Pomoc:Specialne znamješka

Pomoc

Formatowanje

Su wšelake móžnosće, zo bychu so specialne znamješka zapodali:

  • Zapodaće direktnje z tastaturu (hlej tež Deadkey)
  • Kopěrowanja a zapodaće z tabele znamješkow resp. z naslědnych tabelow
  • Pomočka dźěłoweho systema

Sortěrowanje po funkciji

Powšitkowne specialne znamješka

Tu su někotre Specialne znamješka, kotrež su ewentuelnje za dźěło we Wikipediji trěbne:

ZnamješkoMjeno
 škitane prózdne znamješko (jendź: non-breaking

space), zadźěwa łamanju linki

[Róžkata spinka nalěwo
]Róžkata spinka naprawo
*hwěžka, asterisk
wutrobička
&překupski a
¢unamješko cent
£punt
¤Měna
¥Yen
Euro, Znamješko Euro
§Paragraf, Znamješko paragrafa
¨Přezwuk / tremu
©Copyright
Znamješko za njekónčny
ªZónske znamješko za ordinalne ličbniki (w romanskich rěčach)
¬Znamješko nic
®Registered-Trademark
¯Macron
°Stopjeń, Stopnjowe znamješko
±plus/minus
´Akut
µMikro / grjekski pismik My
Znamješko wotstawka
Wuwostajenske dypki
·Dypk w srjedźnej wysokosći (koma w georgšćinje)
¸cedila
ºMuske znamješko za ordinalne ličbniki (w romanskich rěčach)
÷jendźelske znamješko za diwiziju
zemrěty (hwěžka resp. asterisk „*“ za narodźeny)
muski (alternatiwa: "[[Bild:Blue male symbol.svg|16px]]" ⇒ )
žónski (alternatiwa: "[[Bild:Pink Venus symbol.svg|16px]]" ⇒ )
ß"Wótry" s (Ligatura, z dołheho "s" a "z" w

starym němskim pisanju), wustupi w prěnjotnym woznamje, hdyž na kóncu słowa abo dźělneho słowa dwaj "s" stejetej.

⁰¹²³⁴⁵⁶⁷⁸⁹wysoko stejene ličby 0–9
₀₁₂₃₄₅₆₇₈₉hłuboko stajene ličby 0–9
½poł
¼štwórć
¾tři štwórć

Interpunkciske znamješka

ZnamješkoMjeno
lěwe pazorki (Němska, Awstriska)
prawe pazorki (Němska, Awstriska), lěwe pazorki (w jendźelsćinje)
prawe pazorki (w jendźelsćinje)
jednora lěwa pazorka (Němska, Awstriska)
jednora prawa pazorka (Němska, Awstriska), jednora lěwa pazorka

(w jendźelsćinje)

apostrof (w Němčinje), jednora prawa pazorka (w jendźelsćinje)
«lěwa pazorka (Šwicarska), dolěwa pokazowace

guillemety1

»lěwa pazorka (Šwicarska), doprawa pokazowace

guillemety1

jednora lěwa pazorka (Šwicarska); jednore, dolěwa pokazowacy

guillemet1

jednora prawa pazorka (Šwicarska); jednora, doprawa pokazowacy

guillemet1

¡na hłowu stajeny wuwołak (w španišćinje)
¿na hłowu stajeny prašak (w španišćinje)
-wjazaca smužka (divis)
škitana wjazaca smužka
minus
ležaca smužka2
 škitana prózdna znamješko

1) Wužiće w Němskej, Awstriskej, Šwicarskej a Francoskej rozdźělne
2) Při wužiwanju we woznamje „hač do“ ležaca smužka bjez mjezoty steji: Budyšin–Drježdźany, 10–11h.Při wužiwanju we woznamje „přećiwo“ ležaca smužka z mjezotu steji: Budissa Budyšin – Energija Choćebuz.

Diakritika

WulkiMjenoMałyMjeno
ÀA z gravisomàa z gravisom
ÁA z akutomáa z akutom
ÂA z cirkumfleksomâa z cirkumfleksom
ÃA z tilduãa z tildu
ÄA z přezwukomäa z přezwukom
ÅA z kružkomåa z kružkom
ÆLigatura AEæLigatura ae
ĀA z makronomāa z makronom
ÇC z cediluçc z cedilu
ÈE z gravisomèe z gravisom
ÉE z akutomée z akutom
ÊE z cirkumfleksomêe z cirkumfleksom
ËE z tremuëe z tremu
ĒE z makronomēe z makronom
ÌI z gravisomìi z gravisom
ÍI z akutomíi z akutom
ÎI z cirkumfleksomîi z cirkumfleksom
ÏI z tremuïi z tremu
ĪI z makronomīi z makronom
ÑN z tilduñn z tildu
ÒO z gravisomòo z gravisom
ÓO z akutomóo z akutom
ÔO z cirkumfleksomôo z cirkumfleksom
ÕO z tilduõo z tildu
ÖO z přezwukomöo z přezwukom
ØO z nakósnej smužkuøo z nakósnej smužku
ŌO z makronomōo z makronom
ŒLigatura OEœLigatura oe
ÙU z gravisomùu z gravisom
ÚU z akutomúu z akutom
ÛU z cirkumfleksomûu z cirkumfleksom
ŨU z tilduũu z tildu
ÜU z přezwukomüu z přezwukom
ŪU z makronomūu z makronom
ŸY z tremuÿy z tremu

Matematiske znamješka

Za krótke matematiske formule w běžnym teksće naslědne specialne znamješka k dispoziciji steja. Wariable měli so kursiwnje pisać, potajkim na př. x ∈ A. Wotwodźenki njeměli so z akutom (horjeka naprawo na němskich tastaturach) pisać, ale na jedne z naslědnych wašnjow:

WuslědkZapodaće
f′''f′''
Jeli prózdne znaješko

naslěduje, je tež ''f' '' móžno.

bzw. z pomocu Pomoc:TeX: <math>f'</math>

Potency dadźa so z tafličku <sup></sup> wutworić, potajkim ''a''<sup>4</sup> za a4.

Komplikowane matematiske formule měli so w TeX pisać. Za nałožowanje hlej Pomoc:TeX.

ZnamješkoZapodaće
∫ ∑ ∏ √ − ± ∞&int; &sum; &prod; &radic; &minus; &plusmn; &infin;
≈ ∝ ≡ ≠ ≤ ≥&asymp; &prop; &equiv; &ne; &le; &ge;
⋅ × · ÷ ⁄ ∂ ′ ″&sdot; &times; &middot; &divide; &frasl; &part; &prime; &Prime;
∇ ‰ ° ∴ ℵ ø&nabla; &permil; &deg; &there4; &alefsym; &oslash;
∈ ∉ ∩ ∪ ⊂ ⊃ ⊆ ⊇&isin; &notin; &cap; &cup; &sub; &sup; &sube; &supe;
¬ ∧ ∨ ∃ ∀&not; &and; &or; &exist; &forall;
⇒ ⇔ ⇐ → ↔ ←&rArr; &hArr; &lArr; &rarr; &harr; &larr;
⇑ ⇓ ↑ ↓&uArr; &dArr; &uarr; &darr;
α β γ δ ε ζ&alpha; &beta; &gamma; &delta; &epsilon; &zeta;
η θ ι κ λ μ ν&eta; &theta; &iota; &kappa; &lambda; &mu; &nu;
ξ ο π ρ σ ς&xi; &omicron; &pi; &rho; &sigma; &sigmaf;
τ υ φ χ ψ ω&tau; &upsilon; &phi; &chi; &psi; &omega;
Γ Δ Θ Λ Ξ Π&Gamma; &Delta; &Theta; &Lambda; &Xi; &Pi;
Σ Φ Ψ Ω&Sigma; &Phi; &Psi; &Omega;

Unicode naslědne znamješka za wysoko a hłuboko stajene cyfry a symbole wobsahuje.Dokelž pak te we wjele wobhladowakach zwobraznjenske problemy zawinuja, měli te so jenož we wuwzaćnych padach wužić. Wuwzaće: Wysoke stajene cyfry 1, 2 a 3 (¹ ² ³), na přikład za zwobraznjenje měrjenskich jednotkow kaž m² a podobne.

Wysokostajenje
⁰ ⁱ ¹ ² ³ ⁴ ⁵ ⁶ ⁷ ⁸ ⁹ ⁺ ⁻ ⁼ ⁽ ⁾ ⁿ&#8304; &#8305; &#185; &#178; &#179; &#8308; &#8309; &#8310; &#8311; &#8312; &#8313; &#8314; &#8315; &#8316; &#8317; &#8318; &#8319;
Hłubokostajenje
₀ ₁ ₂ ₃ ₄ ₅ ₆ ₇ ₈ ₉ ₊ ₋ ₌ ₍ ₎&#8320; &#8321; &#8322; &#8323; &#8324; &#8325; &#8326; &#8327; &#8328; &#8329; &#8330; &#8331; &#8332; &#8333; &#8334;

Specialne znamješka z cuzych rěčow

Za mjezynarodne nastawki je z wašnjom wotpowědne zapřijeće w originalnym pisanju wužiwać, chibazo nastupa njełaćonske pismo. Ale tež w druhim padźe měło so mjeno w originalnym pismje w spinkach za mjenom nastawka pisać. Wužiwanje specialnych znamješkow w mjenach nastawkow Wikipedija:Mjenowe konwencije rjaduja.

Čěšćina

ÁA z akutomáa z akutom
ČC z hóčkučc z hóčku
ĎD z hóčkuďd z hóčku
ÉE z akutomée z akutom
ĚE z hóčku; ženje na spočatku słowaěe z hóčku; ženje na spočatku słowa
ÍI z akutomíi z akutom
ŇN z hóčkuňn z hóčku
ÓO z akutomóo z akutom
ŘR z hóčkuřr z hóčku
ŠS z hóčkušs z hóčku
ŤT z hóčkuťt z hóčku
ÚU z akutom; jenož na spočatku słowa *)úu z akutom; jenož na spočatku słowa *)
ŮU z kružkom; ženje na spočatku słowaůu z kružkom; ženje na spočatku słowa
ÝY z akutomýy z akutom
ŽZ z hóčkužz z hóčku
     *)Nimo za prefiksamiapola zestajenych słowow

Danšćina/Norwegšćina

Mały pismikWulki pismikMjeno
åÅA z małym o nad tym
æÆLigatura A-E
øØO z diagonalnej smužku

Egyptowske hieroglyfy

Hlej Hieroglyfy.


Esperanto

ĈC z cirkumfleksomĉc z cirkumfleksom
ĜG z cirkumfleksomĝg z cirkumfleksom
ĤH z cirkumfleksomĥh z cirkumfleksom
ĴJ z cirkumfleksomĵj z cirkumfleksom
ŜS z cirkumfleksomŝs z cirkumfleksom
ŬU z Breveŭu z Breve

Estišćina

ÄA z přezwukomäa z přezwukom
ÖO z přezwukomöo z přezwukom
ÕO z tilduõo z tildu
ŠS z hóčkušs z hóčku
ÜU z přezwukomüu z přezwukom
ŽZ z hóčkužz z hóčku

Přispomnjenka: Š,š und Ž,ž jenož w słowach, kotrež z druhich rěčow pochadźeja.

Ferejšćina

Mały pismikWulki pismikMjeno
áÁA z akutom
ðÐ"Edd" (njezaměń to z chorwatskim D z prěčnej smužku)
íÍI z akutom
óÓO z akutom
úÚU z akutom
ýÝY z akutom
æÆLigatura A-E
øØO z diagonalnej smužku

Přispomnjenka: ø,Ø hodźi so tež z ö,Ö pisać, štož wšak zrědka wustupuje a husto jenož swjatočnym resp. starožitnym zwisku.

Grjekšćina

Ααalfa
Άάpřizwukowane alfa
ΒβBeta
ΓγGamma
ΔδDelta
ΕεEpsilon
Έέpřizwukowane epsilon
ΖζZeta
ΗηEta
Ήήpřizwukowane eta
ΘθTheta
ΙιIota
Ίίpřizwukowane iota
ΪϊIota z tremu
 ΐpřizwukowane iota z tremu
ΚκKappa
ΛλLambda
ΜμMy
ΝνNy
ΞξXi
Ο (nic hornjoserbske O!)ο (nic hornjoserbske o!)Omikron
Όόpřizwukowane omikron
ΠπPi
ΡρRho
ΣσSigma
 ςkónčne sigma
ΤτTau
ΥυYpsilon
ΫϋYpsilon z tremu
Ύύpřizwukowane Ypsilon
 ΰpřizwukowane Ypsilon z tremu
ΦφPhi  
ΧχChi
ΨψPsi
ΩωOmega
Ώώpřizwukowane Omega
 ;grjekski prašak (nic semikolon!)
 ·Kolon (grjekski wysoki dypk)

Dospołna tabela wšěch polyzonskich pismikow namakaš w nastawku Polytonska ortografija.

Hebrejšćina

אAleph
בBeth
גGimel)
דDaleth
הHe
וWaw
זZajin
חChet
טTet
יJod
ךKónčne Kaph
כKaph
לLamed
םKónčne Mem
מMem
ןKónčne Nun
נNun
סSamech
עAjin
ףKónčne Pe
פPe
ץKónčne Tzade
צTzade
קKoph
רReš
שSin / Šin
תTaw


Chorwatšćina/Serbišćina/Bosnišćina

ČC z hóčkučc z hóčku
ĆC z akutomćc z akutom
ĐD z prěčnej smužku (smě so w padźe typografiskich

problemow tež přez Dj narunać)
njezaměń to z islandskim Eth

đd z prěčnej smužku (smě so w padźe typografiskich problemow tež

přez dj narunać)

ŠS z hóčkušs z hóčku
ŽZ z hóčkužz z hóčku


Islandšćina

Mały pismikWulki pismikMjeno
ðÐEth (njezaměń to z chorwatskim D z prěčnej smužku)
þÞThorn
æÆLigatura A-E

Letišćina

ĀA z makronomāa z makronom
ČC z hóčkučc z hóčku
ĒE z makronomēe z makronom
ĢG z cedilu untenģg z cedilu oben
ĪI z makronomīi z makronom
ĶK z cedilu untenķk z cedilu unten
ĻL z cedilu untenļl z cedilu unten
ŅN z cedilu untenņn z cedilu unten
ŠS z hóčkušs z hóčku
ŪU z makronomūu z makronom
ŽZ z hóčkužz z hóčku

Litawšćina

ĄA z ogonkomąa z ogonkom
ČC z hóčkučc z hóčku
ĖE z dypkomėe z dypkom
ĘE z ogonkomęe z ogonkom
ĮI z ogonkomįi z ogonkom
ŠS z hóčkušs z hóčku
ŪU z makronomūu z makronom
ŲU z ogonkomųu z ogonkom
ŽZ z hóčkužz z hóčku

Luxemburgšćina

ÄA z tremuäa z tremu
ËE z tremuëe z tremu
ÉE z akutomée z akutom

Madźaršćina

ÁA z akutomáa z akutom
ÉE z akutomée z akutom
ÍI z akutomíi z akutom
ÓO z akutomóo z akutom
ÖO z přezwukomöo z přezwukom
ŐO z dwójnym akutomőo z dwójnym akutom
ÚU z akutomúu z akutom
ÜU z přezwukomüu z přezwukom
ŰU z dwójnym akutoműu z dwójnym akutom


Nižozemšćina

ÉE z akutomée z akutom
ËE z tremuëe z tremu
ÏI z tremuïi z tremu
IJIJ (Ligatura)ijij (Ligatura)
ÓO z akutomóo z akutom
ŸY z tremu)ÿy z tremu)

Přispomnjenka: Hdys a hdys so Ÿ abo Y město IJ pisa, resp. ÿ abo y město ij, dokelž ij we wjele pisanskich pismach kaž ÿ wupada. Wobě warianće Y poprawom w nižozemšćinje njejstej, nimo w cuzych słowach. Jeli wobě ligaturje IJ a ij pobrachujetej, móža IJ a ij tej narunać (nic wšak Ij!), štož so předewšěm na flamskim rěčnym teritoriju Belgiskeje stawa.

Pólšćina

ĄA z ogonkomąa z ogonkom
ĆC z akutomćc z akutom
ĘE z ogonkomęe z ogonkom
ŁL ze smužkułl ze smužku
ŃN z akutomńn z akutom
ÓO z akutomóo z akutom
ŚS z akutomśs z akutom
ŹZ z akutomźz z akutom
ŻZ z dypkomżz z dypkom

Rumunšćina

Z.MjenoZ.Mjeno
lěwa pazorkaprawa pazorka
«lěwa pazorka2»prawa pazorka2
-wjazaca smužkaležaca smužka
ĂA z Breveăa z Breve
ÂA z cirkumfleksomâa z cirkumfleksom
ÎI z cirkumfleksomîi z cirkumfleksom
ȘS z koma delekașs z koma deleka
ȚT z koma delekațt z koma deleka

Přispomnjenka: Husto so město poslednich štyrjoch znamječkow z koma wersiju z cedilu wužiwa (na př. tež w rumunskej Wikipediji http://ro.wikipedia.org):

Z.BezeichnungZ.Bezeichnung
ŞS z cediluşs z cedilu
ŢT z cediluţt z cedilu

Słowakšćina

ÁA z akutomáa z akutom
ÄA z přezwukomäa z přezwukom
ČC z hóčkučc z hóčku
ĎD z hóčkuďd z hóčku
ÉE z akutomée z akutom
ÍI z akutomíi z akutom
ĽL z hóčkuľl z hóčku
ĹL z akutomĺl z akutom
ŇN z hóčkuňn z hóčku
ÓO z akutomóo z akutom
ÔO z Cirkumfleksôo z Cirkumfleks
ŔR z akutomŕr z akutom
ŠS z hóčkušs z hóčku
ŤT z hóčkuťt z hóčku
ÚU z akutomúu z akutom
ÝY z akutomýy z akutom
ŽZ z hóčkužz z hóčku

Słowjenšćina

ČC z hóčkučc z hóčku
ŠS z hóčkušs z hóčku
ŽZ z hóčkužz z hóčku

Turkowske rěče

ÂA z cirkumfleksom (ia)âa z cirkumfleksom (ia)
ÄÄ (jenož Kasachšćina a Turkmenšćina)ää (jenožnur Kasachšćina a Turkmenišćina)
Əkaž Ä wurěkowany (jenož Azerbajdźanšćina)əkaž ä wurěkowany (jenož Azerbajdźanšćina)
ÇC z cediluçc z cedilu
ĞG z Breveğg z Breve
G‘G z okinu (jenož Uzbekšćina)g‘g z okinu (jenož Uzbekšćina)
ÎI z cirkumfleksom (yı)îi z cirkumfleksom (yı)
İI z dypkomi
II bjez dypkaıi bjez dypka
ÑN z tildu (jenož Kasachšćina a Kigizišćina)ñn z tildu (jenož Kasachšćina a Kigizišćina)
ŇN z hóčku (jenož Turkmenšćina)ňn z hóčku (jenož Turkmenšćina)
ÖO z tremuöo z tremu
O‘O z okinu (jenož Uzbekšćina)o‘o z okinu (jenož Uzbekšćina)
ŞS z cediluşs z cedilu
ÛU z cirkumfleksomûu z cirkumfleksom
ÜU z tremuüu z tremu
ÝY z akutom (jenož Turkmenšćina)ýy z akutom (jenož Turkmenšćina)
ŽZ z hóčku (jenož Turkmenšćina)žz z hóčku (jenož Turkmenšćina)
'Apostrof (jenož Uzbekšćina)


Eksterne wotkazy

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije