Drna
Drna, dawniej Drzasna[1] lub Drzęsna[2] – rzeka w Warszawie, obecnie w większości niewidoczna na powierzchni. Została skanalizowana w XIX wieku.
Opis
Drna miała swoje źródła w rejonie Czystego w dzisiejszej dzielnicy Wola, w rejonie ulic gen. Józefa Bema i Płockiej, na podmokłym terenie. Płynęła dalej na północ dzisiejszą ul. Okopową, Stawkami, przecinała plac Inwalidów i uchodziła do Wisły w okolicach dzisiejszej ul. Czujnej[3]. Przy ujściu Drny do Wisły, po jej południowej stronie, znajdowała się posiadłość z dworem nazywanym Półkowem[4].
Jej pierwotna nazwa to Drzansna, rekonstruowana jako Drzężna i łączona z prasłowiańskim wyrazem dręzga. Ostatecznie utrwaliła się jej obecna, wtórnie przekształcona nazwa[5].
Jeszcze w XVI wieku brzegi rzeki porastały lasy dębowe i brzozowe, które później zostały wykarczowane pod uprawy i zabudowę[6]. W XVIII i XIX Drna miała duże znaczenie gospodarcze[2]. Wzdłuż jej brzegów znajdowały się młyny wodne, browary, garbarnie i folusze[2]. W 1738 na rzece działało 6 młynów[7]. Liczne groble przyczyniły się także do powstania w jej pobliżu wielu stawów[8]. W związku ze zmianą stosunków wodnych na terenie obecnej Warszawy następowało jednak obniżanie się poziomu wody w Drnie[7].
Dla poprawienia stanu sanitarnego Żoliborza Drnę połączono kanałem Metzlowskim z rzeką Polkówką i skierowano zanieczyszczone ściekami wody poza tereny zamieszkane[9].
W związku z budową Cytadeli Warszawskiej rzeka została skanalizowana. W dolnym biegu jej wąwóz posłużył jako fragment fosy otaczającej Cytadelę i do dziś można na jego dnie zobaczyć ciek wypływający z kanałów na powierzchnię.
W 1950 podczas budowy parku im. Kniewskiego, Hibnera i Rutkowskiego (obecnie park Fosa i Stoki Cytadeli) po spiętrzeniu wód Drny wykopano i napełniono staw o powierzchni 1400 m²[10]. W parku rzeczka wpływa w kanał podziemny i płynie pod Wisłostradą, pod terenami klubu Spójnia Warszawa, skąd uchodzi do Wisły.
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Drna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 145.
- Jakub Chełmiński: Dawne rzeki płyną pod Warszawą. Naukowcy szykują się do odkopania jednej z nich. wyborcza.pl/warszawa, 2022-01-21. [dostęp 2022-01-21].