ଫିଲିପାଇନ୍ସ

ଫିଲିପାଇନ୍ସରେ ୭,୬୪୧ ଦ୍ୱୀପକୁ ନେଇ ଗଠିତ ଏକ ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜ । ଏହି ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜରେ ଏକତ୍ର ପ୍ରାୟ ୩୦୦,୦୦୦ ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ସ୍ଥଳଭାଗ ଅଛି | ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜ ତିନିଟି ଗୋଷ୍ଠୀରେ ବିଭକ୍ତ: ଲୁଜନ୍, ଭିଜାୟସ୍ ଏବଂ ମିଣ୍ଡାନାଓ | ଲୁଜନ୍ ହେଉଛି ବୃହତ୍ତମ ଦ୍ୱୀପ ଏବଂ ମିଣ୍ଡାନାଓ ଦ୍ୱିତୀୟ ବୃହତ୍ତମ | ଭିଜାୟସ୍ ହେଉଛି ଫିଲିପାଇନ୍ସର ମଧ୍ୟ ଭାଗରେ ଥିବା ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜ | ଲୁଜନରେ ଥିବା ବ୍ୟସ୍ତବହୁଳ ବନ୍ଦର ସହର ମାନିଲା ହେଉଛି ଦେଶର ରାଜଧାନୀ ଏବଂ ଏହା କୁଜନ୍ ସିଟି ପରେ ଦ୍ୱିତୀୟ ବୃହତ୍ତମ ସହର ଅଟେ | ଭିଜାୟାସରେ, ସେବୁ ସହର ହେଉଛି ବୃହତ୍ତମ ସହର | ମିଣ୍ଡାନାଓରେ, ଡାଭାଓ ସିଟି ହେଉଛି ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ସହର |

ଫିଲିପାଇନ୍ସରେ ଜଳବାୟୁ କ୍ରାନ୍ତୀୟ , ଉଷ୍ମ ଓ ଆର୍ଦ୍ର । ବର୍ଷସାରା ହାରାହାରି ତାପମାତ୍ରା ପ୍ରାୟ ୨୬.୫° ସେଲସିୟସ୍ | ଫିଲିପାଇନ୍ସରେ ସାଧାରଣତଃ ତିନୋଟି ଋତୁ ଅନୁଭୂତ ହୁଏ: ଟ୍ୟାଗ୍-ଇନିଟ୍ କିମ୍ବା ଟ୍ୟାଗ୍-ଆର (ମାର୍ଚ୍ଚରୁ ମେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଗ୍ରୀଷ୍ମ), ଟ୍ୟାଗ୍-ଉଲାନ୍ (ଜୁନ୍ରୁ ନଭେମ୍ବର ମଧ୍ୟରେ ବର୍ଷା ଋତୁ) ଏବଂ ଟ୍ୟାଗ୍-ଲାମିଗ୍ (ଡିସେମ୍ବରରୁ ଫେବୃଆରୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶୀତ ଋତୁ) ।

ଫିଲିପାଇନ୍ସ ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରରେ ଆଗ୍ନେୟଗିରି ଚକ୍ରର ଭାଗ ଅଟେ ଯାହା ଫଳରେ ବାରମ୍ବାର ଭୂକମ୍ପ ଏବଂ ଆଗ୍ନେୟଗିରି ଉଦ୍ଗୀରଣର ଅନୁଭୂତ ହୋଇଥାଏ । ଦେଶର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ସ୍ଥାନ ହେଉଛି ମିଣ୍ଡାନାଓରେ ୨,୯୫୪ ମିଟର ଉଚ୍ଚ ଆପୋ ପର୍ବତ | ଦେଶର ଅନେକ ଆଗ୍ନେୟଗିରି, ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ ମାଉଣ୍ଟ ମାଉଣ୍ଟ, ସକ୍ରିୟ ଅଛି | ଫିଲିପାଇନ୍ସ ବର୍ଷକୁ ପ୍ରାୟ ୧୯ଟି ଟାଇଫୁନ୍ ବ ସାମୁଦ୍ରିକ ଝଡର ସାମ୍ନା କରିଥାଏ ।^[୧]

ଫିଲିପାଇନ୍ସର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଫିଲିପାଇନ୍ସର ସୈନ୍ୟବାହିନୀ ଏବଂ ସଶସ୍ତ୍ର ବାହିନୀର ସେନାଧ୍ୟକ୍ଷ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି। ଫିଲିପାଇନ୍ସର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ସିଧାସଳଖ ନିର୍ବାଚନଦ୍ୱାରା ନିର୍ବାଚିତ ହୁଅନ୍ତି। ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ୬ ବର୍ଷ । ସେ ମନ୍ତ୍ରୀପରିଷଦର ନେତୃତ୍ୱ ନିଅନ୍ତି।

ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ଫିଲିପାଇନ୍ସର ସଂସଦ , ଫିଲିପାଇନ୍ସର ସିନେଟ ଏବଂ ଫିଲିପାଇନ୍ସର କଂଗ୍ରେସ( ଲୋକ ସଭା)କୁ ନେଇ ଗଠିତ; ଉଭୟଙ୍କ ସଦସ୍ୟମାନେ ସାବାଳକ ଭୋଟ୍ଦ୍ୱାରା ନିର୍ବାଚିତ ହୁଅନ୍ତି | ସିନେଟରେ ୬ ବର୍ଷ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ୨୪ ଜଣ ସିନେଟର ଲୋକ ସଭାରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ୩ ବର୍ଷର କାର୍ଯ୍ୟକାଳବିଶିଷ୍ଠ ୨୫୦ରୁ ଅଧିକ ସଦସ୍ୟ ନିର୍ବାଚିତ ହୁଅନ୍ତି।

ସରକାରଙ୍କ ନ୍ୟାୟପାଳିକା ଶାଖା ଫିଲିପାଇନ୍ସର ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟଙ୍କଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ, ଯାହାର ମୁଖ୍ୟ ବିଚାରପତି ଏବଂ ୧୪ ଉପ ବିଚାରପତି ଅଛନ୍ତି, ସମସ୍ତେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କଦ୍ୱାରା ନିଯୁକ୍ତ।^[୨]

ଫିଲିପାଇନ୍ସ ଏକ ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶ । ଫିଲିପାଇନ୍ସର ଅର୍ଥନୀତି କୃଷି, ହାଲୁକା ଶିଳ୍ପ ଏବଂ ସହାୟତା ସେବା ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ। ୧୯୯୮ରେ ଏସୀୟ ଆର୍ଥିକ ସଙ୍କଟ ଏବଂ ଖରାପ ପାଗ ଯୋଗୁଁ ଫିଲିପାଇନ୍ସର ଅର୍ଥନୀତିରେ ମାନ୍ଦା ଅବସ୍ଥା ଅସିଥିଲ| ୧୯୯୮ରେ ଅର୍ଥନୀତିର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ୫%ରୁ ୦.୬%କୁ ଖସି ଆସିଥିଲା, କିନ୍ତୁ ୧୯୯୯ରେ ପ୍ରାୟ ୩% ଏବଂ ୨୦୦୦ରେ ୪%କୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିଲା । ୨୦୧୨ ସୁଦ୍ଧା ଏହାର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ହାର ୬.୬% ବୋଲି ଆକଳନ କରାଯାଇଛି।^[୩]

୨୦୧୦ ସୁଦ୍ଧା ଫିଲିପାଇନ୍ସରେ ଜନସଂଖ୍ୟା ପ୍ରାୟ ୯୪ ନିୟୁତ ଲୋକ । ଫିଲିପାଇନ୍ସର ଅଧିକାଂଶ ଲୋକ ଅଷ୍ଟ୍ରୋନେସିଆର ଶାଖାର ଅଟନ୍ତି। ଚାଇନିଜ୍ ବଂଶୋଦ୍ଦଭ, ଯେଉଁମାନେ ନବମ ଶତାବ୍ଦୀରୁ ବ୍ୟବସାୟ ଚଳାଇବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି, ସେମାନେ ମଧ୍ୟ ଦେଶର ବାସିନ୍ଦା। କିଛି ନେଗ୍ରିଟୋ ବଂଶୋଦ୍ଦଭ ଗୋଷ୍ଠୀ ଲୁଜନ ଏବଂ ଭିଜାୟାସର ପର୍ବତରେ ବାସ କରନ୍ତି | ଲୁଜନରେ ଅନେକ ମେଷ୍ଟିଜୋ ବଂଶୋଦ୍ଦଭ ବାସ କରନ୍ତି ।

ଫିଲିପାଇନ୍ସର ଲୋକମାନେ ଫିଲିପିନୋ ଭାବରେ ଜଣାଯାଏ | ଫିଲିପାଇନ୍ସମାନଙ୍କୁ ଅନେକ ଗୋଷ୍ଠୀରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି, ତିନୋଟି ବୃହତ୍ତମ ହେଉଛି ଟାଗଲଗ୍, ସେବୁଆନୋସ୍ ଏବଂ ଇଲୋକାନୋସ୍ | ଯେତେବେଳେ ଫିଲିପାଇନ୍ସ ଏକ ଉପନିବେଶ ଥିଲା, "ଫିଲିପିନୋ" ଶବ୍ଦଟି ସ୍ପାନିସ୍ ଏବଂ ସ୍ପାନିସ୍ ମିଶ୍ରିତ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁମାନଙ୍କୁ ବୁଝାଉଥିଲା | କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ଫିଲିପାଇନ୍ସର ନାଗରିକ “ଫିଲିପିନୋ” କୁହାଯାଏ ।

ଧର୍ମ

ଫିଲିପାଇନ୍ସର ଅଧିକାଂଶ ଲୋକ ଖ୍ରୀଷ୍ଟିଆନ ଅଟନ୍ତି। ପ୍ରାୟ ୯୨% ଲୋକ ଖ୍ରୀଷ୍ଟିଆନ ଅଟନ୍ତି। ଫିଲିପାଇନ୍ସର ଅଧିକାଂଶ ଲୋକ ରୋମାନ କ୍ୟାଥୋଲିକ ଅଟନ୍ତି (୭୦%)। ଏକ ବୃହତ ଭାଗ ହେଉଛି ପ୍ରୋଟେଷ୍ଟାଣ୍ଟ ଖ୍ରୀଷ୍ଟିଆନ (୧୭%), ଇଗ୍ଲେସିଆ ନି କ୍ରିଷ୍ଟୋ (୨%), ମୁସଲମାନ (୫-୧୦%),ବୌଦ୍ଧ (୨%) | ହିନ୍ଦୁ ଏବଂ ଅନ୍ୟ କେତେକ ଛୋଟ ଧର୍ମାବଲମ୍ବୀ ମଧ୍ୟ ଅଛନ୍ତି (୬.୬%) |

ଫିଲିପିନୋ ଏବଂ ଇଂରାଜୀ ହେଉଛି ସରକାରୀ ଭାଷା | ଫିଲିପିନୋ ମୁଖ୍ୟତଃ ମାନିଲା ଏବଂ ପଡୋଶୀ ପ୍ରଦେଶରେ କଥିତ ଏକ ଭାଷା ଟାଗାଲଗ୍ ଉପରେ ଆଧାରିତ | ଫିଲିପିନୋ ଭାଷା, ମାଳୟ ଭାଷାର ସମ୍ପର୍କୀୟ ଭାଷା | ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସ୍ଥାନୀୟ ଭାଷା ଏବଂ ଉପଭାଷାଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି ସେବୁଆନୋ ଏବଂ ଇଲୋକାନୋ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ | ସରକାରୀ, ବିଦ୍ୟାଳୟ ଏବଂ ବ୍ୟବସାୟରେ ଇଂରାଜୀ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ | ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଭାଷା ହେଉଛି ଚାଇନିଜ୍ ଯାହା ଚାଇନିଜ୍ ବଂଶୋଦ୍ଦଭଙ୍କଦ୍ୱାରା କଥିତ | ଅଧିକାଂଶ ମୁସଲମାନ ଦକ୍ଷିଣ ମିଣ୍ଡାନାଓ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ଦ୍ୱିପ ଓ ମାଲେସିଆର ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ଦିଗରେ ଥିବା ଛୋଟ ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜରେ ବାସ କରନ୍ତି | ସେମାନେ ଦ୍ୱିତୀୟ ଭାଷା ଭାବରେ ଆରବୀ ବହୁତ କମ୍ ପରିମାଣରେ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି | ୧୯୭୦ ଦଶକରେ ଫିଲିପାଇନ୍ସର ସରକାରୀ ଭାଷା ଥିବା ସ୍ପାନିଶ୍ ମଧ୍ୟ ଫିଲିପାଇନ୍ସର ଏକ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁଙ୍କଦ୍ୱାରା କଥିତ ଭାଷା ।