Unjuak raso Hong Kong 2019

Unjuak raso Hong Kong 2019, nan disabuik juo sabagai garakan Amandemen Rancangan Undang-Undang Anti-Ekstradisi (Anti-ELAB), adolah sarangkaian demonstrasi nan sadang balansuang di Hong Kong, nan dipicu dek diusuakannyo amandemen ateh RUU Palanggaran Ukum Urang Palarian dek Pamarentah Hong Kong.[1][2] Kok amandemen RUU itu dijalankan, mako ka mambuek pamarentah Hong Kong buliah manahan jo maekstradisi urang palarian kriminal nan dicari-cari di nagara lain, tamasuak ka nagara di mano Hong Kong indak ado pajanjian ekstradisi, tamasuak ka Taiwan jo Cino daratan.[3] Iko manimbuakan raso khawatir baso RUU ko ka mambuek panduduak jo pangunjuang Hong Kong masuak dalam yurisdiksi jo sistem ukum Cino daratan, nan ka marusak otonomi daerah jo kabebasan sipil urang Hong Kong.[4][5][6][7] Sairiang wakatu unjuak raso balansuang, para paunjuak raso maajuan limo tuntutan utamo, yaitu (1) dicabuik baliaknyo RUU itu, (2) panyalidiakan dugaan kabrutalan jo palanggaran dek polisi, (3) palapehan baliak para paunjuak raso nan ditangkap, (4) paniadoan baliak panyabuikan rasmi unjuak raso-unjuak raso nan tajadi sabagai "karusuahan", (5) sarato pangunduaran diri Kapalo Eksekutif Carie Lam basamo jo mulai dibalakuannyo hak piliah universal untuak pamiliahan Dewan Legislatif jo Kapalo Eksekutif.[8][9]

Walaupun tajadi demonstrasi massa nan cukuik gadang pado 9 Juni, pamarentah malanjuikan RUU tasabuik.[10][11] Para paunjuak raso bakumpua di lua Kompleks Dewan Legislatif untuak maantian pambacoan kaduo RUU itu pado tangga 12 Juni,[12][13][14][15] nan maakibaikan pasalisiahan nan kareh antaro para paunjuak raso jo polisi, nan mamakai gas aia mato jo paluru kajai.[16] Pawai nan bahkan labiah gadang tajadi pado 16 Juni, anyo saari satalah panangguahan RUU tasabuik, dek kareno para paunjuak raso manuntuik panariakan sapanuahnyo RUU tasabuik jo bareaksi taradok dugaan panggunoan kakuatan balabiahan dek polisi pado 12 Juni.[17] Paringekan ulang taun panyarahan pado 1 Juli manandoi panyarbuan Kompleks LegCo nan umumnyo dipandang sabagai paristiwa panantuan unjuak raso tasabuik.[18] Unjuik raso-unjuik raso salanjuiknyo sapanjang musim paneh manyeba ke babagai distrik, jo ado konfrontasi nan malibekan polisi, aktivis di duo sisi nan balawanan, tasangko geng-geng triad, sarato panduduak satampek.[19] Operasi polisi jo dugaan palanggaran, tamasuak indak batindak kutiko tasangko anggota triad manyarang paunjuak raso jo panompang komuter di Yuen Long pado 21 Juli[20] sarato panyarbuan stasiun Pangeran Edward pado tangga 31 Agustus, samakin maningkekan unjuak raso nan tajadi.[21]

Lam manangguahan RUU ekstradisi itu pado 15 Juni jo manyatoan RUU itu "mati" pado 9 Juli, tatapi manulak untuak manariaknyo baliak sampai 4 September.[22][23][24]  RUU itu akianyo ditariak pado 23 Oktober, tatapi pamarentah menulak untuak manyatujui ampek tuntutan lainnyo. Kutiko unjuik raso balanjuik, konfrontasi maningkek karano kaduo pihak manjadi samakin manggunoan karasan. Demonstrasi nan sabana gadang tajadi pado 1 Oktober (Ari Nasional Republik Rakyaik Cino), yaitu paringatan ari jadi ka-70 Republik Rakyaik Cino, di mano surang mahasiswa bausia 18 taun ditembak mati kutiko barusao mamukua surang patugeh polisi. Mangklaim untuak mangakang ujuak raso labiah lanjuik lai, Lam mambalakuan Ordonansi Paraturan Daruraik pado 4 Oktober untuak manerapan undang-undang anti-topeng, namun efeknyo kontraproduktif; konflik di saluruah kota balanjuik sapanjang Oktober.[25] Kamatian para mahasiswa Chan Yin-lam jo Alex Chow, sarato surang polisi nan manembak surang demonstran mahasiswa bausia 21 taun nag indak basinjato, samakin maningkekan unjuak raso, di mano para demonstran manduduaki kampus-kampus universitas jo mamblokir lalu linteh di sakitanyo. Polisi bareaksi jo mangapuang Universitas Cino Hong Kong (CUHK) jo Universitas Politeknik Hong Kong (PolyU) nan maakibaikan banyak nan luko-luko jo ditangkok.[26]

Unjuak raso umumnyo digambaran sabagai "indak bapamimpin"[27] jo para paunjuak raso manjalanan prinsip "manjadi aia" sarato manggunoan babagai taktik untuak manakan pamarentah, nan barsamo jo polisi alah mandapek paringkek pasatujuan tarandah sajak panyarahan taun 1997 pado jajak pandapek publik.[28][29][30] Pamarentah Rakyaik Pusek alah maagiah indikasi baso inyo maliek unjuak raso-unjuak raso itu sabagai "krisis taburuak di Hong Kong" sajak panyarahan pado taun 1997.[31] Unjuak raso-unjuak raso tasabuik alah maakibaikan duo kamatian,[32][30] jo babarapo kajadian bunuah diri.[33]

Catatan kaki

Rujuakan

Nota