи, СССР СА академикĕ, 5 Сталин парнине тивĕçнĕ (1978 в.).
• 1903 — Александр Ивченко, совет авиаконструкторĕ, УССР АА академикĕ.
• 1905 — Ангелина Иосифовна Степанова, совет актёрĕ, СССР халăх артисчĕ, театр ĕçченĕ.
• 1905 — Елена Максимова, совет киноактёрĕ, РСФСР тава тивĕçле артисчĕ («Тимур и его команда», «Чужая родня», «Тихий Дон», «Карнавал»). (1986 в.)
• 1908 — Николай Николаевич Носов, ача-пăча çыравçи («Незнайка»; 1976 в.).
• 1908 — Эдда (Евдокия) Юрьевна Урусова, совет театрпа кино актёрĕ.
• 1917 — Майкл Гью, акăлчан актёрĕ.
• 1917 — Пётр Андреевич Горчаков, совет полковникĕ.
• 1919 — Питер Фредерик Стросон, акăлчан философĕ.
• 1931 — Левитская Лия Сергеевна, чăваш чĕлхин тĕпчевçи, тюрколог.
• 1933 — Кшиштоф Пендерецкий, поляк композиторĕ.
• 1934 — Костя Беляев, вырăс сăвăçи тата композитор.
• 1935 — Владислав Николаевич Волков, вырăс космонавчĕ (1971 в.).
• 1935 — Владимир (Сабодан), Кейӳ тата мĕнпур Украина митрополичĕ (1992 çултанпа).
• 1935 — Лариса Николаевна Васильева, вырăс сăваçи, прозăçи.
• 1944 — Анатолий Николаевич Курчаткин, вырăс прозăçи.
• 1946 — Владимир Алексеевич Брынцалов, усламçă.
• 1987 — Никлас Бэкстрём, швед хоккеисчĕ, Вашингтон Кэпиталс вылявçи.
• 1992 — Майли Сайрус, американ актёрĕ тата юрăçи (Ханна Монтана).

Çавăн пекех Категори:Чӳкĕн 23-мĕшĕнче вилнисем пăхăр

• 955 — Эдред (акăл. Edred), Саксон ăрăвен Англин 946—955 çç. патши.
• 1682 — Клод Лоррен (1600) ç. франци сăрăçи тата гравёрĕ.
• 1826 — Иоганн Элерт Боде, нимĕç астрономĕ.
• 1833 — Жан Баптист Журдан, франци маршалĕ.
• 1848 — Герман Йеллинек, нимĕç çыравçи.
• 1864 — Василий Яковлевич Струве (1793 ç.), академик, астроном, геодезист.
• 1886 — Ада́м Ки́ркор, литва тата беларус археологĕ кĕнеке кăлараканĕ.
• 1889 — Сергей Петрович Боткин (1832 ç.), вырăс медицинин классикĕ.
• 1916 — Эдуард Францевич Направник (1839 ç.), вырăс дирижёрĕ, композитор («Нижегородцы», «Дубровский»).
• 1923 — Урмуз (Деметру Демет-реску-Бузэу), румын çыравçи.
• 1924 — Сальбри (Франци) хулинче Николай Алексеевич Соколов йĕрлевçĕ.
• 1927 — Станислав Пшибышевский (1868 ç.), поляк çыравçи.
• 1937 — Сулейман Стальский (паспортри хушамат— Гасанбеков) (1869 ç.), лезгин сăвăçи-ашугĕ, Дагестан халăх сăвăçи.
• 1941 — Пётр Михайлович Петров, эскадрилья командирĕ, капитан, Совет Союзĕн Паттăрĕ.
• 1942 — Станислав Заремба (Stanislaw Zaremba) (1863 ç.), поляк математикĕ, Польшăн математика пĕрлĕхне никĕслекенсенчен пĕри, СССР ĂА пайташ-корреспонденчĕ.
• 1946 — Николай Александрович Рубакин (1862 ç.), çутта кăларакан, ăсчах, çыравçă, библиограф, энциклопедист («Среди книг»).
• 1973 — Сессю Хаякава (1889 ç.), япун тата американ актёрĕ.
• 1978 — Ханс Йост (Hanns Johst) (1890 ç.), нимĕç сăвăçи тата драматургĕ.
• 1982 — Лима Баррету (Victor Lima Barreto) (р. 1906 ç.), бразил режиссёрĕ, продюсерĕ.
• 1983 — Том Эванс (Tom Evans) (1947 ç.), «Badfinger» ушкăнĕн пайташĕ. «Without You» юрăн (Питер Хэмпа (Pete Ham)пĕрле) авторĕ, çакăнпа Гарри Нильссон (Harry Nilsson) тата Мерайа Кери (Mariah Carey) хит-парадра малта пулнă.
• 1986 — Николай Васильевич Сутягин, вĕçевçĕ-истребитель, капитан, Совет Союзĕн Паттăрĕ.
• 1991 — Клаус Кински (паспортри хушамат - Николаус Карл Гюнтер Накшиньски) (1926), нимĕç киноактёрĕ, Настасьи Кински ашшĕ.
• 2006 — Филипп Нуаре (1931 ç.), франци актёрĕ.
• 2006 — Александр Литвиненко
• 2007 — Владимир Крючков (1924 ç.), СССР ПХК председателĕ, ССКП ТК Политбюровĕн пайташĕ, СССР ЯЛПК пайташĕ, çар генералĕ.