ایالت پنجاب (هند)

پنجاب (پنجابی:ਪੰਜਾਬ) ایالتی در شمال غربی هند است که با استان پنجاب پاکستان در غرب و ایالت‌های جامو و کشمیر در شمال، هیماچال پرادش در شمال شرقی، هاریانا در جنوب و جنوب شرقی و راجستان در جنوب غربی هم‌مرز است.

پنجاب ਪੰਜਾਬ
ایالت
پرچم مهر
ایالت پنجاب هند
مختصات: ۳۰°۴۷′شمالی ۷۶°۴۷′شرقی / ۳۰٫۷۹°شمالی ۷۶٫۷۸°شرقی / 30.79; 76.78
کشور	هند
مرکز	چندیگر
بزرگترین شهر	لودهیانا
تأسیس	۱ نوامبر ۱۹۶۶
مساحت
• کل	۵۰٬۳۶۲ کیلومتر مربع (۱۹۴۴۵ مایل مربع)
جمعیت  (۲۰۱۱)
• کل	۲۷٬۷۰۴٬۲۳۶
منطقه زمانی	یوتی‌سی ۰۵:۳۰+ (IST)
کد ایزو ۳۱۶۶	IN-PB
وبگاه	www.punjabgovt.nic.in

مساحت کل پنجاب برابر با ۵۰٬۳۶۲ کیلومتر مربع است و جمعیت آن در سال ۲۰۱۱ برابر با ۲۷٬۷۰۴٬۲۳۶ نفر بوده که شانزدهمین ایالت هند از نظر جمعیت به‌شمار می‌رود.^[۱] مرکز ایالت پنجاب شهر چندیگر است که به صورت مستقل اداره می‌شود و به‌عنوان ناحیه‌ای مشترک، مرکز ایالت هاریانا نیز به‌شمار می‌رود. دیگر شهرهای مهم این ایالت شامل لودیانا، موهالی، امریتسار، پاتیالا و جلندر هستند.

واژه پنجاب ترکیبی از دو واژهٔ فارسی پنج و آب و به معنی «سرزمین پنج رود» است.^[۲] که توسط فاتحان آسیای مرکزی که امپراتوری گورکانیان هند را بنا نهادند به این منطقه داده شد.^[۳][۴] نام قدیمی ثنگوش به معنای سرزمین «صد گاو»، احتمالاً برابر است با سرزمین هفت رود که امروزه برابر با همان پنج رود است، و با پنجاب برابری می‌کند.^[۵][۶]

پنج رود، بیاس، جهلم، چناب، راوی و سوتلج نام دارند که اکنون ۲ رود در پاکستان و ۳ رود از آن‌ها در هند قرار دارد.

بعد از دوپاره شدن هند در سال ۱۹۴۷، استان پنجاب هند بریتانیا بین هند و پاکستان تقسیم شد. پنجاب هند بر اساس زبان در سال ۱۹۶۶ به ۳ بخش تقسیم شد. مناطق هارایانایی زبان (گویش به زبان هندی) را به عنوان هاریانا مجزا شد، مناطق پر از تپه با زبان‌های پهاری زبان هیماچال پرادش را تشکیل داد و الباقی ایالت فعلی پنجاب شد.

۵۷٫۶۹ درصد از جمعیت پنجاب پیرو آیین سیک هستند و تنها ایالت هند با اکثریت سیک محسوب می‌شود.^[۷]

کشاورزی بزرگترین صنعت در پنجاب است.^[۸] دیگر صنایع مهم عبارتند است از ساخت ابزارهای علمی، محصولات کشاورزی، محصولات الکتریکی، خدمات مالی، ابزار و ماشین آلات، منسوجات، ماشین آلات دوخت، وسایل ورزشی، نشاسته، گردشگری، کود، دوچرخه، پوشاک، و پردازش روغن کاج و شکر.