Aglomeracja łódzka
Aglomeracja łódzka – aglomeracja monocentryczna w środkowej części województwa łódzkiego, z miastem centralnym Łodzią.
W zależności od koncepcji i przyjętych kryteriów delimitacji obszarów, liczba ludności zamieszkującej aglomerację wynosi od około 1 mln do około 1,1 mln osób.
W latach 1975–1998 istniało województwo łódzkie, obejmujące mniej więcej obszar obecnej aglomeracji łódzkiej.
Miasta aglomeracji łódzkiej
Łódź – 696 503 mieszkańców[1], pow. 29 325 ha
Pabianice – 66 895 mieszk., pow. 3299 ha
Zgierz – 57 234 mieszk., pow. 4233 ha
Aleksandrów Łódzki – 21 354 mieszk., 1347 ha
Ozorków – 19 879 mieszk., 1546 ha
Konstantynów Łódzki – 17 807 mieszk., 2725 ha
Głowno – 14 590 mieszk., 1990 ha
Koluszki – 13 302 mieszk., 941 ha
Brzeziny – 12 542 mieszk., 2158 ha
Tuszyn – 7261 mieszk., 2325 ha
Stryków – 3492 mieszk., 815 ha
Rzgów – 3396 mieszk., 1680 ha
Lutomiersk – 1578 mieszk., 520 ha
Łódź
Pabianice
Zgierz
Aleksandrów Łódzki
Ozorków
Koncepcje aglomeracji łódzkiej
Aglomeracja według P. Swianiewicza i U. Klimskiej
W 2005 r. Paweł Swianiewicz oraz Urszula Klimska wyznaczyli obszar aglomeracji obejmujący miasto centralne Łódź oraz przyległych 19 gmin. Obszar ten w 2002 r. zamieszkiwało 1129 tys. osób. Przy wyznaczaniu aglomeracji przeprowadzono delimitację obszarów przyległych, uwzględniając saldo migracji w latach 1998–2002, gęstość zaludnienia (w 2002 r.), współczynnik zatrudnienia związany z natężeniem dojazdów[2].
| Liczba ludności (2010-12-31[3]) [osób] | Powierzchnia (2011-01-01[4]) [km²] | Gęstość zaludnienia [osób/km²] | |
|---|---|---|---|
| Łódź | 737098 | 293,25 | 2513,55 |
| gmina Aleksandrów Łódzki | 28018 | 116,43 | 240,64 |
| gmina Andrespol | 12500 | 23,34 | 535,56 |
| gmina Brójce | 5868 | 69,02 | 85,02 |
| gmina Dłutów | 4306 | 101,23 | 42,54 |
| gmina Dobroń | 7308 | 95,46 | 76,56 |
| Głowno (gmina miejska) | 14940 | 19,84 | 753,02 |
| gmina Ksawerów | 7328 | 13,64 | 537,24 |
| gmina Koluszki | 23272 | 157,20 | 148,04 |
| Konstantynów Łódzki | 17688 | 27,25 | 649,10 |
| gmina Lutomiersk | 7506 | 133,92 | 56,05 |
| gmina Nowosolna | 4364 | 53,98 | 80,84 |
| Ozorków (gmina miejska) | 20189 | 15,46 | 1305,89 |
| Pabianice (gmina miejska) | 68550 | 87,69 | 781,73 |
| gmina Pabianice (wiejska) | 6326 | 32,99 | 191,76 |
| gmina Rzgów | 9548 | 66,32 | 143,97 |
| gmina Stryków | 12332 | 157,90 | 78,10 |
| gmina Tuszyn | 11846 | 129,90 | 91,19 |
| gmina Zgierz (wiejska) | 12374 | 199,05 | 62,17 |
| Zgierz (gmina miejska) | 57900 | 42,33 | 1367,82 |
| Razem (aglomeracja) | 1069261 | 1836,2 | 582,32 |
Aglomeracja według J. Paryska
W 2008 r. Jerzy Jan Parysek przedstawił, że głównymi ośrodkami aglomeracji są: Łódź, Zgierz, Pabianice, Ozorków, Aleksandrów, Konstantynów, Brzeziny. Wskazał, że obszar aglomeracji zamieszkuje 1,1 mln osób[5].
Inne koncepcje
Inne koncepcje aglomeracji, obszaru funkcjonalnego, zespołu miejskiego Łodzi:
- według programu ESPON obszar funkcjonalny Łodzi (FUA, ang. Functional Urban Area) w 2002 r. zamieszkiwało 1165 tys. osób[6].
- według Eurostat w 2001 r. (LUZ Łódź, ang. Larger Urban Zone) – 1 180 585 mieszkańców i obszar 2857,51 km²[7][8], które dane przyjął też T. Markowski[9],
- według Eurostat w 2004 r. (LUZ Łódź, ang. Larger Urban Zone) – 1 163 516 mieszkańców i obszar 2857,51 km²[8][7],
Infrastruktura
Miasta satelickie Łodzi połączone są z nią komunikacją kolejową, tramwajową i autobusową. Linie tramwajowe łączą Łódź z Pabianicami i Zgierzem a autobusowe Konstantynów Łódzki, Aleksandrów Łódzki i Lutomiersk.
W roku 2008 uruchomiony został projekt szybkiej linii tramwajowej o nazwie Łódzki Tramwaj Regionalny, który miał połączyć największe miasta aglomeracji: Pabianice, Łódź i Zgierz. Pabianice i Zgierz wycofały się z projektu ze względów finansowych. Aktualnie planowana jest realizacja założeń projektu w latach 2014–2020. Planowana jest także modernizacja pozostałych odcinków podmiejskich linii tramwajowych[10].
W roku 2015 sfinalizowany zostanie pierwszy etap projektu budowy systemu Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej, oparty na istniejących liniach kolejowych, nowych i modernizowanych stacjach, przystankach i dworcach, nowych elektrycznych zespołach trakcyjnych i wspólnej taryfie z innymi przewoźnikami autobusowymi, tramwajowymi i kolejowymi[11].