1940-იანები

1940-იანი (ათას ცხრაას ორმოციანი) წლები, ასევე ცნობილი, როგორც 1940-იანები ან უბრალოდ ორმოციანები — გრიგორიანული კალენდრის ათწლეული, რომელიც დაიწყო 1940 წლის 1 იანვარს და დასრულდა 1949 წლის 31 დეკემბერს.

მოვლენები

სარჩევი: 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949

1940

• 9 აპრილი : გერმანელები შეიჭრნენ დანიასა და ნორვეგიაში
• 10 მაისი : გერმანიის საფრანგეთზე თავდასხმა
• 21 ივნისი : მეორე მსოფლიო ომში საფრანგეთი გერმანიას დანებდა.
• 24 ივნისი : საფრანგეთსა და იტალიას შორის ზავი დაიდო
• აგვისტო : ლიტვა, ლატვია და ესტონეთი იძულებით შევიდა საბჭოთა კავშირის შემადგენლობაში
• სსრკ-მ რუმინეთისგან დაიბრუნა ბესარაბია და ბუკოვინა
• 25 ნოემბერი : ნაპოვნია არმაზის ბილინგვა

1941

1942

1943

1944

• 7 აგვისტო : იბმ ქმნის პირველ პროგრამირებულ კალკულატორს, ცნობილი როგორც ჰარვარდ მარკ I.
• ქალაქად გამოცხადდა ქობულეთი, დაბად - ხარაგაული და თრიალეთი.
• დაბა რუსთავში დაიწყო კავკასიაში უდიდესი მეტალურგიული კომბინატის მშენებლობა.

1945

• 17 იანვარი : საბჭოთა არმიამ აიღო ქ. ვარშავა.

• 4 თებერვალი : იალტის კონფერენცია — ქ. იალტაში შეხვდნენ აშშ-ის პრეზიდენტიფრანკლინ რუზველტი, დიდი ბრიტანეთის პრემიერ-მინისტრი უინსტონ ჩერჩილი და სსრ კავშირის ლიდერი ი. სტალინი.
• 13 თებერვალი : საბჭოთა არმიამ აიღო ქ. ბუდაპეშტი.
• 6 მარტი : რუმინეთში ჩამოყალიბდა კომუნისტური ხელისუფლება.
• 1 აპრილი : აშშ-ის ჯარები შეიჭრნენ კუნძულ ოკინავაზე (იაპონია).
• 4 აპრილი : საბჭოთა არმიამ დაასრულა უნგრეთის განთავისუფლება.
• 12 აპრილი : აშშ-ის 33-ე პრეზიდენტი გახდა ჰარი ტრუმენი.
• 25 აპრილი : საბჭოთა და ამერიკელი ჯარისკაცები შეხვდნენ მდინარე ელბაზე.
• 27 აპრილი : შეიქმნა ავსტრიის მეორე რესპუბლიკა.
• 28 აპრილი : იტალიელმა პარტიზანებმა შეიპყრეს ბენიტო მუსოლინი.
• 29 აპრილი : გერმანულმა არმიამ იტალიაში უსიტყვო კაპიტულაცია გამოაცხადა.
• 30 აპრილი : გარდაუვალი შურისძიების შიშით თავი მოიკლა ადოლფ ჰიტლერმა.
• 30 აპრილი : საბჭოთა არმიამ იერიშით აიღო ქალაქი ბერლინი.
• 2 მაისი : ი. სტალინმა ხელი მოაწერა დადგენილებას გერმანიის ტერიტორიაზე სამოქალაქო ადმინისტრაციის ჩამოყალიბების თაობაზე.
• 9 მაისი : საბჭოთა ჯარებმა გაათავისუფლეს ქალაქი პრაღა.
• 21 ივნისი : მეორე მსოფლიო ომი - ოკინავას ბრძოლა დამთავრდა.
• 16 ივლისი : აშშ-ში, ნიუ-მექსიკოს შტატში ისტორიაში პირველად ჩატარდა ატომური ბომბის აფეთქების ცდა.

• 17 ივლისი : გერმანიის ქ. პოტსდამში დაიწყო პოტსდამის კონფერენცია.
• 26 ივლისი : ხელი მოეწერა პოტსდამის ხელშეკრულებას.
• 28 ივლისი : იაპონიამ უარი განაცხადა პოტსდამის დეკლარაციის მიღებაზე.
• 6 აგვისტო : აშშ-ის საბრძოლო თვითმფრინავმა იაპონიის ქ. ჰიროსიმაში ჩამოაგდო ატომური ბომბი.
• 8 აგვისტო : სსრ კავშირმა ომი გამოუცხადა იაპონიას. საბჭოთა ჯარები შეიჭრნენ მანჯურიაში.
• 9 აგვისტო : აშშ-ის საბრძოლო თვითვმფრინავმა იაპონიის ქ. ნაგასაკიში ჩამოაგდო ატომური ბომბი.
• 14 აგვისტო : იაპონიის იმპერატორმა ჰიროჰიტომ მიიღო პოტსდამის დეკლარაცია.
• 15 აგვისტო : იაპონიის იმპერატორმა ჰიროჰიტომ რადიოში გამოაცხადა კაპიტულაცია.
• 17 აგვისტო : ინდონეზიის ნაციონალისტებმა გამოაცხადეს ინდონეზიის დამოუკიდებლობა, რაც ნიდერლანდებმა არ სცნო.
• 2 სექტემბერი : ჰო ში მინმა გამოაქვეყნა დეკლარაცია ვიეტნამის დამოუკიდებლობის თაობაზე.
• 20 სექტემბერი : მაჰათმა განდიმ და ჯავაჰარლალ ნერუმ ბრიტანეთის არმიას მოსთხოვეს ინდოეთის დატოვება.

• 24 ოქტომბერი : დაარსდა გაერო.
• 13 ნოემბერი : საფრანგეთის დროებითი ხელისუფლების მეთაურად არჩეულ იქნა შარლ დე გოლი.
• 20 ნოემბერი : დაიწყო ნიურნბერგის პროცესი.
• 29 ნოემბერი : გამოცხადდა იუგოსლავიის სახალხო რესპუბლიკა. მისი პრეზიდენტი გახდა ი. ტიტო.

1946

• 3 აგვისტო : ნაციონალური საკალათბურთო ასოციაცია (NBA) დაფუძნდა აშშ-ში.

1947

• 4 აგვისტო : იაპონიის უზენაესი სასამართლო დაარსდა.
• 7 აგვისტო : ტურ ჰეიერდალი საკუთარ რაფტზე 101 დღეში ჰკვეთს წყნარ ოკეანეს.
• დაბად გამოცხადდა ჩოხატაური.
• 29 ნოემბერი: გაეროს გენერალურმა ასამბლეამ მიიღო 181-ე რეზოლუცია, რომლის თანახმადაც პალესტინაში უნდა ჩამოყალიბებულიყო ორი დამოუკიდებელი სახელმწიფო: ებრაული და არაბულ-პალესტინური.

1948

• 19 იანვარი: ქალაქად გამოცხადდა რუსთავი.
• 14 მაისი: ისრაელის სახელმწიფოს დამოუკიდებლობის გამოცხადება.

1949

• 7 ოქტომბერი : გერმანიის დემოკრატიული რესპუბლიკა (გდრ) ჩამოყალიბდა
• 5 აგვისტო : ეკვადორში მიწისძვრამ 50 ქალაქი დაანგრია და 6000-ზე მეტი ადამიანი იმსხვერპლა.