Aswan
Aswan[1] (arabieraz: أسوان Aswān ʔɑsˈwɑːn ahoskatua; egiptoeraz: Swenet ; koptoeraz: ⲥⲟⲩⲁⲛ, Swān ; antzinako grezieraz: Συήνη Syene ), antzinean Siene deitua, hegoaldeko Egiptoko hiria da, Aswango eskualdeko hiriburua dena.
| Aswan | ||
|---|---|---|
| hiria | ||
 | ||
| ||
| Administrazioa | ||
| Herrialdea |  Egipto | |
| Gobernazioa | Aswan | |
| Izen ofiziala | أسوان | |
| Geografia | ||
| Koordenatuak | 24°05′20″N 32°53′59″E / 24.088919°N 32.899731°E | |
 | ||
| Altuera | 106 | |
| Demografia | ||
| Biztanleria | 267.913 (2006ko azaroa) 0 (2006) | |
| Informazio gehigarria | ||
| Ordu eremua | UTC+02:00 | |
| Hiri senidetuak | Sonoma (Kalifornia) eta Chongqing | |
Aswango presaren iparraldean, Niloren eskuinaldean, lehenengo ur-jauzian dago. Egungo hiria handitu eta lehen bereizirik zegoen Elefantina du barnean.
Klima
 Datu klimatikoak (Aswan)  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 22.9 | 25.2 | 29.5 | 34.9 | 38.9 | 41.4 | 41.1 | 40.9 | 39.3 | 35.9 | 29.1 | 24.3 | 33.6 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | 8.7 | 10.2 | 13.8 | 18.9 | 23.0 | 25.2 | 26.0 | 25.8 | 24.0 | 20.6 | 15.0 | 10.5 | 18.5 |
| Euria (mm) | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.1 | 0.0 | 0.0 | 0.7 | 0.0 | 0.6 | 0.0 | 0.0 | 1.4 |
| Prezipitazio egunak (≥ 1 mm) | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.1 | 0.0 | 0.0 | 0.5 | 0.0 | 0.25 | 0.0 | 0.0 | 0.9 |
| Eguzki orduak | 298 | 281 | 322 | 316 | 347 | 363 | 375 | 360 | 298 | 315 | 300 | 289 | 3864 |
| Iturria (1): World Meteorological Organization[2] | |||||||||||||
| Iturria (2): The Weather Network [3] | |||||||||||||
Historia
Antzinatea
Swenet zeritzon hiria da gaurko Aswan. Egiptoko hegoaldeko muga zen, lehenengo ur-jauziaren azpian dagoelako, eta deltaraino ontziz nabigatzeko ez zegoelako inolako trabarik. Hegoaldetik iparralderantz zihoazen ontzien ordainsariak ipintzen zituzten hiriko agintariek, leinuz leinu.
Inguru honetan zeuden antzinako egiptoarrek monumentu handiak egiteko erabili zituzten harrobiak, batez ere granito arrokakoak: estatuak, obeliskoak, eraikin sakratuak eta piramideak eraikitzeko erabili zituzten besteak beste. Orain dela 3.000 urteko harginen aztarnak daude.
Kristauen aroa
Aswan, predikatzaileak Afrikara joateko pasagune garrantzitsua izan zen.
Aro arabiarra
VIII. mende erdialdera, Sudango Nubiarekin harremana galduz, merkataritza-indarra galdu zuen Aswan hiriak.
Gaur egun
Batez ere Aswango presara doazen kruzeroengatik hiria turismoko oso gune garrantzitsua da.
Aswango presa
Nilo ibaiak urtero egiten zuen gainezka: lur emankorrak sortu ziren, baina uraldien maila ezin aurreikusiz, arazo larriak sortzen ziren lehorteen eta uholdeen eraginez.
Bi presa eginda daude, beraz, Aswan inguruan: zaharrena, Aswango Beheko Presa, britainiarrak hasi ziren egiten 1899. urtean eta 1902. urtean amaitu zuten (berritzen jarraitu dute); berriena, Aswango Goiko Presa, 1970. urtean amaitu zuten (amerikarrek, egiptoarrek eta errusiarrek jardun zuten aldi ezberdinetan).
Irudi-galeria
Aswango katedrala
Aswango meskita nagusia
Nilo Aswandik ikustia
Aswango presa
Erreferentziak
 | Artikulu hau Egiptoko geografiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |
