See (Binnenland)

Seen köönt sik dör geoloogsche Prozesse oder dör Minschenhand (to’n Bispeel Baggerseen un Stauseen oder dat Iesselmeer as indiekt Seebucht) billen.

Natürliche Seen köönt sik ünner annern op düsse Wiesen billen:

• Gletscherseen billt sik dör Gletschers oder Gletschersmöltwater, de Bodden afdraagt oder aflagert.
• Gletscherrandseen un Iesstauseen billt sik an aktive Gletschers, sünd aver mehrstendeels nich duurhaftig.
• Tektonische Seen billt sik, wenn sik de Eerdköst dör Tektonik opdeit, to’n Bispeel bi’n Baikalsee.
• Afdämmseen billt sik, wenn in de Bargen Water dör en Bargstört nich mehr affleten kann oder wenn an de Küst en Nehrung en Haff afsnöört.
• Karstseen billt sik, wenn Karbonatsteen oder Solt dör Water oplööst warrt un de Ünnergrund afsackt.
• Kraterseen billt sik in Vulkane.
• Seen köönt sik ok in Meteoritenkraters billen, to’n Bispeel bi’n Elgygytgyn.
• Ooldwaterseen billt sik, wenn en Stroom sien Loop ännert un en Deel von’n olen Loop nich mehr mit’n ne’en Loop verbunnen is. Dat kann jüstso dör Minschenhand passeren, wenn de Loop von en Stroom för de Schipperee reguleert warrt.
• Thermokarstseen billt sik in Rebeden mit Permafrostbodden, to’n Bispeel in Alaska oder Noordsibirien.

Op de Welt gifft dat 1,4 Milljonen Seen, de grötter as teihn Hektar sünd. Dat Land mit de gröttste Tall Seen is Kanada mit över 900.000 Seen. Finnland hett 187.888 Seen. Dat kumplette Water ut all Seen op de Welt dee dat Landrebeed von de Welt 1,30 Meter hoog bedecken. In’n Dörsnidd tuuscht sik dat Water von en See all fiev Johr kumplett ut. In de teihn gröttsten Seen op de Welt is 85 Prozent von dat Water von all Seen to finnen. In’n Baikalsee alleen is een Föfftel von dat Söötwater op de Eer to finnen.^[1]

Gröttst Rebeed

Deepste Seen

Höögst legen See

De Lhagba Pool in Tibet leeg 6.368 m hoog. Dat weer aver nich kloor, wat he as See oder man as Smöltwaterpohl antosehn is. De See is nu aver verswunnen. Dorüm gellt de Kratersee von’n 5920 m hogen Vulkan Licancabur an de Grenz twüschen Bolivien un Chile as höögsten See op de Eer.

De Titicaca-See liggt 3810 m över de See un is dat höögste Rebeed, op dat kummerziell Schipperee bedreven warrt.

Deepst legen See

• De Dode See liggt 420 m ünner de See.
• De Wostoksee liggt 3700 bet 4000 Meter ünner dat Ies von de Antarktis.

See mit dat kloorste Water

De Blue Lake in de neeseelandsche Region Tasman hett mit 70–80 Meter de höögste Sichtwiedt von all natürliche Söötwaterrebeden.^[2]