Қанат Әуесбайұлы Әуесбай

Қанат Әуесбай
Туған күні	14 қаңтар 1982 (1982-01-14) (42 жас)
Туған жері	Тараз, Жамбыл облысы,  Қазақстан (Жамбыл қаласы, Жамбыл облысы, ҚазКСР)
Азаматтығы	Қазақстан
Ұлты	қазақ
Қызметі	Журналист, педагог-ғалым
Әкесі	Әуесбай Бақбергенұлы[1]
Анасы	Рабиға Сақыпқызы
Жұбайы	Баян Жалғасбекқызы, әлеуметтанушы, PhD
Балалары	Ералы, Иманәлі, Ажарлым
Марапаттары мен сыйлықтары	«Ақпарат саласының үздігі» (2017 ж.), «Мәдениет саласының үздігі» (2019 ж.), «Ғылымды дамытуға сіңірген еңбегі үшін» төсбелгілері (2024 ж.).

Қанат Әуесбайұлы (ағылш. Kanat Auyesbay,^[2] журналистикадағы имидждiк есiмi Әуесбайдың Қанаты, 14 қаңтар 1982 жыл, Жамбыл қаласы, (қазіргі Тараз қаласы, Жамбыл облысы) — халықаралық журналист, филология ғылымдарының кандидаты, ғалым, «Болашақ» стипендиясы стипендиаты.^[3]

Өмірбаянықайнарын өңдеу

1982 жылы 14 қаңтарда Жамбыл қаласында (қазіргі Тараз қ-сы) ұстаздар отбасында дүниеге келді. 1988 жылы Жамбыл қаласындағы №46 орта мектепке бірінші сыныпқа барып, онда 1991 жылға дейін оқыды. 1991-1997 жж. Жамбылдағы Ыбырай Алтынсарин атындағы №49 орта мектебінде білім алды. 1999 жылы Тараз қаласындағы №45 Бауыржан Момышұлы мектеп-гимназиясын бітірді.^[4][5][6]

Журналист болуына өзінің айтуынша нағашы атасы Сақыпкерей түрткі болған. Көз жанары көруден қалған атасы ауылға келген немерелеріне газет оқытып, хат жаздырған. Атасының басылымдарды жиі оқытқаны арқасында Қ.Әуесбай қолына қалам алған. 1996 жылы республикалық «Ұлан» балалар газетінде Жамбылдың 150 жылдығына орай мектепте өткен кеш туралы «Ғасырдың қарт бұлбұлы аталған тұңғыш мақаласы басылды. «Ұлан» балалар газетінің тұрақты авторы болып, кейінірек «жас тілшісі» атанды.^[7]

Қанат баян аспабында ойнайды. 1992 ж. Жамбылдағы Дина Нұрпейісова атындағы балалар саз мектебіне «баян» сыныбы бойынша оқуға түсіп, 1997 ж. Құрманғазы атындағы өнер мектебін бітірген. 1998-1999 жж. Абай атындағы Жамбыл гуманитарлық колледжінің «халық аспаптары» бөлімінің «баян» сыныбында оқыды. Колледжде оқи жүріп, құрамында баян мен екі домбырасы бар «Серілер» триосын құрған. Кейін әл-Фараби атындағы ҚазҰУ қабырғасында «Бейбарыс» тобы құрамында ән айтқан. Топтың әні CD-табаққа енді. 2001 жылы ҚазҰУ факультеттері студенттері арасындағы университетішілік «Жігіт сұлтаны» байқауының I-орын иегері атанды.

Қ.Әуесбай журналистік кәсібін ғылыми-педагогикалық қызметпен ұштастырып келеді. Әр жылдары Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ, Л.Гумилев атындағы ЕҰУ, Х.Досмұхамедұлы атындағы Атырау университетінде оқытушы, аға оқытушы, доцент болды. Қ.Әуесбай БАҚ саласы мамандары үшін түрлі семинар-тренинг, шеберлік дәрісін өткізеді.^{[8][9][10][11][12][13][14]}

Тележурналист ретінде Франция, АҚШ, Швейцария, Грекия, Біріккен Араб Әмірлігі, Сауд Арабиясы, Қытай, Түркия, Марокко, Моңғолия, Ауғанстан, Иран, Пәкістан, Тәжікстан, Қырғызстан, Өзбекстан және Малайзия сияқты елдерге барып, қоғамдық-саяси маңызы бар репортаждар дайындады. 2011 жылы 14 наурыздан бастап, 14 күн бойы Қазақстанның 14 облысының тәуелсіздік тұсындағы жетістігін қамтыған «Қазақстан. Менің елім» телекөрсетілімін жүргізді^[15]. Сол кездегі «Қазақстан» телерадиокорпорациясы төрағасының бірінші орынбасары Ләззат Мұратқызының ұсынуымен Астанаға ауысып, «Апта.KZ» сараптама хабарын жүргізді.^[16] Актерлікке талпыныс жасап, тұңғыш қазақстандық «SitCom» форматындағы «Айналайын» сериалында тележурналисттің эпизодтық рөлін ойнаған.^[17] 2012 жылдың қорытындысы бойынша «Айқын» газеті ұйғарымымен «үздік тележүргізуші» атанды. 2011 жылдың желтоқсанында Сүлеймен Демирель университетінің Алматы қаласы жоғары оқу орындарының студенттері арасында өткен «Тәуелсздік ұрпағы - тәуелсіздік көзімен» шығармашылық байқауында үздік шыққан білімгер Гүлбақыт Асылбек «Қанат Әуесбай» атындағы Дипломмен марапатталды.

Қ. Әуесбай ілік септігінің жалғауымен айтылатын «Әуесбайдың Қанаты» имидждік есімін қазақ тележурналистикасында тұңғыш қолданды. Сонымен қатар, ол ҚР Президентінің халықаралық «Болашақ» стипендиясымен оқыған тұңғыш журналист.^[18]

Қ. Әуесбайдың «Батыс көрген. Ұлыбритания қазақтың көзімен» кітабы туралы мәлімет жалпы білім беретін мектептің 5-7 сынып оқушыларына арналған «Өлкетану» оқулығына енген («Алматыкітап» баспасы, 2018 ж.).

Қ. Әуесбайдың есімі Жамбыл облысы әкімдігінің жастар саясаты мәселелері басқармасы бастамасымен шыққан «Әулиеата жастары» энциклопедиясына енген (2020 ж.).

Қ.Әуесбай медиа сарапшы ретінде орта мектептің 5-9 сыныбына арналған «Жаһандық құзыреттілік» оқулығындағы «медиасауаттылық және қаржылық сауаттылық» аталған 3-бөлімінің авторы («Арман-ПВ» баспасы, Алматы, 2024 ж.)

Біліміқайнарын өңдеу

• 1999 -2004 жж. Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің журналистика факультетін «халықаралық журналистика» мамандығы бойынша үздік бітірген.
• 2004-2008 жж. Әл-Фараби ат. ҚазҰУ аспирантурасында (күндізгі бөлім) оқыды. «Қазақ телеарналарындағы қазіргі ақпараттық бағдарламалар табиғаты» тақырыбында кандидаттық диссертация (шифр: 10.01.10 - журналистика) қорғаған. Ғылыми жетекші: филол. ғыл. докторы, профессор Намазалы Омашұлы, қорғау уақыты: 24.12.2010 ж.;^[19]
• 2013-2014 жж. «Болашақ» стипендиясы аясында Ұлыбританияның Норидж қаласындағы Шығыс Англия университетінде ғылыми-педагогикалық тағылымдама (University of East Anglia, Norwich);^[20]
• 2014-2016 жж. Қазақ экономика, қаржы және халықаралық сауда университеті, «экономика және бизнес» бакалавры;
• 2018-2020 жж. «Тұран-Астана» университеті, «құқық» магистры;

Біліктілікті арттыруқайнарын өңдеу

• 2004 ж. «Телерепортажға жаңаша көзқарас» семинары, «Internews network» халықаралық ұйымының сертификаты, Алматы қаласы;
• 2007 ж. Иран Ислам Республикасында өткен «Телевизиялық бағдарламаларды жасаудағы заманауи технологиялар» семинарында «ISESCO» халықаралық ұйымының сертификаты;
• 2008 ж. «Жаңалық қызметінің жұмысын ұйымдастыру» дистанционды семинары, «Internews network» халықаралық ұйымының семинары, Алматы қаласы;
• 2012 ж. 28-31 мамыр аралығында Беларусь мемлекетінде болған «Болашақ үшін серіктестік: жаңа дәуір моделі» (Партнерство во имя будущего: модели новой эпохи) халықаралық медиа-форумның қатысушысы^[21];
• 2012 ж. 2-3 желтоқсанда Астанада өткен «Ақпараттық тарату және жаңалық командасын жасақтау» тренингіне қатысып, «Автограф» продюсерлік орталығының (Екатеринбург, Ресей) сертификаты.
• 2022 ж. «Жоғары білім берудегі топ менеджмент» біліктілікті арттыру курсы, 28 қараша 2022 ж. «Qazaq profi» оқу орталығы, Астана қ-сы.

Ғылыми-педагогикалық қызметіқайнарын өңдеу

Қанат Әуесбай медиа мен жоғары білім саласын ұштастырған білікті маман, педагог-ғалым, филология ғылымдарының кандидаты (мамандық шифры: 10.01.10 - журналистика). Әр жылдары әл-Фараби ат. ҚазҰУ, Л.Гумилев ат. ЕҰУ, С.Өтебаев ат. мұнай және газ университеті сияқты оқу орындарында оқытушы, аға оқытушы, доцент, проректорлық қызмет атқарған. Ақпарат саласын зерттеуші ретінде Scopus ғылыми базасына және ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігінің Ғылым және жоғары білім саласында сапаны қамтамасыз ету комитеті ұсынатын ғылыми басылымдар тізбесіне енген журналдардағы мақалалары бар.^[22]

Қанат Әуесбайдың қазақ және ағылшын тілдеріндегі «Батыс көрген. Ұлыбритания қазақтың көзімен – Looking west. A Kazakh’s view of Great Britain» кітабы Лондон қаласында басылып, Кэмбридж университетінде таныстырылды. Кітап Amazon.com электронды платформасында сатылды.^[23]

Қ. Әуесбай ҚР Президентінің «Болашақ» халықаралық стипендиясы аясында Ұлыбританияда ғылыми-педагогикалық тағылымдамадан өткен (University of East Anglia, UK, Norwich, 2013-2014 жж.). Еуразия ұлттық университетінің журналистика және саясаттану факультетінде магистрлік диссертациялар қорғау жөніндегі мемлекеттік аттестациялау комиссиясы төрағасы (2023-2024 жж.), Қазақстан педагогикалық ғылымдар академиясының корреспондент-мүшесі (2018 жылдан), республикалық оқу-әдістемелік кеңесінің оқу-әдістемелік бірлестігі мүшесі (РОӘК ОӘБ - 032 журналистика және ақпарат, 2019-2021 жж.), «Болашақ» бағдарламасы аясында шетелге кадрлар даярлау жөніндегі сарапшылық комиссиясы мүшесі (2019-2021 жж.). Медиа саласын зерттеген көптеген дипломдық жұмыстар, диссертациялардың ғылыми жетекшісі, ЕҮУ журналистика және саясаттану факультетінде диссертациялық Кеңес мүшесі болды. Қ. Әуесбай медиа сарапшы ретінде орта мектептің 5-9 сыныбына арналған «Жаһандық құзыреттілік» оқулығындағы «медиасауаттылық және қаржылық сауаттылық» аталған III-бөлімі авторы («Арман-ПВ» баспасы, Алматы, 2024 ж.), БАҚ өкілдеріне арналған көптеген авторлық шеберлік дәріс, медиатренинг пен семинар жүргізіп келеді. Қанат Әуесбайдың бастамасымен 2019 жылы «Атырау» телерадиоарнасы ғимаратында белгілі медиаменеджер, журналист Айтқали Құмарғалиұлы медиа-аудиториясы ашылды. Медиа-аудитория Х. Досмұхамедұлы ат. Атырау университеті және «Қазақстан» РТРК» АҚ Атырау облыстық филиалының бірлескен жобасы аясында дуалды білім беру мақсатында жүзеге асты.

Еңбек жолықайнарын өңдеу

• 2002-2003 жылдары – «Түркістан» халықаралық газеті тілшісі;
• 2003-2009 жж. – «Европа плюс Казахстан» радиосында сазды жүргізуші;
• 2003-2004 жж. – «Информбюро» ақпарат бағдарламасында тілші, («31 арна»);^[24]
• 2004-2013 жж. – «Қазақстан» телеарнасының ақпараттық-сараптамалық бағдарламалар дирекциясында (АСБД) тілші, аға тілші, редактор-сарапшы, «Апта.kz» ақпараттық-сараптамалық бағдарламасы жүргізушісі, шеф-редакторы;^[25]
• 2009-2010 жж. – Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ журналистика факультеті оқытушысы;
• 2011 жылдың наурыз-сәуір аралығында Тәуелсіздіктің 20 жылдығына арналған «Қазақстан. Менің елім» бағдарламасы авторы, жүргізушісі, («Қазақстан» телеарнасы);^[26]
• 2011 ж. желтоқсанынан 2013 ж. ақпанына дейін «Өзекжарды» телесұхбатының авторы, жүргізушісі, («Қазақстан» телеарнасы);^[27]
• 2012 жылдың 2 қарашадан 2013 жылдың ақпанына дейін Нұрмұхамед Байғарамен бірге «Алаң» қоғамдық-саяси ток-шоуын жүргізді, («Қазақстан» телеарнасы);^[28]
• 2013-2014 жж. – Шығыс Англия университетіндегі қазақстандық студенттер қоғамдастығы вице-президенті (University of  East Anglia, Norwich, UK);^[29][30]
• 2014-2016 жж. – «kz-2050» Жалпыұлттық қозғалысы» ҚБ медиа-директоры];^[31]
• 2014-2015 жж. – «Сіз не дейсіз?» хабары («Қазақстан» телеарнасы);^[32]
• 2016 ж. – «Білгірлер бәйгесі» танымдық-интеллектуалдық хабары жүргізушісі («Қазақстан» телеарнасы);^[33]
• 2016-2017  жж. – «BNews» ақпарат порталының сарапшысы;
• 2011-2019 жж. – Л.Гумилев ат. ЕҰУ журналистика және саясаттану факультетінің телерадиожурналистика және бұқарамен байланыс кафедрасы доценті;^{[34][35][36][37]}
• 2018-2019 жж. – Ruh.kz» ток-шоуының сценаристі, жүргізушісі, («Astana» телеарнасы);^[38]
• 2018-2019 жж. – Президент орталығының баспасөз қызметі аға сарапшысы;    
• 2019 жылдан – Халел Досмұхамедұлы ат. Атырау университеті журналистика кафедрасының аға оқытушысы;^[39][40]
• 2019-2021 жж. – «Қазақстан» республикалық телерадиокорпорациясы» АҚ Атырау облыстық филиалы директоры;^{[41][42][43][44][44][45]}
• 2021-2022 жж. – «Elorda aqparat» медиахолдингі директорының орынбасары (Астана қ-сы);^[46][47][48]
• 2022-2023 жж. – Сафи Өтебаев ат. Атырау мұнай және газ университетінің жастар саясаты және әлеуметтік мәселелер жөніндегі проректоры;^{[49][50][51][52][53][54]}
• 2023 жылдан «Қазақстан» республикалық телерадиокорпорациясы» АҚ Digital департаменті директоры;^[55]

Қоғамдық қызметіқайнарын өңдеу

• Еуразия Телевизия және Радио Академиясының мүшесі (Мәскеу қ-сы, 2012 ж.);
• 2013-2014 жж. Ұлыбританияның Норвич қаласында Шығыс Англия университетiнің қазақстандық студенттер қауымдастығының вице-президентi;^[56]
• 2014 ж. Сочидегі қысқы олимпиадаға қатысып жатқан қазақстандық спортшыларды қолдау мақсатында әлеуметтік желіде #LikeKazakhstanInSochi халықаралық фотоакциясын ұйымдастырды;^[57]
• 2011 жылдан Қазақстан журналистер одағы мүшесі;
• 2017-2018 жж. ҚР Президенті жанындағы жастар саясаты жөніндегі Кеңес мүшесі;^[58]
• 2017 жылдан Еуразиялық Шығармашылық Гильдиясы мүшесі (Eurasian Creative Guild, UK, London);^[59]
• 2017 жылдан Қазақстан бас редакторлары клубының мүшесі;
• 2018 жылдан Қазақстан Педагогикалық Ғылымдар Академиясының корреспондент-мүшесі;^[60]
• 2021-2024 жж. ҚР Президентінің халықаралық «Болашақ» стипендиясы стипендиаттары қауымдастығының Кеңес мүшесі;^[61]
• 2018 ж. «Тараз түлегі – online bell» халықаралық шеберлік дәрісінің авторы, ұйымдастырушысы. Оның аясында әлемнің әйгілі университеттері – Massachusets Institute of Technology (қысқарт. MIT, АҚШ), Cambridge University, Bristol University (Ұлыбритания)  бітірген Жамбыл облысы түлектерімен әлемнің әр түкпірінен онлайн байланыс орнатылды;^[62][63][64]
• 2018 ж. 4-11 наурызда Оңтүстік Кореяда өткен дүниежүзілік журналистер конференциясында Қазақстан атынан делегат (World Journalists Conference 2018, South Korea); 

  

• 2019-2021 жж. Республикалық оқу-әдістемелік кеңесінің оқу-әдістемелік бірлестігі мүшесі (РОӘК ОӘБ - 032 журналистика және ақпарат);
• 2023 ж. Л. Гумилев ат. ЕҰУ журналистика және саясаттану факультетінің магистрлік диссертация қорғау бойынша мемлекеттік аттестациялау комиссиясы төрағасы;
• 2022-2023 жж. Халықаралық «Қазақ тілі» қоғамының астаналық филиал төрағасы].^[65][66]

Жүргізген хабарларықайнарын өңдеу

• «Қазақстан.Менің елім» бағдарламасы, «Қазақстан» телеарнасы, (2011 ж.);^[67]
• «Apta.kz» ақпараттық-сараптамалық хабары, «Қазақстан» телеарнасы, (2011-2012 жж.);^[68]
• «Өзекжарды» телесұхбаты, «Қазақстан» телеарнасы, (2011-2013 жж.);^[69]
• «Алаң» қоғамдық-саяси ток-шоуы, «Қазақстан» телеарнасы, (2012-2013 жж.);^[70]
• «Сіз не дейсіз?» хабары, «Қазақстан» телеарнасы, (2014-2015 жж.);^[71]
• Білгірлер бәйгесі» танымдық-интелектуалдық хабары, «Қазақстан» телеарнасы,(2016 ж.);^[72]
• «Ruh.kz» ток-шоуы, «Astana» телеарнасы (2018-2019 жж.);^[73]
• «Батыс көрген» хабары, «Атырау» телеарнасы, (2019-2020 жж.);^[74]

Арнайы репортажықайнарын өңдеу

• 2005 жылдың қазанның 8-де болған Пәкістандағы жойқын зілзала туралы репортаждар;^[75].
• 2005 жылғы Қырғызстандағы «Қызғалдақ» төңкерісі туралы репортаж;
• 2007 жылы қазанның 16-20 аралығында Ауғанстанның мәдени орталығы - Герат қаласында өткен экономикалық ынтымақтастық Ұйымының сыртқы істер министрлері Кеңесінің 17-ші отырысынан репортаж;
• 2008 жылдың наурызында Франция астанасы Парижде өткен «Қазақстан» телеарнасының 50 жылдық мерейтойына орай ұйымдастырылған тұңғыш ақындар айтысы туралы «Эйфель» мұнарасы жанынан репортаж;
• 2009 жылы, маусымның 27-і күні Моңғолия астанасы Ұланбатыр қаласында өткен Моңғолия қазақтарының I құрылтайы қарсаңындағы Моңғолиядағы түркі тарихы мен Моңғолия қазақтарының тыныс-тіршілігі жайындағы репортаждар;
• 2010 жылғы Қырғызстанның Ош қаласындағы текетірестен кейін Қазақстан үкіметінің Қырғыз Республикасына көмегі туралы репортаждар^[76];
• 2010 жылдың маусымның 27-де өткен Қырғыз Республикасындағы Жалпыхалықтық референдум туралы репортаждар^[77][78];
• 2010 жылғы Қырғызстанның Ош қаласындағы текетірестен кейін Қазақстан үкіметінің Қырғыз Республикасына көмегі туралы репортаждар^[79];
• 2010 жылдың сәуірінде болған АҚШ астанасы Вашингтонда өткен ядролық қауіпсіздік саммиті қарсаңындағы Лас-Вегас пен Вашингтон қалаларынан репортаждар^[80];
• 2010 жылы сәуірінде Біріккен Араб Әмірлігі және Мароккода қолдан өсірілетін дуадақ шаруашылығы туралы репортаж^[81];
• Тәжікстан астанасы Душанбеде тәжік-ауған шегарасында қаза болған Қазақстан жауынгерлеріне ашылған ескерткіш туралы репортаж;
• 2012 жылы ақпанның 28-де Швейцарияның Женева қаласынан Қазақстанның БҰҰ-на мүше болғанына 20 жыл толуына орай Қазақстанның БҰҰ-дағы орны туралы репортаж^[82];
• 2012 жылы сәуірдің 16-інде ҚР Президентінің Малайзияға мемлекеттік сапары қарсаңындағы Малайзияның әлеуметтік-экономикалық ахуалы туралы репортаждар^[83];
• 2012 жылы сәуірдің 17-де «Азия ғажайыбының» авторы, Малайзияның төртінші Премьер-министрі Махатхир Мохамадпен сұхбат^[84];
• 2012 жылдың наурызда Грекиядағы дағдарыс туралы Афинадан репортаждар сериясы^{[85][86][87][88][89][90][91]};
• Ислам Ынтымақтастығы Ұйымына мүше елдердің отырысы өтті^[92];
• Ағайындылар^[93];
• Шерхан Мұртаза 80 жаста^[94];
• Қасірет қаруының залалы^[95].

Имидждік есіміқайнарын өңдеу

Қанат Әуесбай имидждік есімі ретінде «Әуесбайдың Қанаты» нұсқасын қолданады, бұл туралы республикалық қоғамдық-саяси «Айқын» газетіне сұхбатында айтады:

— Бұл көп журналистің ара­сынан әдейі ерекшеленіп, әлдебір атақ шығару үшін ойлап табылған амал емес. Халқымыз жетпіс жыл бойы - «ов», - «ев», - «вич» сияқты орыс тіліндегі «кімнің»? деген сұраққа жауап беретін ілік септігінің жалғауын өз тегіне «жегіп» келді. Оның заманы өтіп, тәуелсіз елдің тек атауын қалып­тастыру үрдісі басталды. Бірақ ол үрдіс өкінішке қарай, әлі бірізді­ленген жоқ. Ұлтымызға қазақты­ғымызды фамилиясының жал­ғауы­нан-ақ білдіріп тұратын жал­ғау керектігі көптен бері айтылып жүр. Мәселен, - «дзэ» десең адам­ның грузин екендігі, «ян» деп аяқ­талса армян екені, «оғлы» десе әзірбайжан немесе түрік екені бірден аңғарылады. Біздің халықта әзірге тек атауларының ел арасына сіңісе қоймаған нұсқалары ғана бар. Менің «Әуесбайдың Қанаты» болуым сол көп нұсқаның бірі ғана. Бұдан бөлек, бізде «Қанат Әуесбай» деп еш жалғаусыз айта салатын нұсқа бар. Жалғауының жоқтығынан, бұл нұсқада аты қай­сы, тегі қайсы екенін шатастырып алып жатамыз. Сондықтан өз ба­сым жалғаумен айтқанды құп көр­дім. - «Дың» нұсқасын өзім ойлап таптым деуден аулақпын. Менен бұрын бұл жалғауды алаш­тың зиялылары қолданған. Мә­селен, қазақтың айтөбел ақыны Қасым Аманжол «Өзім туралы» атты өлеңінде: «Аманжол Ра­қым­жанның Қасымымын, Мен қалған бір атаның ғасырымын» деп тебі­ренеді. Кейінгілерден Әбдіраштың Жарасқаны да аты-жөнін атаудың осы формасын қо­­лай көрген. Ен­деше мен сол дайын нұсқаны пай­даланушы ға­на­мын. Алғашында «Әуесбай­дан Қанат» деп айтып көрсем деп ой­лағанмын. Бірақ «Әуесбайдың Қанаты» болу мағы­насы жағы­нан әдемі үйлесім тап­қасын осы нұсқаға тоқтадым. Те­ле­журналистің қаруы эфир ғой. Ендеше, бұқаралық ақпарат құ­ралдарында бұл нұсқалар неғұрлым көп айтылған сайын, ерте ме, кеш пе, оның біреуі болмаса, біреуі ха­лық құлағына сіңісуі тиіс деген ойға келдім. Өз басым халқы­мыз­дың өз тегін қалауына қарай айта да, жаза да алуын да тәуелсіздіктің тағы бір тарту-таралғысындай көремін.

— Қанат Әуесбайдың республикалық қоғамдық-саяси «Айқын» газетіне берген сұхбатында^[15][96]

Отбасықайнарын өңдеу

• Әкесі — Әуесбай Бақбергенұлы, Абай атындағы Жамбыл колледжінің (бұрынғы педагогикалық училище) оқытушысы, кафедра меңгерушісі, Красногор аудандық (қазіргі Қордай ауд.) мәдениет бөлімінің бастығы, Луговой аудандық (қазіргі Т.Рысқұлов ауд.) мәдениет үйі директоры болды.^[97] ҚР Білім және ғылым министрлігінің «Ыбырай Алтынсарин», «Білім беру ісінің құрметті қызметкері», ҚР Мәдениет және спорт министрлігінің «Мәдениет саласының үздігі», ҚР Білім және ғылым министрінің Құрмет грамотасымен, ҚР Оқу-ағарту министрлігінің «Еңбек ардагері» төсбелгілерімен марапатталған.^[98] Тараз қаласының Құрметті азаматы,^[99] Қазақстан Педагогикалық Ғылымдар Академиясының мүшесі;^[100]  
• Анасы — Рабиға Сақыпқызы, мектеп мұғалімі, ҚР Білім және ғылым министрлігінің «Білім беру ісінің құрметті қызметкері», «Ыбырай Алтынсарин», ҚР Оқу-ағарту министрлігінің «Еңбек ардагері» төсбелгілерімен  марапатталған,^[101] Қазақстан Педагогикалық Ғылымдар Академиясы мүшесі;^[102]
• Жұбайы — Баян Жалғасбекқызы, «Болашақ» стипендиясы стипендиаты, әлеуметтанушы, PhD докторант;^[103] 
• Балалары — Ералы (2007), Иманәлі (2017), Ажарлым (2019).

Марапатықайнарын өңдеу

• 2011 ж. 1 желтоқсан – ҚР Байланыс және ақпарат министрлігінің Дипломы, «Тәуелсіз Қазақстанның гүлденуіне арналған ең үздік тележоба» аталымы жеңімпазы;^[104][105]
• 2012 ж. – Алматы қалалық тіл, мұрағат және құжаттама басқармасы ұйымдастырған «Мемлекеттік тіл және БАҚ» байқауының «Үздік тележурналист» аталымы жеңімпазы;
• 2012 ж. – «Телевизиялық жұмыс» аталымында үздік танылып, Қазақстан журналистер одағы сыйлығы лауреаты атанды ^[106];
• 2013 ж. – Бас редакторлар клубы ұйымдастырған «Асыл сөз құдыреті» республикалық журналистер байқауының «экономика мәселесі бойынша үздік материал» аталымында жеңімпаз;
• 2013 ж. – Қазақстан жастар одағы «Серпер» сыйлығы лауреаты;^[107]
• 2015 ж. – Университет дамуына қосқан үлесі үшін «Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетіне 80 жыл» медалі;
• 2016 ж. – БАҚ өкілдері арасындағы «Нұр Сұңқар» республикалық байқауының  «Көзқарас» аталымындағы жеңімпазы^[108];
• 2017 ж. – «Ақпарат саласының үздігі» төсбелгісі, ҚР Ақпарат және коммуникациялар министрлігі;^[109];
• 2018 ж. – «Тұрар Рысқұлов ауданына - 80 жыл» мерекелік медалі;
• 2019 ж. – «Қазақстан Республикасы құқық қорғау әскеріне - 25 жыл» кеуде белгісі;
• 2019 ж. – «Мәдениет саласының үздігі» төсбелгісі, ҚР Мәдениет және спорт министрлігі;^[110];
• 2019 ж. – ҚР Білім және ғылым министрінің Құрмет грамотасы;
• 2020 ж. – Атырау облысының әлеуметтік-экономикалық дамуына қосқан елеулі үлесі үшін «Атырау облысы мәслихаттарына 25 жыл» мерекелік медалі;
• 2022 ж. – ҚР Ақпарат және қоғамдық даму министрінің Құрмет грамотасы;
• 2023 ж. – Халықаралық «Қазақ тілі» қоғамы президентінің Алғыс хаты;
• 2024 ж. - «Ғылымды дамытуға сіңірген еңбегі үшін» төсбелгісі, ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігі.^[111]

Кітаптарықайнарын өңдеу

• Батыс көрген. Ұлыбритания қазақтың көзімен - Looking west. A Kazakh’s view of Great Britain» кітабы, publisher: Hertfordshire Press 2016, ISBN 978-1910886373.^{[112][113][114][115]}

Автор кітапта Британияда оқыған жылдары ағылшын қоғамының әр саласынан біліп-түйгенін публицистикалық көзқараспен жеткізеді. 10 тараудан тұратын кітапта Ұлыбритания тұрғындарының тұрмыс-тіршілігі, өмірлік құндылықтары мен қағидалары, жаһандану кезінде ағылшын тілін білудің маңызы, білім беру мен жастар мәселесі, БАҚ саласының ахуалы арқау етілген. Кітап 2016 жылы Ұлыбританияда, Лондон қаласында басылды. Қазақстанда ауыл мектептерінің кітапханаларына таратылды.

Кітаптың тұсаукесері 2016 жылдың 15-желтоқсанында Кэмбридж университетінде өтті. Тұсаукесер рәсіміне Кэмбридж университетінің профессор ғалымдары, Британиядағы қазақ студенттері қауымдастығы мен Қазақстан елшілігінің өкілі қатысты. Осыған байланысты ҚР Ұлттық Академиялық кітапханасында тұсаукесердің онлайн көрсетілімі ұйымдастырылды. Кітаптың Қазақстандағы таныстырылымы 2016 жылдың 24-желтоқсанында Тұңғыш Президент кітапханасында өтті.

• Орта мектептің 5-9 сыныбына арналған қазақ және орыс тілдеріндегі «Жаһандық құзыреттілік» оқулығындағы «медиасауаттылық және қаржылық сауаттылық» аталған 3-бөлімнің авторы («Арман-ПВ» баспасы, Алматы, 2024 ж.), ISBN 978-601-201-214-9, ISBN 978-601-201-224-8, ISBN 978-601-201-212-5, ISBN 978-601-201-222-4, ISBN 978-601-201-210-1, ISBN 978-601-201-220-0, ISBN 978-601-201-209-5, ISBN 978-601-201-208-8, ISBN 978-601-201-216-3.

Мақалаларықайнарын өңдеу

• Медиа-орталыққа мағыналы атау керек; (9 қараша 2011)^[116]
• Ұлттық арнаның тартулары; (1 қыркүйек 2011)^[117]
• Ұлттық арнада - «Сыр-Сұхбат»; (26 мамыр 2011)^[118]
• Ұлттық арнада «Пай-пай шоу»; (4 қараша 2010)^[119]
• Ұлттық арнада «Балапан» қанат қақты; (30 қыркүйек 2010)^[120]
• «Қазақстан» телеарнасы қырық екі сериялы туынды түсіріп жатыр; (12 тамыз 2010)^[121]
• Ақылы қызметке аң-таңмын... (10 ақпан 2010)^[122]
• Бес бақыт; (5 мамыр 2012)^[123]
• Елордада «Ұлттық арна» көшесі ашылса; («Халық сөзі» газеті)^[124]
• Сүлейман Демирель, Түркия Республикасының экс-президенті: Түркі дүниесінде ешкім ешкімнен де жоғары емес, ешкім ешкімнің ағасы да емес^[125]
• Қазақ қаржыгерінің формуласы әке-көке, руластық емес, жан-жақты білім болуы керек^[126]
• Book by Bolashak Alumnus Presented at Cambridge, Astana times;^[127]
• Әуесбайдың Қанаты. Журналист туралы 10 миф (27 маусым 2016);^[128]
• Ұңғысынан түтіні сейілмеген Ауғанстан.^[129]
• Шежірелі шаһар – тарих көмбесі;^[130]

Сұхбаттарықайнарын өңдеу

• Посланники страны, газета «Казахстанская правда»;^[131]
• Первый.Журналист цифровой эры, газета «Знамя труда»;^[132]
• Әуесбайдың Қанаты: Бабасының табаны тимеген жерге, баласының қаламы тиді, «Қазақстан тарихы» порталы;^[133]
• Адам нені көріп-тыңдап, нені оқығанының жемісі, Атырау газеті;^[134]
• Әуесбайдың Қанаты ATYRAY`телеарнасының жаңа жобалары туралы айтты, «Атырау» газеті;^[135]
• Приглашение на тв, газета «Прикаспийская коммуна»;^[136]
• Журналистерге ипотекалық бағдарлама ашу керек, «Азаттық рухы« ақпарат порталы;^[137]

Дереккөздерқайнарын өңдеу

Сыртқы сілтемелерқайнарын өңдеу

• Қанат Әуесбайдың Facebook әлеуметтік желісіндегі жеке беті
• "Өзекжарды" бағдарламасының мұрағаты Мұрағатталған 20 шілденің 2012 жылы.
• "Өзекжарды" бағдарламасының газеттік нұсқасы, "Қазақстан" Ұлттық арнасы мен "Дала мен қала" газетінің бірлескен жобасы Мұрағатталған 1 шілденің 2012 жылы.

«Қазақстан» Республикалық телерадиокорпорациясы («Қазақстан» РТРК) Республикалық телеарналар Qazaqstan • Balapan • Qazsport • Abai TV Радиостанциялар Qazaq radiosy • «Shalqar» радиосы • «Astana» радиосы • «Classic» радиосы Аймақтық телеарналар ALTAI • ATYRAÝ • AQJAIYQ • AQTÓBE • ERTIS • JAMBYL • KÓKSHE • MAŃǴYSTAÝ • OŃTÚSTIK • QOSTANAI • QYZYLJAR • QYZYLORDA • SARYARQA • SEMEI Бұрынғы телеарналар Мәдениет • Tamasha TV Еншілес ұйымдар «Телевизия жаңалықтары агенттігі» ЖШС • «Қазақ радиолары» ЖШС Веб-сайты: www.rtrk.kz