Гана
Гана (ағылш. Ghana) немесе Гана Республикасы (ағылш. Republic of Ghana) — Батыс Африкадағы мемлекет. Ұлттар достастығығы мүшесі. Батысында Кот-д’Ивуармен, солтүстік-бытысы мен солтүстігінде — Буркина-Фасо, ал шығыстан — Тогомен шектеседі. Оңтүстігін Гвинея шығанағы шайып тұр.
| Гана Республикасы ағылш. Republic of Ghana | |||||
| |||||
| Ұран: «Freedom and Justice» | |||||
| Әнұран: «God bless our homeland Ghana» | |||||
 | |||||
| Тарихы | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Тәуелсіздік күні | 6 наурыз 1957 жыл (Ұлыбританиядан) | ||||
| Мемлекеттік құрылымы | |||||
| Ресми тілі | ағылшын тілі | ||||
| Елорда | Аккра | ||||
| Ірі қалалары | Аккра, Тамале, Кумаси, Болгатанга | ||||
| Үкімет түрі | Президенттік республика | ||||
| Президенті Вице-президенті | Нана Акуфо-Аддо Махамуду Бавумия | ||||
| Географиясы | |||||
| Жер аумағы • Барлығы • % су беті | Әлем бойынша 80-ші орын 239 567 км² 4,61 | ||||
| Жұрты • Сарап (2016) • Санақ (2010) • Тығыздығы | ▲ 28 308 301[1] адам (45-ші) 24 200 000[2] адам 101,5 адам/км² (103-ші) | ||||
| Экономикасы | |||||
| ЖІӨ (АҚТ) • Қорытынды (2018) • Жан басына шаққанда | 145 млрд.[3] $ 5,013[3] $ | ||||
| ЖІӨ (номинал) • Қорытынды (2018) • Жан басына шаққанда | 58,92 млрд.[3] $ 2,081[3] $ | ||||
| АДИ (2017) | ▲ 0,592[4] (орташа) (140-шы) | ||||
| Валютасы | седи | ||||
| Қосымша мәліметтер | |||||
| Интернет үйшігі | .gh | ||||
| ISO коды | GH | ||||
| ХОК коды | GHA | ||||
| Телефон коды | +233 | ||||
| Уақыт белдеулері | UTC+0 | ||||
Халқы
Этникалық құрамы: акан 45,3 %, моле-дагбон 15,2 %, эве 11,7 %, адангме 7,3 %, гуан 4 %, гурма 3,6 %, груси 2,6 %, және т.б. тайпалар (2000 жылғы санақ бойынша).
Тілдер: ресми— ағылшын тілі (жұртының үштен бірі ғаан біледі), ашанти 14,8 %, эве 12,7 %, фанте 9,9 %, борон 4,6 %, дагомба 4,3 %, адангме 4,3 %, және т.б. (2000 жылғы санақ бойынша).
Дін: мәсіхшілік 68,8 % (елуліктер 24,1 %, протестанттар 18,6 %, католиктер 15,1 %, синкретичкалық Афромәсіхшілік шіркеулер мойынсұнатындар 11 %), мұсылмандар 15,9 %, дәстүрлі нанымдар 8,5 %, басқалары 0,7 %, анықталмағандар мен атеистер 6,1 % (2000 жылғы санақ бойынша).
География
Елдің территориясы-жазық, кей жерлерде таулармен көмкерілген. Жазықтың солтүстігінде орманды Үстірт орналасқан. Елдің шығыс шекарасында мемлекеттің ең биік нүктесі — Афаджато тауы (885 м) бар Того таулары көтеріледі. Эджураның солтүстігінде, нампонг шыңынан жоғары, орман біртіндеп жұқарып, бұталы бұталарға жол береді. Әрі қарай солтүстікте, гамбага жиегінің бойында құнарлы топырақтары бар ашық саванналар орналасқан.