Arcangela Paladini
Arcangela Paladini (edo Arcangiola Palladini) (Pistoya, Italia, 1596ko irailaren 29a – Florentzia, 1622ko urriaren 18a) italiar margolari eta poeta izan zen.
| Arcangela Paladini | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Pisa, 1599 |
| Heriotza | Florentzia, 1622ko urriaren 18a (22/23 urte) |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | abeslaria, margolaria eta poeta |
| Musika instrumentua | ahotsa |
Gaztaroa
Arcangela Paladini, 1596an Pistoyan jaioa, Filippo Paladini (1544-1616) margolariaren hirugarren alaba izan zen.[1] Artemisia Gentileschiren garaikidea izan zen (1593-1656), eta baliteke Santa Zeziliaren irudirako modeloa izatea, Artemisiak margotu zuen musikaren patroiarena.[2]
Hamabost urterekin artista ezarria zen.[3]1608an, Pisara joan zen familiarekin, eta Medicitarren arreta erakarri zuen. Medicitarrek Florentziara eraman zuten haiekin, eta Jacopo Ligozzi margolari manieristarekin hasi zen lanean.[4]
Ibilbidea
Arcangelak arte-diziplina asko lantzen zituen, hala nola kantua, idazketa, poesia eta pintura, besteak beste.[5] Margolari handia izateaz gain, bordatuak ere egiten zituen, erretratuak eta loreak, hostoak eta hainbat motibo.[5] Bere lanetariko bat baino identifikatu ez den arren, Mécitarren inbentarioetan Cosme II dukearen erretratu tintadunak eta brodatuak daude.[6] 1621ean, bere autorretratua eskatu zitzaion, Basarioko Korridorean zintzilikatu zena.[7]
Medicitarrekin harremana
Florentzian, Santa Agata monasterioan bizi izan zen, Via San Gallon. Maria Magdalena de Médici, dukesa handiak lagundu zion, eta, ongintzaile handiena bihurtu zen.[8] Hamazazpi urte zituela, Dukesa Handiaren iradokizunaren ondoren, Paladini Jan Broomans-ekin ezkondu zen, Anberesen jaioa, eta tapizak egiten zituena. Dukesa Handiak bere gortean zerbitzatzera gonbidatu zuen, eta Cosme II.ari aurkeztu zizkion Arcangela eta haren senarra.[9] 1621ean, autorretratu bat margotu zuen Dukesarentzat, eta harek bere gelan jarri zuen.[8] Erretratua geroago gehitu zitzaion Basarioko Korredorean erakutsitako bildumari, eta 1967an zaharberritu zen.[3] Artistaren obra gisa identifikatu den pintura bakarra da, inbentarioek beste lan batzuk adierazten dituzten arren.[8]
Heriotza
Paladini 1622ko irailaren 18an hil zen, hogeita sei urte zituela. Santa Felicità elizan lurperatu zuten, Duquesa Handiak harentzat hilobi bat agindu baitzuen, oso gutxitan ematen zen ohorea.[10] Agostino Bugiardinik eta Antonio Novellik zizelkatu zuten hilobia.[11] Sarkofagoaren gainean, artistaren bustoa dago. Epitafioak Paladini Atenea jainkosarekin eta Apeles margolariarekin alderatzen du.[8]
"D.O.M. - Arcangela Palladinia - Ioannis Broomans Antuerpiensis uxor – Cecinit hetruscis regibus, nunc canit Deo – Vere Palladinia quae Palladem acu - Apellem coloribus Cantu aequavit musas - Obiit anno suae aetatis XXIII - die XVIII Octobris MDCXXII - Sparge rosis lapidem coelesti innoxia cantu - Thusca jacet siren; Itala musa jacet. -"
Erreferentziak
Kanpo estekak
- Artikulu hau, osorik edo zatiren batean, {{{hizkuntza}}} Wikipediako «Arcangela Paladini» artikulutik itzuli da. Izan ere, artikulu horretan aritu diren wikilariek GFDL edo CC-BY-SA 3.0 lizentziekin argitaratu dute beren lana.
Datuak: Q16859805
Multimedia: Arcangela Paladini / Q16859805
