Abhisit Vejjajiva

Abhisit urodził się w Newcastle upon Tyne w Wielkiej Brytanii. Jego rodzice byli lekarzami, a ojciec pełnił również funkcję wiceministra zdrowia. Naukę pobierał w Scaitclife School w Eton College. Następnie studiował filozofię, ekonomię i nauki polityczne na Uniwersytecie Oksfordzkim. W 1990 ukończył prawo na Uniwersytecie Ramkhamhaeng w Tajlandii.

Po zakończeniu nauki rozpoczął karierę akademicką. Początkowo przez krótki czas pracował w Królewskiej Akademii Wojskowej Chulachomklao. Następnie wykładał ekonomię na Uniwersytecie Thammasat, w najbardziej prestiżowej tajskiej uczelni.

Abhisit rozpoczął karierę polityczną w 1992, kiedy po raz pierwszy wszedł w skład parlamentu z listy Partii Demokratycznej (liberalna partia centrolewicowa) z okręgu stołecznego Bangkoku. Reelekcję uzyskiwał w wyborach w 1995 i w 1996. W czasie wyborów w 2001 oraz w 2005 startował z listy krajowej Partii Demokratycznej i również dostał się parlamentu.

W czasie swej działalności w parlamencie pełnił różne funkcje. Był rzecznikiem prasowym Partii Demokratycznej, rzecznikiem rządu oraz ministrem w kancelarii premiera w czasie rządów swojej partii w latach 1992-1995 oraz 1997-2001.

Już w 2001 Abhisit ubiegał się o przywództwo Partii Demokratycznej. Został jednak pokonany przez politycznego weterana, Banyata Bantadtana. Jednakże Banyat doprowadził partię do klęski w wyborach w 2005 i zrezygnował ze stanowiska. Wówczas w marcu 2005 zastąpił go Abhisit.

W wyniku poważnego kryzysu politycznego w Tajlandii, premier Thaksin Shinawatra rozpisał na kwiecień 2006 wcześniejsze wybory do parlamentu. Partia Demokratyczna, będąca od 2001 główną siłą opozycyjną razem z innymi ugrupowaniami ogłosiła na znak protestu bojkot wyborów. W głosowaniu wzięła udział tylko partia premiera Shinawatry, która zdobyła 61% głosów poparcia, podczas gdy 38% głosów (9,8 mln) oddano nieważnych. Ostatecznie Sąd Konstytucyjny uznał wybory za nieważne, a premier Shinawatra zarządził ponowne głosowanie na 15 października 2006.

Do ponownych wyborów jednak nie doszło, gdyż 19 września 2005, w czasie pobytu Shinawatry na sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ w Nowym Jorku, stojący na czele armii generał Sonthi Boonyaratkalin dokonał zamachu stanu. Abhisit natychmiast wyraził swoje niezadowolenie i dezaprobatę wobec siłowego przejęcia władzy. Jednak nie podjął żadnych aktywnych działań^[1][2].

Abhisit udzielił poparcia projektowi nowej konstytucji przygotowanemu przez wojskowe władze, określając ją mianem mniejszego zła^[3]. Konstytucja została przyjęta w ogólnokrajowym referendum 19 sierpnia 2007. 23 grudnia 2007 odbyły wybory parlamentarne w Tajlandii, w których zwycięstwo odniosła Partia Władzy Ludu, powstała na bazie rozwiązanej partii Thai Rak Thai^[4]. 28 stycznia 2008 Abhisit Vejjajiva przegrał z Samakiem Sundaravejem głosowanie w sprawie wyboru nowego szefa rządu, stosunkiem głosów 163 do 310^[5]. Partia Demokratyczna pozostała w opozycji.

Po usunięciu Sundaraveja ze stanowiska premiera Tajlandii z powodu złamania konstytucji, 17 września 2008 Vejjajiva ponownie przegrał w parlamencie wybory nowego szefa rządu. Stosunkiem głosów 163 do 298 został pokonany przez Somchaia Wongsawata z Partii Władzy Ludu^[6].

2 grudnia 2008 Sąd Konstytucyjny rozwiązał rządzącą Partię Władzy Ludu z powodu oszustw i kupowania głosów w wyborach parlamentarnych w grudniu 2007 oraz wykluczył całe jej kierownictwo, włącznie z premierem Wongsawatem, z życia politycznego na okres 5 lat ze skutkiem natychmiastowym. P.o. premiera został dotychczasowy wicepremier, Chaovarat Chanweerakul, który nie wchodził w skład władz rozwiązanej partii^[7][8].

Abhisit Vejjajiva rozpoczął rozmowy z czterema partiami, dotychczasowymi koalicjantami Partii Władzy Ludu, na temat stworzenia wspólnego rządu pod jego przywództwem. 7 grudnia 2008 Vejjajiva ogłosił zawarcie porozumienia i zdobycie większości parlamentarnej dla przyszłego rządu. Oprócz czterech wspomnianych partii, Vejjajiva otrzymał również wsparcie grupy secesjonistów z Partii Władzy Ludu^[9][10]. Następnego dnia został ogłoszony kandydatem na stanowisko szefa rządu^[11].

15 grudnia 2008 parlament, głosami 235 za do 198 przeciw, wybrał Abhisita Vejjajivę nowym premierem Tajlandii. W głosowaniu pokonał on kandydata For Thais Party (Partii Dla Tajów), Prachę Promnoka^[12][13]. 17 grudnia 2008 król Bhumibol Adulyadej mianował Vejjajivę szefem rządu^[14].

20 grudnia 2008 Vejjajiva ogłosił skład swojego gabinetu, otrzymując jednocześnie poparcie ze strony pałacu królewskiego^[15]. 22 grudnia 2008 gabinet został zaprzysiężony przez króla^[16].

30 grudnia 2008, mimo protestów przeciwników ze Zjednoczonego Frontu Demokracji Przeciw Dyktaturze (UDD), nowy premier wygłosił exposé^[17].

Na początku kwietnia 2009 w Tajlandii rozpoczęły się demonstracje przeciw rządowi Abhisita Vejjajivy pod przywództwem Zjednoczonego Frontu Demokracji Przeciw Dyktaturze (UDD). UDD, składający się w większości ze zwolenników byłego premiera Thaksina Shinawatry – tzw. "czerwonych koszul", zarzucał rządowi przejęcie władzy w sposób niedemokratyczny i bezprawny oraz domagał się rozwiązania parlamentu i przeprowadzenia nowych wyborów^[18]. 11 kwietnia 2009 w Bangkoku wybuchły walki UDD ze zwolennikami rządu i policją. Demonstranci z UDD zdołali wtargnąć na teren hotelu w Pattayi, w którym miał się odbyć 4. Szczyt Azji Wschodniej. Premier Vejjajiva musiał odwołać szczyt, a zgromadzonych już zagranicznych gości ewakuować z budynku za pomocą helikopterów^[19]. 12 kwietnia 2009 premier ogłosił wprowadzenie w Bangkoku i okolicach stanu wyjątkowego^[20], który trwał do 24 kwietnia 2009. W kwietniowych protestach zginęły dwie osoby, a ponad 100 zostało rannych^[21].

Osobny artykuł: Protesty polityczne w Tajlandii (2010).

W marcu 2010 "czerwone koszule" ponownie rozpoczęły antyrządowe protesty w Bangkoku, domagając się ustąpienia premiera Abhisita oraz organizacji wcześniejszych wyborów parlamentarnych. W stolicy organizowali wiece i marsze ulicami miasta, rozlali zebraną przez siebie krew pod siedzibą rządu oraz opanowali handlową dzielnicę metropolii. Początkowo pokojowe protesty przybrały na sile w kwietniu 2010, po szturmie "czerwonych koszul" na siedzibę parlamentu. Do największych starć demonstrujących z policją doszło 10 kwietnia 2010, w czasie których zginęło 25 osób, a ponad 800 zostało rannych. Premier Abhisit zaproponował przeprowadzenie wcześniejszych wyborów w ciągu sześciu miesięcy, jednak liderzy UDD odrzucili tę propozycję, żądając wcześniejszego rozwiązania parlamentu^[22]. Ostatecznie protesty zostały stłumione 19 maja 2010, kiedy do obozowiska protestujących wkroczyło wojsko. W wyniku protestów śmierć poniosło ponad 90 osób^[23].

W wyborach parlamentarnych 3 lipca 2011 Partia Demokratyczna poniosła porażkę, zdobywając 159 mandatów w 500-osobowym parlamencie. Przegrała z nowo utworzoną partią Phuea Thai na czele z Yingluck Shinawatrą, siostrą byłego premiera Thaksina Shinawatry, która zdobyła 265 mandatów. 8 sierpnia 2011 Yingluck objęła urząd premiera Tajlandii^[24][25].

Abhisit Vejjajiva jest żonaty, ma dwoje dzieci. Jego żona z zawodu jest dentystką oraz wykłada na Uniwersytecie Chulalongkorn.

• Oficjalna strona Abhisita Vejjajiva (wersja archiwalna) (taj.)
• Profile: Thailand's 27th Prime Minister Abhisit Vejjajiva, People's Daily Online, 15 grudnia 2008.
• Profile: Abhisit Vejjajiva, BBC News, 15 grudnia 2008.