Μονοκομματικό πολιτικό σύστημα
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Μονοκομματικό πολιτικό σύστημα, ονομάζεται το πολιτικό σύστημα που πηγή της εξουσίας μιας χώρας είναι ένα κόμμα, ή ένας πολιτικός σχηματισμός.[1]Το μονοκομματικό πολιτικό σύστημα μπορεί να είναι αποτέλεσμα Επανάστασης, Στρατιωτικής δικτατορίας, ή και κοινής συναίνεση και αποδοχής.
Μονοκομματικό καθεστώς μπορούμε να συναντήσουμε στις παρακάτω τρεις μορφές:
- Κομμουνιστικό πολιτικό σύστημα:
Στις χώρες του τότε λεγόμενου υπαρκτού σοσιαλισμού, το κομμουνιστικό κόμμα κάθε χώρας, αντιπροσωπεύοντας την εργατική και αγροτική τάξη της χώρας, εγκαθίδρυσε την πολιτική του κυριαρχία, μέσου του μονοκομματικού πολιτικού συστήματος. Έχοντας ως βασική του αποστολή να εγκαθιδρύσει και να διατηρήσει την δικτατορία του προλεταριάτου, - δηλαδή την κυριαρχία της εργατο-εργατικής τάξης καθώς και των φυσικών συμμάχων της, προσπάθησε με αυταρχικές και βίαιες πολλές φορές μορφές να αποτρέψει τις αντεπαναστάσεις και να προασπίσει τα συμφέροντα του λαού. Ως εκ τούτου και η ιεραρχία του πολιτικού συστήματος διαμορφώθηκε σε εξουσία του κομμουνιστικού κόμματος και του ηγέτη του, πάνω στο κράτος.
- Φασιστικό πολιτικό σύστημα:
Τα φασιστικά πολιτικά κόμματα - με την εξαίρεση του Ναζιστικού κόμματος - δεν κατάφεραν ποτέ να κυριαρχήσουν στο πολιτικό σύστημα της χώρας τους. Το Εθνικό σοσιαλιστικό κόμμα του Αδόλφου Χίτλερ κατάφερε μέσα από το πολυκομματικό σύστημα να αναρριχηθεί στην εξουσία, και να μετατρέψει τον πολυκομματισμό στην δικτατορία του ναζιστικού κόμματος. Ωστόσο, η εξουσία του στηριζόταν στον στρατιωτικό έλεγχο του πληθυσμού και όχι στην ύπαρξη ιδεολογίας, γι' αυτό και κατέρρευσε μαζί με τον αρχηγό του.
Το πρώτο φασιστικό μονοκομματικό πολιτικό σύστημα εγκαθιδρύθηκε το 1922 στην Ιταλία από τον Μπενίτο Μουσολίνι και υπό τη σκέπη του βασιλιάς της Ιταλίας, Βίκτωρα Εμμανουήλ.
- Πολιτικό σύστημα πρώην αποικιακών ή αποαποικοιοπημένων χωρών:
Κομμουνιστικά κόμματα, κυρίως μαοϊκής κατεύθυνσης, κατέλαβαν την εξουσία σε αρκετές περιοχές της Ασίας και της Αφρικής, εγκαθιδρύοντας για μικρό ή μεγαλύτερο διάστημα μονοκομματικά πολιτικά συστήματα. Το πιο ανθεκτικό από αυτά, είναι το καθεστώς της Βόρειας Κορέας, και του Βιετνάμ.
Σε άλλα κράτη, όπως η Αίγυπτος της περιόδου του Νάσερ ή η Τουρκία της περιόδου του Κεμάλ Ατατούρκ δεν μπορούν να αποδοθούν κομμουνιστικού τύπου οργάνωση, αφού ήταν κόμματα που απλώς επεδίωξαν και κατάφεραν την εξάπλωση της κυριαρχίας τους στην πολιτική σκηνή, είτε μέσων διασυνδέσεων, είτε μέσω εκμετάλλευσης της κοινωνικής δομής της κοινωνίας περισσότερο λόγω της ύπαρξης χαρισματικού ηγέτη, που η υπό την εξουσία του επετεύχθη η κοινωνική συναίνεση.Επίσης, και στις χώρες της Αφρικής, εκεί που έχει εγκαθιδρυθεί ο λεγόμενος «Αφρικανικός σοσιαλισμός», το μονοκομματικό καθεστώς νομιμοποιείται από τον χαρισματικό ηγέτη που εμπιστεύονται οι μάζες. [2]
Κράτη με μονοκομματικό πολιτικό σύστημα σήμερα
Χώρα | Επικεφαλής | Κόμμα | Ιδεολογία | Έτος εγκαθίδρυσης/διάρκεια | Αφορμή |
---|---|---|---|---|---|
Κίνα | Σι Τζινπίνγκ | Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας | Μαοϊσμός | 1η Οκτωβρίου 1949 74 έτη, 209 ημέρες | Κινέζικος Εμφύλιος Πόλεμος |
Κούβα | Μιγκέλ Ντίας-Κανέλ | Κομμουνιστικό Κόμμα Κούβας | Κομμουνισμός, Καστροϊσμός | 10 Ιανουαρίου 1959 65 έτη, 108 ημέρες | Κουβανική Επανάσταση |
Ερυθραία | Ισάιας Αφεγουέρκι | Λαϊκό Μέτωπο για τη Δημοκρατία και τη Δικαιοσύνη | Εθνικισμός, Αφρικανικός σοσιαλισμός | 24 Μαΐου 1993 30 έτη, 339 ημέρες | Πόλεμος ανεξαρτησίας της Ερυθραίας |
Λαϊκή Δημοκρατία του Λάος | Θόνγκλουν Σισουλίθ | Λαϊκό Επαναστατικό Κόμμα του Λάος | Μαοϊσμός | 2 Δεκεμβρίου 1975 48 έτη, 147 ημέρες | Εμφύλιος Πόλεμος του Λάος |
Βόρεια Κορέα | Κιμ Γιονγκ Ουν | Εργατικό Κόμμα Κορέας | Τζούτσε | 10 Οκτωβρίου 1946 77 έτη, 200 ημέρες | Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος |
Δημοκρατία της Σαχάρας | Μπραχίμ Γκάλι | Μέτωπο Πολισάριο | Εθνικισμός - Αφρικανικός Σοσιαλισμός | 27 Φεβρουαρίου 1976 48 έτη, 60 ημέρες | Πόλεμος Δυτικής Σαχάρας |
Βιετνάμ | Νγκουγιέν Φου Τρονγκ | Κομμουνιστικό Κόμμα Βιετνάμ | Μαοϊσμός Πολιτική σκέψη του Χο Τσι Μινχ | 2 Σεπτεμβρίου 1945 78 έτη, 238 ημέρες | Πρώτος Πόλεμος Ινδοκίνας |
Πολιτεία Βα | Bao Youxiang | United Wa State Party | Μαοϊσμός Εθνικισμός | 7 Απριλίου 1989 35 έτη, 20 ημέρες | Αυτόνομη περιφέρεια της Μιανμάρ |