Palestinako nekazarien matxinada

Nekazarien Matxinada,^[1][2] Palestinan errekrutatze eta zergapetze politika egiptoarren aurkako matxinada bat izan zen. Matxinoen taldeak, nagusiki, bertako nekazariek osatzen zituzten arren, hiriko handikiak eta tribu Beduinoak ere matxinadaren parte izan ziren. Erreakzio kolektibo bat zen, Egiptok Otomandarren menpean zeuden Sortaldeko gizarte-klase ezberdinek lehendik zituzten eskubide eta pribilegio ez-ofizialak apurka-apurka ezabatzeko.^[3]

Palestinako nekazarien matxinada
Mota	peasant revolt (en)
Honen parte da	Syrian Peasant Revolt (en)
Denbora-tarte	1834ko maiatza - 1834ko abuztua
Data	1834ko abuztua
Kokaleku	Palestina Transjordania (eskualdea)
Parte-hartzaileak	Egypt Eyalet (en) Herri palestinarra

Mehmet Aliren modernizazio politiken parte bezala, Ibrahim Paxa, Levanteko gobernadore egiptoarrak, borrokatzeko adinean zeuden gizon musulman guztien bosten bat erreklutatzeko aginduak eman zituen. Qasim al-Ahmad landa-xekeak adoretuta, Nabluseko, Hebrongo eta Jerusalem-Jaffako hiri handiek ez zituzten bete Ibrahim Pasharen aginduak, tokiko nekazariak erreklutatu, desarmatu eta zergekin zergapetzeko. Safadeko erlijioso ospetsuek haien ereduari jarraitu zieten.

Qasimek eta tokiko beste buruzagi batzuek senideak bildu zituzten eta agintarien aurka matxinatu ziren 1834ko maiatzean, hainbat hiriren kontrola hartuz. Borrokaren muina Palestinako erdialdeko eskualde menditsuetan gertatu zen arren, matxinada Galileara, Gazara eta Transjordaniako zatietara ere hedatu zen. Jerusalem errebeldeek harrapatu eta arpilatu egin zuten. Ibrahim Paxaren tropek su potentzian eta antolaketan zuten nagusitasunaren aurrean, matxinoak garaituak izan ziren Jabal Nablusen, Jerusalemen eta kostaldeko lautadan, Hebronen, suntsitu zuten azken porrota baino lehen. Ondoren, Ibrahim Paxaren tropek Qasim jazarri eta harrapatu zuten Al-Karaken, hau ere suntsitua izan zelarik.

XX. mendean, matxinada guztiz ezabatuta zegoen Palestinako memoria kolektibotik,^[4] eta gertaera umiliagarri eta traumatikoak behar bezala ezabatuak izan ziren, Baruch Kimmerling^[5] historialari israeldarraren arabera. Kimmerlingek eta Joel S. Migdalek diote matxinada gertaera hezitzailea izan zela Palestinako nazio-sentimenduarentzat, talde desberdinak etsai komun baten aurka elkartu zituelako. Gainera, talde horiek geroago berpiztu zirela diote, herri palestinarra eratzeko. Matxinada batasun politikoko une bat izan zen Palestinan. Matxinatuen helburua, egiptoar armada kanporatzea eta otomandar domeinua berrezartzea zen, gobernuaren eta gobernatuen arteko harremana zehazten zuten otomandar arauak berrezartzeko. Arau horiek Egiptoko erreformek nahasitako erlijio-legeek, administrazio-kodeek eta tokiko arau eta tradizioek osatzen zituzten.^[3]