ତାଜିକିସ୍ତାନ

ତାଜିକିସ୍ତାନ କ୍ଷେତ୍ର ଅନୁଯାୟୀ ମଧ୍ୟ-ଏସିଆର ସବୁଠାରୁ ଛୋଟ ରାଷ୍ଟ୍ର ଅଟେ | ଏହା ପ୍ରାୟତଃ ୩୬°ରୁ ୪୧° ଉତ୍ତର ଅକ୍ଷାଂଶ, ଏବଂ ୬୭°ରୁ ୭୫° ପୂର୍ବ ମଧ୍ୟରେ ଅବସ୍ଥିତ | ଏହା ପାମିର ପର୍ବତ ଶୃଂଖଳାଦ୍ୱାରା ଆଚ୍ଛାଦିତ ହୋଇଛି ଏବଂ ଦେଶର ଅଧିକାଂଶ ଅଂଶ ସମୁଦ୍ର ପତ୍ତନଠାରୁ ୩୦୦୦ ମିଟର (୯୮୦୦ ଫୁଟ)ରୁ ଅଧିକ | ସମତଳ ଭୂମିର ଏକମାତ୍ର ପ୍ରମୁଖ ଭାଗ ଉତ୍ତରରେ (ଫର୍ଗାନା ଉପତ୍ୟକାର କିଛି ଅଂଶ) ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ କୋଫର୍ନିହୋନ୍ ଏବଂ ଭାଖ ନଦୀ ଉପତ୍ୟକା, ଯେଉଠାରୁ ଆମୁ ଦର‍୍ୟା ନଦୀ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି | ଦୁଶାନବେ ସହର କୋଫର୍ନିହୋନ୍ ଉପତ୍ୟକା ଉପରେ ଦକ୍ଷିଣ ଢାଲୁରେ ଅବସ୍ଥିତ ।ଅମୁ ଦର‍୍ୟା ଏବଂ ପଞ୍ଜ ନଦୀଗୁଡିକ ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ସହିତ ସୀମା ଚିହ୍ନିତ କରେ । ତାଜିକିସ୍ତାନର ପାର୍ବତ୍ୟଞ୍ଚଳରେ ଥିବା ହିମବାହଗୁଡିକ ଆରାଲ ସାଗର ପାଇଁ ଜଳସ୍ରୋତର ମୁଖ୍ୟ ଉତ୍ସ ଅଟେ। ତାଜିକିସ୍ତାନରେ ୧୦ କିଲୋମିଟର ଲମ୍ବରୁ ଅଧିକ ୯୦୦ରୁ ଅଧିକ ନଦୀ ଅଛି ।^[୧]

ତାଜିକିସ୍ତାନ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ ଏକ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ପ୍ରଧାନ ଗଣତନ୍ତ୍ର ଅଟେ । ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଉଭୟ ରାଷ୍ଟ୍ରମୁଖ୍ୟ ଏବଂ ସରକାରର ମୁଖ୍ୟ । ଉଭୟ କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀ ଶାଖା ଏବଂ ସଂସଦର ଦୁଇଟି ଗୃହରେ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କ୍ଷମତା ରହିଛି । ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଏବଂ ସଂସଦ ପାଇଁ ନିୟମିତ ନିର୍ବାଚନ ହୁଏ । ଏହା ଏକ ବହୁଦଳୀୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା ମାତ୍ର ଗୋଟିଏ ଦଳର ମାତ୍ରାଧିକ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ରହିଆସିଛି । ତାଜିକିସ୍ତାନର ପିପୁଲ୍ସ ଡେମୋକ୍ରାଟ୍ ପାର୍ଟି ନିୟମିତ ଭାବରେ ସଂସଦରେ ସଂଖ୍ୟାବହୁଳ । ନଭେମ୍ବର ୧୯୯୪ ପରଠାରୁ ଇମୋମାଲି ରହମାନ କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ତାଜିକିସ୍ତାନର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଆସୁଛନ୍ତି। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହେଉଛନ୍ତି କୋଖୀର ରସୁଲଜୋଡା, ପ୍ରଥମ ଉପମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ହେଉଛନ୍ତି ମତ୍ତଲବୁଖନ୍ ଡାଭଲାଟୋଭ ଏବଂ ଦୁଇ ଉପମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ହେଉଛନ୍ତି ମୁରୋଡାଲି ଆଲିମର୍ଡନ୍ ଏବଂ ରୁକିଆ କୁର୍ବାନୋଭା।^[୨]

ତାଜିକିସ୍ତାନର ଜିଡିପିର ପ୍ରାୟ ୪୭% ପ୍ରବାସୀ ତାଜିକଙ୍କଠାରୁ ଆସିଥାଏ (ପ୍ରାୟତଃ ରୁଷରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ତାଜିକଙ୍କଠାରୁ)।ଏହାକୁ ଛାଡିଦେଲେ ତାଜିକିସ୍ତାନରେ ଆୟର ଅନ୍ୟ ଉତ୍ସ ହେଉଛି ଆଲୁମିନିୟମ ଉତ୍ପାଦନ, କପା ଚାଷ । କେତେକ ଆକଳନ ଅନୁଯାୟୀ ଜନସଂଖ୍ୟାର ପ୍ରାୟ ଏକ ପଞ୍ଚମାଂଶ ପ୍ରତିଦିନ ୧.୨୫ ଡଲାରରୁ କମ୍ ଆୟରେ ଜୀବନଯାପନ କରନ୍ତି।^[୩]