താഴ്വര, നദി, നഗരങ്ങൾ (ജനസംഖ്യ 20,000) എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്ന ഭൂട്ടാനിലെ ഒരു ജില്ലയാണ് പാറോ ജില്ല (Dzongkha: སྤ་རོ་རྫོང་ཁག་; Wylie: Spa-ro rdzong-khag), ഭൂട്ടാനിലെ ഏറ്റവും വലിയ ചരിത്രപരമായ താഴ്വരകളിലൊന്നാണിത്. വ്യാപാര വസ്തുക്കളും അധിനിവേശവും താഴ്വരയിലെ തലെക്കൽ ചുരം വഴി കടന്നു വന്നു, ഭൂട്ടാനീസ് ജില്ലയായ പാറോയുമായി അടുത്തുള്ള ടിബറ്റുമായി ഏറ്റവും അടുത്ത സാംസ്കാരിക ബന്ധം പുലർത്തുന്നു. പാറോയിലെ പ്രധാന ഭാഷ ദേശീയ ഭാഷയായ സോൻങ്ക ആണ്. പാറോ ജില്ലകളിൽ പത്തു ഗ്രാമ ബ്ലോക്കുകൾ ഉൾപ്പെടുന്നു.
ഭൂട്ടാനിലെ, ഏക അന്താരാഷ്ട്ര വിമാനത്താവളം പാറോവിലാണ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. ഭൂട്ടാനിലെ നാല് എയർപോർട്ടുകളുടെ ഒരേയൊരു അന്താരാഷ്ട്ര വിമാനത്താവളം ആണ് പാറോ വിമാനത്താവളം (Paro Airport) (Dzongkha: སྤ་རོ་གནམ་ཐང༌ paro kanam thang) (IATA: PBH, ICAO: VQPR). പാറോയിൽ നിന്ന് 6 കി മീ (3.7 മൈ. 3.2 nmi) അകലെ ആഴമുള്ള താഴ്വരയിലെ പാറോ ചു നദീതീരത്താണ് ഇതു സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. 5,500 മീറ്റർ (18,000 അടി) ഉയർന്ന കൊടുമുടികൾ ചുറ്റും സ്ഥിതിചെയ്യുന്നതിനാൽ ഇത് ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വെല്ലുവിളി നിറഞ്ഞ വിമാനത്താവളങ്ങളിൽ ഒന്നാണ്.[1] തിരഞ്ഞെടുത്ത പൈലറ്റുകളെ മാത്രം വിമാനത്താവളത്തിൽ ലാൻഡ് ചെയ്യാൻ സർട്ടിഫൈ ചെയ്തിരിക്കുന്നു[2][3] പാറോയിൽ നിന്നും വിമാനങ്ങളിൽ വിദൂര ദൃശ്യം അനുവദനീയമാണ്. സൂര്യോദയത്തിൽ നിന്ന് സൂര്യാസ്തമയത്തിലേക്ക് പകലിന് ദൈർഘ്യമുള്ള സമയത്ത് ദൃശ്യ കാലാവസ്ഥാ പരിതഃസ്ഥിതികൾ മാത്രം നിയന്ത്രിക്കപ്പെടുന്നു.[4]2011 വരെ ഭൂട്ടാനിലെ ഏക വിമാനത്താവളം മാത്രമായിരുന്നു പാറോ എയർപോർട്ട്.[5] പാറോ നഗരത്തിൽ നിന്നും 6 കി.മീ (3.7 മൈൽ, 3.2 നോമി), തിംഫുവിൽ നിന്ന് 54 കി.മീ (34 mi; 29 nmi) പാറോ -തിംപു റോഡിലൂടെ വിമാനത്താവളത്തിൽ എത്താൻ കഴിയും.
പാറോ ജില്ല പടിഞ്ഞാറ് ഹാ ജില്ല വടക്ക് ടിബറ്റ്, കിഴക്ക് തിംഫു ജില്ല, തെക്ക് ഭാഗത്തെ ചുഖ ജില്ല എന്നിങ്ങനെ അതിർത്തി പങ്കിടുന്നു.
പാറോ ജില്ലകളിൽ 10 ഗ്രാമ ബ്ലോക്കുകൾ (അല്ലെങ്കിൽ ഗോവലുകൾ ) ഉണ്ട്: [6]
നോർത്തേൺ പാറോ ജില്ലയിൽ (Doteng|ഡോട്ടേങ് ഗ്വോഗ്, സെന്റോ ഗ്വോഗ്) ഭൂട്ടാനിലെ രണ്ടാമത്തെ ദേശീയോദ്യാനമായ ജിഗ്മി ദോർജി നാഷണൽ പാർക്കിന്റെ ഭാഗവും അടുത്തുള്ള ഹാ ജില്ലയിലെ ടോർസ സ്ട്രിക്റ്റ് നാച്യർ റിസർവിലേക്ക് ബയോളജിക്കൽ കോറിഡോർ ബന്ധിപ്പിക്കുന്നു.[17]ജെഗ്മി ദോർജി വാൻഗ്ചാക്കിന്റെ പേരിലുള്ള ജിഗ്മേ ദോർജി നാഷണൽ പാർക്ക് (ജെ ഡി എൻ പി), ഭൂട്ടാന്റെ രണ്ടാമത്തെ വലിയ ദേശീയ ഉദ്യാനമാണ്.[18]ഏതാണ്ട് ഭൂരിഭാഗവും ഗാസ ജില്ലയിലും, തുംഫു ജില്ലയുടെ വടക്കൻ ഭാഗങ്ങളും, പറോ ജില്ലയിലും, പുനാക, വാങ്ഡു ഫോഡ്രംഗ് ജില്ലയിലും ആയി സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു.[19]
ഭൂട്ടാനിലെ ദേശീയ വിമാനക്കമ്പനിയായ ഡ്രൂക്ക് എയർ അതിൻറെ പ്രധാന ആസ്ഥാനമാണ് പാറോയിലുള്ളത്.[20]ഭൂട്ടാൻ രാജ്യത്തിന്റെ പതാകവാഹകരാണ് ഡ്രൂക്ക് - റോയൽ ഭൂട്ടാൻ എയർലൈൻസ്.[21]പാറോയുടെ പടിഞ്ഞാറൻ ഡ്സോങ്ഖാഗ് ആസ്ഥാനമാക്കി പ്രവർത്തിക്കുന്നു.[22] ഇത് 1981-ൽ സ്ഥാപിതമായി. പാറോ എയർപോർട്ടിൽ നിന്നും ഡ്രൂക്ക് എയർ തെക്കേ ഏഷ്യയിലേക്കും തെക്കുകിഴക്കൻ ഏഷ്യൻ പ്രദേശത്തും വളരെ ലളിതമായ ഷെഡ്യൂൾഡ് നെറ്റ്വർക്ക് പ്രവർത്തിക്കുന്നു. നിലവിൽ ആറു രാജ്യങ്ങളിൽ പന്ത്രണ്ട് കേന്ദ്രങ്ങളാണുള്ളത്.[23]
പാറോ ഇന്ത്യൻ കരസേനയുടെ അതിർത്തിക്ക് പുറത്ത് ഉള്ള രണ്ടാമത്തെ സൈനിക കേന്ദ്രമാണ്. ആദ്യത്തേത് താജിക്കിസ്ഥാനിലെ ഫാർക്ഹോർ എയർ ബേസ് ആണ്. ഇന്ത്യ പുനരുദ്ധരിച്ചിരുന്നെങ്കിലും ഐയ്നി എയർ ബേസിനെ കൈവശപ്പെടുത്തിയില്ല.[24]
