Έντουαρντ Σνόουντεν
Ο Έντουαρντ Τζόζεφ Σνόουντεν (αγγλικά: Edward Joseph Snowden, 21 Ιουνίου 1983)[6] είναι Αμερικανός τεχνικός (διαχειριστής συστημάτων) που εργαζόταν, βάσει συμβολαίου, για την NSA και την CIA. Το 2013, ο Σνόουντεν διοχέτευσε στον τύπο απόρρητες πληροφορίες από την NSA σχετικά με τα πρoγράμματα μαζικής παρακολούθησης που εφαρμόζουν οι Αμερικανικές και Βρετανικές κυβερνήσεις.[7][8] Οι πληροφορίες αποκαλύπτουν τα προγράμματα παρακολούθησης που τρέχει η NSA με τη συνεργασία εταιριών τηλεπικοινωνιών και Ευρωπαϊκών κυβερνήσεων.
| Έντουαρντ Σνόουντεν | |
|---|---|
 Στιγμιότυπο κατά την διάρκεια συνέντευξης του Σνόουντεν στις 6 Ιουνίου του 2013. | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Edward Snowden (Αγγλικά) |
| Γέννηση | Έντουαρντ Τζόζεφ Σνόουντεν (Edward Joseph Snowden) 21 Ιουνίου 1983 Ελίζαμπεθ Σίτι, Βόρεια Καρολίνα, ΗΠΑ |
| Κατοικία | Μόσχα (προσωρινή ασυλία) |
| Εθνικότητα | Αμερικανός |
| Ψευδώνυμο | CITIZENFOUR |
| Χώρα πολιτογράφησης | Αμερικανική |
| Θρησκεία | αθεϊσμός |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Μητρική γλώσσα | Αγγλικά |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Αγγλικά[1] Γαλλικά[2] |
| Σπουδές | Anne Arundel Community College (2004–2005) Πανεπιστήμιο Λίβερπουλ |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | Διαχειριστής Συστημάτων |
| Εργοδότης | Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας (2012–2013) Booz Allen Hamilton (έως 2013)[3] CIA (2006–2009)[4] Freedom of the Press Foundation (από 2014) Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ, Κόλετζ Παρκ (2005) Dell (2009–2013) |
| Γνωστός για | Αποκάλυψη πληροφοριών για μία σειρά από απόρρητα προγράμματα παρακολουθήσεων τηλεπικοινωνιών από την κυβέρνηση των ΗΠΑ. |
| Επηρεάστηκε από | Ντάνιελ Έλσμπεργκ |
| Ποινική κατάσταση | |
| Κατηγορίες εγκλήματος | Κλοπή κρατικών περιουσιακών στοιχείων, μη εξουσιοδοτημένη κοινοποίηση των εθνικών αμυντικών πληροφοριών, και εκ προθέσεως την κοινοποίηση διαβαθμισμένων πληροφοριών προς ένα μη εξουσιοδοτημένο πρόσωπο (Ιούνιος 2013). |
| Οικογένεια | |
| Σύντροφος | Lindsay Mills |
| Γονείς | Lonnie Glenn Snowden, Jr.[5] και Elizabeth Snowden |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Βαθμός/στρατός | United States Army Reserve |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | βραβείο Σαμ Ανταμς βραβείο Ράϊτ Λάϊβλυχουντ (2014) |
| Υπογραφή | |
 | |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Στις 20 Μαΐου 2013, ο Σνόουντεν πέταξε στο Χονγκ Κονγκ αφού εγκατέλειψε την εργασία του σε μια εγκατάσταση της NSA στη Χαβάη και στις αρχές του Ιουνίου αποκάλυψε χιλιάδες διαβαθμισμένα έγγραφα της NSA στους δημοσιογράφους Γκλεν Γκρίνγουολντ, Λάουρα Πόιτρας και Ίγουεν ΜακΆσκιλ. Ο Σνόουντεν ήρθε στη δημοσιότητα μετά από τις ιστορίες που βασίζονται στο υλικό που έδωσε εμφανίστηκαν στις εφημερίδες, The Guardian και The Washington Post. Περαιτέρω αποκαλύψεις έγιναν από άλλες εφημερίδες, συμπεριλαμβανομένης της Der Spiegel και της The New York Times.
Στις 21 Ιούνη του 2013, το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ αποσφράγισε τις κατηγορίες εναντίον του Σνόουντεν, δύο κατηγορίες για παραβίαση του νόμου κατασκοπείας και της κλοπής κρατικών περιουσιακών στοιχείων.[9] Στις 23 Ιουνίου, πέταξε στη Μόσχα, όπου σύμφωνα με πληροφορίες παρέμεινε για περισσότερο από ένα μήνα. Αργότερα εκείνο το καλοκαίρι, οι ρωσικές αρχές του χορηγούν προσωρινό πολιτικό άσυλο ενός έτους, το οποίο στη συνέχεια παρατάθηκε έως τρία χρόνια. Από το 2015, εξακολουθεί να ζει σε άγνωστη τοποθεσία στη Ρωσία, ενώ αναζητά άσυλο και αλλού.[10]
Ένα αντικείμενο διαφωνίας, ο Σνόουντεν έχει ποικιλοτρόπως ονομαστεί ήρωας, πληροφοριοδότης, ένας διαφωνών, πατριώτης, και προδότης. Οι αποκαλύψεις του τροφοδότησαν συζητήσεις για μαζική παρακολούθηση, τη κυβερνητική μυστικότητα και την ισορροπία μεταξύ της εθνικής ασφάλειας και της προστασίας της ιδιωτικής ζωής.
Ο Έντουαρντ Σνόουντεν έλαβε άδεια μόνιμης διαμονής στη Ρωσία, όπως δήλωσε ο δικηγόρος του, Ανατόλι Κουτσερένα στις 22/10/2020.[11]
Διαρροή πληροφοριών
Βασικός του συνεργάτης ήταν ο Γκλεν Γκρίνγουολντ της εφημερίδας Γκάρντιαν (Λονδίνο), στην οποία και δημοσιεύτηκαν μια σειρά από εκθέσεις βασισμένες στις αποκαλύψεις του Σνόουντεν τον Ιούνιο του 2013. Ο Σνόουντεν αποκάλυψε πληροφορίες για μία σειρά από απόρρητα προγράμματα των μυστικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένης της παρεμπόδισης των αμερικανικών και ευρωπαϊκών τηλεφωνικών μεταδεδομένων και των προγραμμάτων παρακολούθησης PRISM και Tempora. Ο Σνόουντεν είπε ότι οι διαρροές ήταν μία προσπάθεια «να ενημερωθεί το κοινό ως προς το τι συμβαίνει στο όνομά του και τι εναντίον του».[8][12][13]
Στις 14 Ιουνίου 2013, οι Αμερικανοί ομοσπονδιακοί εισαγγελείς κατέθεσαν μια σφραγισμένη μήνυση, η οποία δημοσιοποιήθηκε στις 21 Ιουνίου,[14][15] κατηγορώντας τον Σνόουντεν για κλοπή κυβερνητικής ιδιοκτησίας, κυκλοφορία πληροφοριών εθνικής άμυνας χωρίς άδεια, και σκόπιμη διαβίβαση απόρρητων εγγράφων των μυστικών υπηρεσιών σε μη εξουσιοδοτημένους αποδέκτες. Η τελευταία κατηγορία υπάγεται στο νόμο περί κατασκοπείας του 1917.[16]
Οι πληροφορίες που διοχέτευσε ο Σνόουντεν θεωρείται πως έχουν κάνει απ' τις πιο σημαντικές ζημιές στην ιστορία της NSA.[17] Ο Μάθιου Μ. Έιντ, ιστορικός των μυστικών υπηρεσιών στην Ουάσιγκτον, δήλωσε ότι οι αποκαλύψεις του Σνόουντεν «επιβεβαίωσαν τις μακρόχρονες υποψίες, ότι οι παρακολουθήσεις της NSA σε αυτή τη χώρα έχουν φτάσει πολύ πιο βαθιά απ' όσο γνωρίζαμε».[17]
Άσυλο
Έπειτα από πολλές αιτήσεις για άσυλο σε άλλες χώρες, η Βενεζουέλα δέχτηκε τελικά την αίτησή του για άσυλο. Ο πρόεδρος της χώρας, Νίκολας Μαδούρο δήλωσε στις 5 Ιουλίου 2013 ότι αποφάσισε να προσφέρει "ανθρωπιστικό άσυλο" στον νεαρό Αμερικανό.[18]
Την 1η Αυγούστου 2013 ο Σνόουντεν αναχώρησε από το αεροδρόμιο του Σερεμέτιεβο της Μόσχας, καθώς η Ρωσία παραχώρησε σε αυτόν προσωρινό πολιτικό άσυλο για ένα χρόνο.[19] Ο Σνόουντεν μεταφέρθηκε σε άγνωστη αλλά ασφαλή τοποθεσία.[20]
Η αντίδραση της αμερικανικής κυβέρνησης ήταν η δυσαρέσκεια για την απόφαση της Μόσχας να δώσει άσυλο στον Σνόουντεν.[21]
Στις 26 Σεπτεμβρίου 2022 ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν απένειμε τη ρωσική υπηκοότητα στο Σνόουντεν.[22]