પેઇચિંગ

'બેઇજિંગ' નો અર્થ 'ઉત્તરી રાજધાની' થાય, સામાન્ય પૂર્વી એશિયાઈ પરંપરાની સમાંતરરૂપે, જેના હેઠળ રાજધાની શહેરોના આ પ્રકારના સ્પષ્ટરૂપે નામ રખાતા. બીજા શહેરો જેના નામો આ જ પ્રમાણે રખાતા હતાં તેમાં નેન્જિંગ, ચીન અર્થે 'દક્ષિણ રાજધાની'; ટોકયો, જાપાન અને ડોંગ કીન, અત્યારે હનોઈ, વિએટનામ, બંનેના અર્થ 'પૂર્વી રાજધાની'; તે ઉપરાંત કયોટો, જાપાન અને ગ્યાઓંગસિઓંગ (京城; અત્યારે સિયોલ), કોરિયા, બંનેના અર્થ 'રાજધાની' થાય.

પેકીંગ ચાઇનિઝ પોસ્ટલ મેપ રોમનાઇઝેશન પ્રમાણેનું નામ છે, અને અંગ્રેજીમાં બેઇજિંગ માટેનું પારંપારિક પ્રથાગત નામ છે. શબ્દ પેકિંગ ચારસો વર્ષ પહેલાંના ફ્રેન્ચ મિઝનરીઓની સાથે મૂળ શરૂ થયો અને મેંડેરિયનમાં [kʲ]થી [tɕ]^[૧૩]માં પૂર્વદિનાંકિત એક પરવર્તી ધ્વનિ બદલાવના જુના ઉચ્ચારને મેળ ખાતો છે ([tɕ] એ પીનયીનમાં j તરીકે પ્રસ્તુત થાય છે, જેમ કે બેઇજિંગમાં j ). તેનો અત્યારે પણ ઘણી ભાષાઓમાં ઉપયોગ કરાય છે. જો કે અત્યારના દશકોમાં લોકપ્રિય ઉપયોગે પેકીંગના ઉપયોગને દૂર કરી નાખ્યો અને મોટાભાગના પશ્ચિમી નકશાઓ બેઇજિંગને જ દર્શાવે છે.

ઉચ્ચાર 'પેકીંગ' એ ક્ષિયામેનના શહેરમાં ફ્યુઝિની બોલીમાં બોલાતા એમોય અને મીન નેનની નજદીક પણ છે, એક બંદર જ્યાં યુરોપિયન વ્યાપારિયોએ 16મી શતાબ્દીમાં પ્રથમ વખત ઉતર્યા હતા, જ્યારે 'બેઇજિંગ' મંડેરીયન બોલીના ઉચ્ચારના અંદાજે વધારે નજીક છે.^[૧૪]

આ શહેરને ઘણી વખત પુન: નામ આપવામાં આવ્યું. જિન સામ્રાજ્ય દરમિયાન, શહેર ઝોંગ્ડુ (中都) તરીકે, અને પછી પાછળથી મોંગલ યુઆન સામ્રાજ્ય હેઠળ ચાઇનિઝમાં 'દાદુ(大都) તરીકે^[૧૫] અને મોંગલને દૈડુ તરીકે^[૧૬] જાણીતું હતું (માર્કો પોલો દ્વારા કેમ્બુલક ^[૬] તરીકે પણ નોધાયું). શહેરના ઇતિહાસમાં બે વખત, નામને બેઇજિંગ (પેકીંગ) થી બેઇપિંગમાં (પેઇપિંગ) (北平 પીનયીન :બેઇપિંગ; વેડ-ગાઈલ્સ, પેઇ-પિંગ) બદલવામાં આવેલું; શાબ્દિક અર્થે 'ઉત્તરી શાંતિ'. આ પ્રથમ વખત મિંગ સામ્રાજ્યના હોંગહુ સમ્રાટ હેઠળ બન્યું, અને ફરીથી 1928 માં રીપબ્લિક ઓફ ચાઈનાના ક્યુઓમિન્ટેંગ (કેએમટી) સરકારમાં બન્યું.^[૬] દરેક પ્રસંગે, બદલેલ નામ 'રાજધાની' ના અર્થના તત્ત્વને કાઢી દેતું હતું (જિંગ અથવા ક્વિંગ , Chinese: 京) એ હકીકતને દર્શાવવા કે રાષ્ટ્રીય રાજધાની જીંયાગ્સુ પ્રાંતમાં નેનજિંગમાં પરિવર્તિત થઈ ગયું. આ શહેરનું નામ બે વખત બેઇપિંગ (પેઇપિંગ) થી બેઇજિંગ (પેકિંગ) માં બદલાયેલું. આ પ્રથમ વખત મિંગ સામ્રાજ્યના યોંગ્લે સમ્રાટ હેઠળ બન્યું, જેણે રાજધાનીને નેનજિંગથી બદલીને બેઇજિંગ (પેકિંગ) માં ખસેડી, અને ફરી 1949માં, જ્યારે કમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી ઓફ ચાઇનાએ બેઇજિંગને પીપલ્સ રીપબ્લિક ઓફ ચાઈનાના નિર્માણ પછી ચીનની રાજધાની તરીકે બેઇજિંગને પુન: સ્થાપિત કરી. ^[૬]

યેનજિંગ(燕京; પીનયીન: યેનજિંગ; વેડ-ગાઈલ્સ, યેન-જિંગ) એ ઝોઉ સામ્રાજ્ય દરમિયાન અહીં અસ્તિત્વ પામેલ પ્રાચીન યેનના રાજ્યના સંદર્ભ, બેઇજિંગ માટેનું બીજું પ્રસિદ્ધ અનૌપચારીક નામ છે. આ નામ એ સ્થાનિક બિયર બનાવવા યેનજિંગ બીયરની સાથે યેનચિંગ યુનિવર્સિટીમાં પ્રતિબિંબિત થાય છે, જે એક ઉચ્ચ શિક્ષણની સંસ્થા જે પેકિંગ યુનિવર્સિટીમાં વિલય કરી દેવાઇ હતી.

ઇતિહાસ વિભાગ નીચે બીજા બેઇજિંગના બીજા ઐતિહાસિક નામની રૂપેરખા દર્શાવે છે.

પ્રારંભિક ઇતિહાસ

બેઇજિંગ નગરપાલિકામાં માનવ વસ્તીના સૌથી પ્રારંભિક અવશેષો ફેંગશન જિલ્લામાં ઝોઉકોઉડિયન ગામની નજીક ડ્રેગન બોન હિલની ગૂફાઓમાં મળી આવ્યા છે, જ્યાં પેકિંગ માનવ રહેતો હતો. હોમો ઈરેકટસ જીવાશ્મ ગૂફાઓની તારીખ 230,000 થી 250,000 વર્ષો જૂની છે. પૂરપ્રસ્તર હોમો સેપિયન્સ પણ ત્યાં 27000 વર્ષો પહેલાં રહેતા હતા.^[૧૭] પ્રથમ મિલેનિયમ બીસી સુધીમાં બેઇજિંગની નિકટમાં શહેરોમાં હતા, અને યેનના રાજ્યની રાજધાની, વોરિંગ સ્ટેટ્સ સમય (473-221 બીસી) ની શકિતઓમાંનું એક, Ji (薊/蓟) એ વર્તમાન દિન બેઇજિંગમાં સ્થાપિત કરાયું હતું.^[૧૮]

યેનના પતન પછી, ક્વિન, હેન અને જિન સામ્રાજ્યોએ આ ક્ષેત્રમાં સ્થાનિય પ્રશાસ્થને સ્થાપિત કર્યા. હેનના પતન સમયે, તે યુદ્ધ નેતા ગોંગસુન ઝેનની બેઠક હતી. ટેંગ સામ્રાજ્યમાં તે ફેનયેંગ જિએદૂશી, જે હાલની ઉત્તરી હેબઈ ક્ષેત્રની પરોક્ષ લશ્કરી ગવર્નર છે, તેનું મુખ્યાલય બની ગયું. એન શી બળવાખોરો પણ અહીંથી એડી 755 માં શરૂ થયા હતા.

મધ્યકાલ સમય

936માં, ઉત્તરી ચીનના પશ્ચાત જિન સામ્રાજ્યે (936-947) ઉત્તરી સીમાના મોટા ભાગને, આધુનિક બેઇજિંગના સમાવેશ સાથે; ખિતાન લીઆયો સામ્રાજ્યને અર્પણ કર્યું. 938માં, લીઆઓ સામ્રાજ્યે ગૌણ રાજધાનીને સ્થાપી જે હાલમાં બેઇજિંગ છે અને તેને નેનજિંગ ('દક્ષિણી રાજધાની') કહ્યું. 1125માં, જર્ચેન જિન સામ્રાજ્યે લીઆઓને કબજે કર્યું, અને 1153માં તેની રાજધાની લીઆઓના નેનજિંગમાં ખસેડી, તેને ઝોંગડુ (中都) નામ આપ્યું, 'કેન્દ્ર રાજધાની'. ઝોંગડુ જે હાલનું ટીયાનીનગ્સીની આસપાસ કેન્દ્રીત ક્ષેત્રમાં સ્થિત હતું, થોડુંક કેન્દ્રીય બેઇજિંગની દક્ષિણ પશ્ચિમીમાં હતું. બેઇજિંગમાં થોડા સૌથી જૂના મોજૂદ સ્મૃતિચિન્હ, જેમ કે ટિયાનીંગ ટેમ્પલ, લીઆઓ તારીખના છે.

મોંગલ સેનાએ ઝોંગડુને 1215 માં ભૂમિમાં બાળી નાંખ્યું, જે હાલમાં બેઇજિંગના યુદ્ધ તરીકે જાણીતું છે.^[૧૯] પાછળથી 1264માં, સમગ્ર ચાઈનાને વિજ્યી કરવાની તૈયારીમાં, યુઆન સામ્રાજ્યને સ્થાપવા, કુબલાઈ ખાને જિન રાજધાનીની કેન્દ્રમાં થોડાક ઉત્તરમાં પુનનિર્માણ કરવાનો નિર્ણય કર્યો,^[૨૦] અને 1272માં, તેણે દાડુ (大都, 'મહાન રાજધાની' માટે ચાઇનિઝ)^[૧૯] તરીકે, અથવા મોંગલો પ્રતિ દૈડુ તરીકે,, આ શહેરને તેની રાજધાની બનાવી, બીજી રીતે માર્કો પોલોના મતે કેમ્બલક અથવા તો કેમ્બુલક તરીકે શબ્દ લખાતો. દાડુનું નિર્માણ 1293માં સમાપ્ત થયું. કુબલાઈ ખાનના નિર્ણયે શહેર કે જે ઉપર્યુકત ચીનની ઉત્તરી કિનારે સ્થિત હતું તેની પ્રતિષ્ઠામાં ખૂબ વધારો કર્યો. દાડુનું કેન્દ્ર આધુનિક કેન્દ્રીય બેઇજિંગની થોડી ઉત્તરમાં સ્થિત હતું. તે કેન્દ્રીય થયું કે જે હાલમાં ૨ જો રીંગ રોડ વચ્ચેના ઉત્તરી ખંડ છે, અને ૩ જો અને ૪ થો રીંગરોડ વચ્ચેના ઉત્તરી તરફ વધારાયો. યુઆન યુગના દિવાલ અવશેષો હાલમાં ઊભા છે, અને તેઓ ટૂચેંગ (土城, શાબ્દિક રૂપે, 'પૃથ્વી દિવાલો' તરીકે જાણીતા છે.^[૨૧]

મિંગ અને ક્વિંગ સમય

1368માં, ઝુ યુઆનઝેંગે, પોતાને મિંગ સામ્રાજ્યના પ્રથમ સમ્રાટ તરીકે જાહેર કર્યા પછી તરત જ, દાડુ તરફ પોતાની સેના મોકલી, જે હાલમાં પણ યુઆન દ્વારા રખાયેલી છે. અંતિમ યુઆન સમ્રાટ શેગ્ડુની ઉત્તરમાં પલાયન થઈ ગયા, અને ઝુ એ યુઆન મહેલોને દાડુમાં નષ્ટ કરી દીધા.^[૨૨] તે જ વર્ષે શહેરને પુન બેઇપિંગ (北平) નામ અપાયું હતું,^[૨૩] અને શૌટીઆન (順天) પ્રશાસનને શહેરની આસપાસના ક્ષેત્રમાં સ્થાપિત કરાયું હતું.^[૨૪] 1403માં, નવો (અને ત્રીજો) મિંગ સમ્રાટ-યોંગલ સમ્રાટે - શહેરને પુન: નામ 'બેઇજિંગ' આપ્યું,^[૨૩] અને હાલની (તે સમયની) નેનજિંગની રાજધાનીની સાથે ઉપ-રાજધાની બેઇજિંગને નિર્દિષ્ટ કર્યું. બેઇજિંગ નવા શાહી નિવાસ માટે એક પ્રમુખ નિર્માણ પરિયોજનાનો વિષય હતો, એક ફોરબિડન સિટી જે 15 વર્ષો (1406-1420) સુધી જીવંત રહ્યું. ^[૧૯] જ્યારે મહેલોનોં અંત થઇ ગયો, ત્યારે યોંગલ સમ્રાટે શિષ્ટાચાર પ્રિય રીતે નિવાસ ગ્રહણ કર્યું. 1421 પછી, બેઇજિંગ, જીંગ્સી (京师),^[૨૩] તરીકે પણ જાણીતું થયું, મિંગ સામ્રાજ્યના 'અધિકારીક' રાજધાની હતી, જ્યારે નેનજિંગને 'ગૌણ' રાજધાનીમાં પદાવનત કરાઇ હતી. બેવડી રાજધાનીઓની આ પ્રથા (બેઇજિંગના ખૂબ મોટા પાયે મહત્વ સાથે) મિંગ સામ્રાજ્યના સમય સુધી ચાલુ રખાઇ. સોળમાંથી તેરમા મિંગ સમ્રાટને બેઇજિંગ નજીક વિસ્તૃત મકબરામાં દાટી દેવાયા.

15મી સદી સુધીમાં, બેઇજિંગ અનિવાર્યપણે હાલનો આકાર ગ્રહણ કરી લીધો હતો, અને મિંગ-યુગ શહેરની દિવાલ આધુનિક સમય સુધીમાં બેઇજિંગ શહેરની દિવાલ રૂપે પેશ કરાઇ હતી, જ્યારે તેને તોડી પડાઇ હતી અને ૨ જો રીંગરોડ તેની જગ્યાએ બાંધી દેવાયો.^[૨૫] એવું માનવામાં આવે છે કે બેઇજિંગ 1425થી 1650 અને 1710થી 1825 સુધી વિશ્વનું સૌથી મોટું શહેર હતું.^[૨૬] મિંગ સમયની બીજી રચાયેલી નોંધનીય ઈમારતોમાં ટેમ્પલ ઓફ હેવન (1420 સુધી નિર્માણ થયેલ) નો સમાવેશ થાય છે. ^[૨૭] ટિયાનાન્મેન, અત્યારે પીપલ્સ રીપબ્લિક ઓફ ચાઈનાનું રાજ્ય ચિન્હ છે અને તેના પ્રતીક પર દેખાડવામાં આવ્યું છે, જે 1420 માં પ્રથમ વખત બાંધવામાં આવ્યું હતું, અને ઘણી વખત પાછળથી ફરીથી બાંધવામાં આવ્યું હતું. ટિયાનાન્મેન સ્કેવરને 1651માં બાંધવામાં આવ્યું હતું અને 1958 માં મોટું કરવામાં આવ્યું હતું.^[૨૮] ખ્રિસ્તી અનુયાયીઓએ પ્રથમ બેઇજિંગ વિસ્તારમાં રોમન કેથોલીક ચર્ચનું બાંધકામ ક્ષઆનવું ગેટ પાસે 1652માં સમાપ્ત કર્યું, જ્યાં ઈટાલીના ખ્રિસ્તી અનુયાયી મેટ્ટીયો રીક્કી (1552-1610) રહેતા હતા; આધુનિક નેનટેંગ (南堂, દક્ષિણી દેવળ) નું નિર્માણ મૂળ દેવળ પર કરવામાં આવ્યું.^[૨૯]

જ્યારે 40 દિવસ માટે, લી ઝીચેંગની કિસાન સેનાએ બેઇજિંગને કબજે કર્યું, ત્યારે મિંગનો 1644માં અંત થયો, અને મિંગ સરકારને બહાર ફેંકી દીધી. જ્યારે શકિતશાળી માન્ચુ સેના શહેરના બાહરી ભાગમાં પ્રવેશી, ત્યારે લી અને તેના અનુયાયીઓએ શહેર છોડી દીધું અને તેના પરિણામે માન્ચુ સેનાએ, રાજકુમાર ડોર્ગન હેઠળ, કોઈ પણ લડત વગર બેઇજિંગને કબજે કરી દીધું.

રાજકુમાર ડોર્ગન એ ક્વિંગ સામ્રાજ્યની મિંગના સીધા ઉત્તરાધિકારી તરીકે સ્થાપના કરી, અને બેઇજિંગ ચીનની રાજધાની જ રહી.^[૩૦] ક્વિંગ સમ્રાટોએ શાહી નિવાસ માટે થોડા બદલાવો કર્યા, પરંતુ મોટાભાગે, મિંગ ઈમારતો અને સામાન્ય દેખાવ અપરિવર્તત જ રહ્યો. આ સમયે બેઇજિંગ એ જિંગશી તરીકે પણ ઓળખાતું હતું, જે માન્ચુ જિમન હીસેન ના સમાન અર્થ સાથે સુસંગત હતું. કલાસિક ચાઇનિઝ નોવેલ ડ્રીમ ઓફ ધ રેડ ચેમ્બર એ ક્વિંગ શાસનના (1600 ના અંતમાં) પ્રારંભિક વર્ષો દરમિયાન બેઇજિંગમાં નિર્ધારીત થઈ.

બીજા ઓપિયમ યુદ્ધ દરમિયાન, 1860માં એંગ્લો ફ્રેન્ચ સેનાએ શહેરને કબ્જે કર્યું, લૂંટી લીધું અને સમર પેલસ અને ઓલ્ડ સમર પેલેસને બાળી નાંખ્યા. પેકિંગના સંમ્મેલન હેઠળ, જેણે યુદ્ધનો અંત લાવ્યો, પશ્ચિમી સત્તાઓએ બેઇજિંગ લિગેશન કવાર્ટરમાં સ્થાયી રાજનૈતિક ઉપસ્થિતિને સ્થાપિત કરવાના અધિકાર મેળવ્યા. 1900માં, બોક્ષર બળવાખોરોને કચડી નાખવા બેઇજિંગ પર ફરીથી વિદેશી શકિતઓ દ્વારા હુમલો કરાયો.^[૩૧] કેટલાક મહત્વપૂર્ણ શાહી બાંધકામો આ લડાઈ દરમિયાન શહેરમાં નષ્ટ થઈ ગયા હતાં, જે હેનલીન એકેડમિક અને સમર પેલેસનો પણ સમાવેશ કરે છે.

ગણરાજ્યનો યુગ

1911થી ક્ષીનહાઈ ક્રાંતિનો, ક્વિંગ શાસનની જગ્યાએ ગણરાજ્યને મુકવાના હેતુથી, મૂળરૂપે નેનજિંગમાં પોતાની રાજધાની સ્થાપવાનો ઈરાદો હતો. ઉચ્ચ ક્રમ મેળવ્યા પછી, અધિકારી યુઆન શિકાઈએ બેઇજિંગમાં ક્વિંગ સમ્રાટના ત્યાગ માટે મજબૂર કર્યા અને ક્રાંતિની સફળતાને સુનિશ્ચિત કરી, નેનજિંગમાં ક્રાંતિકારીઓએ સ્વીકાર્યું કે યુઆન નવા રીપબ્લિક ઓફ ચાઇનાનો રાષ્ટ્રપતિ હોવો જોઈએ અને બેઇજિંગ જ રાજધાની રહેવી જોઈએ. યુઆને ધીરે ધીરે સત્તા મજબૂર કરી અને 1915 સુધીમાં ચીનનો નવો સમ્રાટ બની ગયો, પરંતુ તેના શાસનના એક વર્ષથી પણ ઓછા સમયમાં તેનું નિધન થઈ ગયું.^[૩૨] ચીન પછી પ્રાદેશિક યુદ્ધ નેતાઓના નિયંત્રણ હેઠળ પડયું અને સૌથી તાકાતવર દળોએ બેઇજિંગની રાજધાની પર નિયંત્રણ મેળવવા માટે વારંવાર યુદ્ધ કર્યા (ધ ઝીલી-અનહુઈ યુદ્ધ, પ્રથમ ઝીલી-ફેંગ્શિયન યુદ્ધ, અને બીજું ઝીલી-ફેંગ્શિયન યુદ્ધ).ક્યુઓમિનટેંગના (કેએમટી) ઉત્તરી અભિયાનની સફળતા પછી, જેમણે ઉત્તરના યુદ્ધ નેતાઓને શાંત કરેલા, 1928માં નેનજિંગને કાયદેસર રીપબ્લિક ઓફ ચીનની રાજધાની બનાવવામાં આવી હતી, અને તે વર્ષે 28 જૂને બેઇજિંગને પુન: નામ બેઇપિંગ (પેઇપિંગ ) આપવામાં આવ્યું,^[૩૩] અંગ્રેજીમાં અર્થ 'ઉત્તરી શાંતિ' અથવા 'ઉત્તર શાંતિચાહક' થાય.^[૬] બીજા સિનો-જાપાનિઝ યુદ્ધ દરમિયાન,^[૬] બેઇપિંગ 29 જુલાઈ 1937 એ જાપાનની પકડમાં આવી ગયું^[૩૪] અને રીપબ્લિક ઓફ ચાઇનાની પ્રાંતિય સરકારના બેઠક બનાવવામાં આવ્યું, એક કઠપૂતલી રાજ્ય જે જાપાનિ અધિકૃત ઉત્તરી ચીનના વંશીય ચીની વિભાગોનું શાસન કરતું;^[૩૫] પાછળથી નેનજિંગમાં સરકાર મોટા વેંગ જિંગવેઇ સરકાર આધારિતમાં વિલીન કરી દેવાયા હતાં.^[૩૬]

પીપલ્સ રીપબ્લિક

31 જાન્યુઆરી 1949એ, ચાઇનિઝ મુલકી યુદ્ધ દરમિયાન, સામ્યવાદી સેના લડાઈ વગર બેઇજિંગની અંદર પ્રવેશી. તે જ વર્ષે 1 ઓકટોબરે, કમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી ઓફ ચાઇના, માઓ ઝેડોંગના નેતૃત્વ હેઠળ, ટિયાનાન્મેનમાં પીપલ્સ રીપબ્લિક ઓફ ચીનની રચનાની ઘોષણા કરી અને શહેરને પાછું બેઇજિંગ નામ આપ્યું.^[૩૭] થોડાંક જ દિવસો પહેલાં, ચાઇનિઝ પીપલ્સ પોલિટિકલ કન્સલટેટિવ કોન્ફરન્સે નિર્ણય કર્યો હતો કે નવી સરકારની રાજધાની બેઇજિંગ બનશે.

પીપલ્સ રીપબ્લિકની સ્થાપના સમયે, બેઇજિંગ નગરપાલિકા માત્ર તેના શહેરી અને તરત જ ઉપ-શહેરનો સમાવેશ કરતી હતી. શહેરી વિસ્તાર ઘણા આંતરિક નાના જિલ્લાઓમાં વિભાજીત થયો હતો જે હાલમાં 2 જો રીંગ રોડ છે. બેઇજિંગ શહેરની દિવાલને 2 જા રીંગરોડના બાંધકામના રસ્તા માટે તોડી દેવાયું હતું, જેનું કામ 1982 શહેરી યોજનાની મુજબ 1981માં સમાપ્ત થયું હતું. તે રસ્તો નવા રીંગરોડની શ્રેણીઓનો પ્રથમ રસ્તો હતો જે સાયકલ કરતા વાહનો માટેના ઈરાદે બનાવાયો હતો.^[૩૮]

ડેંગ ક્ષ્યોપિંગના આર્થિક સુધારાઓને અનુસરતા, બેઇજિંગનો શહેરી વિસ્તાર ખૂબ વિસ્તૃત થયો. પહેલાંના ૨ જા રીંગ રોડ અને ૩ જા રીંગ રોડની સિમા અંદર, બેઇજિંગનો શહેરી વિસ્તાર હવે તેની સીમાઓ હાલમાં બંધાયેલા ૫ માં રીંગરોડ અને ૬ ઠ્ઠા રીંગ રોડ તરફ ધકેલી રહ્યો છે, સાથે ઘણા ક્ષેત્રો જે પહેલા ખેડૂતોની જમીન હતી અત્યારે નિવાસીય અથવા તો વ્યાવસાયિક જિલ્લાઓમાં વિકસિત થયા છે.^[૩૯] 2005 ના સમાચાર અહેવાલ પ્રમાણે, નવા વિકસિત થયેલ બેઇજિંગની જમીનનું કદ, બીજા રીંગરોડની અંદર જુના બેઇજિંગની જમીન કરતાં દોઢ ગણું મોટું હતું. ^[૪૦] વેંગફયૂજિંગ અને ક્ષિદેને ફેલાયેલ શોપિંગ જિલ્લાઓમાં વિકસિત થયા છે,^[૪૧] જ્યારે ઝોન્ગુઆનકન એ ચીનમાં મુખ્ય ઈલેકટ્રોનિકસનું કેન્દ્ર બની ગયું છે.^[૪૨] વર્તમાન વર્ષોમાં, બેઇજિંગના વિકાસે શહેરીકરણની ઘણી સમસ્યાઓને આગળ લાવી છે, જેમ કે ભારે વાહનવ્યવહાર, નબળી હવાની ગુણવત્તા, ઐતિહાસિક પાડોશીનું નુકસાન, અને મહત્વપૂર્ણ દેશના વિવિધ પ્રદેશોમાં સ્થળાંતર કરનારાઓનું આગમન, ખાસ કરીને ગ્રામીણ વિસ્તારમાંથી.^[૪૩]

13 જુલાઈ 2001એ,^[૪૪] ઇન્ટરનેશનલ ઓલમ્પિક કમિટિએ બેઇજિંગને 2008ના સમર ઓલમ્પિક્સ માટેની મેજબાની માટે પસંદ કર્યું.

બેઇજિંગ અંદાજિત ત્રિકોણીય ઉત્તરી ચીન પ્રદેશની ઉત્તરી સિરે સ્થિત છે, જે દક્ષિણ અને પૂર્વ તરફના શહેરને ખુલ્લું કરે છે. ઉત્તર, ઉત્તર-પશ્ચિમી અને પશ્ચિમી બાજુના પહાડો અને ઉત્તર ચીનની ખેતીની જમીન રણના મેદાનને અતિક્રમણ કરવાથી શહેરની રક્ષા કરે છે. નગરપાલિકાના ઉત્તરી પશ્ચિમી પ્રદેશો, ખાસ કરીને યેનકિંગ કાઉન્ટિ અને હયુએરાઉ જિલ્લા પર જુન્દુ પહાડો દ્વારા પ્રભુત્વ ધરાવે છે, જ્યારે નગરપાલિકાનો પશ્ચિમી વિભાગ ક્ષિયાન પહાડો દ્વારા બંધાયેલ છે. ધ ગ્રેટ વોલ ઓફ ચાઈના જે બેઇજિંગ નગરપાલિકાના ઉત્તરી વિભાગ સુધી ખેચાઇને પસાર થાય છે, મેદાનમાંથી વિદેશી આક્રમણની સામે રક્ષા કરવા માટે આ ખાડા ટેકરાવાળા ભૂદૃશ્યનો ઉપયોગ કરીને બનાવ્યું. ક્ષિયાન શ્રેણીમાં માઉન્ટ ડોંગલિંગ અને સીમા પર હેબઈ સાથે નગરપાલિકાની સર્વોચ્ચ પોઇન્ટ છે, જેની ઊંચાઈ 2303 મીટર છે. નગરપાલિકામાં વહેતી મુખ્ય નદીઓમાં યોંગડિંગ નદી અને ચાઓબાઇ નદી, હાઇ નદી પદ્ધતિના ભાગનો સમાવેશ થાય છે, અને તેને પ્રવાહ દક્ષીણી દિશામાં છે. બેઇજિંગ ગ્રાન્ડ કેનાલ ઓફ ચાઇનાની ભવ્ય કેનાલનું ઉત્તરી સ્થાન પણ છે, જે ઉત્તરી ચાઇના પ્લેનથી હેંગઝોઉ સુધી બાંધવામાં આવ્યું હતું. મિયુન જળાશય, ચાઓબાઇ નદીના ઉચ્ચ પહોંચ પર બાંધવામાં આવેલું, જે બેઇજિંગનું સૌથી મોટું જળાશય છે અને પાણી આપૂર્તિ માટે નિર્ણાયક છે.

બેઇજિંગનો શહેરી વિસ્તાર નગરપાલિકાના દક્ષિણી કેન્દ્ર વિભાગમાં સ્થિત છે અને એક નાનો પણ નગરપાલિકા વિસ્તારનો વિસ્તૃત થતો ભાગ છે. તે ગાઢ રીંગ રોડના પટ્ટાઓમાં ફેલાયેલ છે, જેમાંથી પાંચમો અને સૌથી બાહ્ય, છઠ્ઠો રીંગરોડ (આંકડા 2 પરથી શરૂ થાય) ઘણા દૂરના નગરોમાંથી પસાર થાય છે. ટિયાનાન્મેન (ગેટ ઓફ હેવનલી પીસ) અને ટિયાનાન્મેન સ્ક્વેર વિસ્તાર જે બેઇજિંગના કેન્દ્રમાં છે, અને ફોરબિડન સિટી જે ચીનના સમ્રાટોનું પ્રથમ નિવાસસ્થાન હતું, તેના દક્ષિણમાં સીધારૂપથી જાય છે. ટિયાનાન્મેનના પશ્ચિમમાં ઝોંગનાનહાઈ છે, જે પીપલ્સ રીપબ્લિક ઓફ ચાઇનાના સર્વોચ્ચ નેતાઓનું નિવાસસ્થાન છે. કેન્દ્રીય બેઇજિંગમાંથી પસાર થતા પૂર્વથી પશ્ચિમ તરફ ચેંગન એવેન્યુ છે, જે બેઇજિંગનો દરેક ભાગમાં મુખ્ય રસ્તો છે.

શહેરની આબોહવા ચોમાસા-પ્રભાવિત ભેજવાળી ખંડીય આબોહવા છે (કોપ્પન આબોહવા વર્ગીકરણડીડબલ્યુએ ), પૂર્વી એશિયાઈ ચોમાસાના કારણે ગરમ ભેજવાળી ગ્રીષ્મઋતુની લાક્ષણિકતાઓ ધરાવતી અને સામાન્યરૂપે ઠંડો, તૂફાની સૂકો શિયાળો, જે મોટા સાઈબેરિયન પ્રતિચક્રવાતના પ્રભાવને દર્શાવેલ છે.^[૪૫] સરેરાશ દિવસના સમયનું ઉચ્ચ તાપમાન જાન્યુઆરીમાં 1.6 °C (34.9 °F) હોય છે જ્યારે તે જ આંકડો જુલાઈ માટે 30.8 °C (87 °F) છે. વાર્ષિક વરસાદ 580 mm (22.8 in) ની આસપાસ છે, અને મોટા ભાગે તે ઉનાળાના મહિનામાં થાય છે. સર્વોચ્ચ તાપમાન 42 °C (108 °F) નોંધવામાં આવ્યું હતું અને સૌથી ઓછું −27 °C (−17 °F) નોંધવામાં આવ્યું હતુ. ^[૪૬]

હવાની ગુણવત્તા

યુનાઈટેડ સ્ટેટસ અને ચીની સંશોધનકારોના સંયુક્ત સંશોધને 2006માં નિષ્કર્ષ કર્યું કે શહેરનું ઘણું બધુ પ્રદૂષણ આજુબાજુના શહેરો અને પ્રાંતોમાંથી આવે છે. સંશોધનના હિસાબે, PM_2.5 ના 34 % અને ઓઝન સરેરાશ 35-60 % શહેરના બાહરી સ્ત્રોતોમાંથી શોધવામાં આવી શકે છે. શેનડોંગ પ્રાંત અને ટિયાનજિન નગરપાલિકાનો 'બેઇજિંગની હવા ગુણવત્તા પર મહત્વપૂર્ણ પ્રભાવ રહ્યો છે.' ^[૫૨]

2008 સમર ઓલમ્પિક માટેની તૈયારીમાં અને શહેરની હવા શુદ્ધ કરવાના વાયદા કર્યા પછી લગભગ 17 બિલિયન્સ યુએસ ડોલરોને હવા શુદ્ધ કરવા માટે વાપરવામાં આવ્યા, અને બેઇજિંગે રમતોના અવધિ સુધી સંખ્યાબંધ હવા શુદ્ધીકરણ યોજનાઓને અમલમાં મૂકી. આમાં બાંધકામ સ્થાનોનું કામ બંધ કરી દેવાનું, બેઇજિંગની અંદર અને આજુ બાજુ ઘણા કારખાનાઓ બંધ કરી દેવાયા, ઘણા ગેસ સ્ટેશનો બંધ કર્યા,^[૫૩] અને વાહન ભીડને અડધા સુધી ઓછી કરાયાનો પણ સમાવેશ થાય છે.^[૫૪]બે નવા સબવે ખોલાયા અને હજારો જુની ટેક્ષીઓ અને બસોને બદલી દેવાયા જેથી સરકારી પરિવહનના ઉપયોગ માટે નિવાસોને પ્રોત્સાહિત કરી શકાય. બેઇજિંગ સરકારે ઓલમ્પિક પછી ઓડ-ઈવન યોજનાને રાખવા માટેની ચર્ચાને પ્રોત્સાહન આપ્યું,^[૫૫] અને જો કે યોજનાને સંભવિતપણે 21 સપ્ટેમ્બર 2008 પછી પાછી ખેંચી દેવાઇ, તેની જગ્યાએ સરકારી વાહનો પર નવો પ્રતિબંધ લગાવી દેવાયો^[૫૬] અને એક નવો પ્રતિબંધ જે ગાડીના ઉપયોગને તેના લાઇસન્સ પ્લેટના છેલ્લા આંકડાના આધારે અઠવાડિયે એક વખત ઉપયોગ ના કરવા દે.^{[૫૭][૫૮]} વાહનોના પ્રતિબંધ સાથે, અસ્થિર કાર્યાલય કલાકો અને રિટેલ ખોલવાના સમયને પણ ભીડ કલાકોમાં ટાળવાને પ્રોત્સાહન આપવા આવ્યું, પાર્કીગ ફી પણ વધારવામાં આવી.

બેઇજિંગ ચીનનું પહેલું શહેર હતું જે ચીની તુલ્ય 4 યુરો ઉત્સર્જન ધોરણ માટે આવશ્યક હતું.^[૫૯] 357000 'યલો લેબલ' વાહનો - તેઓ જેઓના ખૂબ વધારે ઉત્સર્જન સ્તરો છે - તેને બેઇજિંગમાં એકસાથે પ્રતિબંધિત કરી દેવાયા.^[૫૭] પ્રદૂષિત ગાડીઓને હવે કયારેય શહેરમાં દાખલ થવાની પરવાનગી નથી.^[૬૦]

વરસાદને પડવાની શક્યતાઓને વધારવા સરકાર નિયમિતપણે વાદળ-બીજરોપણના ઉપાયોનો ઉપયોગ કરે છે કે જેથી પ્રદેશમાંની હવા મોટી ઘટનાઓ પહેલા શુદ્ધ કરી શકાય અથવા આ ક્ષેત્રમાં દુષ્કાળગ્રસ્ત પરિસ્થિતિઓ સામે લડત આપી શકાય. ^[૬૧]

યુનાઈટેડ નેશન્સ એનવાયરમેન્ટલ પ્રોગ્રામ (યુએનઇપી) મુજબ છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં મોટા પાયે લીલોતરી પ્રેરીતના પર 17 બિલિયન ^{[સ્પષ્ટતા જરુરી]} ખર્ચી નાંખ્યા હતા. બેઇજિંગે 3800 પાકૃતિક ગેસ બસોનો ઉમેરો કર્યો, જે વિશ્વનો સૌથી મોટો વાહનોનો કાફલો છે. ઓલમ્પિક સ્થાનોની 20 % વીજળી નવીનીકરણ ઊજાર્ સ્ત્રોતમાંથી આવતી હતી. ^[૬૨] શહેરે લાખો વૃક્ષો વાવેલા અને શહેરને વધારે રહેવા લાયક બનાવવાના પ્રયાસમાં લીલી જગ્યાઓ વધારેલી.

ઓલમ્પિક 2008ના એક વર્ષ પછી, બેઇજિંગના અધિકારીઓએ અહેવાલ આપ્યો કે ઓલમ્પિક રમતો દરમિયાન લેવાયેલ પગલાંઓને કારણે આ દશકમાં શહેરે સૌથી ઉત્તમ ગુણવત્તાની હવાને માણી છે. સ્વતંત્ર વિશેષજ્ઞોએ સ્વીકાર્યું કે ચીની રાજધાનીમાં એક વર્ષ પછી હવાની ગુણવત્તા વધી અને બેઇજિંગની હવા જ વધારે સારી થશે, પરંતુ, બેઇજિંગ હજી પણ પ્રદૂષણ સમસ્યાઓ ભોગવી રહ્યું છે અને હજી વિશ્વના સૌથી સ્વચ્છ શહેરો સાથેની તુલના થઈ શકે તે પહેલા શહેરને હજી થોડી રાહ જોવી પડશે.^{[૬૩][૬૪]}

ધૂળના વાવાઝોડા

ઉત્તરી અને ઉત્તરી પશ્ચિમી ચીનમાં રણના ધોવાણથી ધૂળ મૌસમી ધૂળના વાવાઝોડામાં પરિણમે છે જે શહેરમાં ઉપદ્રવ કરે છે; આવા તુફાનો સામે લડવા અને તેમની અસરો ઓછી કરવા બેઇજિંગ મૌસમ સંશોધન કાર્યાલય કોઈક વાર કૃત્રિમ વર્ષા પાડે છે.^[૬૫] 2006ના એકલા પ્રથમ ચાર મહિનામાં જ આઠથી ઓછા તો નહીં જ આવા વાવાઝોડા આવ્યા હતા.^[૬૬] એપ્રિલ 2002માં, એક ધૂળના એકલા તૂફાને લગભગ 50,000 ટન ધૂળને જાપાન અને કોરિયા જતાં પહેલાં જ નગરમાં ઢેર કરી હતી.^[૬૭]

વહીવટી વિભાગો

શહેરી બેઇજિંગમાં મુખ્ય પાડોશી પ્રદેશોમાં નિમ્નલિખિતનો સમાવેશ થાય છે. પાડોશી પ્રદેશોએ બહુવિધ જિલ્લાઓને આવરી લીધા હોઇ શકે (નીચે જુઓ) :

બેઇજિંગ નગરપાલિકામાં 18 વહીવટી ઉપ વિભાગો, નગરપાલિકા દ્વારા સીધારૂપથી સંચાલિત કાઉન્ટિ સ્તરીય યુનિટો (બીજા સ્તરના વિભાગો) ને સામેલ કરે છે. એમાંથી 16 જિલ્લાઓ છે અને 2 કાઉન્ટિ છે. શહેરના શહેરી અને ઉપ-શહરી ક્ષેત્રો આંઠ (8) જિલ્લાઓમાં વિભાજીત થયેલ છે:^[૪]

• ડોંગચેંગ જિલ્લો 东城区
• ક્ષિચેંગ જિલ્લો 西城区
• ચોંગવેન જિલ્લો 崇文区
• ક્ષ્યુઆનવુ જિલ્લો 宣武区
• ચાઓયંગ જિલ્લો 朝阳区
• હેયડિયન જિલ્લો 海淀区
• ફેંગટાઈ જિલ્લો 丰台区
• શિજિંગશન જિલ્લો 石景山区

નિમ્નલિખિત છ જિલ્લાઓ, મહાનગરીય ક્ષેત્રના ભાગરૂપે ગઠિત વધારે દૂર પરા અને નજીકના નગરને ધરાવે છે:

• મેનટાઉગાઉ જિલ્લો 门头沟区
• ફેંગશેન જિલ્લો 房山区
• ટોંગઝોઉ 通州区
• શુનયી જિલ્લો 顺义区
• ચાંગપિંગ જિલ્લો 昌平区
• ડેક્ષીંગ જિલ્લો 大兴区
• હયૂએરાઉ જિલ્લો 怀柔区
• પિંગ્ગુ જિલ્લો 平谷区

બીજા બે જિલ્લા અને બે પ્રદેશો આગળ સ્થિત છે અને જે અર્ધગ્રામીણ અને ગ્રામીણ ક્ષેત્રનું સંચાલન કરે છે:^[૬૮]

• મીયૂન કાઉન્ટિ 密云县
• યેનક્વિંગ કાઉન્ટિ 延庆县

બેઇજિંગની ઘણી જગ્યાઓના નામોનો અંત મેન 门 સાથે થાય છે; જેનો અર્થ 'દરવાજો' થાય છે, કેમ કે કારણ કે તેઓ પહેલાના બેઇજિંગ શહેરની દિવાલમાં દરવાજા પાસે સ્થિત હતાં. બીજી જગ્યાઓના નામોનો અંત કન થી (村) થાય છે, જેનો અર્થ 'ગામ' થાય છે, કેમ કે તેઓ મૂળરૂપે શહેરી દિવાલ બહારના ગામ હતા.

બેઇજિંગના 18 જિલ્લાઓ અને દેશોને ટાઉનશીપના સ્તરે વધુ 273 નીચલા (તૃતીય) સ્તર વહીવટી એકમોમાં વિભાજીત કરેલ છે : 119 નગરો, 24 ટાઉનશીપ, 5 વંશીય ટાઉનશીપો અને 125 ઉપ-જિલ્લાઓ.

સ્થાપત્ય કલા

સ્થાપત્ય કલાની ત્રણ શૈલીઓ શહેરી બેઇજિંગમાં પ્રબળ છે. પ્રથમ, પારંપારિક સ્થાપત્ય કલા શાહી ચીનની કદાચ સૌથી શ્રેષ્ઠ મોટા ટિઆનાનમેન (ગેટ ઓફ હેવનલી પીસ) દ્વારા ઉદાહરણ અપાયેલ છે, જે પીપલ્સ રીપબ્લિક ઓફ ચાઇનાનો ટ્રેડમાર્ક ઇમારત બનીને રહી, ફોરબિડન સિટી, ઈમ્પિરીયલ એન્સેસટ્રલ ટેમ્પલ અને ટેમ્પલ ઓફ હેવન. બીજી જેનું ઘણીવખત 'સિનો-સોવ' શૈલી તરીકે સંદર્ભિત કરવામાં આવતી હતી, જે 1950 અને 1970 ની વચ્ચે બંધાયેલી હતી, જેની સંરચનાઓ જે બોક્ષી, નરમ અને ખરાબ રીતે બનેલનું ધ્યાન રખાતું.^[૬૯] અંતિમ, સૌથી વધુ નોંધનીય બેઇજિંગ સીબીડીના અને બેઇજિંગ વિત્તીય સ્ટ્રીટના ક્ષેત્રમાં - એવી ઘણી આધુનિક સ્થાપત્ય કલા રીત છે.

21મી શતાબ્દીના પ્રારંભમાં બેઇજિંગના નવા ઈમારતી બાંધકામમાં ભારે વૃદ્ધિ જોવામાં આવી છે, આંતરરાષ્ટ્રીય શૈલીકારની વિવિધ આધુનિક શૈલીઓ દર્શાવે છે. સ્થાપત્ય કલાની બંને જુની અને નવી શૈલીનું મિશ્રણ 798 આર્ટ ઝોનમાં જોવા મળી શકે છે, જે 1950ની શૈલીને નવા સાથે મિશ્રિત કરે છે.

નગરપાલિકા સરકાર સ્થાનીય ચાઇનિઝ કોમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી (સીસીપી) દ્વારા વહીવટી આદેશો પસાર કરી, કર ઉઘરાવી, અને અર્થતંત્રને ચલાવી વિનિયમિત કરવામાં આવે છે. સ્થાનીય પક્ષ સત્તાતંત્રનું નેતૃત્વ બેઇજિંગ સીપીસી મહાસચિવ (北京市委书记) દ્વારા કરવામાં આવે છે. સ્થાનીય સીસીપી મ્યુનિસિપલ પીપલ્સ કોંગ્રેસની સ્ટેન્ડિંગ કમિટીને નિતી નિર્ણયો અને સ્થાનીય સરકારની નિગરાનીના કામમાં નિર્દેશ કરે છે. સ્થાનીય સરકાર હસ્તીઓમાં એક મેયર, ઉપ મેયર અને કાયદાઓ પર ધ્યાન ખેંચતા સંખ્યાબંધ બ્યૂરો, જનસુરક્ષા, અને બીજી બાબતોનો સમાવેશ થાય છે. વધારામાં, ચીનની રાજધાની તરીકે, બેઇજિંગ નેશનલ પીપલ્સ કોંગ્રેસ સહિત બધી મહત્વપૂર્ણ રાષ્ટ્રીય સરકારી અને રાજકીય સંસ્થાઓ સાથેના ગૃહો છે.^[૭૦]

બેઇજિંગ તેના જીડીપીના 73.2 % માટેના તૃતીયક ઉદ્યોગ સાથે ચીનનું સૌથી વધુ વિકસીત શહેરમાંનું એક છે; તે મુખ્યભૂમિ ચીનમાં પ્રથમ પશ્ચાત ઓદ્યોગિક શહેર છે.^[૭૧] બેઇજિંગનો સૌથી મહત્વપૂર્ણ ઉદ્યોગ ફાઇનાન્સ છે.^[૭૨] 2007ના અંત સુધીમાં, બેઇજિંગમાં 751 વિત્તીય સંગઠનો હતા જે 128.6 બિલિયન આરએમબી આવક પેદા કરતા હતા, જે સમગ્ર દેશની કુલ વિત્તિય ઉદ્યોગની આવકનો 11.6 % ભાગનું છે. તે બેઇજિંગની જીડીપીના 13.8 % માટે પણ ખાતે કરે છે, તમામ ચીની શહેરોમાં સૌથી વધુ પ્રતિશત છે.^[૭૩] બેઇજિંગ 26 ફોર્ચ્યુન ગ્લોબલ 500 કંપનીઓનું ઘર છે, દુનિયાના ટોકિયો અને પેરિસ પછીનું ત્રીજું સૌથી મોટું શહેર છે.^[૭૪]

2009માં, બેઇજિંગનું સાંકેતિક જીડીપી 1.19 %. ટ્રિલિયન આરએમબી (174 બિલિયન યુએસ ડોલર) હતી, આગલાં વર્ષથી એક વર્ષ પછી એક વર્ષે 10.1 % ની વૃદ્ધિ છે. તેનો જીડીપી પ્રતિ વ્યકિત 68,788 આરએમબી (10070 યુએસ ડોલર) છે, પહેલાંના વર્ષ કરતાં 6.2 % વધારે છે. 2009 માં, બેઇજિંગના પ્રાથમિક, માધ્યમિક અને તૃતીય ઉદ્યોગોની કિંમત 11.83 બિલિયન આરએમબી, 274.31 બિલિયન આરએમબી, 900.45 બિલિયન આરએમબી હતી. શહેરી પ્રયોજ્ય આવક પ્રતિ વ્યકિત 26,738 યુઆન હતી, જે આગલા વર્ષ કરતાં 8.1 % ની વાસ્તવિક વૃદ્ધિ હતી. ગ્રામીણ નિવાસિઓની પ્રતિ વ્યકિત શુધ્ધ આવક 11,986 આરએમબી હતી, 11.5 % થી વાસ્તવિક વૃદ્ધિ હતી.^[૭૫] 20 % નિમ્ન આય નિવાસીઓની આવક 16.7 % થી વધી, 20 % ઉચ્ચ આય નિવાસીઓના વૃદ્ધિ દર કરતા 11.4 પ્રતિશત અંક વધારે. બેઇજિંગના શહેરી નિવાસીઓનો એંગ્લસ ગુણક 2005માં 31.8 % એ પહોચ્યો અને ગ્રામીણ નિવાસીઓના 32.8 % એ પહોંચ્યો, 2000 ની સાલની સરખામણીએ 4.5 પ્રતિશત અંક અને 3.9 પ્રતિશત અંક ક્રમશ ઘટયો.

બેઇજિંગની રીયલ એસ્ટેટ અને ઓટોમોબાઈલ વિભાગોની હાલના વર્ષોમાંની તેજી ચાલુ જ છે. 2005 માં, કુલ 175.88 બિલિયન આરએમબી માટે કુલ 28.032 મિલિયન સ્કેવર મિટર આવાસન રીયલ એસ્ટેટ વેચવામાં આવી. બેઇજિંગમાં નોંધાયેલ કારની કુલ સંખ્યા 2004 માં 2,146000 હતી, જેમાંથી 1,540,000 એ વ્યકિતગત રૂપે માલિકીની હતી (વર્ષેને વર્ષે 18.7 % નો વધારો).^[૭૬]

બેઇજિંગ સીબીડી, ગ્યુમાઓ ક્ષેત્રમાં કેન્દ્રીત છે, જે શહેરના નવા કેન્દ્રીય વ્યાપાર જિલ્લાના રૂપે ઓળખાય છે, અને તે વિવિધ કંપનીઓના પ્રાદેશિક મુખ્યાલય, ખરીદારી પરિસર અને ઉચ્ચ-કોટિના આવાસન માટેનું ઘર છે. ફુક્ષીંગમેન અને ફયુચેંગમેન ક્ષેત્રમાં સ્થિત બેઇજિંગ વિત્તીય સ્ટ્રીટ એ પારંપારિક નાણાંકીય કેન્દ્ર છે. વેંગફયૂજિંગ અને ક્ષીદાન ક્ષેત્રો મુખ્ય ખરીદારી જિલ્લાઓ છે. ઝોંગ્ગુઆનકન એ 'ચીનની સિલિકોન વેલી' ને થપ કરી નાંખી, અને ઈલેકટ્રોનિકસ અને કોમ્પ્યુટર સંબંધિત ઉદ્યોગો માટેનું સાથે સાથે ફાર્માસ્યુટિકલ્સ સંબંધિત સંશોધન માટેનું મુખ્ય કેન્દ્ર બનીને રહ્યું. તે જ સમયે, યિઝુઆંગ, શહેરી વિસ્તારના દક્ષિણી પૂર્વી તરફ સ્થિત એ ફાર્માસ્યુટિકલ્સ, આઈ.ટી. અને મટિરિયલ્સ એન્જીનિયરિંગનું નવું કેન્દ્ર બન્યું.^[૭૭] બેઇજિંગ શહેર ચાંચિયાકીય વસ્તુઓ માટેના કેન્દ્ર તરીકે પણ જાણીતું છે અને કોઈપણ વસ્તુ નવીન ડિઝાઈનરથી લઈને નવીન ડીવીડીઓ સુધી બધી જ વસ્તુઓ આ શહેરના બજારમાં મળી જાય છે, જે ઘણીવાર નિર્વાસિત પ્રવાસીઓ અને આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રવાસીઓને વેચાતી હોય છે.^[૭૮]

મુખ્ય ઔદ્યોગિક ક્ષેત્રોમાં શહેરના પશ્ચિમી કિનારે સ્થિત શિજિંગશેનનો સમાવેશ થાય છે.^[૭૯] ખેતીવાડી બેઇજિંગના શહેરી વિસ્તારની બહાર કરવામાં આવે છે, જેમાં ઘઉં અને મકાઈ મુખ્ય પાક છે.^[૪૫] શાકભાજીઓ પણ શહેરને પહોંચાડવા માટે શહેરની નજદીકી વિસ્તારમાં ઉગાડવામાં આવે છે.

બેઇજિંગ વધારેને વધારે તેના નવીનકરણીય ઉદ્યોગ સાહસિકો અને ઉચ્ચ વૃદ્ધિની શરૂઆતો માટે જાણીતું બનતું જાય છે. આ સંસ્કૃતિ ચીની અને વિદેશી બંને વેન્ચર કેપિટલ ર્ફમ્સના મોટા સમુદાય દ્વારા સમર્થિત છે, જેમ કે સિકયોઆ કેપિટલ, જેનું મુખ્ય કાર્યાલય ચીનમાં છે તે ચાઓયેંગ બેઇજિંગમાં નિવાસે છે. શાંઘાઇને ચીનનું આર્થિક કેન્દ્ર તરીકે જોવામાં આવે છે તેમ છતાં આ વિશિષ્ટપણે સંખ્યાબંધ મોટા ત્યાંના આધારિત મોટા કોર્પોરેશન્સ પર આધારિત છે નહીં કે ચાઇનિઝ ઉદ્યોગ સાહસિકો માટેના કેન્દ્ર તરીકે.

બેઇજિંગનો વિકાસ ઝડપી ગતિથી સતત આગળ વધી રહ્યો છે, અને બેઇજિંગની વિશાળ વ્યાપકતાએ શહેર માટે ઘણી મુસીબતોને રચી છે. બેઇજિંગ તેના ધુમ્મ્સ માટે અને સાથે સાથે એક પછી એક સરકાર દ્વારા સ્થાપિત 'વીજળી-બચત' ના કાર્યક્રમો માટે જાણીતું છે. બેઇજિંગના રહેવાસીઓ તથા બહારના પ્રવાસીઓ લગાતાર પહોંચાડાયેલ પાણીની ગુણવત્તા અને મૂળભૂત સેવાઓ જેમ કે વીજળી અને કુદરતી ગેસ આપૂર્તિની કિંમતોને લઈને ફરિયાદ કરતા હોય છે. હવા પ્રદૂષણને ઓછું કરવા માટે ઘણી સંખ્યામાં મુખ્ય ઉદ્યોગોને ઉત્સર્જન ઓછું કરવા અથવા તો શહેર છોડી દેવા માટે આદેશ અપાયા. બેઇજિંગ કેપિટલ સ્ટીલ, જે એક સમયે શહેરની સૌથી વધુ રોજગારી આપનાર અને તેનું એક માત્ર મોટી પ્રદૂષણ કરનાર હતું, તેના મોટાભાગના કાર્યક્રમોને અમલમાં મૂકવા માટે, હેબઈ પ્રાંતની નજીકમાં ટેંગશેન તરફ જાય છે.^[૮૦]

બેઇજિંગમાં વિશિષ્ટપણે ડિઝાઇન કરેલ ઔદ્યોગિક પાર્કમાં સમાવેશ થાય છે : ઝોંગ્ગુઆનકન સાયન્સ પાર્ક, યોંગલ ઇકોનોમિક ડેવલપમેન્ટ ઝોન, બેઇજિંગ ઇકોનોમિક-ટેકનોલોજીકલ ડેવલપમેન્ટ એરિયા, અને ટિઆનઝુ એરપોર્ટ ઇન્ડસ્ટ્રિયલ ઝોન.

બેઇજિંગ નગરપાલિકાની નોંધાયેલ વસતિમાં ક્યાં તો બેઇજિંગ હુકોઉ પરમિટ્સ (સ્થાયી નિવાસ) અથવા તો અસ્થાયી નિવાસ પરવાનગી ધારણ કરતા લોકોનો સમાવેશ થાય છે.ફેબ્રુઆરી 2010 સુધીમાં, સ્થાયી અને અસ્થાયી નિવાસિઓની સંયુકત વસતિ 22 મિલિયનથી વધી ગઈ, જે તાજેતરમાં આંઠ થી નવ મિલિયન વધી ગઇ.^[૨][૩] ઉપરાંત, મોટી સંખ્યામાં સ્થળાંતર શ્રમિકો (મિન ગોંગ ) છે જે બેઇજિંગમાં કોઇપણ અધિકૃત નિવાસ પરવાનગી વિના રહે છે.^[૮૧]

2006માં, બેઇજિંગ શહેરની અંદરની વસતિ 13.33 મિલિયન હતી, જે નગરપાલિકાની કુલ સંખ્યાની 84.3 પ્રતિશત હતી, જે અધિકૃત રૂપથી તે સમયે 15.81 મિલિયન અટકી હતી.^[૫] તે જ શહેરી વસતિને આજની કુલ સંખ્યા સાથે પ્રમાણમાં લાગુ કરતા તે શહેરની અંદરની વસતિ 18.54 મિલિયનમાં પરિણમી. શહેરી ફેલાવ ખૂબ ઝડપી ગતિથી વધી રહ્યો છે.^[૮૨]

ચોંગક્વિંગ^[૮૩] પછી અને શાંઘાઈ^[૮૪] પહેલાં, બેઇજિંગ પીપલ્સ રીપબ્લિક ઓફ ચાઇનાના ચાર સીધા નિયંત્રિત નગરપાલિકાઓમાંથી બીજી સૌથી મોટી નગરપાલિકા છે. પીઆરસીમાં, એક સીધી-નિયંત્રિત નગરપાલિકા (直辖市, પીનયીનમાં : ઝીક્ષીયાશી) એ પ્રાંતની સમાન પ્રતિષ્ઠા સાથેનું શહેર છે.

મોટાભાગના બેઇજિંગના નિવાસીઓ હેન ચીની બહુમતને સંબંધિત છે. બીજા વંશીય લઘુમતમાં માન્ચુ, હુઈ અને મોંગલનો સમાવેશ થાય છે.^[૪૫] એક તિબેટીયન ભાષાની હાઇ સ્કૂલ તિબેટ પૂર્વજના જુવાનો માટે પણ સ્થિત છે, લગભગ બધા જ તિબેટથી તેમના ભણતર માટે બેઇજિંગ આવે છે.^[૮૫] એક વિસ્તૃત આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાય પણ બેઇજિંગમાં છે, ઘણા ઝડપી વૃદ્ધિ પામતા વિદેશી વ્યવસાય અને વ્યાપાર વિભાગ દ્વારા આકર્ષાય છે, બીજા શહેરની પારંપારિક અને આધુનિક સંસ્કૃતિ દ્વારા આકર્ષાય છે. ઘણી આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાય, બેઇજિંગ સીબીડી, સેનલીટન, વુડાકાઉની આસપાસના ક્ષેત્રમાં રહે છે. હાલના વર્ષોમાં દક્ષિણી કોરિયનો (2009 માં અંદાજે 200000) પણ આગમન કરી રહ્યા છે,^[૮૬] જે બેઇજિંગમાં પ્રબળ રૂપથી ધંધાકિય અને અભ્યાસના હેતુથી રહે છે. એમાંના ઘણા વેંગજિંગ અને વુડાકાઉ વિસ્તારમાં રહે છે.^{[૮૭][૮૮]}

સક્રિય સેવામાં પીપલ્સ લિબરેશન આર્મીના સભ્યોને બાકાત રખાયા છે. ^[૮૯]

શહરી બેઇજિંગના મૂળ લોકો બેઇજિંગની બોલી બોલે છે, જે ચીની બોલીના મંડેરિયન ઉપવિભાગને સંબંધિત છે. બેઇજિંગ બોલી એ ધોરણસર મંડેરિયન માટેનો આધાર છે, બોલાતી ભાષા મુખ્ય ભૂમિ ચીન, તાઈવાન, અને સિંગાપૂરમાં ઉપયોગ થાય છે. બેઇજિંગ નગરપાલિકાના ગ્રામીણ ક્ષેત્રોની પોતાની એક બોલી છે જે હેબઈ પ્રાંત સાથે સંબંધિત છે, જે બેઇજિંગ નગરપાલિકાની આજુબાજુ છે.

બેઇજિંગ ઓપેરા, અથવા પેકિંગ ઓપેરા (જિંગ્જુ , 京剧), એ દેશભરમાં ખૂબ પ્રસિદ્ધ છે. સામાન્યપણે ચીની સંસ્કૃતિની એક સર્વોચ્ચ ઉપલબ્ધિના રૂપે પ્રશંસાપાત્ર છે, બેઇજિંગ ઓપેરા એ ગીત, બોલાતી બોલી, અને સંહિત ક્રિયાઓની શ્રેણી જેમ કે સંકેત, હલચલ, લડાઈ અને કલાબાજીના સંયોજનથી પ્રદર્શિત કરાય છે. બેઇજિંગ ઓપેરામાં ઘણું બધું પ્રાચીન મંચ બોલીમાં, આધુનિક ધોરણસરના મંડેરિયન અને બેઇજિંગ બોલીથી તદ્ન અલગ રીતે પ્રસ્તુત કરવામાં આવે છે. ^[૯૦]

શીહેયુઆન લાઈન હુટોંગ્સ (胡同), અથવા પગદંડી, જે બેઇજિંગના જૂના શહેરના આંતરિકતાને જોડે છે. સામાન્યરૂપે તેઓ સીધા અને પૂર્વથી પશ્ચિમ તરફ જાય છે જેથી ફેંગ શૂઈ કારણો માટે દરવાજાઓની દિશા ઉત્તરી અને દક્ષિણ તરફ રહી શકે. તેઓની પહોંળાઇમાં ભિન્નતા હોય છે - કેટલાક ઘણા સાંકડા હોય છે, માત્ર થોડા પગપાળાઓને પસાર થવા માટે યોગ્ય હોય છે.

એક વખતે બેઇજિંગમાં સર્વવ્યાપક; સિહેયુઆન્સ અને હુટોંગ્સ હવે ઝડપભેર અદશ્ય થઈ રહ્યા છે, કારણ કે હુટોંગ્સના સમગ્ર શહેરના ઘરોને સમતલ કરી અને ગગનચૂંબી ઈમારતો તેની જગ્યા લઈ રહ્યા છે.^[૯૧] હુટોગ્સના નિવાસીઓ નવી ઈમારતોમાં રહેવા હકદાર છે, એપાર્ટમેન્ટ કે જે ઓછામાં ઓછા તે જ કદના હોય જેમાં તેઓ પહેલા રહેતા હતા. જો કે, ઘણી ફરિયાદો છે કે સમુદાયની અને હુટોંગ્સની સ્ટ્રીટ્સના જીવનની પારંપારિક સમજની જગ્યા કોઈ ના લઈ શકે.^[૯૨] નિવાસિઓ, જો કે, તેમની પોતાની સંપત્તિ પર બહુ મર્યાદિત નિયંત્રણ હોય છે, કારણ કે સરકાર જ તેમની મોટાભાગે માલિક છે.^[૯૩] કેટલાક વિશિષ્ટ હુટોંગના ઐતિહાસિક અથવા સુરમ્ય પાડોશી પ્રદેશોને ખાસ કરીને 2008 ઓલમ્પિક માટે સરકાર દ્વારા સંગ્રહ અને પુનસ્થાપિત કરવામાં આવ્યા છે.^[૯૪]

મંડેરિયન ક્યુઝાઇન એ બેઇજિંગની સ્થાનીય રસોઈની શૈલી છે. પેકિંગ ડક એ જો કે સૌથી વધુ પ્રસિદ્ધ વાનગી છે. મનહન કવાનક્ષી એ દુર્લભ પારંપારિક, મૂળરૂપથી ક્વિંગ સામ્રાજ્યના મન્ચુ સમ્રાટોની વંશને ઈરાદે કરાતી દાવત છે; તે ઘણી પ્રતિષ્ઠાપૂર્ણ અને કિંમતી બનીને રહી છે. ફૂલિંગ જ્યિબિંગ એ પારંપારિક બેઇજિંગ નાસ્તાનું ભોજન છે, એક પેનકેક (બિંગ ) પૂરણ સાથેની એક ફ્લેટ ડિસ્ક સાથે સામ્યતા ધરાવતી, ફૂ લિંગ માંથી બનેલી (પોરિયા કોકોસ (સ્ક્વુ) વુલ્ફ , અથવા 'ટુકાહાઉ'), એક સામગ્રી જે પારંપારિક ચીની દવાનું સામાન્ય સંઘટક છે. ટી હાઉસિસ પણ બેઇજિંગમાં સામાન્ય છે. ચીની ચ્હા ઘણા પ્રકારમાં ઉપલબ્ધ હોય છે અને કેટલીક ઘણી કિમતી પ્રકારની ચીની ચ્હા બીમાર શરીરને અસાધારણરૂપે સારું કરે છે.

કલોઈસોન્ન (અથવા જિંગ્ટેઈલન , શાબ્દિક રીતે 'બ્લુ ઓફ જિંગટાઈ') ધાતુ પ્રક્રિયાની ટેકનિક અને પરંપરા એ બેઇજિંગ સાંસ્કૃતિક કલાની વિશિષ્ટા છે, અને ચીનની સૌથી પ્રતિષ્ઠિત પારંપારિક કલા પૈકીની એક છે.^[૯૫] કલોઈસોન્ન બનાવવા માટે ઝીણવટથી તૈયાર કરેલ અને જટિલ પ્રક્રિયાઓ, જેમાં : બેઝ હેમરિંગ, તાંબાપટ્ટી લગાવવું, સોલ્ડરિંગ, ઇનામેલ ભરવું, સપાટીને પોલિશ કરવું અને ગિલ્ડિંગનો સમાવેશ થાય છે, તેની જરૂર પડે છે.^{[૯૫][૯૬]} બેઇજિંગનાં લાખ પહેરવેશ પણ તેની સારી પરિકષ્તૃત અને આંતરિક રીતી અને છબિઓ, સતહ પર કોતરણી માટે જાણીતું છે, અને લાખની વિવિધ સજાવટ ટેકનિકોમાં 'નકકાશીદાર લાખ' અને 'AlHíÒiÉÇ સોના' નો પણ સમાવેશ થાય છે.

બેઇજિંગના જુવાન નિવાસિઓ નાઈટ લાઈફ તરફ ખૂબ આકર્ષાયા છે, જે હાલના દસકમાં ખૂબ વધ્યો છે, પહેલાના સાંસ્કૃતિક પરંપરાને તોડી જે વ્યવહારિક રૂપથી તેને ઉચ્ચ વર્ગ સુધી સિમિત રાખતા હતા.^[૯૭]

રુચીના સ્થાનો

ઢાંચો:Cquote2

બેઇજિંગના હાર્દમાં ઐતિહાસિક કેન્દ્ર ફોરબિડન સિટી વસે છે, ભવ્ય મહેલ પરિસર જે મિંગ અને ક્વિંગ સામ્રાજ્યના સમ્રાટોના નિવાસસ્થાન હતા,^[૯૮] ફોરબિડન સિટી પેલેસ મ્યુઝિયમની પણ મેજબાની કરે છે, જે ચીની કલાના શાહી સંગ્રહનો સમાવેશ કરે છે. ફોરબિડન સિટીની આસપાસ વિવિધ પહેલાના શાહી બગીચાઓ, પાર્કો અને પાકૃતિક ક્ષેત્રો હતા, નોંધનીયરૂપે બિહાઇ, શિચાહાઈ, ઝોંગનાનહાઈ, જિંગશાન અને ઝોંગશાન. આ જગ્યાએ, જેમ કે બિહાઈ પાર્ક એ ચીની બાગબાની કલાના ^[૯૯]ઉત્કૃષ્ટ તરીકે વર્ણાય છે, અને જબરદસ્ત ઐતિહાસિક મહત્વ સાથે લોકપ્રિય પર્યટન સ્થળોમાં છે; આધુનિક યુગ દરમિયાન ઝોંગનાનહાઈ એ વિવિધ ચીની સરકાર અને શાસનોનું રાજકીય હાર્દ બન્યું છે અને હવે કમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી ઓફ ચાઇનાનું મુખ્યાલય છે. ટિયાનાનમેન સ્કેવરથી, જે ફોરબિડન સિટીની જમણી બાજુ સ્થિત છે, ત્યાં ઘણી વિવિધ નોંધનીય જગ્યાઓ છે જેમ કે ટિયાનાનમેન, ક્વિયાનમેન, ગ્રેટ હોલ ઓફ ધ પીપલ, નેશનલ મ્યુઝયમ ઓફ ચાઈના, પીપલ્સ હિરોનું સ્મારક, અને મૈસોલેયમ ઓફ માઓ ઝેડોંગ. સમર પેલેસ અને ઓલ્ડ સમર પેલેસ બંને બેઇજિંગના શહેરી નગરના પશ્ચિમી વિભાગ પાસે આવે છે; સમર પેલેસ, એક યુનેસ્કો વર્લ્ડ હેરીટેઝ સ્થાન છે, તે શાહી બગીચા અને મહેલોના વિસ્તૃત સંગ્રહને દર્શાવે છે, જ્યાં ક્વિંગ સામ્રાજ્યના સમ્રાટો માટે ઉનાળાની વાપસી રૂપે આયોજન થાય છે.

શહેરના સૌથી શ્રેષ્ઠ ધાર્મિક સ્થાનો ટેમ્પલ ઓફ હેવન (ટિયાનટાન ) છે, જે દક્ષિણી પૂર્વ બેઇજિંગમાં સ્થિત છે, તે એક યુનેસ્કો વર્લ્ડ હેરીટેઝ સ્થાન પણ છે,^[૧૦૦] જ્યાં મિંગ અને ક્વિંગ સામ્રાજ્યના સમ્રાટો સારી કાપણી માટે ભગવાનને પ્રાર્થના કરવા વાર્ષિક ઉજવણી માટે આવે છે; ટેમ્પલ ઓફ હેવનની વિરુદ્ધ દિશામાં સ્થિત, શહેરના ઉત્તરી વિભાગમાં ટેમ્પલ ઓફ અર્થ (દૈતાન ), અને ટેમ્પલ ઓફ સન (રિટન ) અને ટેમ્પલ ઓફ મૂન (યુએટન ) આવેલ છે, બંને ક્રમશ: રૂપથી શહેરી ક્ષેત્રના પૂર્વી અને પશ્ચિમી વિભાગોમાં સ્થિત છે. બીજા પ્રસિદ્ધ મંદિર સ્થાનો જે બેઇજિંગમાં સ્થિત છે તેમાં ડોંગ્યૂ મંદિર, તાનઝે મંદિર, મિયાઓયિંગ મંદિર, વ્હાઈટ કલાઉડ મંદિર, યોંગ્હે મંદિર, ફાયૂઆન મંદિર, વાંનશો મંદિર અને બિગ બેલ મંદિરનો સમાવેશ થાય છે. શહેર પાસે પોતાનું પણ એક મંદિર કોન્ફુસિયસ મંદિર, અને એક ગ્યોઝીજીયાન મંદિર છે. કેથેડ્રેલ ઓફ ઇમેક્યુલેટ કન્સેપ્શનને 1605માં બનાવવામાં આવ્યું હતું અને બેઇજિંગમાં સૌથી જુનું કેથોલિક ચર્ચ છે. નિયુજી મસ્જિદ જે બેઇજિંગમાં સૌથી જૂની મસ્જિદ છે, જેનો ઇતિહાસ એક હજાર વર્ષ જુનો છે.

બેઇજિંગ ઘણા સુ-સંરક્ષિત પેગોડા અને પત્થર પેગોડાને ધરાવે છે, જેમ કે પ્રચંડ પેગોડા ઓફ ટિઆનિંગ ટેમ્પલ, જે 1100-1120 સુધીમાં લીયો સામ્રાજ્ય દરમિયાન બંધાયું હતું, અને પેગોડા ઓફ કિશોઉ ટેમ્પલ જે 1576માં મિંગ સામ્રાજ્ય વખતે બંધાયેલ હતું. વિવિધ ઐતિહાસિક મહત્વ ધરાવતા પત્થરોના પુલો બેઇજિંગમાં પણ સ્થિત છે, જેમાં 12મી સદીના લુગોઉ પુલ, 17મી સદીનો બેલિક્વિઓ પુલ અને 18મી સદીનો જેડ બેલ્ટ પુલનો સમાવેશ થાય છે. બેઇજિંગની પ્રાચીન વેધશાળા મિંગ અને ક્વિંગ સામ્રાજ્ય પહેલાંની તારીખના ટેલિસ્કોપિક સ્ફિયર્સની પ્રદર્શની કરે છે. ફ્રેંગ્રાન્ટ હીલ્સ (ક્ષીયાંગશાન ) એક લોકપ્રિય સાર્વજનિક પાર્ક છે જે પાકૃતિક પરિદૃશ્ય ક્ષેત્રો સાથે પારંપારિક અને સાંસ્કૃતિક અવશેષોને પણ સામેલ કરે છે. બેઇજિંગ બોટાનિકલ બાગ લગભગ 6000 જાતિના છોડોને પ્રદર્શિત કરે છે, જેમાં વિવિધ પ્રકારના વૃક્ષો, છોડો અને ફૂલો અને વ્યાપક પ્યોની બાગને પ્રદર્શિત કરે છે. તાઓરેંટિંગ પાર્ક, ચાઓયેંગ પાર્ક, હેઈડિયન પાર્ક અબે ઝિઝુ યુઆન એ લોકપ્રિય મનોરંજન પાર્ક છે જે વિવિધ પ્રાકૃતિક દૃશ્યોને સામેલ કરે છે. બેઇજિંગ પ્રાણી સંગ્રહાલય એ પ્રાણી અનુસંધાન સંશોધન માટેનું કેન્દ્ર છે, જે વિવિધ ખંડોના દૂલર્ભ પ્રાણીઓનો સમાવેશ કરે છે જેમાં ચીનના વિશાળ પાન્ડાનો પણ સમાવેશ થાય છે.

બેઇજિંગ તેના સિહેયુઆન (કોર્ટયાર્ડ ઘરો) અને હુટોંગ (સાંકડી ગલી) ઓ માટે પણ જાણીતું છે, જો કે તેઓ શહેર નિર્માણની વૃદ્ધિના કારણે વધારેને વધારે અદૃશ્ય થઈ રહ્યા છે, અને ઊંચી ઈમારતોને રસ્તો આપી રહ્યા છે. શહેર પાસે વિવિધ સુ-સરંક્ષિત સિહેયુઆનના પાડોશી પ્રદેશ ક્ષેત્ર વધારે ભવ્ય કોર્ટયાર્ડ ઘરોનો સમાવેશ કરતા, જેમ કે પ્રિન્સ ગોંગ મેન્સન. બેઇજિંગ હજારોથી વધારે સંગ્રહાલયો છે,^{[૧૦૧] [૧૦૨]}અને ફોરબિડન સિટીમાં પેલેસ મ્યુઝિયમ અને નેશનલ મ્યુઝિયમ ઓફ ચાઇના સિવાય બીજા મુખ્ય સંગ્રહાલયોમાં નેશનલ આર્ટ મ્યુઝિયમ ઓફ ચાઈના, કેપિટલ મ્યુઝિયમ, બેઇજિંગ આર્ટ મ્યુઝિયમ, મ્યુઝિયમ ઓફ ધ ચાઇનિઝ પીપલ્સ રિવોલ્યુશન, જીયોલોજીકલ મ્યુઝિયમ ઓફ ચાઇના, બેઇજિંગ મ્યુઝિયમ ઓફ નેચરલ હિસ્ટરી અને પેલેઝુઓલોજીકલ મ્યુઝિયમ ઓફ ચાઇનાનો સમાવેશ થાય છે. ^[૧૦૨]

શહેરી બેઇજિંગના બાહરી ભાગમાં પરંતુ નગરપાલિકાની અંદરની બાજુ મિંગ સામ્રાજ્યના તેર મકબરાઓ, તેર મિંગ સમ્રાટોના વિપુલ અને વ્યાપક દફન સ્થાનો સ્થિત છે, જે યુનેસ્કો વર્લ્ડ હેરીટેજ સ્થાનોના 'ઈમ્પરિયલ ટોમ્બ્સ ઓફ ધ મિંગ એન્ડ ક્વિંગ ડાયનેસ્ટી' ભાગરૂપે નિર્દિષ્ટ કરાયેલ છે.^[૧૦૩] ઝોઉકોઉડિયનમાં પુરાતત્વીય પેકિંગ મેનનું સ્થાન એ બેઇજિંગ નગરપાલિકાની અંદરની તરફ બીજું વર્લ્ડ હેરીટેઝ સ્થાન છે, ^[૧૦૪] અને તે ખોજના ખજાનાનો સમાવેશ કરે છે, તે હોમો ઇરેક્ટસના પ્રથમ અવશેષોનો સમાવેશ કરીને અને વિશાળ હાઈના પેચોક્રોકુતા બ્રિવાયરોસ્ટ્રીસનો સમાવેશ કરે છે. યુન્સેકો વર્લ્ડ હેરીટેજ સ્થાનના ઘણા વિભાગોમાં ગ્રેટ વોલ ઓફ ચાઈના^[૧૦૫] છે તે નગરપાલિકામાં સ્થિત છે, સૌથી વધુ નોંધનીય બેડેલિંગ, જીનશાનલિંગ, સિમાતાઇ અને મુટિઆનયુ પણ છે.

મીડિયા

ટેલીવિઝન અને રેડિયો

બેઇજિંગ ટેલીવિઝન (બીટીવી) ચેનલ 1 થી 10 સુધીના અંકો પર પ્રસારિત થાય છે. ત્રણ રેડિયો સ્ટેશનો અંગ્રેજીમાં કાર્યક્રમો પ્રસ્તુત કરે છે : એફએમ 88.7 પર હીટ એફએમ , એફએમ 91.5 પર ઈઝી એફએમ ચાઇના રેડિયો ઇન્ટરનેશનલ (સીઆરઆઇ), અને એએમ 774 પર નવો શરૂ થયેલ રેડિયો 774 . બેઇજિંગ રેડિયો સ્ટેશન એ શહેરના દર્શકોની સેવામાં રેડિયો સ્ટેશનોનો પરિવાર છે; તેના સ્ટેશનો 97.4 એફએમ પર મ્યુઝીક સ્ટેશન અને સાથે સાથે બીજા સ્ટેશનો જે સમાચાર, ખેલ, શિક્ષણ કાર્યક્રમો અને બીજા પર ધ્યાન આપતાની શ્રેણી છે, તેનો સમાવેશ કરે છે.

પ્રેસ

પ્રસિદ્ધ બેઇજિંગ ઈવનીંગ ન્યૂઝ (બેઇજિંગ વેનબાઉ , 北京晚报), ચીનીમાં બેઇજિંગ બાબતના સમાચાર પ્રસ્તુત કરે છે, જે દરરોજ બપોરે વહેંચાય છે.. બીજા અખબારોમાં ધ બેઇજિંગ ન્યૂઝ (ક્ષીન જિંગ બાઉ , 新京报), બેઇજિંગ સ્ટાર ડેઇલી , બેઇજિંગ મોર્નિંગ ન્યૂઝ , અને બેઇજિંગ યુથ ડેઈલી (બેઇજિંગ ક્વિંગનિઆન બાઉ ), તેમ જ અંગ્રેજી ભાષાનું અઠવાડિક બેઇજિંગ વિકેન્ડ અને બેઇજિંગ ટૂડે (યુથ ડેઈલી નું અંગ્રેજી ભાષાનું એડિશન) નો સમાવેશ થાય છે. પઈપલ્સ ડેઈલી અને ચાઈના ડેઈલી (અંગ્રેજી) એ બેઇજિંગમાં પણ પ્રકાશિત થાય છે. રાષ્ટ્રીયરૂપે ફરતા ચીની અખબારો બેઇજિંગમાં પણ ઉપલબ્ધ છે.

પ્રકાશનો પ્રાથમિક રૂપથી આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રવાસીઓ અને નિર્વાસિત પ્રવાસીઓ સમાજને ધ્યાનમાં રાખી અંગ્રેજી ભાષાના સમાયિકો ટાઈમ આઉટ બેઇજિંગ , સિટી વિકેન્ડ , બેઇજિંગ ધીસ મન્થ , બેઇજિંગ ટોક , ધેટ્સ બેઇજિંગ નો સમાવેશ કરે છે.

આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રેસ, અંગ્રેજી અને બીજા ભાષાના અખબારો અને પત્રિકાઓ સહિત, બધી મુખ્ય હોટલો અને મૈત્રી દુકાનોમાં ઉપલબ્ધ હોય છે, અને લેખ સંપૂર્ણ પ્રસ્તુત કર્યા હોય છે.

રમત ગમત

બેઇજિંગ એ 2008 સમર ઓલમ્પિક અને 2008 સમર પેરાલિમ્પિકની મિજબાની કરેલી. શહેરના અધિકારીઓએ 3,50,000 લોકોનું બેઇજિંગ નેશનલ સ્ટેડિયમના નિર્માણ માટે સ્થળાંતર કરેલું,^[૧૦૬] જે 28 જૂન 2008માં સમાપ્ત થયું.^[૧૦૭]બેઇજિંગ આધારિત વ્યાવસાયિક રમત-ગમત ટીમોમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે :

એબીએની બેઇજિંગ ઓલમ્પિંયન્સ એ પહેલાં સીબીએ ટીમ હતી, જે 2005 માં મેવુડ, કેલિફોર્નિયામાં જતાં પહેલાં પોતાનું નામ રાખેલું અને પ્રાથમિક ચીની ખેલાડીઓની સૂચી કાયમ કરેલી.

આર્થિક સુધારાઓ પછી શહેરના વિકાસની સાથે, પીપલ્સ રીપબ્લિક ઓફ ચાઇના, અને વિશાળ પૂર્વી એશિયનના અંદરના પ્રદેશમાં, બેઇજિંગ સૌથી મહત્વપૂર્ણ પરિવહન કેન્દ્રના રૂપમાં વિકસિત થયું છે. શહેરની ફરતી બાજુ પાંચ રીંગરોડ છે, નવ એક્ષ્પ્રેસ રસ્તાઓ છે અને શહેરીય એક્ષપ્રેસ રસ્તાઓ છે, આગિયાર ચાઇના નેશનલ હાઈવે છે, અને ઘણા રેલ્વે રસ્તાઓ અને એક આંતરરાષ્ટ્રીય હવાઈ મથક છે.

રેલ્વે

બેઇજિંગ લાંબા સમય સુધી ચીનનું સૌથી મોટું રેલ્વે કેન્દ્ર છે. બેઇજિંગથી શાંઘાઈ, ગ્યાઉંગઝોઉ, કોવલુન, હર્બીન, ક્વિનહુઆંગડાઉ, બાઉટાઉ, યુઆનપિંગ, ચેંગડે અને ટિયાનજિન સુધીની રેલ્વે લાઇન છે. 1લી મે, 2009 સુધીમાં બેઇજિંગ રેલ્વે સ્ટેશન પર 177 ટ્રેનો દરરોજ ઊભી રહે છે, જ્યારે બેઇજિંગ પશ્ચિમ રેલ્વે સ્ટેશન પાસે 220 ટ્રેનો ઊભી રહે છે. આ બે રેલ્વે સ્ટેશનો શહેરના મુખય પરિવહન કેન્દ્રના રૂપે સેવા આપે છે. કલાના રાજ્ય બેઇજિંગ દક્ષિણ રેલ્વે સ્ટેશન ઓગસ્ટ 2008માં પુન: ખૂલ્યું, અને બેઇજિંગ- ટિયાન્જિન ઉચ્ચ ગતિની ટ્રેન માટેનું બેઇજિંગ સ્ટેશન બન્યું, જે વિશ્વમાં એક સૌથી વધુ ગતિની નિયમિત યાત્રી ટ્રેન સેવા છે, તેમ જ બીજી ઉચ્ચ ગતિની સીઆરએચ ટ્રેનો છે. આંતરરાષ્ટ્રીય ટ્રેનો મોંગોલિયા, રશિયામાં, વિએટનામ અને ઉત્તરી કોરિયામાંની બધી બેઇજિંગમાંથી પસાર થાય છે.

શહેરી બેઇજિંગમાં ઘણા બીજા રેલ્વે સ્ટેશનો છે જે નિયમિત યાત્રી ભીડને સંભાળે છે : બેઇજિંગ ઉત્તર, બેઇજિંગ પૂર્વ, ફેંગ્ટાઈ, અને બીજા નાના સ્ટેશનો. બીજા સંખ્યાબંધ સ્ટેશનો છે, જે ઉપ-નગરીય ક્ષેત્રોને સેવા આપે છે. ચીનમાં યાત્રી ટ્રેનોને બેઇજિંગને સંબંધિત તેમની દિશાની મુજબ અંક અપાયેલ છે.

રસ્તાઓ અને એક્ષપ્રેસ રસ્તાઓ

જુઓ : વધારે સંબંધિત જાણકારી માટે બેઇજિંગના રીંગરોડ, બેઇજિંગનો એક્ષપ્રેસ રસ્તા અને બેઇજિંગના ચીની રાષ્ટ્રીય હાઈવે.

નેશનલ ટ્રન્ક રોડ નેટવર્કના ભાગરૂપે ચીનના દરેક ભાગો સાથે રસ્તાઓ થકી બેઇજિંગ જોડાયેલ છે. નવ ચીનના એક્ષપ્રેસ રસ્તાઓ બેઇજિંગ સાથે જોડાયેલ છે, તેમ જ અગિયાર ચીની રાષ્ટ્રીય હાઈવે પણ થોડા અંશ સુધી જોડાયેલ છે. તેની પ્રાચીન રાજધાનીની શૈલીના કારણે, બેઇજિંગમાં રસ્તાઓ ઘણીવખત દિશા-સૂચકની ચાર દિશાઓમાંથી એકમાં તો હોય જ છે.

બેઇજિંગનું શહેર પરિવહન એ પાંચ 'રીંગ રોડ'Chinese: 环路 પર આધારિત છે જે અનુક્રમે શહેરની ચારે બાજુ છે, સાથે આ રીંગ રોડ માટે ફોરબિડન સિટી વિસ્તારને ભૌગોલિક કેન્દ્ર રૂપે નક્કી કરવામાં આવ્યું છે. રીંગ રોડ રીંગના આકાર કરતા વધારે લંબચોરસ છે. ૧ લો રીંગ રોડ સરકારી રૂપથી પરિભાષિત નથી. ૨ જો રીંગ રોડ એ સંપૂર્ણ રીતે બેઇજિંગના આંતરીક શહેરી વિસ્તારોમાં સ્થિત છે. ૫ મો રીંગ રોડ અને ૬ ઠ્ઠો રીંગ રોડ એક સંપૂર્ણ ધોરણે રાષ્ટ્રીય એક્ષપ્રેસ રસ્તાઓ સાથે રીંગ રોડ પ્રગતિરીતે એક્ષપ્રેસ રસ્તાઓની સામ્યતા સાથે અગ્રેસર છે કારણ કે તેઓ બાહરી તરફ વ્યાપક થઈ રહ્યા છે - રાષ્ટ્રીય એક્ષપ્રેસ રસ્તાઓ બીજા રસ્તાઓ સાથે આંતરીક બદલાવ સાથે જોડાયેલ છે. ચીનના બીજા પ્રદેશોના એક્ષપ્રેસ રસ્તાઓ ૩ જા રીંગ રોડના બાહરી તરફથી પ્રવેશીય છે.

બેઇજિંગમાં યાતાયાત (ટ્રાફિક) સાથે સૌથી મોટી ચિંતામાં ટ્રાફીક જામનો સમાવેશ થાય છે, જો કે હાલના વર્ષોમાં ઘણા ક્ષેત્રોમાં આ સમસ્યાને ઓછી કરવા માટેના પ્રયાસો માટે આઇટીએસ અમલમાં મૂકવામાં આવ્યા છે. શહેરના કેન્દ્રમાં ટ્રાફિક ઘણી વખત જાળિગૂચ્ચ હોય છે, ખાસ કરીને ભીડના કલાકોમાં. ભીડના કલાકોના બાહર પણ, ઘણા રસ્તાઓ હજી પણ ટ્રાફિક સાથે અટકેલા હોય છે. શહેરી વિસ્તારના રીંગ રોડ અને મુખ્ય પણે સંપૂર્ણ રસ્તાઓ ખાસ કરીને ચેંન્ગન એવેન્યૂની નજીક,^{[સંદર્ભ આપો]} સાધારણરૂપે વધુ ગીચ વિસ્તારના રૂપે જોવાયું છે.

બેઇજિંગની ટ્રાફિક સમસ્યાઓ એ અર્ધ વિકસિત સામૂહિક પરિવહન સિસ્ટમને સંબંધિતના કારણે તીવ્રતાથી વધી છે. બેઇજિંગની શહેરી શૈલીનો દેખાવ પણ આ પરિવહન પદ્ધતિની સ્થિતિને વધારે જટિલ કરે છે. ^[૧૦૮] સત્તાતંત્રે ઘણા બસના રસ્તાઓને બનાવ્યા છે, જેમાં ભીડના કલાકો દરમિયાન, બધા જ વાહનો માત્ર જાહેર બસો સિવાયનાને પ્રવેશ નથી મળતો. 2010ની શરૂઆતમાં, બેઇજિંગ પાસે 4 મિલિયન નોંધાયેલ વાહનો હતા.^[૧૦૯] 2010ના અંત સુધીમાં, બેઇજિંગમાં સરકારે 5 મિલિયન ગાડીઓની અપેક્ષા રાખી છે. 2010માં, નવી ગાડીની નોંધણી બેઇજિંગમાં સરેરાશ 15500 પ્રતિ દિવસની છે.^[૧૧૦]

હવાઇ માર્ગ

બેઇજિંગનું પ્રાથમિક હવાઈ મથક એ બેઇજિંગ કેપિટલ ઇન્ટરનેશનલ એરપોર્ટ છે (આઇએટીએ : પીઇકે; શૂન્યી પાસે), જે નગરના કેન્દ્રની ઉત્તરી-પૂર્વી બાજુ 20 કિમી છે. 2008 ઓલમ્પિક માટેના સુધારાઓ સાથે, હવાઈ મથક હવે ત્રણ ટર્મિનલ ધરાવે છે, જેમાં ટર્મીનલ 3 એ વિશ્વમાં સૌથી મોટું છે. મોટાભાગના સ્થાનીય અને લગભગ બધી જ આંતરરાષ્ટ્રીય ઉડાનો આવે છે અને કેપિટલ એરપોર્ટથી ઊડે છે. કેપિટલ એરપોર્ટ એ એર ચાઇના માટેનું મુખ્ય કેન્દ્ર છે. કેપિટલ એ નિયમિત એર યાત્રિઓની સેવા સાથે બેઇજિંગને મોટા ભાગના તમામ અન્ય ચીની શહેરો સાથે જોડે છે. તે એરપોર્ટ એક્ષપ્રેસ રસ્તાઓ દ્વારા મધ્ય બેઇજિંગ સાથે જોડાયેલ છે અને સારા ટ્રાફિક કલાકો દરમિયાન, શહેરના કેન્દ્રથી અંદાજે 40 મિનિટનો રસ્તો છે. 2008 ઓલમ્પિક પહેલાં ૨ જો એરપોર્ટ એક્ષપ્રેસ રસ્તો, એરપોર્ટ સુધી બનાવ્યો હતો, તેમજ લાઇટ રેલ્વે સિસ્ટમ પણ બાંધી હતી, જે હાલમાં બેઇજિંગના સબવે સાથે જોડાયેલ છે.

શહેરમાં બીજા એરપોર્ટ્સમાં લિઆંગક્ષીંઆંગ, નેનયુઆન, ક્ષીજાઓ, શાહે અને બેડાલિંગનો સમાવેશ થાય છે. નેનયુઆન માત્ર એક યાત્રી એરલાઇન માટેના કેન્દ્ર તરીકે સેવા આપે છે, અને આ એરપોર્ટ્સ પ્રાથમિક રીતે લશ્કરી ઉપયોગ માટે છે, અને જનતાને ઓછા જાણીતા છે.

જાહેર પરિવહન

બેઇજિંગનો સબવે 1971માં ખૂલ્યો, અને 2002માં લાઈન 13ના ખૂલ્યા પહેલા માત્ર બે જ લાઈનો હતી. તે પછીથી, સબવે 6 ભોંયતળિયે અને ત્રણ ભૂમિની ઉપર સાથે, 9 લાઈનોમાં વિસ્તૃત થયો. લાઈન 1 અને બેટોંગ લાઈન, તેનો પૂર્વીય ફેલાવ, લગભગ બધા જ શહેરી બેઇજિંગને પૂર્વથી પશ્ચિમ તરફ ક્રોસ થાય છે. લાઈન 4 અને 5 એ બે ઉત્તર-દક્ષિણ અક્ષીય લાઈનો રૂપે સેવા આપે છે. અમર્યાદિત સ્થાનાંતર માટે ભાડુ 2 યુઆન નિયત હોય છે, સિવાય કે એરપોર્ટ એક્ષપ્રેસ લાઈન હોય, જેની કિંમત 25 યુઆન પ્રતિ ફેરો હોય છે. બેઇજિંગમાં લગભગ 700 બસો અને ટ્રોલી બસોના રસ્તાઓ છે, જેમાં ત્રણ બસ ઝડપી પરિવહન રસ્તાઓ છે.^[૧૧૧] બધા જાહેર પરિવહન યિકોટોંગ કાર્ડ સાથે પ્રવેશમય છે, જે સબવે સ્ટેશન અને જાહેર પરિવહન બસોમાં અવલોકન કરવા માટે રેડિયો આવૃતિઓનો ઉપયોગ કરે છે. 2010 મેમાં, બેઇજિંગની નગરપાલિકા સરકારે વર્ષ 2020 સુધીમાં 21 નવી સબવે લાઇન્સ ઉમેરવાની યોજના જાહેર કરી છે. બેઇજિંગમાં 30 સબવે લાઈન્સની અને 450 સ્ટેશનો માટેની આ યોજના છે, જે અંતરમાં 1050 કિલોમીટર એ પહોંચવાની છે. જ્યારે અમલમાં મૂકાશે ત્યારે ચોથા રીંગરોડ પર રહેતા નિવાસીઓ ચાલતા 10 થી 1પ મિનિટમાં સ્ટેશને પહોંચી શકશે. ઉપનગરોને નવી રેડિયલ લાઈન્સ દ્વારા જોડવામાં આવશે. ^[૧૧૨]

નોંધાયેલી ટેક્ષીઓ સમગ્ર બેઇજિંગમાં મળી શકે છે, મોટી સંખ્યામાં નોંધાયેલ વગરની ટેક્ષીઓ પણ અસ્તિત્વમાં છે. 30 જૂન 2008 સુધીમાં, બધી માન્ય ટેક્ષીઓમાં ભાડું પહેલાં 3 કિ.મી. માટે 10 રિનમિન્બી છે અને વધારાના દરેક કિલોમીટર માટે 2.00 રિનમિન્બી છે, જેમાં ઉભા રહેવાની ફીનો સમાવેશ થતો નથી. મોટાભાગની ટેક્ષીઓ હ્યન્ડાઈ એલાન્ટ્રાસ, હુન્ડાઈ સોનાટા, પ્યુજોટ સાયટ્રોન્સ અને ફોકસવેગન જેટટાસ છે. 15 કિ.મી. પછી, પ્રાથમિક ભાડા 50 % વધે છે, (પરંતુ માત્ર 15 કિ.મી.થી વધુ અંતરના ભાગ માટે જ લાગુ કરવામાં આવે છે, જેથી યાત્રીએ પ્રથમ 15 કિ.મી. માટે વધારાનો શુલ્ક ના આપવો પડે). રાત્રે 11 અને સવારના 5 સુધી, આ ભાડું 20 % વધારવામાં આવે છે, જે 11 આરએમબીથી શરૂ કરતાં અને 2.4 આરએમબી પ્રતિ કિ.મી.ના દરે વધે છે. 15 કિમીથી વધુની મુસાફરી અને રાત્રે 11 અને સવારના 6 સુધી, બંને ભાવ લાગુ પડે છે, માટે કુલ 80 % નો વધારો (120 % * 150 % = 180 %) થાય છે.

બેઇજિંગ એ મોટી સંખ્યામાં કોલેજો અને યુનિવર્સિટીનું ઘર છે, જેમાં ઘણી આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે સારી મનાતી યુનિવર્સિટી, જેમ કે પેકિંગ યુનિવર્સિટી અને ત્સિંગઘુઆ યુનિવર્સિટીનો (નેશનલ કી યુનિવર્સિટીની બે) સમાવેશ થાય છે.^[૬] બેઇજિંગની ચીનની રાજકીય અને સાંસ્કૃતિક રાજધાની રૂપેની પ્રતિષ્ઠા, ચીનના બીજા શહેરો કરતા મોટા પ્રમાણમાં તૃતીય સ્તરીય સંસ્થાઓનું અહીં એકીકરણ કરાય છે, જે ઓછામાં ઓછા 70 સંખ્યા સુધી પહોંચી ગઇ છે. ઘણા આંતરરાષ્ટ્રીય વિદ્યાર્થીઓ જાપાન, કોરિયા, ઉત્તર અમેરીકા, યુરોપ, દક્ષિણી પશ્ચિમી એશિયા અને બીજેથી દર વર્ષે અભ્યાસ માટે બેઇજિંગ આવે છે. નીચે આપેલ સંસ્થાઓની સૂચિ એ ચાઇના મિનિસ્ટ્રી ઓફ એજ્યુકેશન દ્વારા સંચાલિત છે.

પ્રાથમિક શિક્ષણ

બેઇજિંગના શહેરી વિસ્તારમાં ઘણી જાણીતી પ્રાથમિક શાળાઓ છે.

• બેઇજિંગ જિંગશેન સ્કૂલ (北京景山学校)
• બેઇજિંગ ફર્સ્ટ એક્ષપરિમેન્ટ પ્રાયમરિ સ્કૂલ (北京第一实验小学)
• બેઇજિંગ સેકન્ડ એક્ષપરિમેન્ટ પ્રાયમરિ સ્કૂલ (北京第二实验小学)
• બેઇજિંગ ફુક્ષુઈ પ્રાયમરિ સ્કૂલ (北京府学小学)
• ઝોંગ ઉઆન કન નં. 1 પ્રાયમરિ સ્કૂલ (中关村第一小学)
• ઝોંગ ઉઆન કન નં. 2 પ્રાયમરિ સ્કૂલ (中关村第二小学)
• બેઇજિંગ પ્રાયમરિ સ્કૂલ (北京小学)
• રેન્મિન યુનિવર્સિટી ઓફ ચાઈના સાથે જોડાયેલ ધ એલિમેન્ટરી સ્કૂલ (中国人民大学附属小学)
• બેઇજિંગ નોર્મલ યુનિવર્સિટી સાથે જોડાયેલ ધ એક્ષપરિમેન્ટલ પ્રાયમરિ સ્કૂલ (北京师范大学附属实验小学)

માધ્યમિક શિક્ષણ

બેઇજિંગની ઘણી જાણીતી માધ્યમિક શાળાઓ છે :

• બેઇજિંગ નં. 4 મિડલ સ્કૂલ (北京市第四中学)
• બેઇજિંગ 55 મિડલ સ્કૂલ (北京五十五中学)
• બેઇજિંગ 101 મિડલ સ્કૂલ (北京一零一中学)
• બેઇજિંગ ચેન જિંગ લુન હાઇ સ્કૂલ (北京市陈经纶中学)
• બેઇજિંગ હુઈવિન મિડલ સ્કૂલ (北京汇文中学)
• બેઇજિંગ જિંગશેન મિડલ સ્કૂલ (北京景山学校)
• બેઇજિંગ નં. 2 મિડલ સ્કૂલ (北京市第二中学)
• બેઇજિંગ નં. 3 મિડલ સ્કૂલ (北京市第三中学)

• બેઇજિંગ નં. 5 મિડલ સ્કૂલ (北京市第五中学)
• બેઇજિંગ નં. 8 મિડલ સ્કૂલ (北京市第八中学)
• બેઇજિંગ નં. 9 મિડલ સ્કૂલ (北京市第九中学)
• બેઇજિંગ નં. 15 મિડલ સ્કૂલ (北京市第十五中学)
• બેઇજિંગ નં. 8 મિડલ સ્કૂલ યિહાઈ શાખા (北京市第八中学怡海分校)
• બેઇજિંગ નં. 80 મિડલ સ્કૂલ (北京市第八十中学)
• બેઇજિંગ ક્ષીચેન્ગ ફોરેન લેંગ્વેજ સ્કૂલ (北京市西城区外国语学校)
• કેપિટલ નોર્મલ યુનિવર્સિટી સાથે જોડાયેલ હાઈ સ્કૂલ (首都师范大学附属中学)
• ત્સિંઘુઆ યુનિવર્સિટી સાથે જોડાયેલ હાઈ સ્કૂલ (清华大学附属中学)
• ધ એફિલિએટેડ હાઈ સ્કૂલ ઓફ પેકિંગ યુનિવર્સિટી (北京大学附属中学)
• બેઇજિંગ નોર્મલ યુનિવર્સિટી સાથે જોડાયેલ ધ એક્ષપરિમેન્ટલ હાઇ સ્કૂલ (北京师范大学附属实验中学)
• રેન્મિન યુનિવર્સિટી ઓફ ચાઈના સાથે જોડાયેલ હાઇ સ્કૂલ (中国人民大学附属中学)
• બેઇજિંગ નં. 171 મિડલ સ્કૂલ (北京市第一七一中学)
• બેઇજિંગ નોર્મલ યુનિવર્સિટી સાથે જોડાયેલ હાઇ સ્કૂલ (北京师范大学附属中学)
• બેઇજિંગ નોર્મલ યુનિવર્સિટી સાથે જોડાયેલ ધ સેકન્ડ હાઇ સ્કૂલ (北京师范大学第二附属中学)

યુનિવર્સિટી અને કોલેજ

પડોશના નગરો - બાજુ બાજુના નગરો

બેઇજિંગ પાસે વિશ્વના સંખ્યાબંધ બાજુ બાજુના નગરો અને બાજુ બાજુના શહેરો છે :^{[૧૧૩][૧૧૪]}

• બેઇજિંગના પ્રવાસી આકર્ષણો
• મોટા શહેરોનું આબોહવા નેતૃત્વતા સમૂહ
• બેઇજિંગમાં હોસ્પિટલોની સૂચી
• બેઇજિંગમાં આર્થિક અને ટેકનોલોજીકલ વિકાસ ક્ષેત્રની સૂચી
• બેઇજિંગના મેયરોની સૂચી
• 2045 પેકિંગ - એક ગ્રહનું નામ

• Cotterell, Arthur. (2007). The Imperial Capitals of China - An Inside View of the Celestial Empire. London: Pimlico. પૃષ્ઠ 304 pages. ISBN 9781845950095.
• Elliott, Mark C. (2001). The Manchu Way: The Eight Banners and Ethnic Identity in Late Imperial China. Palo Alto, California, United States: Stanford University Press. ISBN 0804746842. મેળવેલ 22 July 2009.
• Li, Lillian; Dray-Novey, Alison; Kong, Haili (2007). Beijing: From Imperial Capital to Olympic City. New York, New York, United States: Palgrave Macmillan. ISBN 1403964734.
• કેમેલિ, સ્ટિફાનો સ્ટોરીયા ડી પેકીનો ઈ ડી કમ ડિવેન કેપિટલ ડેલા સિના , બોલોગ્ના, II મુલીનો, 2004. આઇએસબીએન 9780761933250.
• હાર્પર, ડેમિઅન, બેઇજિંગ : સિટી ગાઈડ , 7મો અંક, ઓકલેન્ડ, કેલિફોર્નિયા : લોનલી પ્લેન્ટ પબ્લિકેશન્સ, 2007.
• હાર્પર, ડેમિઅન, બેઇજિંગ : સિટી ગાઈડ , 6 ઠ્ઠો અંક, ઓકલેન્ડ, કેલિફોર્નિયા : લોનલી પ્લેન્ટ પબ્લિકેશન્સ, 2005. આઇએસબીએન 9780761933250.
• MacKerras, Colin; Yorke, Amanda (1991). The Cambridge Handbook of Contemporary China. Cambridge, England, United Kingdom: Cambridge University Press. ISBN 05213875 Check |isbn= value: length (મદદ). મેળવેલ 22 July 2009.

Beijing વિષય પર વધુ જાણવા માટે જુઓ:
	શબ્દકોશ
	પુસ્તકો
	અવતરણો
	વિકિસ્રોત
	દ્રશ્ય-શ્રાવ્ય માધ્યમો અને ચિત્રો
	સમાચાર
	અભ્યાસ સામગ્રી

વિકિયાત્રા (Wikivoyage) પર આ વિષયક વધુ માહિતી ઉપલબ્ધ છે:

પેઇચિંગ

• બેઇજિંગ સરકારી વેબસાઈટ સંગ્રહિત ૨૦૧૦-૦૮-૧૩ ના રોજ વેબેક મશિન ઢાંચો:Zh icon અને (English)
• એચકેટીડીસી ખાતેબેઇજિંગની આર્થિક પ્રોફાઇલ