ଥାଇଲାଣ୍ଡ
ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ, (ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ନାମ ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ ରାଜ୍ୟ) ଦକ୍ଷିଣ ପୂର୍ବ ଏସିଆର ଏକ ଦେଶ । ଏହା ପୂର୍ବରୁ ସିଆମ୍ ଭାବରେ ଜଣାଥିଲା। | ଇଣ୍ଡୋଚିନ୍ ଉପଦ୍ୱୀପର ମଧ୍ୟ ଭାଗରେ ଏହା ୭୬ଟି ପ୍ରଦେଶକୁ ନେଇ ଗଠିତ । ଏହାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ୫୧୩,୧୨୦ ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର (୧୯୮,୧୨୦ ବର୍ଗ ମାଇଲ) ଏବଂ ଏହାର ଜନସଂଖ୍ୟା ୬୬ ନିୟୁତରୁ ଅଧିକ | କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ଅନୁଯାୟୀ ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ ହେଉଛି ବିଶ୍ୱର ୫୦ତମ ବୃହତ୍ତମ ଦେଶ ଏବଂ ବିଶ୍ ୨୨ ତମ ଜନବହୁଳ ଦେଶ |ବ୍ୟାଙ୍କକ୍ ହେଉଛି ଦେଶର ରାଜଧାନୀ ଏବଂ ବୃହତ୍ତମ ସହର | ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡର ଉତ୍ତରରେ ମ୍ୟାଁମାର ଏବଂ ଲାଓସ୍, ପୂର୍ବରେ ଲାଓସ୍ ଏବଂ କାମ୍ବୋଡିଆ, ଦକ୍ଷିଣରେ ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଉପସାଗର ଏବଂ ମାଲେସିଆ ଏବଂ ପଶ୍ଚିମରେ ଆଣ୍ଡାମାନ ସାଗର ଏବଂ ମ୍ୟାଁମାରର ଦକ୍ଷିଣ ସୀମା ଅବସ୍ଥିତ | ଏହାର ସାମୁଦ୍ରିକ ସୀମା ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବରେ ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡର ଉପସାଗର, ଭିଏତନାମ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ-ପଶ୍ଚିମ ଦିଗରେ ଆଣ୍ଡାମାନ ସାଗରରେ ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ ଏବଂ ଭାରତ ସହ ଅଛି | ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ ହେଉଛି ଏକ ସାମ୍ବିଧାnନିକ ରାଜତନ୍ତ୍ର ଏବଂ ସଂସଦୀୟ ଗଣତନ୍ତ୍ର; ସାମ୍ପ୍ରତିକ ଇତିହାସରେ, ଏହା ଏକାଧିକ ସାମରିକ ସତ୍ତା ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏବଂ ସାମରିକ ଏକଛତ୍ରବାଦୀ ଶାସନ ଘଟିଛି|
ଇତିହାସ
ପ୍ରଥମ ଶତାବ୍ଦିରୁ ଷଷ୍ଠ ଶତାବ୍ଦି ମଧ୍ୟରେ ମେକୋଙ୍ଗ ତ୍ରିକୋଣଭୁମିରେକୁ କେନ୍ଦ୍ର କରି ଅନେକ ରାଜ୍ୟର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ହୋଇଥିଲ। ଆଧୁନିକ ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡର କିଛି ଭାଗ ସେହି ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକୁ ନେଇ ଗଠିତ |[୧]
ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ଅନେକ ସ୍ଥାନୀୟ ଅଷ୍ଟ୍ରୋଏସିଆଟିକ୍ ଭାଷାଭାଷୀ ଏବଂ ମାଲାୟୋ-ସୁମ୍ବାବାନ୍ ଭାଷାଭାଷୀ ସଭ୍ୟତାର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ହୋଇଥିଲା | ତ୍ରୟୋଦଶ ଶତାବ୍ଦୀ ପୂର୍ବରୁ ଥାଇଲାଣ୍ଡ ଇତିହାସ ବିଷୟରେ ବିଶେଷ କିଛି ଜଣା ନାହିଁ ।ଏହି ସମୟ ବିଷୟରେ ଅଧିକାଂଶ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ୱିକ ପ୍ରମାଣରୁ ମିଳିଥାଏ | ଦକ୍ଷିଣ ପୂର୍ବ ଏସିଆର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳ ପରି ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ ମଧ୍ୟ ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତି ଏବଂ ଧର୍ମଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ପ୍ରଭାବର ପ୍ରମାଣ ପ୍ରଥମ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଫୁନାନ ସମ୍ରାଜ୍ୟଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଖେମର ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦେଖିବକୁ ମିଳେ । ଏହି ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତିଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ରାଜ୍ୟଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରେ ଦ୍ୱାରାବତୀ, ଶ୍ରୀବିଜୟା ଏବଂ ଖେମର ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡରେ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତୀୟ ପଲ୍ଲବ ରାଜବଂଶ ଏବଂ ଉତ୍ତର ଭାରତୀୟ ଗୁପ୍ତ ସାମ୍ରାଜ୍ୟଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହେବାର ସୁଚନା ମିଳେ ।[୨]
ସୁଖୋଥାଇ ରାଜ୍ୟ ଉତ୍ତର-ମଧ୍ୟ ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡର ସୁଖୋଥାଇ ସହର ନିକଟବର୍ତି ଅଞ୍ଚଳର ଏକ ରାଜ୍ୟ ଥିଲା | ୧୨୩୮ରୁ ୧୪୩୮ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ରାଜ୍ୟ ବିଦ୍ୟମାନ ଥିଲା |
ଅୟୁଧ୍ୟା ରାଜ୍ୟ ଅୟୁଧ୍ୟା ସହରକୁ କେନ୍ଦ୍ର କରି ୧୩୫୦ରୁ ୧୭୬୭ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଦ୍ୟମାନ ଥିଲା |ଏହି ରାଜ୍ୟକୁ ଆଧୁନିକ ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡର ପୂର୍ବପୁରୁଷ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ଏହାର ବିକାଶ ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଇତିହାସର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଂଶ ଅଟେ |
ଅୟୁଧ୍ୟା ରାଜ୍ୟର ପ୍ରଥମ ଶାସକ ରାଜା ଉଥୋଙ୍ଗ ଥାଇ ଇତିହାସରେ ଦୁଇଟି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଯୋଗଦାନ ଦେଇଥିଲେ। ପ୍ରଥମ ଅବଦାନ ହେଉଛି ପଡୋଶୀ ହିନ୍ଦୁ ରାଜ୍ୟ ଆଙ୍ଗକୋରରୁ ତାଙ୍କ ରାଜ୍ୟକୁ ପୃଥକ କରିବା ପାଇଁ ସରକାରୀ ଧର୍ମ ଭାବରେ ଥେରାବଦ ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଏବଂ ପ୍ରଚାର । ଦ୍ୱିତୀୟ ଅବଦାନ, ଧର୍ମଶାସ୍ତ୍ରର ସଂକଳନ ଯାହ ଏକ ହିନ୍ଦୁ ମୂଳ ଏବଂ ପାରମ୍ପରିକ ଥାଇ ରୀତିନୀତି ଉପରେ ଆଧାରିତ ଏକ ଆଇନଗତ ସଂକଳନ | ଧର୍ମଶାସ୍ତ୍ର ଉନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଥାଇ ଆଇନର ଏକ ଭାଗ ହୋଇ ରହିଥିଲା।[୧]
ଭୂଗୋଳ
ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡର ସମୁଦାୟ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ୫୧୩,୧୨୦ ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର (୧୯୮,୧୨୦ ବର୍ଗ ମାଇଲ)। ଏହା ୫୦ତମ ବୃହତ୍ତମ ଦେଶ |ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ ବିଭିନ୍ନ ଭୌଗୋଳିକ ଅଞ୍ଚଳକୁ ନେଇ ଗଠିତ । ଦେଶର ଉତ୍ତର ହେଉଛି ଥାଇ ମାଳଭୂମିର ପାର୍ବତ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳ। ଏହାର ସବୋଚ୍ଚ ସ୍ଥାନ ସମୁଦ୍ର ପତ୍ତନଠାରୁ ୨୫୬୫ ମିଟର (୮,୪୧୫ ଫୁଟ) ଉଚ୍ଚତାରେ ଥିବା ଥାନନ୍ ଥଙ୍ଗ ଚା ପର୍ବତ ମାଳାର ଡୋଇ ଇଁଥାନନ୍ । ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ଅଞ୍ଚଳ ଖୋରାଟ ମାଳଭୂମିକୁ ନେଇ ଗଠିତ ଯାହା ପୂର୍ବରେ ମେକୋଙ୍ଗ ନଦୀ ସୀମାବର୍ତ୍ତୀ | ଚାଓ ଫ୍ରାୟା ନଦୀ ଉପତ୍ୟକା ଦେଶର କେନ୍ଦ୍ରରେ ସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରିଛି । ଦକ୍ଷିଣ ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଏକ ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ସ୍ଥଳଭାଗ (ଇଷ୍ଟମସ୍) ଯାହା ମାଳ୍ୟୟ ଉପଦ୍ୱୀପ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିସ୍ତୃତ । [୩]
ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡର ଜଳବାୟୁ ମୋୖସୁମୀ ବାୟୁଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥାଏ । ଉଭୟ ଦକ୍ଷିଣ-ପଶ୍ଚିମ ଏବଂ ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ମୋୖସୁମୀ ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡର ଋତୁକୁ ପ୍ରଭବିତ କରିଥାନ୍ତି ।
ରାଜନୀତି
ସମ୍ବିଧାନଦ୍ୱାରା ରାଜାଙ୍କର ଶକ୍ତି ସୀମିତ । ରାଜା ସଶସ୍ତ୍ର ବାହିନୀର ମୁଖ୍ୟ । ତାଙ୍କ ହାତରେ ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ ନିଯୁକ୍ତ କରିବାର କ୍ଷମତା, ରାଜକ୍ଷମା ଦେବାର କ୍ଷମତା ଏବଂ ରାଜକୀୟ ସମ୍ମତି ଦେବାର କ୍ଷମତା ଅଛି |
ବୈଧନିକ ଶାଖା: ଥାଇଲାଣ୍ଡର ସଂସଦ ଜାତୀୟ ସଭା ଦୁଇଟି ଗୃହରେ ବିଭକ୍ତ। ୧୫୦ ସଦସ୍ୟ ବିଶିଷ୍ଟ ଉପର ଗୃହ ସିନେଟ ଏବଂ ୩୫୦ ସଦସ୍ୟ ବିଶିଷ୍ଟ ନିମ୍ନ ଗୃହ ପ୍ରତିନିଧି ସଭା ।
ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀ ଶାଖାର ମୁଖ୍ୟ। ସେ ଏବଂ 35 ଜଣ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅନ୍ୟ କ୍ୟାବିନେଟ୍ ସଦସ୍ୟ ଜାତୀୟ ସଭାଦ୍ୱାରା ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥାନ୍ତି। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପରାମର୍ଶରେ ରାଜାଙ୍କଦ୍ୱାରା କ୍ୟାବିନେଟ ନିଯୁକ୍ତ କରାଯାଇଥାଏ। [୪]
ପ୍ରଶାସନିକ ବିଭାଜନ
ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ ୭୬ଟି ପ୍ରଦେଶ (ଚାଙ୍ଗୱାଟ)କୁ ନେଇ ଗଠିତ, ଯାହା ପ୍ରଥମ ସ୍ତରୀୟ ପ୍ରଶାସନିକ ବିଭାଜନ ଅଟେ। ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଦେଶକୁ ଜିଲ୍ଲା (ଆମ୍ଫୋ)ରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ଏବଂ ଜିଲ୍ଲାଗୁଡ଼ିକୁ ଉପ-ଜିଲ୍ଲା (ଟାମ୍ବନ୍)ରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି |
ବୈଦେଶିକ ସମ୍ପର୍କ
ସିଆମ୍ ଏବଂ ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡର ବୈଦେଶିକ ସମ୍ପର୍କର ପଦ୍ଧତିକୁ ବହୁ ପୂର୍ବରୁ "ପବନ ସହିତ ବାଉଁଶ ନଇଁବା" ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି, ଯାହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଅନୁକୂଳ ଏବଂ ବ୍ୟବହାରିକ | ସ୍ୱାଧୀନତା ହାସଲ କରିବାକୁ, ଏହା ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଗୋଟିଏ ମହାନ ଶକ୍ତି ପକାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କଲା ଯାହାଦ୍ୱାରା ଏହା କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଉପରେ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ବିସ୍ତାର କରିବ ନାହିଁ।[୫] ସିଆମ୍ ଏବଂ ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ ମଧ୍ୟ ରିହାତି ପାଇଁ ଜଣାଶୁଣା, ଯେପରିକି ବୋଲିଂ ଚୁକ୍ତି ପରଠାରୁ ଅସମାନ ଚୁକ୍ତିନାମା ସ୍ୱାକ୍ଷର କରିବା ଏବଂ ଏଥିପାଇଁ ମାଲାୟା, ଲାଓସ୍ ଏବଂ କାମ୍ବୋଡିଆରେ ଏହାର ସଂରକ୍ଷଣ ସ୍ଥାନ ଛାଡିବା | କେତେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସିଆମ୍ ଏବଂ ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ ନିରପେକ୍ଷତା ଛାଡିପାରନ୍ତି ଏବଂ ଏହାର ଲାଭ ପାଇଁ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱରେ ଏକ ପକ୍ଷ ରଖିଥିଲେ ଯେପରିକି ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧରେ ସହଯୋଗୀ ଦଳ ଏବଂ ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧରେ ଜାପାନରେ ଯୋଗଦେବା।
ଅର୍ଥନୀତି
ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡର ଅର୍ଥନୀତି ଅତ୍ୟଧିକ ରପ୍ତାନି ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ, ମୋଟ ଘରୋଇ ଉତ୍ପାଦ (ଜିଡିପି)ର ଦୁଇ ତୃତୀୟାଂଶରୁ ଅଧିକ ରପ୍ତାନି ହେଉଛି। ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ ବାର୍ଷିକ ୧୦୫ ବିଲିୟନ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାରରୁ ଅଧିକ ମୂଲ୍ୟର ସାମଗ୍ରୀ ଏବଂ ସେବା ରପ୍ତାନି କରେ। ପ୍ରମୁଖ ରପ୍ତାନିରେ କାର, କମ୍ପ୍ୟୁଟର, ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଉପକରଣ, ଚାଉଳ, ବସ୍ତ୍ର ଏବଂ ପାଦୁକା, ମତ୍ସ୍ୟ ଉତ୍ପାଦ, ରବର, ଏବଂ ଅଳଙ୍କାର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ |[୬]
ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଏକ ଉଦୀୟମାନ ଅର୍ଥନୀତି ଏବଂ ଏହାକୁ ଏକ ନୂତନ ଶିଳ୍ପିତ ଦେଶ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ | ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡର ୨୦୧୭ ଜିଡିପି ୧.୨୩୬ ଟ୍ରିଲିୟନ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର ଥିଲା (କ୍ରୟ ଶକ୍ତି ଯୁଗଳତା ଆଧାରରେ)।[୭] ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ ପରେ ଦକ୍ଷିଣ ପୂର୍ବ ଏସିଆରେ ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଦ୍ୱିତୀୟ ବୃହତ୍ତମ ଅର୍ଥନୀତି ଅଟେ। ସିଙ୍ଗାପୁର, ବ୍ରୁନେଇ ଏବଂ ମାଲେସିଆ ପରେ ମୁଣ୍ଡପିଛା ଜିଡିପି ଅନୁଯାୟୀ ଏହା ଚତୁର୍ଥ ଧନୀ ଦେଶ ହୋଇଥିବାରୁ ଦକ୍ଷିଣ ପୂର୍ବ ଏସିଆରେ ବ୍ୟାପିଥିବା ସମ୍ପତ୍ତିରେ ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ ମଧ୍ୟଭାଗରେ ରହିଛି।
ଉତ୍ପାଦନ ଏବଂ ରପ୍ତାନି
ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡର ଅର୍ଥନୀତି ଅତ୍ୟଧିକ ରପ୍ତାନି ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ, ମୋଟ ଘରୋଇ ଉତ୍ପାଦ (ଜିଡିପି)ର ଦୁଇ ତୃତୀୟାଂଶରୁ ଅଧିକ ରପ୍ତାନି ହେଉଛି। ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ ବାର୍ଷିକ ୧୦୫ ବିଲିୟନ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାରରୁ ଅଧିକ ମୂଲ୍ୟର ସାମଗ୍ରୀ ଏବଂ ସେବା ରପ୍ତାନି କରେ। ପ୍ରମୁଖ ରପ୍ତାନିରେ କାର, କମ୍ପ୍ୟୁଟର, ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଉପକରଣ, ଚାଉଳ, ବସ୍ତ୍ର ଏବଂ ପାଦୁକା, ମତ୍ସ୍ୟ ଉତ୍ପାଦ, ରବର, ଏବଂ ଅଳଙ୍କାର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ |[୮]
ପ୍ରମୁଖ ଶିଳ୍ପଗୁଡ଼ିକରେ ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଉପକରଣ, ଉପାଦାନ, କମ୍ପ୍ୟୁଟର ଉପାଦାନ ଏବଂ ଯାନ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ | ୧୯୯୭–୧୯୯୮ ଏସୀୟ ଆର୍ଥିକ ସଙ୍କଟରୁ ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ମୁଖ୍ୟତଃ ଅନ୍ୟ ରପ୍ତାନି ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ଥିଲା | ୨୦୧୨ ସୁଦ୍ଧା, ଥାଇ ଅଟୋମୋବାଇଲ୍ ଶିଳ୍ପ ଦକ୍ଷିଣ ପୂର୍ବ ଏସିଆର ବୃହତ୍ତମ ଏବଂ ବିଶ୍ବର ୨ୟ ବୃହତ୍ତମ ରାଷ୍ଟ୍ର ଥିଲା। [୯][୧୦]ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଶିଳ୍ପରେ ବାର୍ଷିକ ୧.୫ ମିଲିୟନ୍ ଯାନ ଉତ୍ପାଦନ ହୋଇଥାଏ, ମୁଖ୍ୟତଃ ବ୍ୟବସାୟିକ ଯାନ |
ପର୍ଯ୍ୟଟନ
ଦେଶର ଅର୍ଥନୀତିର ପ୍ରାୟ ୬% ପର୍ଯ୍ୟଟନରୁ ମିଳିଥାଏ। ମହାମାରୀ ପୂର୍ବରୁ, ମିଳିତ ଜାତିସଂଘର ବିଶ୍ୱ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ସଂଗଠନଦ୍ୱାରା ସଂକଳିତ ବିଶ୍ୱ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ମାନ୍ୟତା ଅନୁଯାୟୀ ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ ବିଶ୍ୱର ଅଷ୍ଟମ ସର୍ବାଧିକ ପରିଦର୍ଶିତ ଦେଶ ଥିଲା। ୨୦୧୯ ମସିହାରେ, ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ ବ୍ରିଟେନ ଏବଂ ଜର୍ମାନୀଠାରୁ ୩୯.୮ ନିୟୁତ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ଗ୍ରହଣ କରିଛି ଏବଂ ଚତୁର୍ଥ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ୬୦.୫ ପ୍ରତିଶତ ବିଲିୟନ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାରରେ ପାଇଛି।[୧୧]
ବିଶ୍ୱ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ସଂଗଠନ ଅନୁଯାୟୀ ୨୦୧୩ ମସିହାରେ ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସିଆରେ ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ ସର୍ବାଧିକ ପରିଦର୍ଶିତ ଦେଶ ଥିଲା। ୧୨ ଟ୍ରିଲିୟନ୍ ବାଟ୍ ଥାଇର ଜିଡିପିରେ ସିଧାସଳଖ ଯୋଗଦାନ କରୁଥିବା ପର୍ଯ୍ୟଟନ ରସିଦଗୁଡିକର ଆକଳନ ୯ ପ୍ରତିଶତ (୧ ଟ୍ରିଲିୟନ୍ ବାଟ୍) (୨୦୧୩)ରୁ ୧୬ ପ୍ରତିଶତ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବଢିଥିଲା |
ବିଶ୍ୱ ଭ୍ରମଣ ଏବଂ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ପରିଷଦ ଅନୁଯାୟୀ, ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ ୨୦୧୮ରେ ୨.୫ ମିଲିୟନରୁ ଅଧିକ ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରି ମେଡିକାଲ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ଖର୍ଚ୍ଚର ପଞ୍ଚମ ବୃହତ୍ତମ ମେଡିକାଲ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ସ୍ଥାନ ଗ୍ରହଣ କରିଛି । [୧୨]ଦେଶ ମଧ୍ୟ ଏସିଆର ଏକ ନମ୍ବର ରାଷ୍ଟ୍ର ଅଟେ।[୧୩] ଯୌନ ପୁନଃ ନିର୍ମାଣ ସର୍ଜରୀ (SRS) ଏବଂ କସମେଟିକ୍ ସର୍ଜରୀ ଅଭ୍ୟାସ ପାଇଁ ଦେଶ ଲୋକପ୍ରିୟ ଅଟେ | ୨୦୧୦–୨୦୧୨ ମସିହାରେ, ୯୦%ରୁ ଅଧିକ ଡାକ୍ତରୀ ପର୍ଯ୍ୟଟକ SRS ପାଇଁ ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଯାତ୍ରା କରିଥିଲେ |[୧୪]
ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡରେ ପରିଦର୍ଶନ ନିମିତ୍ତ ସର୍ବୋତ୍ତମ ସ୍ଥାନ
ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡରେ ପରିଦର୍ଶନ କରିବାକୁ ଅନେକ ସ୍ଥାନ ଅଛି, ପ୍ରତ୍ୟେକଟି ଏହାର ଅନନ୍ୟ ଆକର୍ଷଣ ସହିତ ଜଡିତ | ଦୁଃସାହସିକ କାର୍ଯ୍ୟ, ଆରାମ ଏବଂ ସାଂସ୍କୃତିକ ଅନୁସନ୍ଧାନ ପାଇଁ ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଅନେକ ସମ୍ଭାବନା ପ୍ରଦାନ କରେ | ଉତ୍ତମ ଖାଦ୍ୟ, ଗ୍ରୀଷ୍ମକାଳୀନ ଜଳବାୟୁ, ଆକର୍ଷଣୀୟ ସଂସ୍କୃତି, ମହାନ୍ ପର୍ବତ ଏବଂ ମହାନ ସମୁଦ୍ର କୂଳ ସହିତ, ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ଭ୍ରମଣକାରୀଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ଚୁମ୍ବକ ଅଟେ | ଏହା ଏକ ଚମତ୍କାର ପ୍ରାକୃତିକ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ, ଅବିଶ୍ୱାସନୀୟ ଜଳବାୟୁ ଏବଂ ଆନନ୍ଦଦାୟକ ବନ୍ଧୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଦେଶ ଅଟେ |[୧୫][୧୬]