Dschibuuti

Tekst üüb Fering

Dschibuuti [dʒiˈbuːti], amtelk det Republiik faan Dschibuuti (üüb Araabsk: جيبوتي Jībūtī an جمهورية جيبوتي Jumhūriya Jībūtī, üüb Fraansöösk: Djibouti an République de Djibouti, üüb Somaali: Jabuuti an Jamahuuriyada Jabuuti, üüb Afar: Gabuuti an Gabuutih Ummuuno) as en lun uun a uast faan Aafrika. Uun a nuurd leit Eritrea, uun a waast an süüd Ethioopien, uun a süüduast Somaalia an uun a uast lei det Ruad Sia an a Golf faan Aaden. At lun hee 818.159 lidj (2009)^[1]. At hoodsteed as Dschibuuti.

Geograafi

Dschibuuti

Holhol

Dorra

Galafi

Loyada

Alaili Dadda

Mousa Alli

ERITREA

ETHIOOPIEN

SOMAALIA

JEEMEN

INDISK OOTSEAAN

RUAD SIA

Golf faan Tadjoura

Golf faan Aden

Bab al-Mandab

Abbe Sia

Assal Sia

Geograafisk Laag

Dschibuuti leit twesken 12° 43' an 10° 56' (faan a nuurd tu a süüd) an 41° 46' an 43° 25' (faan a waast tu a uast). At lun as amanbi füftanjsis letjer as Tjiisklun.

At lun dialt grensen mä trii lunen. Det lingst grens (337 km) faant lun wurt mä Ethioopien an det kurtst mä Somaalia diald. Det dialt uk en 113 km lung grens mä Eritrea.

A eeg faan’t lun as 314 km lung. Hi lingt faan de Doumeira Kap uun a nuurd hen tu det letj steed Loyala uun a süüd.

Berger

Berger uun Dschibuuti san: de Gâgou Berig (2028 m), de Musa Ālī Terara Berig (2021 m), de Mêgo Aroug Berig (1694 m), de Agôgittou Berig (1382 m), de Data San Berig (1323 m), de Sôfe Berig (1289 m), de Sîḏa Berig (1226 m), de Dakkari Berig (1119 m), de Hémed Berig (1103 m) an de Koulâmalé Berig (922 m).

Eilunen

Eilunen uun Dschibuuti san (faan a nuurd tu a süüd): det Doumeira Eilun, de Kallîda Eilun, dön Sööwen Breler Eilunen, det Moucha Eilun, dön Maskali Eilunen, det Abou Maya Eilun (wat bi a iingung tu de Goubet Sii leit), det Boutres Eilun an det Biley Blax Eilun (of Warramous Eilun).

Indialing faan Ferwalting

Dschibuuti hee seeks regiuunen (üüb Araabsk: أَقَالِيم‏ ʾaqālīm, üüb Fraansöösk: régions) wat iin uun distrikten diald wurd.

Regiuun	Grate (km²)^[2]	Lidj (2009)^[3]	Hoodsteed
Ali Sabieh	2200	86.949	Ali Sabieh
Arta	1900	42.380	Arta
Dikhil	7000	88.948	Dikhil
Dschibuuti Steed	200	475.322	Dschibuuti
Obock	4700	37.856	Obock
Tadjourah	7000	86.704	Tadjourah

Kliima

Kliimatabel för Dschibuuti Steed, Dschibuuti

	Jan	Feb	Mar	Apr	Mei	Jün	Jül	Aug	Sep	Okt	Nof	Det
Max. Temp. (°C)	28,7	29,0	30,2	32,0	34,9	39,0	41,7	41,2	37,2	33,1	30,8	29,3	Ø	33,9
Min. Temp. (°C)	21,5	22,5	23,8	25,3	27,0	29,3	31,1	30,6	28,9	25,6	23,1	21,6	Ø	25,9

Rin of snä (mm)	10	19	20	29	17	0	6	6	3	20	22	11	Σ	163

Stünjen sanskiin (h/d)	7,9	7,7	8,5	9,1	10,2	9,5	8,4	8,9	9,3	9,6	9,5	8,8	Ø	9

Rindaar (d)	2	3	1	2	1	0	1	1	0	2	2	1	Σ	16

Weedertempratuur (°C)	25	25	27	29	29	29	29	29	29	29	27	27	Ø	27,8

Focht uun a loft (%)	74	73	73	75	70	57	43	46	60	67	71	71	Ø	64,9

Efter: wetterkontor.de

Befölkring

Spriiken

Dön amtelk spriiken faan Dschibuuti san Fraansöösk an Araabsk.

Biljing

Det iansig huuchskuul uun't lun as det Uniwersiteet faan Dschibuuti.

Sünjhaid

Wüfen raage uun't madel en ääler faan 68,8 juaren, an maaner ian faan 64,6 juaren^[4].

Politiik

Dschibuuti as en republiik. A president sant 1999 as Ismaïl Omar Guelleh.

Bütjenpolitiik

Dschibuuti as sant 20. September 1977 lasmoot faan dön Feriand Natschuunen an sant 27. Jüüne 1977 faan det Aafrikoons Unioon.

Wiartskap

At weering faan't lun as de Dschibuuti-Franc, wat faan det Sentraalbeenk faan Dschibuuti ütjbroocht wurt. Üüb a HDI-indeks stäänt det lun üüb plaats 171 faan 187^[5]. Uun't juar 2018 hed at lun en BIP faan amanbi 2,9 biljuunen US-Dooler^[6].