Cementyt

Cementyt jest twardym i kruchym związkiem; jego twardość to około 65 HRC. Charakteryzuje się wysoką odpornością chemiczną. Ma duży wpływ na właściwości stali i żeliw^[3][5][6]. Krystalizuje w układzie krystalograficznym rombowym. Na jedną komórkę elementarną przypada 12 atomów żelaza i 4 atomy węgla^[7]. Jego periody identyczności wynoszą a = 4,525 Å, b = 5,087 Å i c = 6,743 Å^[8]. Temperatura Curie cementytu wynosi 210 °C i w układzie żelazo-cementyt oznaczana jest jako A₀. Poniżej niej cementyt wykazuje własności ferromagnetyczne, a powyżej staje się paramagnetyczny^[3][4]. Wyznaczenie temperatury topnienia jest problematyczne z powodu jego rozkładu w wysokiej temperaturze do żelaza i węgla w postaci grafitu. Teoretycznie oszacowana temperatura topnienia wynosiła 1550 °C. Według niektórych badań najprawdopodobniejszą temperaturą jest 1250 °C^[1][2].

Cementyt jest składnikiem strukturalnym stali i żeliw. W układzie Fe-Fe₃C wyróżnia się^[4][6]:

• cementyt pierwszorzędowy (Fe₃C' lub Fe₃C_I) – cementyt wydzielający się z cieczy przy krzepnięciu stopu o zawartości 4,3–6,67% C. Występuje głównie w postaci dużych igieł.
• cementyt drugorzędowy/wtórny (Fe₃C'' lub Fe₃C_II) – cementyt wydzielający się z austenitu nadeutektoidalnego (0,77–2,11% C) na skutek obniżania się w nim rozpuszczalności węgla wraz ze spadkiem temperatury. Występuje najczęściej w postaci siatki na granicach ziaren austenitu.
• cementyt trzeciorzędowy (Fe₃''' lub Fe₃C_III) – cementyt wydzielający się z ferrytu podeutektoidalnego (0,008–0,77% C) na skutek obniżania się w nim rozpuszczalności węgla wraz ze spadkiem temperatury. Ma zwykle morfologię sferoidalnych lub płytkowych wydzieleń na granicach ziaren ferrytu.

Cementyt tworzy w stopach Fe-C mieszaniny:

• perlit,
• ledeburyt,
• ledeburyt przemieniony.

Cementyt można również zaobserwować w poniższych mikrostrukturach:

• bainit górny,
• bainit dolny,
• sferoidyt^[4].

• nawęglanie

• Substance Details - Iron carbide (Fe3C). US EPA. [dostęp 2014-10-26].