Aruba
Aruba – terytorium zależne Holandii (de iure autonomiczny kraj wchodzący w skład Królestwa Niderlandów) i jedna z wulkanicznych Wysp Zawietrznych[3] w archipelagu Małych Antyli, zamykającego od wschodu Morze Karaibskie. Aruba ma powierzchnię prawie 179 km² i zamieszkiwana jest przez 109,2 tys. osób (2013), głównie pochodzenia hiszpańskiego, holenderskiego i afrykańskiego.
| |||||
Dewiza: (ang.) One happy Island (Jedna szczęśliwa Wyspa) | |||||
Hymn: Aruba Deshi Tera (Aruba drogocenny kraj) | |||||
Język urzędowy | |||||
---|---|---|---|---|---|
Stolica | |||||
Status terytorium | autonomiczny kraj wchodzący w skład Królestwa Niderlandów | ||||
Zależne od | |||||
Głowa terytorium | |||||
W jego imieniu | gubernator Alfonso Boekhoudt | ||||
Szef rządu | premier Evelyn Wever-Croes | ||||
Powierzchnia • całkowita • wody śródlądowe |
| ||||
Liczba ludności (2017) • całkowita • gęstość zaludnienia |
| ||||
PKB (2023) • całkowite • na osobę | |||||
PKB (PSN) (2023) • całkowite • na osobę |
| ||||
Waluta | florin arubański (AWG) | ||||
Rok utworzenia | wydzielenie z Antyli Holenderskich | ||||
Religia dominująca | |||||
Strefa czasowa | UTC -4 | ||||
Kod ISO 3166 | AW/ABW/533 | ||||
Domena internetowa | |||||
Kod samochodowy | ARU | ||||
Kod samolotowy | P4 | ||||
Kod telefoniczny | +297 | ||||
Języki
Mieszkańcy używają języka niderlandzkiego oraz lokalnego języka kreolskiego zwanego papiamento. Funkcjonuje także język hiszpański (zob. Język hiszpański na Arubie).
Skład etniczny
Kreole: 79,8%; Latynosi: 11,0%; Holendrzy: 4,0%; Filipińczycy: 0,83%; Chińczycy Han: 0,37%; pozostali: 4,0%[4].
Religia
80,8% ludności Aruby to katolicy, pozostali to głównie protestanci i zielonoświątkowcy – 11,8%, bez religii – 6,0%, wyznawcy religii plemiennych – 1,3% i Świadkowie Jehowy[5][6].
Geografia
Wyspa leży w klimacie równikowym i charakteryzuje się niewielką ilością opadów (ok. 500 mm rocznie).
Stolicą i zarazem największym miastem jest Oranjestad.
Gospodarka
Ze względu na klimat i mało korzystne warunki glebowe (gleby czerwonobrązowe), główną uprawą jest tu aloes, który nie wymaga nawadniania. Jest to także główny towar eksportowy Aruby. Ważnym sektorem gospodarki Aruby jest turystyka. Najważniejszym czynnikiem przyciągającym turystów są piękne piaszczyste plaże oraz holenderska zabudowa z czasów kolonialnych.[potrzebny przypis]
Emisja gazów cieplarnianych
Emisja równoważnika dwutlenku węgla z Aruby wyniosła w 1990 roku 318 t, z czego 297 t stanowiła emisja dwutlenku węgla. W przeliczeniu na mieszkańca emisja wyniosła wówczas 4,784 t dwutlenku węgla, a w przeliczeniu na 1000 dolarów PKB 129 kg. Od tego czasu emisje wahają się, przy czym dość duży wzrost nastąpił w 2012. Głównym źródłem emisji przez cały czas była energetyka. W 2018 emisja dwutlenku węgla pochodzenia kopalnego wyniosła 987 t, a w przeliczeniu na mieszkańca 9,339 t i w przeliczeniu na 1000 dolarów PKB 258 kg[7].
Historia
Aruba została odkryta pod koniec XV wieku przez hiszpańskich żeglarzy, zaś w XVII wieku została włączona do Antyli Holenderskich. Obecnie jest to terytorium stowarzyszone z Holandią, w którym głową jest władca holenderski reprezentowany przez gubernatora.
Na wyspie urodził się i spędził 15 pierwszych lat swojego życia członek zespołu Boney M. – Bobby Farrell.
Galeria
- Międzynarodowy port lotniczy Queen Beatrix – jedyny port lotniczy Aruby
- Zatoka w Oranjestad
- Sint Nicolaas – muzeum działalności przemysłowej na Arubie
- Drzewo divi-divi