Gaz lakòz efè tèmik
Gaz lakòz efè tèmikse konpozan gaz ki absòbe reyònman enfrawouj sifas Latè emèt.[n 1] epi konsa kontribye nan efè tèmik. Ogmantasyon konsantrasyon li yo nan atmosfè Latè se youn nan faktè yo ki nan orijin rechofman klimatik. Yon gaz ka sèlman absòbe radyasyon enfrawouj soti nan twa (3) atòm pa molekil, ou apati de (2) si yo se de atòm diferan.
Prensipal gaz lakòz efè tèmik
Prensipal gaz lakòz efè tèmik natirèlman prezan nan atmosfè a yo
- vapè dlo[1] (H2O) ak goutlèt dlo nwaj yo, ki responsab pou 72% efè tèmik natirèl la.[2] Rechofman klimatik la ogmante evaporasyon dlo a, ki seche tè a, ogmante efè tèmik ak rechofman oseyan yo ;
- Diyoksid kabòn (CO2), responsab pou prèske 65% nan efè tèmik ki gen orijin antwopik[2], ki gen konsantrasyon ogmante pa 47% depi 1750[3] ;
- Metàn (CH4), responsab pou 17 % nan efè tèmik ki gen orijin antwopik[4] akòz gwo potansyèl rechofman planèt la li, ki egal a 34 fwa sa ki nan CO2 nan yon santèn ane (pran an konsiderasyon Retwoyaksyon klimatik[5]), men ki pèsiste pou mwens pase dis ane nan atmosfè a. Li se rejte pou twa ka pa moun ;
- Pwotoksid azòt (N2O)[6] ;
- Ozòn twoposferik (O3)[7]
Gaz endistriyèl lakòz efè tèmik gen ladan tou alokabòn yo kòm :
- idwoklowoflyowokabòn yo, kòm HCFC-22 (yon freyon) ;
- klowoflyowokabòn yo (CFC) ;
- idwoflyowokabòn yo (HFC) ;
- tetraflyorid kabòn (CF4) ;
- l'egzaflyorid souf (SF6) ak pantaflyorid souf triflyowometil (CF3-SF5).
Efè tèmik
Anba efè gaz lakòz efè tèmik, atmosfè Latè a kite yon gwo pati nan reyònman solè a, epi li kenbe yon pati nan reyònman enfrawouj ki re-emèt pa sol la. Diferans ki genyen ant pisans ki resevwa nan men Solèy la ak pisans ki emèt kòm reyònman yo rele fòsaj radyatif.
Emisyon nan aktivite imen
Konsantrasyon gaz lakòz efè tèmik nan atmosfè Latè a ap ogmante depi 19yèm syèk la.
Referans
Lyen deyò
Erè nan sitasyon : Des balises <ref> existent pour un groupe nommé « n », mais aucune balise <references group="n"/> correspondante n’a été trouvée