Zanele Muholi
Zanele Muholi (Umlazi, Durban, 1972ko uztailaren 19a) argazkilari eta ikus-artista ez-bitar hegoafrikarra da. Bere artea Hego Afrikako LGBT auziaren eremu militantean kokatzen da, eta, bereziki, herrialde horretako lesbiana-izaeraren eta -identitatearen alde agertzen da.[1][2][3][4]
| Zanele Muholi | |
|---|---|
.JPG) | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Umlazi (en)  , 1972ko uztailaren 19a (51 urte) |
| Herrialdea |  Hegoafrika |
| Bizilekua | Umlazi (en) |
| Talde etnikoa | afro-amerikarra |
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Toronto Metropolitan University (en) |
| Hizkuntzak | ingelesa |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | argazkilaria eta ekintzaile soziala |
Parte-hartzailea | |
| Lantokia(k) | Johannesburg |
| Jasotako sariak | ikusi
|
   | |
Biografia
Zanele Muholi, Ashwell Tanji Bandaren eta Bester Muholiren bost seme-alabetatik azkena, ile-apaintzailea izan da lehenik, LGBTQI ekintzailea eta argazkilaria gero.[5]
2003an, Zanele Muholik argazkilaritzako prestakuntza aurreratu bat egin zuen Newtownen, Johannesburgen (Market Photo Workshop eskolan), eta, 2004an, Johannesburg Art Galleryn egin zuen lehen erakusketa.[4]
2009an, Zanele Muholik dokumentalean espezializatutako Master of Fine Arts bat lortu zuen Torontoko Ryerson Unibertsitatean. Apartheidaren ondoren Hego Afrikako lesbianismo pertsona beltzaren irudikapen bisualak aztertzen ditu haren memoriak.
Generoa
Zanele Muholik ez-bitar gisa definitzen du bere burua, eta bere burua izendatzeko they izenordea erabiltzen du.[6][7]
Argazkilaria eta kazetaria
Zanele Muholi argazkilari eta kazetari hasi zen lanean Behind the Mask-entzat, Afrikako LGBT auziez arduratzen den fanzine bat.
2002an, Muholik Emakumeak Ahalduntzeko Foroa (ingelesez: for the Empowerment of Women) sortu zuen, emakumeei espazio segurua eskaintzen dien beltzen erakunde lesbiana. Ondoren, gay-komunitatearen aurkako krimenak dokumentatu zituen, baita zuzenketa-bortxaketa ere.[8]
Visual Sexuality: Only Half the Picture izeneko lehen erakusketa, Johannesburg Art Galleryn 2004an aurkeztua, bere konpromisoaren isla da. Muholik hainbat erakusketa antolatu izan ditu mundu osoan: Lagosko CCA, Vienako Kunsthalle Wien Project Space, Capeko Michael Stevensonenean, Milango Case d’Arte, Londresko Fred Mannenean eta Amsterdameko Afrovibes Festival.[9]
2009an, Zanele Muholik Inkanyiso sortu zuen, LGBT komunitatearen zerbitzuko ikusizko aktibismoko elkartea; hau da Inkanyisoren lema: “Produire - Éduquer - Diffuser” (Ekoitzi - Hezi - Zabaldu).[10]
2010ean, Zanele Muholik bere bigarren dokumentala, Difficult Love egin zuen elkarlanean, zeina mundu osoko hainbat jaialditan aurkeztu baitzuten.[11] 2006an egindako Enraged by a Picture film laburraren jarraipena da.
2013ko urriaren 28an, Bremengo Arteen Unibertsitatean (Alemania), bideoaren eta argazkiaren ohorezko irakasle bihurtu zen Muholi.[12][13]
2012an, Zanele Muholik documenta 13n parte hartu zuen Kasselen, eta, 2016an, Arleseko Rencontres de la photographie argazkigintza topaketetan eta Havreko Historia Naturaleko Museoan L'autre continent (Beste kontinentea) erakusketan[14].[15][16][17]
2012an, Parisen lehen erakusketa bat egin ondoren, Zanele Muholi izan zen erakusketako irudi nagusietako bat Art/Afrique ici 2017an, Fondation Louis-Vuitton fundazioan.[18]
2023an, Zanele Muholiren lanek atzera begirakoa egiten zuten Parisko Maison européenne de la photographien. [19][20]
Argitalpena
Erakusketak
(Zerrenda ez da zehatza)
- «Zanele Muholi, rétrospective», Maison européenne de la photographie, Paris, 2023ko otsailaren 1etik maiatzaren 21era[20]
Sariak eta goraipamenak
- 2005: Tollman Award ikusizko arteengatik
- 2006: Fellowship ikusizko arteengatik, BHP Billiton/université du Witwatersrand
- 2009: Egonaldia Thami-Mnyele fundazioan, Amsterdam
- 2009: Egonaldia Ida & Ely Rubin, Massachusetts Institute of Technology
- 2013: Index on Censorship saria
- 2013: Prince Claus saria [23][24]
- 2016: Infinity Award du photojournalisme, Centre international de la photographie, New York
- 2017: Chevalier de l'Ordre des Arts et des Lettres saria, Frantzia[25]
- 2023: Docteur honoris causa, Uuniversité de Liège[26].
Polemika eta hainbat gertaera
2009ko abuztuan, Hego Afrikako kultura-ministroak hau esan zuen haren erakusketetako batetik ateratzean: “Erakusketa immorala eta nazioaren espirituaren kontrakoa da”.[27] Zanele Muholik harridura adierazi zuen, eta, batez ere, “elkarrizketa bat sortzeko” borondatea berretsi.[28]
2012ko apirilaren 20an, bere apartamentuan ebasketa egin zuten: bost urteko argazki eta bideoak zituen disko gogorrak hautsi zituzten, baita ordenagailu eramangarria ere. Lapurtutako lanen artean, eraso homofobiko baten ondorioz hildako hiru lesbiana hegoafrikarren hiletei buruzko erreportajea zegoen. Lapurrek Hego Afrikan lesbiana izateari buruzko lanak bakarrik lapurtzeko borondatea zutela dudan jarri zen. Muholi atzerrian zegoen orduan.[29][30]
Erreferentziak
Bibliografia
- (Ingelesez) Michael Stevenson, Zanele Muholi: Only Half The Picture, Le Cap, 2006 ISBN 0-620361468
- (Ingelesez) Michael Stevenson et Federica Angelucci, Faces and Phases, 2010 ISBN 978-3-7913-4495-9
- (Ingelesez) Zanele Muholi. African Women Photographers #1, Ed. Casa África/La Fábrica, Granada, Espainia, 2011 ISBN 978-8-4150-3466-7
- Florent Manelli, 40 LGBT+ qui ont changé le monde, Lapin Éditions, 2019 (ISBN 978-2-37754-036-5, OCLC 1117747488, BNF 45755632), p. 58-63
Ikus, gainera
Kanpo estekak
Datuak: Q146776
Multimedia: Zanele Muholi / Q146776
