Carla Lonzi

Lonzi familia burges batean jaio zen. Aita fabrika txiki baten jabea zen, eta amak bere bost alabak hezi zituen. Zortzi urte zituela, Toscanako ikastetxe erlijioso batean sartu zen. Han lau urte eman zituen eta santuen kontakizunez arduratu zen. 1943an, eskola utzi eta familiarekin itzuli zen Radda in Chianti herrira, senideak Bigarren Mundu Gerratik ihes egiteko hantxe babestu baitziren.^[1]

1950ean, Michelangelo bigarren eskola klasikora joan ondoren, Florentziako Unibertsitateko Literatura Fakultatean matrikulatu zen Lonzi. Aitarekin eta familiarekin zuen harremana, berez tirabiratsua, are gehiago hondatu zen unibertsitate-garaian, baina eragin txikia izan zuen ikasketetan. Roberto Longhi arte-historialariak balorazio ona egin zion graduazioko 'I rapporti tra la scena e le arti figurative dalla fine dell'Ottocento' izeneko tesiari (Eszenaren eta XIX. mendearen amaierako arte figuratiboen arteko harremana).^[2] Bere kabuz bidea ireki nahi izan zuen eta 1954an Italiako Alderdi Komunistan sartu zen, geroago, 1960ko hamarkadaren hasieran, mugimendu feministan sartu zen.

Bost urtez Mario Lenarekin ezkonduta eta 1959an Battista semea jaio ondoren, 1963an banandu egin zen. Roberto Longhiren laguntzari esker hasi zuen arteari buruzko kritika-karrera, RAI eta Approdo erredakzioetan. 1960ko hamarkadaren amaierara arte ikusizko arteetan parte hartu zuen irrati- eta literatura-saioan.^[3] Haren saiakerak Avanti! eta Marcatré bezalako aldizkarietan agertu dira batez ere, eta zenbait erakusketa-katalogotan. Eszena artistiko garaikidearekin harremana zuenez, Turinen egindako hainbat erakusketan egon zen. Denbora luzean Notizie galerian parte hartu zuen.

1964an, Pietro Consagrarekin bizitzen hasi zen , eta harekin bidaiatu zuen Estatu Batuetara eta Europako beste hiri batzuetara. Aldi horretan, Lonzi Autoritratto idazten murgildu zen. 1965 eta 1969 artean grabatutako elkarrizketak dira, eta horrexek adierazi zuen arteari buruzko kritikatik behin betiko urruntzea. 70eko hamarkada konpromiso feministak markatu zuen. 1970ean, Erroman Rivolta Femminile taldea sortu zuen Elvira Banotti eta Carla Accardirekin. 1961ean ezagutu zuen taldea, eta adiskidetasun sakona izan zuen harekin. Scritti di Rivolta Femminile argitaletxearen sorrerari esker argitaratu eta zabaldu ziren taldearen testuak, horietako batzuk Lonzik sinatuak.

1973an, Lonzi eta Accardiren arteko haustura gertatu zen, taldetik urrundu eta bere karrera artistikoarekin jarraitu zuen. 1974an Scritti di Rivolta Femminilek argitaratutako Lonziren idatziak hurrengo urtean zabaldu ziren lehen aldiz atzerrian, Espainiako eta Alemaniako itzulpen bati esker. 1975ean, abortuari buruzko legeari buruz Corriere della Sera egunkariak egindako eztabaidei erantzun zien, eta 1978an legeztatu zen. Pier Paolo Pasoliniren artikulu bati erantzunez, inoiz argitaratu gabeko Sessualità femminile e aborti (sexualitate femeninoa eta abortua) testua bidali zuen erredakziora.

1978ko urrian, 1972tik 1977ra bitartean idatzitako egunkariak argitaratu zituen Taci, anzi parla. Diario di una femminista, izenburupean. Pietro Consagrarekin hautsi ondoren, Molière-ren Ridikula Preziatuei buruzko proiektuan murgildu zen, Armande sono io! izenekoa, 1992an hil ondoren argitaratu zena.

Saiakerak

Ben Shahn (Marisa Volpi-ekin kritikatua), “Paragone Arte”, 69. zk., 1955, or. 38–61.^[4]Tre saggi su Ottone Rosai, Roberto Tassi eta Filiberto Mennarekin idatzia, 25 or., 1958.^[5]Georges Seurat, Milano, arg. Fratelli Fabbri, 1966.^[6] Henri Rousseau, di Carla Lonzi eta Robert Martin, arg. Fabbri, Milano, 1966; arg.^[7] Hachette, 64 or, 1967.^[8][9]Mario Nigro, Paolo Fossatirekin idatzia, arg. All'Insegna del Pesce d'Oro, 1968; arg.^[10] V. Scheiwiller, Milano, 85 or., 1968.^[11]Sputiamo su Hegel. La donna clitoridea e la donna vaginale e altri scritti, Editoriale grafica, 149. or., 1970; arg. Rivolta Femminile, 147 or, 1977; arg. Gammalibri, Milano, 132 or., 1982; arg.^[12][13] Et al., Milano, 127 or., 2010, ISBN ά88-6463-014-4.È già politica^[14], Maria Grazia Chinese, Marta Lonzi eta Anna Jaquintarekin idatzia, arg. Scritti di Rivolta Femminile, Milano, 1977.^[15]Taci, anzi parla. Diario di una femminista, arg. Scritti di Rivolta Femminile, Milano, 1310 or., 1978; ^[16] Et al.arg., Milano, 1056 or., 2010, ISBN ά88-6463-017-5.^[17][18]La presenza dell'uomo nel femminismo, Maria Grazia Chinese, Marta Lonzi eta Anna Jaquinta, arg. Scritti di Rivolta Femminile, Milano, 1978.^[15][19]Vai pure, dialogo con Pietro Consagra, Pietro Consagrarekin idatzia, ed. Studio Bibliográfico Marini, 146 or, 1980; arg.^[20] Scritti di rivolta femminile, Milano, 144 or., 1981; arg. Et al., Milano, 2011, ISBN λ88-6463-037-3.^[21]Armande sono io, Scritti di Rivolta Femminile Prototipi, Milano, 1992.^[15]Rapporti tra la scena e le arti figurative dalla fine dell'800, ed. Leo S. Olschki, 189 or., 1995, ISBN 88-222-4377-3.^[22]Scritti sull'arte, arg. Et al., Milano, 752 or., 2012, ISBN ά88-6463-063-2.^[23]

Poesia

Scacco ragionato: poesie dal '58 al '63, arg. Scritti di rivolta femminile, Milano, 231 or., 1985.^[24]

• María Luisa Boccia, L'io in rivolta. Vissuto e pensiero di Carla Lonzii, La Tartaruga, Milano, 1990.
• María Luisa Boccia, La costola di Eva, in "Il manifesto", 2001eko azaroaren 22a.
• Debora Spadaccini, Carla Lonzi, in Duemilauna donne che hanno fatto fatto fatto l'Italia, a cura di Annarosa Buttarelli, Luisa Muraro, Liliana Rampello, Milano, Pratiche, 2000.
• Marta Lonzi eta Anna Jaquinta, Biografia in Scacco ragionato Poesie dal '58 al 63, Scritti di Rivolta Femminile, Milano, 1985.
• Marta Lonzi, Diana. Una femminista a Buckingham Palace, Scritti di Rivolta Femminile, Milano, 1998.
• Marta Lonzi, Autenticità e progetto, Jaca Book, Milano, 2006.
• Marisa Volpi, Carla Lonzi in Italiane: dagli anni Cinquanta ad oggi, a cura di E. Roccella eta L. Scaraffia, Ministri Kontsiglioaren Lehendakaritza, Erroma, 2003.
• Grazia Livi, Carla Lonzi. Il testimone, in Le lettere del mio nome, La Tartaruga, Milano, 1991.
• Luisa Muraro, Tommasi Wanda, Zamboni Chiara, Diotima. Approfittare dell'assenza. Ikuskizunen puntuazioa tradizioen arabera, Liguori, Napoli, 2002; ISBN 88-207-3814-7; ISBN ά88-207-3814-3.
• Restaino Franco, Il femminismo: avanguardia filosofica di fine secolo. Carla Lonzi, in Piero Di Giovanni, Le avanguardie della filosofia italiana nel XX secolo, Franco Angeli, Milano, 2003; ISBN 88-464-3693-8; ISBN ά88-464-3693-1.
• Laura Iamurri,Un margine che sfugge. Carla Lonzi e l'arte in Italia 1955-1970, Quodlibet Studio, Macerata, 2016; ISBN ί88-7462-796-7.