Zapadoromaniske rěče

Zapadoromaniske rěče su podskupina romaniskich rěčow, słušacych k indoeuropskim rěčam.

We wšěch zapadoromaniskich rěčach forma plurala substantiwow a adjektiwow so twori na zakładźe łaćonskeho akuzatiwa plurala servos, feminas . We francošćinje so kóncowka -s pisa, ale njewurjekuje; we frankoprowensalšćinje so njewurjekuje a druhdy ani njepisa (wosebje we staršich tekstach).

Dźělenje

ibersko-romaniske rěče
- galicisko-portugalske rěče
  - galicišćina - 3 mil. ludźi w Galiciji
  - falšćina - 10 tys. ludźi we Španiskej
  - portugalšćina - 230 mil. ludźi w Portugalskej a Brazilskej, něšto tysacy w Aziji, 26 mil. w Africe
  - judeo-portugalšćina - mortwa rěč
- aragonšćina - 10 tys. w Aragonu
- asturšćina (mirandšćina, leonšćina)
- španišćina - 360 mil. ludźi w Španiskej a Americe
  - ladino, tež djudezmo abo lengua djudeo-espanyola, rěč potomnikow Židow wućěrjenych ze Španiskeje, dźensa wosebje w Israelu
- portuñolšćina - wokoło 100 tys. ludźi w Uruguayu a južnej Brazilskej
gallo-romaniske rěče
- okcitansko-katalanske rěče
  - katalanšćina - 6,5 mil. ludźi w Španiskej, Andorrje, Francoskej a Italskej
  - okcitanšćina - 2 mil. ludźi we Francoskej
    - šuaditšćina - dźensa hižo mortwa židowska forma okcitanšćiny
- frankoprowensalšćina - předewšěm we měsće Lyon a wokolinje
- retoromaniske rěče
  - furlanšćina - Furlansko-Julske Benatsko, Argentinska, Kanada, Australska atd.
  - ladinšćina - Dolomity
  - retoromanšćina - 66 tys. ludźi w Šwicarskej
- oïlske rěče
  - poitewin-saintongeaišćina
  - burgundšćina
  - champenoišćina
  - franko-komtoišćina
  - lotrinšćina
  - francošćina - 70 mil. w Europje a 12 mil. w Americe
  - galšćina
  - normanšćina
  - picardšćina
  - walonšćina
- gallo-italske rěče
  - liguršćina
  - monegašćina
  - piemontšćina
  - lombardšćina
  - emilišćina
  - wenetšćina