County Durham
County Durham er eit seremonielt grevskap[1] og ei (mindre) einskapleg styresmakt nordaust i England. Administrasjonsbyen er Durham. Den største byen i det seremonielle grevskapet er Darlington.[2] Grevskapet har ein industribasert økonomi som historisk sett har vore basert på kol- og jerngruveindustrien.[3]
| Durham | |
|---|---|
 | |
| Geografi | |
| Status | Seremonielt grevskap og einskapleg styresmakt |
| Opphav | Historisk |
| Region | Nordaust-England |
| Areal | 2 676 km² |
| Demografi | |
| Folketal - Totalt (2008) - Folketettleik | 508 500 190 /km² |
| Etnisitet | 98,6 % kvite |
| Distrikt | |
* Berre ein del av kommunen nord for elva Tees er ein del av det seremonielle grevskapet Durham. | |
Det seremonielle grevskapet grensar til Tyne and Wear, North Yorkshire, Cumbria og Northumberland og ligg i regionen Nordaust-England.[4]
Historie
Området som vart County Durham var opphavleg ein liberty under biskopane av Durham. Etter at normanniske invasjonen spreidde makta deira seg sakte nordover til Nord-England. På 1100-talet vart grevskapet Northumberland oppretta og Durham vart rekna som ein del av dette.[5] Biskopane kjempa derimot mot sheriffen av Northumberland om makta i Durham, men krona rekna Durham som ein del av Northumberland fram til seint på 1200-talet. På 1300-talet vart Durham igjen rekna som ein liberty direkte underlagt kongen. I røynda var det eit privat grevskap der biskopen peikte ut sin eigen sheriff.[6]
Sadberge var ein liberty, stundom kalla eit grevskap, i Northumberland som i 1189 vart kjøpt av biskopen. På det største strekte Durham seg frå Penninane i vest, elva Tees i sør, Nordsjøen i aust og elvane Tyne og Derwent i nord.[7] Grevskapet hadde òg fleire eksklavar: Bedlingtonshire, Islandshire[8] og Norhamshire[9] i Northumberland og Craikshire i North Riding of Yorkshire.
I 1888 vart grevskapa i England og Wales omstrukturerte og det meste av County Durham kom under det nye Durham grevskapsråd og vart eit administrativt grevskap. Fleire bykommunar var ikkje medrekna i grevskapet, Gateshead, South Shields og Sunderland. Statthaldaren for County Durham vart likevel utpeikt for desse bykommunane òg. Fleire endringar vart gjort utover 1900-talet, men i 1974 vart dei administrative grevskapa og bykommunane avskaffa og County Durham vart eit ikkje-metropolitansk grevskap[10] Det nye County Durham mista område i nordaust til Tyne and Wear[11][12] og i søraust til Cleveland.[11][12] Samstundes fekk det tilbake tidlegare område i Startforth Rural District frå North Riding of Yorkshire.[13]
I 1996 vart Cleveland avskaffa[14] og distrikta vart einskaplege styresmakter.[15] Hartlepool og Stockton-on-Tees (nord for elva Tees) kom tilbake til det seremonielle grevskapet Durham. I 2009 vart distriktsråda avskaffa og alle distrikta vart einskaplege styresmakter.[16]