Chanakya

Ni Chanakya (c. 370–283 BCE)^[1] ket maysa idi nga Indiano a manursuro, pilosopo ken naarian nga agbalbalakad.

Chanakya
Ti maysa a panakaipanunotan ti artista kenni Chanakya
Nayanak	c. 370 BCE Di ammo ti nakaipasngayan, mabalin a dagitoy a lugar: Pataliputra, Taxila wenno Abagatan nga India
Natay	c. 283 BCE Pataliputra
Nagnagan	Kauṭilya, Vishnugupta
Alma mater	Takshashila
Trabaho	Manursuro ken naarian nga agbalbalakad
Nakaam-ammuan	Pundasion ti Maurya nga Imperio
Nalatak nga obra	Arthashastra (nasuppiatan ti nangisurat), Chanakya Neeti
[urnosen iti Wikidata]

Isu ket kasisigud a manursuro ti taga-ugma a Unibersidad ti Takshashila, ni Chanakya ket nangimaton idi ubing ti immuna a pannakaipangato ti bileg ti Maurya nga emperador ti Chandragupta. Isu ti kaaduan a naipammadayawan para iti nangruna a papelna iti pannakabangon ti Maurya nga Imperio, isu daytoy ti immuna nga imperio iti pakasaritaan ti arkeolohiko a kaaduan a nagturay ti Indiano a subkontinente. Ni Chanakya ket nagserbi a kas ti nangruna nga agbalbalakad kenni Chandragupta ken ti anakna a lalaki a ni Bindusara.

Ni Chanakya ket tinawtawid a nailaslasin a kas Kautilya wenno Vishnu Gupta, a nangisurat ti taga-ugma a treatado ti politika ti India a nakunkuna a ti Arthaśāstra.^[2] Iti kastoy, isu ket naipanpanunotan a kas pionero iti paset ti ekonomiko ken siensia politika idiay India, ken ti obrana ket naipagpagarup a kas maysa a nangruna a simmarunnuan ti Klasiko nga Ekonomiko.^[3][4][5][6] Ni Chanakya ket sagpaminsan a tinawtawagan a kas ti "Indiano a Machiavelli",^[7] nupay dagiti obrana ket immununa babaen ti 1,800 a tawtawen ngem ni Machiavelli.^[8] Dagiti onrana ket napukpukaw idi asideg ti gibus ti Gupta a dinastia ken saan a naduktalan manen aginggana idi 1915.^[4]