Aracilum
Aracilum edo Aracaeli Antzinako Erromaren garaian baskoien lurraldean izan zen herrixka izan zen. Kokapenaren inguruan eztabaida handia egon da, baina litekeena da Araciel izatea, gaur egungo Corellatik gertu[1].
Kokapenaren inguruko eztabaida
Aracilum edo Aracaeli non egon zen eztabaida handia izan da. Egile askok Uharte-Arakilen kokatu dute[2][3], ez soilik izenak antza duelako, baizik eta lekua Antoninoren Ibilbidean mansio moduan agertu zelako.[4], Asturica Augusta eta Burdigala artean (hau da, Astorga eta Bordele artean) bazen Mansio Aracaeli izeneko leku bat[5], Alantonera iritsi aurretik (Atondo). Hala ere, azken ikerketetan arabera, bide garrantzitsu honetan Uharte-Arakilen zegoena ez zen herri edo hiri bat, baizik eta Mansio sinple bat[5].
Beranduago, Merobaudesek bagaudak garaitu zituenean aipatzen den Aracellinatorum frangit insolentiam Bacaudarum horretako Aracellinatorum ez da Uharte Arakil, kokapena ez delako zuzena. Ziurrenik, Araciel izango litzateke, gaur egungo Corellatik gertu[3].