Ávila
Ávila[1] Espainiako Gaztela eta Leongo autonomia erkidegoko izen bereko probintziako hiriburua da. 2009an, 56.855 biztanle zituen.
| Ávila Ávila | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Espainiako udalerria | |||||||||||
 | |||||||||||
| |||||||||||
| Administrazioa | |||||||||||
| Estatu burujabe |  Espainia | ||||||||||
| Autonomia |  Gaztela eta Leon | ||||||||||
| Probintzia | Ávilako probintzia | ||||||||||
| Alkatea | Jesús Manuel Sánchez Cabrera (en)  | ||||||||||
| Izen ofiziala | Ávila | ||||||||||
| Jatorrizko izena | Ávila | ||||||||||
| Posta kodea | 05001–05006 | ||||||||||
| INEk ezarritako kodea | 05019 | ||||||||||
| Herriburua | Ávila City (en) | ||||||||||
| Geografia | |||||||||||
| Koordenatuak | 40°39′16″N 4°41′46″W / 40.654347°N 4.696222°W | ||||||||||
 | |||||||||||
 | |||||||||||
| Azalera | 231.9 km² | ||||||||||
| Altuera | 1.132 m | ||||||||||
| Mugakideak | Herradón de Pinares, Tornadizos de Ávila, Riofrío, Gemuño, El Fresno, La Colilla, Martiherrero, Bularros, Marlín, Monsalupe, Cardeñosa, Mingorría, San Esteban de los Patos, Tolbaños, Berrocalejo de Aragona, Mediana de Voltoya, Ojos-Albos, Santa María del Cubillo eta Navalperal de Pinares | ||||||||||
| Demografia | |||||||||||
| Biztanleria | 57.741 (2023) 11 (2022) | ||||||||||
| |||||||||||
| Dentsitatea | 248,99 bizt/km² | ||||||||||
| Informazio gehigarria | |||||||||||
| Telefono aurrizkia | 920 | ||||||||||
| Ordu eremua | UTC+01:00 | ||||||||||
| Hiri senidetuak | Villeneuve-sur-Lot, Rueil-Malmaison, Teramo eta Rodas | ||||||||||
| avila.es | |||||||||||
.svg)
«Ávila de los Caballeros» ohorezko titulua du. Halaber, «Ávila del Rey», eta «Ávila de los leales» tituluak ere baditu, hiriko armarrian eta banderan erakusgai daudenak.
Geografia
Hiria 1.131 metroko garaieran dago, Adaja ibaiaren ertzean. Espainiako garaiera handienean dagoen probintzia-hiriburua da. Udalerriak 231,9 km²-ko eremua du eta herritarrei abulense o avilés esaten zaie gaztelaniaz,[2] eta avilar euskaraz.
Udalerriok mugakide ditu: iparraldean, Cardeñosa, Mingorría, San Esteban de los Patos, Tolbaños, Berrocalejo de Aragona, Mediana de Voltoya eta Ojos-Albos; ekialdean, Santa María del Cubillo; hego-ekialdean, Navalperal de Pinares eta Herradón de Pinares; hegoaldean, Tornadizos de Ávila; hego-mendebaldean, Gemuño; mendebaldean, El Fresno, La Colilla, Martiherrero eta Marlín; eta ipar-mendebaldean; Bularros eta Monsalupe.
Klima
 Datu klimatikoak ()  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 7.0 | 8.7 | 11.4 | 12.8 | 16.9 | 22.6 | 27.2 | 26.8 | 22.6 | 16.0 | 10.8 | 8.0 | 15.9 |
| Batez besteko tenperatura (ºC) | 2.8 | 4.1 | 5.9 | 7.5 | 11.4 | 16.0 | 19.7 | 19.5 | 16.1 | 10.8 | 6.2 | 4.0 | 10.4 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | -1.5 | -0.5 | 0.5 | 2.3 | 5.8 | 9.4 | 12.2 | 12.1 | 9.5 | 5.6 | 1.6 | -0.1 | 4.8 |
| Pilatutako prezipitazioa (mm) | 32 | 22 | 23 | 42 | 50 | 37 | 16 | 19 | 29 | 40 | 43 | 44 | 400 |
| Prezipitazio egunak (≥ 1 mm) | 6 | 5 | 4 | 8 | 9 | 5 | 2 | 2 | 4 | 6 | 6 | 7 | 64 |
| Elur egunak (≥ 1 mm) | 5 | 4 | 3 | 2 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 2 | 3 | 20 |
| Eguzki orduak | 142 | 154 | 207 | 209 | 249 | 297 | 350 | 324 | 247 | 187 | 143 | 118 | 2644 |
| Iturria: [3] | |||||||||||||
Ondasun nabariak
- Ávilako harresiak
- San Salvador katedrala
- San Vicente basilika erromanikoa.
- Horrez gain, bertako Aste Santua deklaratu dute nazioarteko interes turistikodun jaia.
Komunikabideak
Errepideak
Autobia eta autopistak:
- AP-51 Conexión Ávila: Villacastín - Ávila
- A-51 Circunvalación de Ávila
- A-50 Autovía de la Cultura Ávila-Salamanca
Bestelako errepideak:
- N-110 errepidea: Soria - San Esteban de Gormaz - Segovia - Ávila - Plasencia
- N-501 Ávila - Peñaranda de Bracamonte - Salamanca
Trenbidea
Ávilako geltokia garrantzi handiko tren geltokia izan da Madril eta Iparraldeko Espainia lotu izan dituelako. Egun, AVEaren ondorioz, garrantzia galdu du, Segoviatik igarotzen baita, Ávila alde batera utziz.
Aireportuak
Probintziak ez du aireporturik: gertuenea Madril-Barajas nazioartekoa da, hiritik 130 km-ra. Halaber, bi hurbilago ditu: Salamancakoa, 89 km-ra, eta Valladolidekoa, 148 km-ra.
Hiri autobusak
Ávila hirian dabiltzan autobusak AVILABUS enpresakoak dira. Honako linean eskaintzen dituzte:
1. Linea Plaza San Nicolás – Escuela de Policía
2. Linea Plaza Descubrimiento – Centro Universitario
3. Linea Zirkularra
4. Linea El Pinar – Escuela de Policía
5. Linea Zirkularra
6. Linea Escuela Policía – Carretera Sonsoles (Maceros)
7. Linea Cuatro Postes – Santa Ana
P Linea industrialdeetara joateko
V Linea Plaza San Nicolas – Vicolozano
Demografia
Politika
2007ko hauteskundeak
| Alderdia | Botoak | Zinegotziak |
| Alderdi Popularra | 16.996 | 16 |
| Espainiako Alderdi Sozialista | 7.566 | 7 |
| Izquierda Unida-Los Verdes | 2.656 | 2 |
Pertsonaia ospetsuak
- Elisabet I.a Gaztelakoa (1451-1505), Gaztelako erregina.
- Teresa Avilakoa (1515-1582), erlijioso eta idazlea.
- Adolfo Suárez (1932-2014), Espainiako presidente ohia.
- Carlos Soria Fontán (1939), alpinista.
- Ricardo Blázquez (1942), Bilboko apezpikua.
Hiri senidetuak
Erreferentziak
Kanpo estekak
- (Gaztelaniaz) Ávilako Udalaren webgunea
- (Gaztelaniaz)(Frantsesez)(Ingelesez) Udalaren webgunea turismoaz
