ଓପିଇସି

ଓପିଇସି, ବା ପେଟ୍ରୋଲିଅମ ରପ୍ତାନୀକାରୀ ସଂଗଠନ (ଅଳ୍ପରେ ଓପେକ) ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ (Organization of the Petroleum Exporting Countries/ OPEC, /ˈoʊpɛk/ OH-pek) ଏକ ଅନ୍ତଃ-ସରକାରୀ ସଂଗଠନ (intergovernmental organization) ଯାହା ଇରାନ, ଇରାକ, କୁଏତ, ସାଉଦି ଆରବ ଓ ଭେନେଜୁଆଲା (Venezuela) ଆଦି ପାଞ୍ଚଟି ରାଷ୍ଟ୍ରର ସରକାରଙ୍କଦ୍ୱାରା ସନ ୧୪ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୯୬୦ରେ ବାଗଦାଦରେ ସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିଲା ଓ ମୂଖ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ସନ ୧୯୬୫ରୁ ଅଷ୍ଟ୍ରିଆର ଭିଏନାରେ ରହିଛି । ସନ ୨୦୧୮ରେ ଏହାର ୧୪ ସଭ୍ୟ ଥିଲେ ଯେଉଁମାନେ ୪୪% ଦେଶ ନିମନ୍ତେ ୮୧.୫% ତେଲ ପାଇଁ ଦାୟୀ ଥିଲେ; ତେଣୁ ସେମାନଙ୍କର ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ତେଲ ମୂଲ୍ୟ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣରେ ମୂଖ୍ୟ ପ୍ରଭାବ ଥିଲା ଯାହା ଏଥି ପୂର୍ବରୁ ତଥାକଥିତ 'ସାତ ଭଗିନୀ' କମ୍ପାନୀ ଦଳ ନିରୂପଣ କରୁଥିଲେ ।

Organization of the Petroleum Exporting Countries (OPEC)
Flag
Headquarters	Vienna, Austria
Official language	English
Type	International cartel[୧]
Membership	14 states (January 2019)[୨][୩]  Algeria  Angola ଛାଞ୍ଚ:Country data Congo  Ecuador  Equatorial Guinea  Gabon  Iran*  Iraq*  Kuwait*  Libya  Nigeria  Saudi Arabia*  ୟୁଏଇ  Venezuela* * founding member
Leaders
• Secretary General	Mohammed Barkindo
Establishment	Baghdad, Iraq
• Statute	September 1960
• In effect	January 1961
ମୁଦ୍ରା	Indexed as USD per barrel (US$/bbl)
Website OPEC.org

ପେଟ୍ରୋଲିଅମ ରପ୍ତାନୀକାରୀ ସଂଗଠନର ଲକ୍ଷ: ସଭ୍ୟ ଦେଶମାନଙ୍କୁ ଏକତ୍ରିତ କରିବା, ଏପରି ପେଟ୍ରୋଲିଅମ ପଲିସି ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବା, ଯେପରିକି ତେଲ ମାର୍କେଟ ସର୍ବଦା ସ୍ଥିର ରହିବ ଓ କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷ, ଅର୍ଥନୈତିକ ଓ ନିୟମିତ ଯୋଗାଣ ଉପଭୋକ୍ତାଙ୍କୁ କରିବା, ନିର୍ମାତାଙ୍କର ନିୟମିତ ଆମଦାନୀ ହେବ ଓ ଏହି ପେଟ୍ରୋଲିଅମ ଉଦ୍ୟୋଗରେ ପୁଞ୍ଜି ଖଟେଇଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ଭଲ ପ୍ରାପ୍ୟ ମିଳିବ । ^[୪] ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ତେଲ ମାର୍କେଟ ବିଷୟର ସାମସ୍ତଙ୍କୁ ସୂଚନା ଦେବା ମଧ୍ୟ ସଂଗଠନର କାମ ରହିବ । ଏବେକାର ସଭ୍ୟ ଦେଶମାନଙ୍କର ନାମ ଆଲଜେରିଆ, ଆଙ୍ଗୋଲା Angola, ଇକ୍ୱାଡୋର, ବିଷୁବରେଖୀୟ ଗିନି, ଗାବନ Gabon, ଇରାନ, ଇରାକ , କୁଏତ, Libya, ନାଇଜେରିଆ, ଦି ରିପବ୍ଲିକ ଅଫ କଙ୍ଗୋ (the Republic of the Congo), ସାଉଦି ଆରବ (ବାସ୍ତବ ନେତା), ୟୁନାଇଟେଡ଼ ଆରବ ଏମିରଟ, ଓ ଭେନେଜୁଆଲା Venezuela । ପୂର୍ବତନ ସଭ୍ୟ ଭାବରେ ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ ଓ କତର ଥିଲେ ।

ଓପେକ ସଂଗଠନ ତିଆରି ଯୋଗୁ ପ୍ରାକୃତିକ ଉପାଦାନମାନଙ୍କର ଜାତୀୟକରଣ ସମ୍ଭବ ହୋଇ ଏକ କ୍ରାନ୍ତିକାରୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେଲା । ଏହାର ଏକ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଭୂମିକା ରହିଲା ଯାହାଦ୍ୱାରା ପୃଥିବୀର ତେଲ ମାର୍କେଟ ଉପରେ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ରହିଲା । ସାମାଜିକ ବିପ୍ଲବ ସମୟରେ ତେଲ ଯୋଗାଣର ବ୍ୟବଧାନ ଉପରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ବେଶ୍ ଜୋରଦାର ରହେ । ସନ ୧୯୭୦ର ଏନର୍ଜି ସଙ୍କଟ ସମୟରେ ନାଟକୀୟ ଭାବରେ ତେଲ ଦର ବଢ଼ିବାକୁ ଲାଗିବାରୁ ଓପେକର ରାଜସ୍ୱ ଓ ସମ୍ପତ୍ତି ବୃଦ୍ଧି ଲାଭ କରିବା ଫଳରେ ପୃଥିବୀର ଅର୍ଥନୀତି (global economy) ଉପରେ ଦୀର୍ଘସ୍ଥାୟୀ ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିଲା । ୧୯୮୦ ଦଶକରେ ସଭ୍ୟ ଦେଶମାନଙ୍କର ଏକ ଉତ୍ପାଦନ କୋଟା ଓପେକ ସ୍ଥିର କରିଦେଲା । ସାଧାରଣତଃ ଉତ୍ପାଦନ କୋଟା କମିଗଲେ ତେଲ ଦର ବଢ଼ିଯାଏ । ଅତ୍ୟଧିକ ଯୋଗାଣ‌କୁ କମ୍ କରିବାକୁ ସନ ୨୦୦୮ ଓ ୨୦୧୬ରେ ସଂଗଠନ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରିଛି ।

ସାମ୍ପ୍ରତିକ ସଭ୍ୟ ଦେଶ

ଜାନୁଆରୀ ୨୦୧୯ ସୁଦ୍ଧା ଓପେକର ୧୪ ଜଣ ସଦସ୍ୟ ଅଛନ୍ତି: ୫ ଜଣ ମଧ୍ୟ ପୂର୍ବ ବା ପଶ୍ଚିମ ଏସିଆରୁ (Middle East) (Western Asia), ୭ ଜଣ ଆଫ୍ରିକାରୁ ଓ ଦୁଇ ଜଣ ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକାରୁ (South America) ।