Σομαλική γλώσσα
Η σομαλική[2][3] (Af-Soomaali)[4] είναι Αφροασιατική γλώσσα που ανήκει στην Κουσιτική οικογένεια. Ομιλείται ως μητρική γλώσσα από Σομαλούς στη Μεγαλύτερη Σομαλία και τη Σομαλική διασπορά. Είναι επίσημη γλώσσα της Σομαλιλάνδης, της Σομαλίας,[5] εθνική γλώσσα στο Τζιμπουτί και γλώσσα εργασίας στην περιφέρεια Σομάλι της Αιθιοπίας. Χρησιμοποιείται ως βοηθητική γλώσσα από μερικές γειτονικές εθνοτικές μειονοτικές ομάδες και άτομα. Η Σομαλική γλώσσα γράφεται επίσημα με το λατινικό αλφάβητο.
| Σομαλική | |
|---|---|
| Af-Soomaali, اف سومالى και 𐒖𐒍 𐒈𐒝𐒑𐒛𐒐𐒘 | |
| Περιοχή | Κέρας της Αφρικής, Ανατολική Αφρική |
| Έθνος | Επίσημη γλώσσα στις ακόλουθες χώρες:
Μειονοτική γλώσσα:  Υεμένη |
| Φυσικοί ομιλητές | 15.6 εκατομμύρια |
| Ταξινόμηση | Αφροασιατικές
|
| Σύστημα γραφής | λατινική γραφή και σομαλικά αλφάβητα |
| ISO 639-1 | so |
| ISO 639-2 | som |
| ISO 639-3 | som |
| Glottolog | soma1255[1] |
Ταξινόμηση
Ανήκει στον κουσιτικό κλάδο της αφροασιατικής οικογένειας. Ανήκει στα Πεδινά Ανατολικά Κουσιτικά, μαζί με τα Αφάρ και Σάχο.[6] Η σομαλική είναι η καλύτερα τεκμηριωμένη κουσιτική γλώσσα,[7] με τις ακαδημαϊκές σπουδές της γλώσσας να χρονολογούνται από τα τέλη του 19ου αιώνα.[8]
Γεωγραφική κατανομή
Η σομαλική ομιλείται από Σομαλούς στη Σομαλία, τη Σομαλιλάνδη, το Τζιμπουτί, την Αιθιοπία, την Υεμένη, την Κένυα και τη Σομαλική διασπορά. Ομιλείται και ως βοηθητική γλώσσα από μερικές εθνοτικές μειονοτικές ομάδες και άτομα σε αυτές τις περιοχές.
Είναι η δεύτερη πιο ομιλούμενη κουσιτική γλώσσα μετά τα Ορόμο.[9]
Το 2006, υπήρχαν περίπου 16.6 εκατομμύρια ομιλητές της γλώσσας, εκ των οποίων περίπου 8.3 εκατομμύρια κατοικούσαν στη Σομαλία.[10] Η γλώσσα ομιλείται από περίπου το 95% των κατοίκων της χώρας[8] και την πλειοψηφία του πληθυσμού στο Τζιμπουτί.[7]
Μετά την έναρξη του Σομαλικού Εμφυλίου Πολέμου στις αρχές της δεκαετίας του 1990, η Σομαλική διασπορά αυξάνεται σε μέγεθος, με νέες κοινότητες να διαμορφώνονται στη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη.[10]
Επίσημη θέση
Συνταγματικά, τα σομαλικά και τα αραβικά είναι οι δύο επίσημες γλώσσες της Σομαλίας.[11] Η σομαλική είναι επίσημη από τον Ιανουάριο του 1973, όταν το Ανώτατο Επαναστατικό Συμβούλιο δήλωσε τη σομαλική ως κύρια γλώσσα διοίκησης και εκπαίδευσης στη Λαϊκή Δημοκρατία της Σομαλίας. Η σομαλική έγινε το κύριο μέσο διδασκαλίας στις πρώτες τέσσερις τάξεις μετά τις προπαρασκευαστικές εργασίες από τη κρατική Επιτροπή Σομαλικής Γλώσσας. Αργότερα επεκτάθηκε σε όλες τις τάξεις το 1979. Το 1972, το Ανώτατο Επαναστατικό Συμβούλιο ενέκρινε το λατινικό ως το επίσημο αλφάβητο, ενώ μέχρι τότε διάφορα αλφάβητα ήταν σε χρήση. Παράλληλα, η ιταλόφωνη καθημερινή εφημερίδα Stella d'Ottobre κρατικοποιήθηκε, μετονομάστηκε σε Xiddigta Oktoobar ("Αστέρι του Οκτώβρη") και άρχισε να δημοσιεύεται στα σομαλικά[12]. Το κρατικό Ραδιόφωνο της Μογκαντίσου μεταδίδει προγράμματα στα σομαλικά από το 1943.[13] Επιπλέον, τα περιφερειακά τηλεοπτικά δίκτυα της Σομαλιλάνδης και του Πούντλαντ, καθώς και τα Eastern Television Network και Horn Cable Television μεταξύ άλλων, μεταδίδουν προγράμματα στα σομαλικά.[14]
Η Σομαλική είναι αναγνωρισμένη ως επίσημη γλώσσα εργασίας στην περιφέρεια Σομάλι της Αιθιοπίας.[15] Αν και δεν είναι επίσημη γλώσσα του Τζιμπουτί, αποτελεί μια σημαντική εθνική γλώσσα. Η σομαλική χρησιμοποιείται σε τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές,[8][16] με το κρατικό ραδιόφωνο του Τζιμπουτί να μεταδίδει προγράμματα στη σομαλική γλώσσα από το 1943 και μετά.[13]
Η Σομαλική γλώσσα ρυθμίζεται από τη Περιφερειακή Σομαλική Γλωσσική Ακαδημία, ένα διακυβερνητικό όργανο που ιδρύθηκε τον Ιούνιο του 2013 στη πόλη του Τζιμπουτί από τις κυβερνήσεις του Τζιμπουτί, της Σομαλίας και της Αιθιοπίας. Είναι επίσημο όργανο διατήρησης της γλώσσας.[17]
Εδώ και αρκετά χρόνια, είναι διαθέσιμη στη Μετάφραση Google[18]