Kroatië
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
 | Tot daen tied kan d'n inhaud van 't artikel veurnaam informatie misse of nog neet good in zie verbandj ligke. |
| Rippebliek Kroatië Republika Hrvatska | |||
| |||
| |||
| Basisgegaevens | |||
| Officieel taal | Kroatisch | ||
| Huidsjtad | Zagreb | ||
| Sjtaotsvörm | Rippubliek | ||
| Sjtaotshoof (lies) | Zoran Milanović (sinds 2020) | ||
| Premier | Andrej Plenković | ||
| [[{{{titelhoofregering1}}}]] | {{{naomhoofregering1}}} | ||
| [[{{{titelhoofregering2}}}]] | {{{naomhoofregering2}}} | ||
| [[{{{titelhoofregering3}}}]] | {{{naomhoofregering3}}} | ||
| Religie | {{{religie}}} | ||
| Opperflaakde – % water | 56.524 km² 0,01% | ||
| Inwoeners – Deechde: | 4,4 miljoen (2014) 79/km² | ||
| Biekómmende gegaeves | |||
| Munteinheid | euro (EUR) | ||
| Tiedzaone | UTC +1 | ||
| Nationale fiesdaag | 25 juni | ||
| Vouksleed | Lipa nasa domovino | ||
| Web | Code | Tel. | .hr | HRV | +385 | ||
Kroatië (Kroatisch: Hrvatska [xr̩ʋaːtskaː]) officieel de Rippebliek Kroatië (Republika Hrvatska) is e land op de westeleke Balkan. 't Grens aon Hongarije, Slovenië, Servië, Bosnië-Hercegovina en Montenegro en ligk aon de Adriatische Zie. Hoofstad is Zagreb; aander veurnaom stei zien Rijeka, Split, Dubrovnik en Vukovar.
Gesjiedenis
De Kroate vestegde ziech in de 7e iew aon de kös vaan de Adriatische Zie en vörmde twie prinsdomme naomelek Dalmatië en Pannonië. De vesteging vaan de Trpimirović dynastie roond 850 gaof viel force aon Dalmatië 'tgeen ziech in 925 transformeerde in 'n keuninkriek tot strèkte vaan Oos-Europa tot Wes-Europa. In 1102 veugde Kroatië ziech samen met Hongarieë. Dit doorde tot 1527 wienie Kroatië oonderdeil woort vaan de Oostenriekse Habsburg-monarchie.
De volgende fase vaan groetsjaolege veranderinge doen ziech veur in d'n 20e iew wienie Kroatië lid weurt vaan 't Keuninkriek Joegoslavië (tot in häör ierste 11 jäör 't Keuninkriek vaan de Serve, Kroate en Slovene hètde). Tösse 1941 en 1945 maak 't land e periood vaan oonafhankelekheid mèt wienie 't bekind is es de Oonafhankeleke Staot vaan Kroatië. Nao 1945 weurt 't land evels weer ingelief bij 'n groeter gehiel naomelek de Sociaolistische Rippebliek vaan Joegoslavië boe-in 't de Sociaolistische Rippebliek vaan Kroatië vörmp.
In 1991 annonceert Kroatië vlaak nao Slovenië de oonafhankelekheid. Boe Slovenië nao tien daoge 't Joegoslavische leger wèt te verdrieve, oonder aandere door de relatieve homogene Sloveens-etnische bevolking, en rap internationaole erkinning kroag kump Kroatië in 'n aandere situatie terech. 't Land weurt waal erkind, op 15 jannewarie 1992, meh krieg 'n laankdoerige oorlog (tot in 1995) mèt 't Joegoslavische leger oonderwijl 't ouch 'n börgeroorlog krieg tösse etnische versjeie etnische groepe.
Sinds 1995 is Kroatië begonne mèt 'n perces vaan herstèl, boebij 't ziech naodrökkelek op 't weste riechde. Op 1 juli 2013 woort 't land lid vaan de EU, op 1 jannewarie 2023 veurde 't land d'n euro in en góng 't bij 't Schengengebeed.
Geografie
Administratieve deile
Kroatië is verdeild in twinteg županija ('n soortemint vaan provincie) en 't stadsdistricts vaan Zagreb.
| Županija | Županija (officiele naom) | Hoofstad | |
|---|---|---|---|
| Istrië | |||
| Istrië | (HR) Istarska županija / (IT) Regione Istriana | Pazin | |
| Midde-Kroatië | |||
| Bjelovar-Bilogora | Bjelovarsko-bilogorska županija | Bjelovar | |
| Karlovac | Karlovačka županija | Karlovac | |
| Koprivnica-Križevci | Koprivničko-križevačka županija | Koprivnica | |
| Krapina-Zagorje | Krapinsko-zagorska županija | Krapina | |
| Lika-Senj | Ličko-senjska županija | Gospić | |
| Međimurje | Međimurska županija | Čakovec | |
| Primorje-Gorski Kotar | Primorsko-goranska županija | Rijeka | |
| Sisak-Moslavina | Sisačko-moslavačka županija | Sisak | |
| Varaždin | Varaždinska županija | Varaždin | |
| Zagreb-Provincie | Zagrebačka županija | Zagreb | |
| Zagreb-Stad | Grad Zagreb | Zagreb | |
| Dalmatië | |||
| Dubrovnik-Neretva | Dubrovačko-neretvanska županija | Dubrovnik | |
| Split-Dalmatië | Splitsko-dalmatinska županija | Split | |
| Šibenik-Knin | Šibensko-kninska županija | Šibenik | |
| Zadar | Zadarska županija | Zadar | |
| Slavonië | |||
| Brod-Posavina | Brodsko-posavska županija | Slavonski Brod | |
| Osijek-Baranja | Osječko-baranjska županija | Osijek | |
| Požega-Slavonië | Požeško-slavonska županija | Požega | |
| Virovitica-Podravina | Virovitičko-podravska županija | Virovitica | |
| Vukovar-Srijem | Vukovarsko-srijemska županija | Vukovar | |
Kultuur
Perciele op de Werelderfgoodlies vaan UNESCO
Cultureel
- Aajd centrum vaan Dubrovnik. (sinds 1979)
- Historisch complex vaan Split mèt 't Pelies vaan Diocletian. (sinds 1979)
- Bisjoppelek complex vaan de Eufrasiusbasiliek ((HR) Eufrazijeva bazilika, (IT) Basilica Eufrasiana) in 't aajde centrum vaan Poreč (Parenzo), Istrië. (sinds 1997)
- Historische stei vaan Trogir. (sinds 1997)
- D'n Sint-Jakobskathedraol (Katedrala sv. Jakova) in Šibenik. (sinds 2000)
- Stari Grad, 'n plaots op 't eiland Hvar. (vaanaof 2008)
Natuurlek
Dit artikel is e sjtumpke. De kans Wikipedia helpe door 't aan te völle
| Lenj in Europa |
|---|
| Albanië · Andorra · Armenië¹ · Azerbeidzjan¹ · Belsj · Bosnië en Herzegovina · Bulgarieë · Cyprus¹ · Daenemarke · Duutsjlandj · Eslandj · Finlandj · Frankriek · Georgië¹ · Griekelandj · Hongarieë · Ierlandj · Ieslandj · Italië · Kroatië · Letlandj · Liechtenstein · Litouwe · Luxemburg · Malta · Moldavië · Monaco · Montenegro · Nederlandj · Noord-Macedonië · Noorwege · Oekraïne · Oesteriek · Pole · Portugal · Roemenië · Ruslandj¹ · San Marino · Servië · Sjlovenië · Sjlowakieë · Sjpanje · Turkieë¹ · Tsjechië · Vaticaansjtad · Vereineg Keuninkriek · Wit-Ruslandj · Zjwaede · Zjwitserland |
| Betwis of neet-erkèndj: Abchazië¹ · Hoeg-Karabach¹ · Kosovo · Naord-Cyprus¹ · Transnistrië · Zuud-Ossetië¹ |
| Aafhenkelike gebejer: Akrotiri en Dhekelia¹ · Faeröer · Gibraltar · Guernsey · Jan Mayen · Jersey · Eilandj Man · Sjpitsberge |
| 1. Dit landj lik gedeiltelik of gans in Azië meh weurt óm cultureel en historische raejes bie Europa ingedeild. |